Buzz
TOP 4 Đề đọc hiểu: Sức mạnh của tri thức có đáp án đi kèm, giúp học sinh lớp 9 rèn luyện kỹ năng đọc hiểu để đạt kết quả cao trong các bài kiểm tra, bài thi sắp tới.
Với các dạng đề đọc hiểu về Sức mạnh của tri thức, học sinh sẽ hiểu rõ hơn về ý nghĩa của tri thức. Đồng thời, họ có thể tham khảo bộ đề đọc hiểu Mùa xuân nhỏ nhoi, Chị em Thúy Kiều, Cảnh ngày xuân, Đoàn thuyền đánh cá, Sang thu để phát triển cách hiểu và tư duy. Mời học sinh cùng theo dõi bài viết dưới đây.
Bộ đề đọc hiểu: Sức mạnh của tri thức - Đề 1
Đọc đoạn trích dưới đây và thực hiện các yêu cầu:
Một câu nổi tiếng của nhà khoa học người Anh Phơ-răng-xít Bê-cơn (thế kỉ XVI – XVII) là: “Tri thức là sức mạnh”. Lê-nin, một nhà lãnh đạo cách mạng vô sản thế giới, cụ thể hóa tư tưởng này: “Ai có tri thức thì người ấy có được sức mạnh”. Đó là một quan điểm sâu sắc, nhưng không phải ai cũng hiểu được ý nghĩa của nó.
Một câu chuyện kể rằng, khi máy phát điện của công ti Pho bị hỏng, một hội đồng kỹ sư họp 3 tháng mà không tìm ra nguyên nhân. Chỉ sau khi mời chuyên gia Xten-mét-xơ, máy mới hoạt động trở lại. Mặc dù Xten-mét-xơ được trả 10.000 đô la, ông viết trong biên nhận: “Tiền vạch một đường thẳng là 1 đô la. Tiền tìm đúng đường đó giá: 9 999 đô la.”. Điều này cho thấy người có tri thức sâu rộng có thể thực hiện những điều mà người khác không thể.
Đáng tiếc, nhiều người hiện nay vẫn chưa đánh giá cao giá trị của tri thức. Họ xem việc học chỉ là để có bằng cấp, hy vọng sau này có việc làm tốt hơn hoặc thăng tiến trong công việc. Họ chưa nhận ra rằng, để biến Việt Nam trở thành một quốc gia mạnh mẽ, công bằng, dân chủ, và văn minh, cần phải có nhiều nhà trí thức tài năng trên mọi lĩnh vực!
(Theo Hương Tâm, Ngữ văn 9, Tập hai - NXB Giáo dục Việt Nam, 2005, tr.35-36)
Câu 1. Loại văn bản này sử dụng phong cách ngôn ngữ nào?
Câu 2. Xác định hai phương pháp lập luận được sử dụng trong văn bản.
Câu 3. Trong văn bản, việc chuyên gia Xten-mét-xơ “kiểm tra” máy phát điện hỏng và nhanh chóng “khôi phục máy hoạt động trở lại” thể hiện điều gì?
Câu 4. Bạn có đồng ý với quan điểm của tác giả “Đáng tiếc là hiện nay vẫn còn nhiều người không biết trân trọng tri thức” không? Tại sao?
Đáp án đề đọc hiểu Tri thức là sức mạnh
Câu 1. Loại văn bản này thuộc phong cách ngôn ngữ chính luận.
Câu 2. Hai phương pháp lập luận được sử dụng trong văn bản là chứng minh và bình luận.
Câu 3. Trong văn bản, chuyên gia Xten-mét-xơ “kiểm tra” máy phát điện hỏng và nhanh chóng “khôi phục máy hoạt động trở lại” đã làm rõ: sức mạnh của tri thức. Điều này chứng minh rằng người có tri thức sâu rộng có khả năng thực hiện những công việc mà nhiều người khác không thể.
Câu 4. Thí sinh có thể đồng ý hoặc không đồng ý với nhận định “Đáng tiếc là hiện nay vẫn còn nhiều người không biết trân trọng tri thức” của tác giả, nhưng họ phải có lý do hợp lý và thuyết phục.
Đề đọc hiểu Tri thức là sức mạnh - Đề 2
Đọc đoạn trích dưới đây và hoàn thành các yêu cầu:
Tri thức được coi là một nguồn lực vô cùng quý báu. Như một nhà khoa học người Anh đã nói, “Tri thức là sức mạnh”, và như Lê-Nin một nhà lãnh đạo cách mạng cũng khẳng định rằng, “Ai có tri thức thì người đó có được sức mạnh”. Tuy nhiên, sâu xa trong tư duy này không phải ai cũng hiểu rõ.
Truyền kỳ kể rằng, một công ty đã phải đối mặt với vấn đề hỏng hóc của một máy phát điện lớn. Sau khi một hội đồng kỹ sư thất bại, họ đã mời một chuyên gia có tri thức sâu rộng. Người này đã nhanh chóng phát hiện và sửa chữa lỗi, và công ty đã phải trả cho ông một khoản tiền lớn. Nhiều người cho rằng ông chuyên gia này chỉ là tận dụng tình thế để lấy tiền. Nhưng thực tế, ông đã chỉ ra rằng, việc tìm ra vấn đề và sửa chữa nó là điều quan trọng, và giá trị thực sự không thể đo bằng tiền bạc. Điều này minh chứng cho sức mạnh của tri thức và khả năng thực hiện của những người có tri thức.
Thật đáng tiếc khi vẫn còn nhiều người không đánh giá cao giá trị của tri thức. Họ chỉ coi học vụ là phương tiện để có một bằng cấp để tìm việc làm hoặc thăng chức. Họ không nhận ra rằng để xây dựng một đất nước văn minh, công bằng, dân chủ và phát triển, chúng ta cần có những con người có tri thức và tài năng trên mọi lĩnh vực.
(Theo Hương Tâm, Ngữ văn 9, Tập hai, NXB Giáo dục Việt Nam, 2005, tr.35 - 36)
Câu 1. Phong cách ngôn ngữ của văn bản là gì?
Câu 2. Tại sao ông Xten-mét-xơ đã ghi như vậy trong giấy biên nhận?
Câu 3.
Câu 4. Thông điệp mà bạn nhận được từ văn bản trên là gì?
Đáp án bài đọc Tri thức là sức mạnh
Câu 1: Phong cách ngôn ngữ: bài luận sắc bén
Câu 2: Trong biên nhận, ông Xten-mét-xơ ghi: “Vạch một đường thẳng trị giá 1 đô la. Chi phí tìm đường đúng: 9999 đô la”. Lý do là:
- Vạch một đường thẳng giá 1 đô la: vì đây là công việc đơn giản, ai cũng có thể thực hiện được, chỉ cần chi phí bình thường.
- Tìm đường đúng giá 9999 đô la: Điều này không phải là việc đơn giản, đòi hỏi sự sáng tạo, trí tuệ và công sức đáng kể. Vì vậy, cần được trả công xứng đáng.
Câu 3: Việc chuyên gia Xten-mét-xơ “xem xét” máy phát điện hỏng và nhanh chóng “khắc phục sự cố” chứng minh sức mạnh của kiến thức, là minh chứng cho sự ưu việt của người có hiểu biết sâu rộng, có thể giải quyết các vấn đề mà người khác không thể.
Câu 4:
HS tường thuật suy nghĩ cá nhân về thông điệp qua văn bản. Có thể trả lời một trong các ý sau:
- Cần tôn trọng vai trò của tri thức trong cuộc sống;
- Không nên học một cách cụt ngủn, chỉ tính toán lợi ích ngắn hạn mà bỏ qua giá trị dài lâu;
- Phải áp dụng kiến thức của mình để góp phần vào cuộc sống bằng tấm lòng trong sáng.
Đề đọc hiểu Tri thức là sức mạnh - Đề 3
Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu từ câu 1 đến câu 6:
'... Tri thức thật sự là một quyền lực. Có một câu chuyện kể về một máy phát điện của công ty Pho gặp sự cố. Một nhóm kỹ sư đã tập trung suy nghĩ suốt 3 tháng mà không tìm ra vấn đề. Họ phải nhờ đến chuyên gia Xten-mét-xơ. Ông ta đã kiểm tra và sửa chữa máy để nó hoạt động trở lại. Công ty đã phải chi trả cho ông ta 10,000 đô la. Nhiều người đã nghĩ Xten-mét-xơ là tham lam, họ cho rằng ông ta chỉ muốn kiếm tiền. Nhưng trên giấy biên nhận, Xten-mét-xơ viết: “Chi phí vạch một đường thẳng là 1 đô la. Chi phí tìm ra vị trí đúng của đường đó là 9,999 đô la.”. Rõ ràng, những người có kiến thức sâu rộng có thể làm được những việc mà nhiều người khác không thể. Nếu không có kiến thức, liệu cái máy đó có thoát khỏi số phận trở thành đống rác không nhỉ!?
Tri thức là một đòn bẩy quan trọng trong cách mạng. Sau khi trở về từ Pháp vào năm 1946, Bác Hồ của chúng ta đã thu hút một số lượng lớn nhà tri thức hàng đầu của Việt Nam, như kỹ sư Trần Đại Nghĩa, tiến sĩ Nguyễn Văn Huyên, các bác sĩ Tôn Thất Tùng, Đặng Văn Ngữ, nhà toán học Tạ Quang Bửu,… Các nhà tri thức đã sử dụng kiến thức của mình để phát triển các lĩnh vực quân sự, giáo dục, y tế,… góp phần quan trọng vào việc đem cuộc kháng chiến đến thành công.
(Hương Tâm, Ngữ văn 9, Tập hai, NXB Giáo dục – 2016, tr.35)
Câu 1: (0,5 điểm) Tác giả đã sử dụng biện pháp tu từ trong hai câu văn sau như thế nào?
Bác Hồ của chúng ta sau khi trở về từ Pháp vào năm 1946 đã thu hút một số lượng lớn nhà tri thức hàng đầu của Việt Nam, như kỹ sư Trần Đại Nghĩa, tiến sĩ Nguyễn Văn Huyên, các bác sĩ Tôn Thất Tùng, Đặng Văn Ngữ, nhà toán học Tạ Quang Bửu,… Các nhà tri thức đã sử dụng kiến thức của mình để phát triển các lĩnh vực quân sự, giáo dục, y tế,… góp phần quan trọng vào việc đem cuộc kháng chiến đến thành công.
Câu 2: (0,5 điểm) Phép liên kết về hình thức trong hai câu sau là gì?
(1) Người ta cần phải mời đến chuyên gia Xten-mét-xơ. (2) Ông thực hiện kiểm tra và sửa chữa để máy hoạt động trở lại.
Câu 3: (0,5 điểm) Xác định các thành phần trong câu sau là gì?
Trong cuộc chiến chống lại chiến tranh xâm lược của đế quốc Mĩ, các nhà giáo Đàm Trung Đồn, Vũ Đình Cự đã tổ chức tri thức để giúp tiêu diệt mối đe dọa chậm chạp từ phía địch và mở đường cho hàng hải.
Câu 4: (0,5 điểm) Trong đoạn trích trên, tác giả đề cập đến vấn đề gì?
Câu 5: (0,5 điểm) Em hãy giải thích ý nghĩa của từ “tri thức” và “trí thức”.
Câu 6: (0,5 điểm) Thông điệp nào trong đoạn trích mang ý nghĩa nhất với em (trình bày từ 5 đến 7 dòng)?
Đáp án đề đọc hiểu Tri thức là sức mạnh
Câu 1: Trong hai câu, tác giả đã sử dụng biện pháp liệt kê như thế nào:
Giải thích:
- Liệt kê các tên như “kỹ sư Trần Đại Nghĩa, tiến sĩ Nguyễn Văn Huyên, các bác sĩ Tôn Thất Tùng…
- Liệt kê các lĩnh vực như quân giáo, giáo dục, y tế…
Câu 2: Phép liên kết về hình thức là gì:
Phép thế được sử dụng: “chuyên gia Xten-mét-xơ trở thành ông”.
Câu 3:
- Trạng ngữ: Trong cuộc chiến chống lại cuộc chiến tranh xâm lược của đế quốc Mĩ.
- Chủ ngữ: Các nhà giáo Đàm Trung Đồn, Vũ Đình Cự.
- Vị ngữ: đã tổ chức tri thức để giúp phá hủy mối nguy hiểm chậm chạp từ phía địch và mở đường cho hàng hải.
Câu 4: Trong đoạn trích trên, tác giả đề cập đến vấn đề: “Kiến thức là quyền lực”
Câu 5:
- Nghĩa của từ “tri thức”: Là kiến thức của nhân loại, được hình thành qua lịch sử và không gian, bao gồm nhiều lĩnh vực như kinh tế, chính trị, văn hóa, giáo dục…
- Nghĩa của từ “trí thức”: Là cá nhân (đã được đào tạo chuyên môn, am hiểu kiến thức chuyên ngành, sử dụng kiến thức làm công cụ sinh sống, lựa chọn lao động trí óc làm nghề nghiệp).
Câu 6: Học sinh trình bày quan điểm theo cảm nhận của bản thân. Có thể tham khảo một số ý sau:
- Có kiến thức vững chắc, con người có thể nâng cao cuộc sống của mình, hiểu rõ hơn về bản thân và hiểu sâu hơn về cuộc sống. Nhờ đó, con người trở nên hòa nhập hơn với cộng đồng, xã hội.
- Chúng ta cần liên tục cập nhật kiến thức, bởi kiến thức là lực lượng giúp chúng ta giải quyết mọi thách thức trong cuộc sống, thể hiện bản thân, theo đuổi ước mơ.
- Với kiến thức, con người có khả năng và sức mạnh để thực hiện những kế hoạch, ý tưởng của mình. Đóng góp cho xã hội bằng những ý tưởng sáng tạo, phát minh, sáng chế mới, thúc đẩy sự phát triển không ngừng của xã hội.
Đề đọc hiểu Tri thức là sức mạnh - Đề 4
Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi.
TRI THỨC LÀ SỨC MẠNH
Nhà bác học người Anh Phơ-răng-xít Bê-cơn (thế kỉ XVI – XVII) đã nói một câu rất nổi tiếng: “Tri thức là quyền lực”. Sau này, Lê-nin, một nhà lãnh đạo của cách mạng vô sản toàn cầu, cũng nói rằng: “Ai sở hữu tri thức thì người đó sở hữu sức mạnh”. Đây là một tư tưởng rất sâu sắc. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu được ý nghĩa của tư tưởng này.
Tri thức đúng là quyền lực. Một câu chuyện được kể là có một chiếc máy phát điện lớn của công ty Pho bị hỏng. Một hội đồng gồm nhiều kỹ sư họp suốt 3 tháng mà vẫn không tìm ra nguyên nhân. Họ buộc phải mời chuyên gia Xten-mét-xơ đến. Ông ta kiểm tra và làm cho máy hoạt động trở lại. Công ty phải trả cho ông 10.000 đô la. Nhiều người nghĩ Xten-mét-xơ là tham lam, tìm cách để lấy tiền. Nhưng trên giấy biên nhận, Xten-mét-xơ đã ghi: “Tiền để vạch một đường thẳng là 1 đô la. Tiền để tìm ra chỗ để vạch đúng đường đó là 9999 đô la”. Rõ ràng là người có tri thức sâu rộng có thể làm được những việc mà nhiều người khác không thể.
Tri thức cũng là quyền lực của cách mạng. Bác Hồ của chúng ta sau chuyến đi Pháp vào năm 1946 đã thu hút được nhiều nhà trí thức Việt Nam nổi tiếng đi theo kháng chiến như kỹ sư Trần Đại Nghĩa, tiến sĩ Nguyễn Văn Huyên, các bác sĩ Tôn Thất Tùng, Đặng Văn Ngữ, nhà toán học Tạ Quang Bửu,… Các nhà trí thức ấy đã sử dụng tri thức của mình để xây dựng các lĩnh vực quân giáo, giáo dục, y tế,… góp phần lớn đưa cuộc kháng chiến đến thành công. Trong cuộc chiến chống chiến tranh phá hoại của đế quốc Mĩ, các giáo sư Đàm Trung Đồn, Vũ Đình Cự đã tổ chức tri thức để góp phần phá hủy mối nguy hiểm chậm trễ từ phía địch, mở đường cho hàng hải. Và ngày nay, các nhà khoa học nông nghiệp như Bùi Huy Đáp, Vũ Tuyên Hoàng,… đã tiến hành lai tạo giống lúa mới, góp phần tăng sản lượng nông nghiệp, khiến cho nước ta không chỉ có đủ lương thực mà còn trở thành một trong những quốc gia hàng đầu về xuất khẩu gạo trên thế giới.
Tri thức có sức mạnh lớn lao nhưng đáng tiếc là còn nhiều người chưa đánh giá cao giá trị của tri thức. Họ chỉ coi việc học là để kiếm một tờ bằng với hy vọng sau này có việc làm ổn định hoặc thăng quan tiến chức. Họ không biết rằng, để biến nước ta trở thành một quốc gia giàu mạnh, công bằng, dân chủ, văn minh, có thể cân xứng với các quốc gia trong khu vực và trên thế giới, chúng ta cần có bao nhiêu nhà trí thức tài năng trên mọi lĩnh vực!
(Hương Tâm)
Câu hỏi:
a) Văn bản trên nói về chủ đề gì?
b) Văn bản có thể phân thành bao nhiêu phần? Mô tả nội dung của từng phần và mối liên kết giữa chúng.
c) Đánh dấu những câu chứa quan điểm chính trong bài viết. Những quan điểm này đã được diễn đạt rõ ràng, dứt khoát chưa?
d) Văn bản đã áp dụng phương pháp luận nào chủ yếu? Cách lập luận có hiệu quả không?
e) Sự khác biệt giữa bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí và bài nghị luận về một sự kiện, hiện tượng đời sống là gì?
Trả lời:
a) Bài văn bàn về vai trò của tri thức và những người có tri thức trong xã hội.
b) Có thể phân chia văn bản 'Tri thức là sức mạnh' thành 3 phần:
– Phần mở đầu: giới thiệu vấn đề 'tri thức là sức mạnh';
– Phần thân bài (hai đoạn tiếp): Chứng minh tri thức đúng là sức mạnh trong công việc và khẳng định tri thức là sức mạnh cách mạng.
– Phần kết bài (đoạn còn lại): Phê phán những người chưa biết quý trọng tri thức và sử dụng tri thức không đúng mục đích.
c) Các câu chứa luận điểm:
– Các câu trong đoạn mở bài.
– “Tri thức đúng là sức mạnh”; “Rõ ràng người có tri thức thâm hậu có thể làm được những việc mà nhiều người khác không làm nổi.”;
– “Tri thức cũng là sức mạnh của cách mạng.”;
– Tri thức có sức mạnh to lớn như thế nhưng đáng tiếc là còn không ít người chưa biết quý trọng tri thức.”; “Họ không biết rằng, muốn biến nước ta thành một quốc gia giàu mạnh, công bằng, dân chủ, văn minh, sánh vai cùng các nước trong khu vực và thế giới cần phải có biết bao nhiêu nhà trí thức tài năng trên mọi lĩnh vực!”.
Các luận điểm được trình bày rõ ràng, thuyết phục, thể hiện được luận điểm chung: Tri thức là sức mạnh.
d) Văn bản chủ yếu sử dụng phép lập luận chứng minh. Từ những dẫn chứng cụ thể, người viết khẳng định sự đúng đắn của tư tưởng “Tri thức là sức mạnh” và “Ai có tri thức thì người ấy có được sức mạnh”, qua đó phê phán những người không biết quý trọng tri thức, sử dụng tri thức sai mục đích và đề cao vai trò của tri thức đối với sự phát triển của đất nước.
e)
– Bài luận về một sự việc, hiện tượng cuộc sống: Từ một sự việc, hiện tượng thực tế, tác giả đặt ra vấn đề có ý nghĩa về tư tưởng, đạo lí.
– Bài luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí: Bằng cách giải thích, chứng minh, so sánh, đối chiếu, phân tích… làm rõ, một vấn đề tư tưởng, đạo lí, chỉ ra đúng (hoặc sai); từ đó xác định quan điểm của tác giả.
