[Bình Luận Về Sách] 'Đinh Trang Mộng': Sự Trào Lưu của Sống

Thời gian trôi qua êm đềm, qua đi một khoảng thời gian không ngắn, lâu hơn nửa ngày, Linh Linh lại nhìn chăm chú vào chú:

“Mẹ đã ra đi đã bao lâu rồi?”

Chú của tôi trả lời:

“Đã là năm đó.”

Linh Linh nói:

“Cha em cũng ra đi vào thời gian đó.”

“Tại sao lại ra đi?”

“Do bị bệnh viêm gan.”

“Không phải do bán máu à?”

“Cũng không rõ lắm.”

Hai người im lặng, yên bình như cái chết, như thể trên thế giới này không còn hơi sống, ngay cả bản thân họ cũng đã khuất.

Dương Liêm Hòa

Dương Liêm Hòa sinh vào năm 1958, là người dân của làng Dao Câu, thuộc trấn Điền Hồ, huyện Tung, tỉnh Lạc Dương, Trung Quốc. Ông được biết đến như một tác giả vĩ đại trong văn học đương đại của Trung Quốc. Ông được ví như “đại thầy của chủ nghĩa hiện thực kinh hoàng”, là một nhà văn có tâm hồn và trách nhiệm khi sử dụng văn chương để đối mặt với những mặt tối của xã hội, những góc khuất của con người.

Công trình của Dương Liêm Hòa thường gây ra sự tranh cãi trên các diễn đàn văn học trong và ngoài nước vì khả năng tái hiện thực đen tối, đầy đau đớn và đôi khi kinh hoàng mà nó mô tả. Sức hấp dẫn trong các tác phẩm của ông được thể hiện qua khả năng kể chuyện tài tình; cách xây dựng các bước phim độc đáo, cuốn hút và thực tế mà ông thể hiện trên các trang văn của mình.

Trạng Mộng Đinh

Nghề của ngôi làng trang

Chúng ta đã quen thuộc với những ngôi làng nghề truyền thống - hiện đại sản xuất các mặt hàng như tơ lụa, gốm sứ, quạt giấy, nhang trầm... nhưng liệu bạn đã từng nghe đến một ngôi làng - chính xác hơn là một ngôi làng trang - kiếm sống bằng nghề bán máu chưa? Chỉ với việc bán máu, người dân ở Đinh Trang có thể có nhiều bữa ăn giàu có hơn. Chỉ với việc bán máu, họ có thể nuôi dưỡng con cái để học hành đầy đủ. Chỉ với việc bán máu, người dân ở Đinh Trang có thể xây dựng nhà cửa, mua sắm nội thất, nâng cấp ngôi làng từng rất nghèo của họ thành một ngôi làng mẫu mực dựa vào nguồn máu. Đây là nghề mà ai cũng có thể thực hiện, không cần bằng cấp, không tốn thời gian, không cần phải luyện tập.

Sau nửa đêm, máy đã lấy máu xong, bia đã được thêm vào, việc đóng gói túi cũng hoàn tất, sau đó túi máu đã sử dụng được bỏ vào rổ và mang đi rửa ở ao nước đầu thôn. Cái ao đó ban đầu là ao nước mưa, thường được các bà và các chị đến giặt giũ, rửa rau, nhưng từ khi được dùng để giặt túi máu, các phụ nữ không còn đến đó nữa, khiến cho cái ao đó trở thành nơi giặt túi máu chuyên dụng.

...

Thực ra, trước đó tiếng ếch ở đây cũng giống như tiếng ếch kêu ở nơi khác, kêu vui tươi, đầy nhạc điệu, nhưng do bố và chú của người kể chuyện thường đến đây giặt túi máu nên cái ao nước xanh biến thành ao máu, nước trong biến chất thành nước máu đen ứ đọng.

Trạm thu mua máu đầu tiên ở Đinh Trang do nhà nước quản lí. Mọi người muốn bán máu phải có thẻ máu, không được bán máu quá nhiều trong một thời gian nhất định và phải tuân thủ các quy định y tế. Sau khi Đinh Huy - bố của người kể chuyện - mở trạm thu mua máu tư nhân, không lâu sau đó, không còn ai bán máu cho trạm máu nhà nước nữa. Tuy nhiên, điều này đi kèm với vô vàn nguy cơ. Trạm máu của Đinh Huy không đảm bảo điều kiện vệ sinh khi lấy máu nên hầu hết những người từng bán máu ở đó đều mắc bệnh nhiễm (AIDS).

Bệnh nhiễm

Bệnh nhiễm phổ biến nhất ở Đinh Trang là bệnh nhiễm (HIV/AIDS). Người bán máu ở Đinh Trang thường trở thành nạn nhân của căn bệnh này. Bệnh này không có phương pháp điều trị nên những người mắc bệnh thường coi mình là kẻ tử vong, hoặc sống không cần quan tâm đến tương lai, hoặc dành thời gian cuối đời để chăm sóc gia đình, làm những điều mình chưa kịp làm. Bệnh nhân thường gặp các triệu chứng như sụt cân, tiêu chảy, sốt kéo dài, nổi ban đỏ trên da, ngứa ngáy, thậm chí là mụn nước khắp cơ thể. Họ không thể làm việc nhiều, bị cô lập và kỳ thị bởi xã hội, thậm chí là bởi những người thân trong gia đình. Nguyên nhân chính của căn bệnh này thường được liên kết với quá trình thu mua máu không đảm bảo y tế tại trạm máu của Đinh Huy.

  Bệnh tham, cái tội kích động và kiên cường nhất tại Đinh Trang. Khi bán máu tại trạm y tế, việc lấy máu được tiến hành với sự vệ sinh cẩn thận, túi máu sau mỗi lần sử dụng đều phải được loại bỏ ngay lập tức, không ai được phép bán máu quá nhiều lần. Tại trạm bán máu của Đinh Huy, một chiếc kim tiêm có thể được sử dụng cho nhiều người, túi máu sau khi sử dụng được làm sạch để sử dụng lại, thậm chí cả bông lau máu cũng phải có ba người bán máu mới được phát một cái. Tất cả các quy trình y tế đều được cắt giảm để đảm bảo lợi nhuận cao nhất cho chủ trạm máu. Trạm máu của Đinh Huy không chỉ cạnh tranh với các trạm máu nhà nước mà còn chiến thắng cả những trạm máu ở các thôn lân cận. Tuy nhiên, việc tăng lợi nhuận này đồng nghĩa với việc đẩy người dân vào bước đường cùng. Cách Đinh Huy áp dụng để trở thành người lớn nhất về kinh doanh máu khiến ngay cả cha ruột của hắn cũng phải bàng hoàng.

Diêm Liên Khoa mô tả việc Đinh Huy lấy máu người một cách bình thản, như thể thứ mà hắn lấy không phải là máu người mà chỉ là máu của gia súc. Ngòi bút của nhà văn nhấn mạnh sự vô cảm của Đinh Huy trước tình hình bệnh nhiệt trong làng. Đối với hắn, máu cũng giống như tiền, có bao nhiêu có thể kiếm được bấy nhiêu. Số bệnh nhân nhiễm nhiệt ở làng tăng lên, cùng với đó là số người chết tăng lên, Đinh Trang trở nên cô lập hẳn. Nhưng điều này không khiến Đinh Huy hối hận, ngược lại, theo thời gian, cách hành động của hắn trở nên tàn bạo và đáng sợ hơn. Ban đầu, hắn mua máu một cách vô tình, sau đó bán với giá cao, thu lợi lớn. Sau đó, hắn thậm chí còn ép giá bán các quan tài, tạo ra một chuỗi thương mại đen tối và tàn nhẫn.

Con quỷ trong tiền, trong máu người, trong quan tài đã xâm nhập vào tâm hồn hắn, và hắn đã chấp nhận và chào đón nó. Hắn hiến tặng mọi thứ cho sự tham lam này, từ máu người đến sự bình yên của những người đã khuất. Sự tham lam này đã lan truyền từ nhà này sang nhà khác, từng ngôi làng trở thành nơi trú ngụ của nó. Không chỉ có Đinh Huy, mà còn có nhiều người khác ở Đinh Trang, tất cả đều bị nhiễm bệnh tham, mong muốn sự giàu có và quyền lực, mong muốn sự ngưỡng mộ từ những người khác. Bệnh tham không cần chờ Đinh Huy để tồn tại. Nó tồn tại trong mỗi con người, âm thầm, lẩn khuất, sẵn sàng bùng nổ bất cứ khi nào có cơ hội.

Kết thúc

Đinh Trang bắt đầu với máu người, lớn lên nhờ máu người, và cuối cùng cũng vì máu người mà kết thúc.

Trước là rỉ máu vì tiền bạc. Sau là lấy máu để cúi đầu trước âm dương.

Hoàng hôn lan tỏa rực rỡ xuống Đinh Trang, tạo nên bức tranh đỏ rực của những phút cuối ngày, thời khắc trước khi màn đêm buông xuống hoàn toàn. Màu đỏ ấy là màu của máu đã tràn đổ vì cảm giác tham lam, vì những ước mơ vô căn cứ, vì quyền lực hão huyền. Màu đỏ ấy cũng là màu của loài yêu quái bày ra màn nhảy múa trong tầng hầm của địa ngục.

Tác phẩm được phân thành tám quyển, mỗi quyển chia thành nhiều chương. Ở cuối quyển thứ bảy, Đinh Thủy Dương giết chết Đinh Huy. Cha giết con. Một kết thúc đầy nghẹn ngào và trái ngược. Đinh Thủy Dương giết chết Đinh Huy vì ông muốn bảo vệ sự yên bình cuối cùng, bảo vệ giấc ngủ của đứa cháu mất mẹ, cũng là con ruột của ông. Đứa bé này đã mất đi vì AIDS, do 'cơ sở' lấy máu của bố nó.

Hành động của Đinh Thủy Dương có vẻ thú vị nhưng cũng đầy những nét con người. Khi ông nhìn thấy cỗ quan tài xa hoa đưa thi thể của đứa cháu đi khỏi thế giới này, ông cảm thấy đau xót. Nhìn thấy con mình được tổ chức đám cưới mà ông không thể tham dự, ông tức giận đến cực điểm. Trong một cơn cuồng nộ, ông đã sử dụng gậy để giết chết Đinh Huy. Đây là một hành động đầy căm hận và thù ghét. Mặc dù có thể có lý do, việc giết con vẫn là vi phạm đạo đức. Đinh Huy là kẻ tàn bạo, đã gây ra biết bao nhiêu thảm họa. Đinh Thủy Dương giết hắn để bảo vệ Đinh Trang, để bảo vệ con cháu của mình.

Việc Đinh Huy qua đời không thể đem lại hạnh phúc cho những người sống sót sau bi kịch. Cái chết của hắn không thể xóa bỏ hết những tội lỗi mà hắn gây ra, nhưng nó cũng giúp làm dịu đi phần nào nỗi đau của những người còn lại. Nó là một phần của sự trừng phạt dành cho kẻ tội đồ, cũng như là một biện pháp bảo vệ cho cộng đồng. Đinh Thủy Dương, người đã dành nửa đời để giáo dục, muốn bảo vệ sự an lành cuối cùng và giữ cho con cháu của mình khỏi những nguy hại. Ông cảm thấy hối hận vì không thể bảo vệ đứa cháu của mình trước căn bệnh, và nhìn thấy thảm họa mà bệnh nhiệt gây ra cho đời sống của cả ngôi làng.

Tâm sự của tác giả

Không thể diễn tả được nguyên nhân của nỗi đau, lệ chảy vì ai, cảm giác tuyệt vọng và bất lực chưa từng trải qua. Có phải vì cuộc sống của bản thân? Hay vì sinh mệnh của những người mắc bệnh AIDS mà tôi không biết số lượng chính xác trên đất quê Hà Nam của mình, thậm chí trên khắp các tỉnh thành và khu vực, trên những vùng đất chứa đựng biết bao khổ đau? Có thể cũng là vì con đường đã chọn phải đối mặt sau khi tận tâm hoàn thành tác phẩm 'Đinh Trang mộng'. Đôi khi tôi chỉ biết ngồi đó, không biết nước mắt đã rơi bao nhiêu, không biết đến khi nào mới ngừng rơi mà ngồi đó như một tảng gỗ. Chỉ biết rằng buổi trưa ấy tôi không thèm ăn cơm, khoảng 1 giờ chiều, tôi ra khỏi nhà, dọc theo con đường dành cho người đi bộ bên đường sắt Bắc Kinh tuyến 13 không xa nhà, đi đến một nơi bình yên, lại một lần nữa ngồi thẫn thờ một mình bên một bìa rừng, đến khi mặt trời lặn mới về nhà, mới cảm thấy hiện thực và những nhu cầu thiết yếu để duy trì cuộc sống đời thường dần dần trở lại.

...Trong ba tháng tiếp theo, tôi đã sửa chữa tiểu thuyết một vài lần, mỗi lần chỉ là một lần nhận ra giá trị của cuộc sống và cảm giác tuyệt vọng. Cảm giác mất hy vọng trong quá trình sáng tác. Bây giờ, cuối cùng tôi đã chuyển giao 'Đinh Trang mộng' cho người xuất bản, nhưng tôi thấy rằng điều được chuyển giao không chỉ là một cuốn tiểu thuyết, mà còn là một khối tuyệt vọng và đau khổ.

Tác giả: Hoàng Anh

Nhà thiết kế hình ảnh: Trúc Phương