Buzz
TOP 5 Bộ đề đọc hiểu 'Chiếc lược ngà' của Nguyễn Quang Sáng có đáp án đi kèm, được thiết kế để hỗ trợ học sinh lớp 9 rèn luyện kỹ năng trả lời câu hỏi đọc hiểu, từ đó đạt kết quả cao trong các bài kiểm tra và bài thi sắp tới.
Với các dạng đề đọc hiểu về 'Chiếc lược ngà', học sinh sẽ hiểu rõ hơn về nội dung và tác giả của tác phẩm. Đồng thời, họ cũng có thể tham khảo các đề đọc hiểu khác như Chị em Thúy Kiều, Cảnh ngày xuân, Đoàn thuyền đánh cá để áp dụng cách hiểu và tư duy khác nhau.
Đề đọc hiểu về 'Chiếc lược ngà' - Đề 1
Đoạn trích:
Trong một buổi ăn tối đó, anh Sáu lấy một quả trứng cá vàng lớn để vào chén của mình. Khi đưa đũa vào chén, anh vô tình làm rơi quả trứng, làm cơm văng tung toé khắp bàn. Tức giận và không suy nghĩ, anh quật tay vào mông cô bé và la lên:
- Sao mày cứng đầu quá vậy, hả?
Tôi nghĩ cô bé sẽ phản ứng bằng cách khóc lóc, giãy giụa, đập đổ cả bữa cơm hoặc thậm chí bỏ chạy. Nhưng không, cô bé ngồi im, đầu cúi xuống. Không suy nghĩ mấy, cô bé lại dùng đũa gắp lại quả trứng cá để vào chén, sau đó đứng dậy lặng lẽ và rời khỏi bàn. Xuống bến, cô bé nhảy lên thuyền, mở chiếc thương để làm cho dây thương rối tung lên, rối tung khắp nơi, rồi cầm gậy bơi qua sông. Cô bé đến nhà ông ngoại, chào ông và khóc ở đó
Câu hỏi 1: Tóm tắt mối quan hệ tình cảm giữa hai nhân vật trước sự việc xảy ra như thế nào?
Câu 2: Xác định thành phần riêng biệt có trong đoạn trích
Câu 3: Các hành động của nhân vật bé Thu như thế hiện thái độ gì và thể hiện tình cảm như thế nào đối với nhân vật ông Sáu?
Câu 4: Lời kể được nhấn mạnh trong đoạn trích trên giúp bạn nhận biết mục đích truyền đạt ở câu sau đó dưới dạng câu hỏi nghi vấn là gì?
Đáp án bài đọc hiểu Chiếc lược ngà
Câu 1: Tóm tắt mối quan hệ tình cảm giữa hai nhân vật được miêu tả trước khi sự việc này diễn ra:
Quan hệ giữa ông Sáu và bé Thu trước đó đã không suôn sẻ: Sau tám năm xa cách, hai cha con gặp nhau, nhưng bé Thu không nhận ra ông Sáu là cha nên đã đối xử với ông như với người xa lạ. Trái lại, ông Sáu dù đã cố gắng thể hiện tình cảm và vỗ về bé để mong được bé gọi là 'ba', nhưng không thành.
Câu 2: Thành phần đặc biệt có trong đoạn trích là: Thành phần cảm thán: Sao mày cứng đầu quá vậy, hả?
Câu 3: Các biểu hiện của bé Thu nói lên thái độ bướng bỉnh, không chấp nhận ông Sáu làm cha.
Câu 4: Lời kể được nhấn mạnh trong đoạn trích trên giúp bạn nhận biết mục đích của câu văn có hình thức nghi vấn sau đó là để bộc lộ cảm xúc - sự tức giận của ông Sáu khi bé Thu không chịu nghe lời.
Đề đọc hiểu Chiếc lược ngà - Đề 2
Đọc đoạn trích:
'Nghe mẹ bảo gọi ba vào ăn cơm, nó đáp lại:
- Thì má cứ kêu đi
Mẹ nổi giận, quơ đũa bếp dọa đánh. Nó phải gọi nhưng lại nói trổng:
- Vô ăn cơm!
Anh Sáu ngồi im, giả vờ không nghe, đợi nó gọi 'Ba vào ăn cơm'. Bé Thu đứng trong bếp vọng ra:
- Cơm chín rồi!
Anh vẫn không quay lại. Bé Thu bực mình, quay lại mẹ và nói:
- Con kêu rồi mà người ta không nghe.”
(Chiếc lược ngà - Nguyễn Quang Sáng)
Câu 1: Đoạn truyện được kể theo ngôi thứ mấy? Ai là người kể? Lựa chọn ngôi kể như vậy mang lại tác dụng như thế nào?
Câu 2: Nhân vật 'con bé' đã vi phạm nguyên tắc giao tiếp nào? Tại sao?
Câu 3: Tại sao “Anh Sáu ngồi im giả vờ không nghe, đợi nó gọi “Ba vô ăn cơm”?
Câu 4: Tại sao bé Thu không muốn gọi ông Sáu là “ba”?
Đáp án đề đọc hiểu Chiếc lược ngà
Câu 1: Trong đoạn trích 'Chiếc lược ngà' được kể từ góc độ ngôi thứ nhất.
- Người kể chuyện ở đây là bác Ba. Bác là đồng đội và người bạn thân thiết của ông Sáu, cũng là người chứng kiến toàn bộ câu chuyện.
- Việc sử dụng ngôi kể này giúp tạo ra sự sâu sắc trong tâm lý nhân vật và đảm bảo tính khách quan khi đánh giá tình cảm của họ, đồng thời mang lại cái nhìn tổng quan rộng lớn.
Câu 2: Con bé đã phạm lỗi về mặt lịch sự khi nói trống trơn như vậy.
Con bé cố tình làm như vậy vì không muốn gọi ông Sáu bằng từ “ba”.
Câu 3: Ông Sáu ngồi yên im lặng, giả vờ không nghe thấy con bé gọi là vì ông muốn con bé tự nguyện dùng từ “ba” để gọi ông.
Câu 4: Nguyên nhân khiến bé Thu không gọi ông Sáu là “ba” là do ảnh hưởng của hình ảnh người cha trong quá khứ không tương xứng với ông Sáu hiện tại. Với vết sẹo dài trên mặt, bé Thu không nhận ra ông Sáu là cha của mình.
Đề đọc hiểu Chiếc lược ngà - Đề 3
Đoạn trích:
“Con bé cảm thấy kinh ngạc và hoảng sợ, nó nhìn tôi với ánh mắt hỏi không biết đó là ai, khuôn mặt của nó trắng bệch, sau đó đột nhiên chạy về phía mẹ và kêu gào: “Mẹ ơi! Mẹ ơi!”. Trong khi đó, ông Sáu thì đứng im đó, theo dõi con bé, nỗi đau vẫn còn đọng lại trên gương mặt anh, làm cho anh trông thực sự đáng thương, và hai tay của anh run rẩy như bị gãy”.
(Tích Phượng Hạp, Tập 1, NXB Giáo dục 2009, trang 196)
Câu 1: Đoạn trích trên là một phần của tác phẩm nào và tác giả là ai?
Câu 2: Phương thức diễn đạt chính trong đoạn trích là gì?
Câu 3: Tên của hai nhân vật được nhắc đến trong đoạn trích là gì?
Câu 4: Thành phần khởi đầu nào được sử dụng trong đoạn trích?
Câu 5: Về cấu trúc, hai câu trên thuộc loại câu nào?
Câu 6: Trong truyện, cuộc gặp sau tám năm xa cách không mang lại niềm vui và hạnh phúc như mong đợi mà thay vào đó là nỗi đau đớn cho nhân vật 'anh'. Nguyên nhân là gì?
Câu 7: Lời dẫn trong câu trên là: 'Lẽ ra, cuộc gặp mặt sau tám năm xa cách sẽ ngập tràn niềm vui và hạnh phúc...' Dẫn theo hình thức suy luận.
Đáp án đề đọc hiểu Chiếc lược ngà
Câu 1: Đoạn trích trên được lấy từ tác phẩm Chiếc lược ngà của tác giả Nguyễn Quang Sáng.
Câu 2: Phương thức diễn đạt chính trong đoạn trích là gì?
Câu 3: Trong đoạn trích, tên của hai nhân vật được đề cập là anh Sáu và bé Thu.
Câu 4: Trong đoạn trích, thành phần khởi ngữ là cụm từ 'còn anh'.
Câu 5: Xét về cấu tạo, hai câu trên thuộc loại câu ghép.
Câu 6: Thường thì, cuộc gặp sau tám năm xa cách sẽ đem lại niềm vui và hạnh phúc, nhưng trong câu chuyện này, cuộc gặp ấy lại gây ra đau khổ cho nhân vật 'anh'. Nguyên nhân là gì?
Câu 7: Câu văn sử dụng lời dẫn trực tiếp, với lời dẫn là 'Má! Má!' của con bé.
Đề đọc hiểu Chiếc lược ngà - Đề 4
Đọc đoạn văn dưới đây và trả lời các câu hỏi:
“Khi rảnh rỗi, anh cẩn thận từng chiếc răng của chiếc lược, tỉ mỉ và cố gắng như một nghệ nhân...Không lâu sau, chiếc lược đã hoàn thành. Nó dài hơn một tấc, rộng ba phân rưỡi, làm cho con gái, dùng để chải mái tóc dài, chỉ có một hàng răng thưa. Trên bề mặt, anh đã khắc hàng chữ nhỏ: “Yêu nhớ tặng Thu con của ba”. Chiếc lược ngà chưa từng chải mái tóc của con, nhưng nó giúp anh giải tỏa phần nào nỗi nhớ thương. Những đêm nhớ con, anh không thể ngừng hối hận về việc trừng phạt con, và trong những lúc đó, anh lấy chiếc lược ra và nhìn nó, mịn màng mà mài lên tóc cho nó thêm mềm mại. Có chiếc lược, anh mong chờ gặp lại con hơn bao giờ hết. Nhưng rồi, một bi kịch đã xảy ra. Trong một trận đánh lớn với quân Mĩ, anh Sáu đã hy sinh, viên đạn của Mĩ đã thủng ngực anh. Trong những phút cuối cùng, anh không còn sức để làm gì nhiều, dường như chỉ có tình cha con là vĩnh viễn, anh đưa chiếc lược vào túi, đưa nó cho tôi và nhìn tôi một lúc...Cho đến bây giờ, tôi vẫn không thể quên ánh mắt của anh...”
(Trích “Chiếc lược ngà” –Nguyễn Quang Sáng, SGK Ngữ Văn 9, tập 2)
Thực hiện các yêu cầu sau:
Câu 1: Xác định thông điệp chính của đoạn văn trên?
Câu 2: Tìm kiếm các từ và chi tiết thể hiện tình cảm yêu thương của anh Sáu dành cho con gái?
Câu 3: Viết một đoạn văn ngắn (7-10 dòng) phản ánh suy nghĩ của bạn về tình cảm cha - con dựa trên tình yêu thương sâu sắc của ông Sáu đối với con gái?
Trả lời các câu hỏi đọc hiểu
Câu 1:
Trong đoạn văn này, ông Sáu thể hiện tình cảm sâu nặng dành cho con gái bằng cách tặng một chiếc lược ngà tự làm cho cô.
Câu 2.
Các từ ngữ và chi tiết thể hiện tình cảm yêu thương của ông Sáu đối với con gái là gì?
+ Trong những khoảnh khắc rảnh rỗi, ông cẩn thận mỗi khi làm chiếc lược, tỏ ra tỉ mỉ và cố gắng như một người thợ thủ công.
+ Trên bề mặt của chiếc lược, có khắc một dòng chữ nhỏ mà ông đã làm ra, từng nét khắc tỉ mỉ: “Yêu thương con gái Thu của bố”.
+ Trong những đêm nhớ con, anh không ngừng ôm hối hận về việc đánh con, nhớ đến con, anh lấy cây lược ra và nhìn ngắm nó, sau đó mài nó lên tóc cho mượt mà hơn. Mỗi khi nhìn thấy cây lược, anh ấm ức mong được gặp lại con.
Câu 3.
Ngoài tình mẫu tử, mối quan hệ cha con cũng là một loại tình cảm thiêng liêng và cao quý nhất. Dù cha có thể không thể hiện tình cảm hay chăm sóc con bằng cách mẹ làm nhưng cha luôn ở đằng sau chúng ta, hỗ trợ và ủng hộ chúng ta trong mọi tình huống. Dù không giỏi bày tỏ tình cảm bằng lời nói, cha luôn dành tình thương cho chúng ta qua những hành động. Trong gia đình, các công việc lớn nhỏ đều do cha đảm đương. Cha không ngại gánh vác để có thể nuôi dưỡng con cái lớn lên mạnh mẽ, trở thành điểm tựa vững chắc cho con sau mỗi thành công trong cuộc sống. Trong cuộc sống, có những tình huống bất hạnh khi mất mẹ. Bố sẽ đảm nhận cả vai trò cha và mẹ trong việc nuôi dưỡng con lớn lên. Do đó, tình cảm của cha mẹ dành cho con cái là không gì sánh được, vô cùng thiêng liêng và cao quý.
Đề đọc hiểu Chiếc lược ngà - Đề 5
Cho đoạn trích sau:
“Với lòng nhớ mong của anh, anh nghĩ rằng, con anh sẽ chạy ôm anh, sẽ ôm chặt lấy cổ anh. Anh đi bước nhẹ nhàng, tay vẫy chờ đón con. Khi con gọi, bé giật mình, mắt tròn nhìn. Nó bừng tỉnh, cảm thấy lạ lùng. Anh, trong lòng không thể kìm được xúc động. Mỗi khi rung động, vết thẹo dài ở má phải lại đỏ ửng, nhấp nhô, trông rất sợ hãi.”
(Trích Chiếc lược ngà - Nguyễn Quang Sáng)
Câu 1: Trong đoạn trích trên, nhân vật “anh” và “con bé” là ai? Tại sao ban đầu nhân vật con bé cảm thấy “ngơ ngác, lạ lùng” nhưng sau đó lại thể hiện sự thay đổi bằng cách “Nó hôn tóc, hôn cổ, hôn vai và hôn cả vết thẹo dài ở má của ba nó”?
Câu 2: Xác định và đặt tên cho các thành phần biệt lập trong câu “Với lòng nhớ mong của anh, anh nghĩ rằng, con anh sẽ chạy ôm anh, sẽ ôm chặt lấy cổ anh.”?
Câu 3: Theo trình tự câu chuyện, đoạn trích này thuộc tình huống nào? Ý nghĩa của tình huống này là gì? Theo bạn, chi tiết “vết thẹo dài ở má phải” của nhân vật “anh” trong truyện này có ý nghĩa như thế nào trong việc phát triển câu chuyện và thể hiện chủ đề?
Câu 4: Viết một đoạn văn từ 10 -12 câu theo lối suy luận Tổng - Phân - Hợp để thể hiện cảm nhận của tôi về tình cảm của nhân vật “con bé” dành cho cha trong truyện ngắn “Chiếc lược ngà”. Trong đoạn văn, sẽ có sử dụng một câu mở rộng thành phần và một phép liên kết.
GỢI Ý
1 | Nhân vật “anh” và “con bé” trong đoạn trích trên là những ai? Tại sao trong đoạn trích trên, nhân vật con bé còn “ngơ ngác, lạ lùng” nhưng đến phần sau của truyện lại có sự thay đổi “Nó hôn tóc, hôn cổ, hôn vai và hôn cả vết thẹo dài bên má của ba nó nữa”? |
- Đoạn trích sử dụng phương thức biểu đạt tự sự, biểu cảm. Nhân vật “anh” và “con bé” trong đoạn trích trên là những ai? Tại sao trong đoạn trích trên, nhân vật con bé còn “ngơ ngác, lạ lùng” nhưng đến phần sau của truyện lại có sự thay đổi: - Nhân vật “anh” và “con bé” trong đoạn trích trên là ông Sáu và bé Thu. - Vì: + Lúc đầu, bé Thu không nhận ra ba sau tám năm xa cách và do vết thẹo khiến ông Sáu khác với người ba trong ảnh. + Được bà ngoại giải thích, bé Thu nhận ra ba nên đó là biểu hiện của tình yêu dành cho ba của cô bé. | |
2 | Xác định và gọi tên thành phần biệt lập có trong câu “Với lòng mong nhớ của anh, chắc anh nghĩ rằng, con anh sẽ chạy xô vào lòng anh, sẽ ôm chặt lấy cổ anh.”? |
Thành phần biệt lập trong câu “Với lòng mong nhớ cua anh, chắc anh nghĩ rằng, con anh sẽ chạy xô vào lòng anh, sẽ ôm chặt lấy cả anh.”: - Xác định và gọi tên một thành phần biệt lập có trong câu “chắc” - Thành phần biệt lập tình thái. | |
3 | Theo trình tự cốt truyện thì đoạn trích nằm ở tình huống nào? Ý nghĩa của tình huống này là gì? Theo em, chi tiết “vết thẹo dài bên má phải” của nhân vật “anh” trong truyện ngắn này có ý nghĩa như thế nào trong việc xây dựng cốt truyện và bộc lộ chủ đề? |
Tình huống gắn với đoạn trích, ý nghĩa tình huống và chi tiết “vết thẹo dài bên má phải”: - Theo trình tự cốt truyện thì đoạn trích nằm ờ tình huống thứ 1: ông Sáu trở về sau tám năm xa cách nhưng bé Thu lại không nhận ra ba, đến khi cô bé nhận ra thì là lúc ông Sáu phải lên đường. - Ý nghĩa của tình huống: Bộc lộ tình yêu ba mãnh liệt của bé Thu. - Ý nghĩa chi tiết “vết thẹo dài bên má phải” của nhân vật “anh”: + Chi tiết có vai trò rất quan trọng -> nếu không có thì cốt truyện sẽ không phát triển được hoặc phát triển theo chiều hướng khác. + Là sự khẳng định tình yêu bé Thu dành cho cha, khẳng định tình cha con sâu nặng. | |
4 | Viết một đoạn văn từ 10 -12 câu theo phép lập luận Tổng - Phân - Hợp nêu cảm nhận của em về tình cảm của nhân vật “con bé” dành cho ba trong truyện ngắn “Chiếc lược ngà”. Trong đoạn văn có sử dụng một câu mở rộng thành phần và một phép liên kết. |
Viết đoạn văn về tình cảm của nhân vật “con bé” dành cho ba trong truyện ngắn “Chiếc lược ngà”: Khai thác nghệ thuật: xây dựng tình huống truyện, ngôi kể, miêu tả tâm lí trẻ em..., thông qua các dẫn chứng để thấy được tình cảm của bé Thu đối với ông Sáu. -Trước khi nhận ra ông Sáu là ba: Cô bé bướng bỉnh, ương ngạnh và cứng đầu. --> Tình cảm chân thật nhưng cũng thật dứt khoát, rạch ròi, chỉ yêu khi biết chắc đó là ba mình. - Khi nhận ra ông Sáu là ba: + Trước lúc ông Sáu lên đường, thái độ và hành động của cô bé đột ngột thay đổi. + Hiểu lầm được gỡ bỏ -> sự ân hận giày vò -> tình yêu với ba bùng cháy mãnh liệt trong buổi chia tay. => Tình cảm dành cho ba sâu sắc, mạnh mẽ. |
