
Black company là gì? Nếu bạn chưa từng nghe về khái niệm 'đen tối' này, Glints sẽ giúp bạn khám phá ngay, đặc biệt là khi bạn đang tìm kiếm môi trường làm việc lý tưởng cho mình.
“Black company” (ブラック企業, ブラックきぎょう), hay “burakku kigyou”, là thuật ngữ xuất phát từ văn hoá Nhật Bản, ám chỉ các công ty “đen” có văn hoá làm việc độc hại, bóc lột sức lao động của nhân viên.
Chính như tên gọi của nó, black company là môi trường làm việc không minh bạch mà mọi nhân viên đều muốn tránh. Dù định nghĩa này thường áp dụng ở Nhật Bản, nhưng tình trạng các công ty độc hại diễn ra rất phổ biến. Điều lo lắng là chúng ta thường khó nhận biết liệu công ty mà chúng ta sắp gia nhập có phải là “đen” hay “trắng” trong thị trường lao động.

Vậy cách để nhận ra bạn đang làm việc cho một black company là gì?
“Black company” là một thuật ngữ nhạy cảm trong văn hoá của Nhật Bản, vì đây là quốc gia thường xảy ra hiện tượng “karoshi” – “chết vì làm việc quá sức”. Làm việc quá độ đã trở thành điều phổ biến ở người Nhật.
Không chỉ những người có ý định du học và lập nghiệp tại Nhật, mà tất cả chúng ta đều nên biết rõ những cảnh báo đỏ của một “doanh nghiệp đen” để tránh gặp phải trường hợp tồi tệ nhất khi đi làm.
Những đặc điểm liên quan đến định nghĩa black company bao gồm:
- Mức lương quá thấp
- Không trả lương ngoài giờ đúng mức hoặc không trả lương thêm giờ
- Luật lệ không rõ ràng, các quy định mơ hồ
- Ít ngày nghỉ phép
- Xảy ra tình trạng lạm dụng quyền lực, quấy rối tình dục hoặc vi phạm đạo đức từ cấp trên hoặc đồng nghiệp, v.v.
Chi tiết thêm:
Quá trình tuyển dụng có thể diễn ra nhanh chóng với chỉ một vòng CV và một vòng phỏng vấn. Nhưng điều này không phù hợp với nền văn hoá làm việc ở Nhật Bản.
Trong quá trình phỏng vấn, đặc biệt với những ứng viên mới ra trường, thường có nhiều vòng phỏng vấn, các bài kiểm tra và đánh giá kỹ lưỡng. Nếu một công ty đồng ý tuyển dụng quá nhanh mà không có quá trình thử việc, thì đây có thể là dấu hiệu của một công ty không tốt.
Thiếu sự giao tiếp và hướng dẫn sau khi ứng viên được nhận offer cũng là một dấu hiệu không tốt cần chú ý.

Trước khi phỏng vấn với một công ty, bạn nên tìm hiểu về mức lương thị trường cho vị trí công việc của mình. Mức lương cho người mới ra trường trong ngành nghề dao động như thế nào? Sẽ có sự khác biệt gì nếu bạn có kinh nghiệm?
Mức lương đầu vào sẽ phụ thuộc vào loại hình và ngành nghề của công ty, tuy nhiên bạn cần tham khảo để có thể đưa ra nhận định chính xác nhất. Mức lương quá thấp có thể cho thấy công ty không đánh giá cao công sức của nhân viên, còn mức lương quá cao có thể đồng nghĩa với việc bạn sẽ phải làm việc nhiều giờ hơn.
Quyền lợi cơ bản của mỗi nhân viên là số ngày nghỉ phép có trả lương mỗi năm, đôi khi một số công ty cũng cho phép nhân viên nghỉ hè. Nếu bạn thấy một công ty không cho phép nhân viên nghỉ phép hoặc số ngày nghỉ quy định quá ít so với mức tối thiểu của luật, đây có thể là biểu hiện của một doanh nghiệp không tốt.
Thêm một yếu tố để đánh giá một tổ chức có phải là doanh nghiệp không tốt không là tỷ lệ nhân viên nghỉ việc, hay còn gọi là tỷ lệ turnover.

Tại Nhật Bản, tỷ lệ này thường biểu thị tỷ lệ phần trăm nhân viên nghỉ việc sau khoảng 3 năm làm việc. Người Nhật thường gắn bó với một công ty trong thời gian dài, nên nếu tỷ lệ này cao có thể cho thấy điều kiện làm việc không tốt.
Thống kê từ Chính phủ Nhật Bản cho thấy tỷ lệ nhân viên nghỉ việc trung bình ở các công ty tại Nhật Bản dao động khoảng 30%. Bất kỳ công ty nào có tỷ lệ cao hơn 50% cần được xem xét kỹ lưỡng.
Đây là phương pháp mà giới trẻ thường áp dụng để hiểu về một công ty. Bạn có thể tìm hiểu công ty qua các đánh giá từ những người đã từng làm việc tại đó trên các mạng xã hội. Tuy nhiên, ngoài việc tìm hiểu, bạn cũng cần giữ tinh thần đánh giá đúng mực để không bị ảnh hưởng bởi những đánh giá không chính xác, có thể có mục đích làm mất uy tín của công ty.
Đó là những chia sẻ từ Glints giúp bạn hiểu rõ hơn về khái niệm black company và nhận biết dấu hiệu của một black company. Để chuẩn bị cho sự nghiệp của mình, hãy cập nhật thông tin mới nhất từ Glints nhé.