Bộ đề Đọc hiểu về Đất nước của Nguyễn Khoa Điềm gồm 7 bài đọc hiểu, cung cấp nhiều gợi ý và dạng câu hỏi khác nhau để bạn làm quen và nắm vững kiến thức. Bên cạnh 2 đề có đáp án, còn có 5 đề tự luyện.
Bài thơ Đất nước của Nguyễn Khoa Điềm là một tác phẩm sâu sắc, thể hiện quan điểm đặc biệt về đất nước. Đọc bài thơ này không chỉ giúp mở rộng kiến thức mà còn mở ra cái nhìn mới về lịch sử đất nước. Ngoài ra, bạn cũng có thể tham khảo các đề đọc hiểu khác như đề Việt Bắc, đề Vợ nhặt và nhiều tài liệu khác trong chuyên mục Văn 12.
Bài đọc hiểu về Đất nước - Đề 1
Đọc đoạn trích và thực hiện các yêu cầu từ 1 đến 4:
Em ơi, Đất Nước là máu xương của ta
Cần hiểu và chia sẻ
Cần hóa thân vì hình ảnh tổ quốc
Tạo nên Đất Nước vĩnh cửu...
(Nguyễn Khoa Điềm - trích Đất Nước - Môn ngữ văn lớp 12)
Câu 1: Tóm tắt ngắn gọn nội dung đoạn thơ trên.
Câu 2: Giải thích ngắn gọn tại sao nhà thơ viết rằng 'Đất Nước là máu xương của ta'?
Câu 3: Từ 'hóa thân' trong đoạn thơ mang ý nghĩa gì?
Câu 4: Dựa trên cảm nhận về đoạn thơ, viết một đoạn văn ngắn (khoảng 8 đến 10 câu) về trách nhiệm của thế hệ trẻ ngày nay đối với đất nước.
Lời giải
Câu 1: Nội dung của đoạn thơ là: Đoạn thơ truyền đạt thông điệp chân thành, sâu sắc về trách nhiệm của mỗi người đối với đất nước. Đất nước được coi như máu xương của mỗi người. Vì thế, mỗi cá nhân cần biết ấp ủ, chăm sóc và hi sinh vì đất nước, góp phần vào sự bền vững của tổ quốc.
Câu 2: Tại sao nhà thơ viết: 'Đất Nước là máu xương của mình'? Bởi vì đất nước không chỉ là một khái niệm trừu tượng, mà còn là sự sống, bản chất của mỗi con người. Mỗi người dân cần phải bảo vệ, yêu thương và gìn giữ đất nước như bảo vật quý báu, chính là sự sống của bản thân mình.
Câu 3: Từ 'hóa thân' trong đoạn thơ ý chỉ đến việc hành động, sẵn sàng đóng góp, hy sinh cho sự phồn thịnh của đất nước.
Câu 4: Học sinh có quyền tự do thể hiện quan điểm cá nhân và sử dụng lập luận để minh chứng cho ý kiến của mình.
- Có thể triển khai ý kiến theo các điểm sau đây:
+ Tích cực trong việc học tập, rèn luyện kỹ năng, tu dưỡng đạo đức và nhân cách;
+ Tham gia vào các hoạt động ngoại khóa, phát triển toàn diện về thể chất và tinh thần;
+ Chủ động tham gia lao động, đóng góp vào việc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc;
+ Thúc đẩy và tôn vinh những giá trị văn hóa, truyền thống đẹp của dân tộc;
+ Sẵn lòng đấu tranh và hy sinh cho sự độc lập và chủ quyền của quốc gia và dân tộc khi Tổ quốc cần thiết,..
Đề Đọc hiểu Đất nước - Đề 2
Đọc đoạn văn bản dưới đây và trả lời các câu hỏi sau
“...Em ơi em Đất Nước là máu xương của mình
Phải biết gắn bó và san sẻ
Phải biết hóa thân cho dáng hình xứ sở
Làm nên Đất Nước muôn đời…”.
(Trích đoạn trích Đất Nước từ SGK Ngữ văn lớp 12 tập 1 trang 120)
Câu 1: Hãy trình bày nội dung của đoạn thơ.
Câu 2: Vì sao từ “Đất Nước” được viết hoa?
Câu 3: Hãy nêu biện pháp tu từ được áp dụng trong đoạn thơ?
Câu 4: Viết một đoạn văn ngắn chia sẻ cảm nhận về trách nhiệm của bạn đối với quê hương, đất nước trong xã hội hiện nay.
Lời giải
Câu 1: Đoạn thơ trên tập trung vào lời nhắn nhủ về trách nhiệm của mỗi cá nhân đối với Đất Nước.
Câu 2: Tại sao từ “Đất Nước” được viết hoa? - Bởi vì nhìn nhận Đất Nước như một sinh thể, việc viết hoa thể hiện sự tôn trọng, ngợi ca, và thiêng liêng của nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm.
Câu 3: Trong đoạn thơ, biện pháp tu từ được sử dụng mạnh mẽ, với điệp ngữ “phải biết” và sử dụng các từ chỉ mối quan hệ gắn bó như gắn bó, san sẻ, hóa thân.
Câu 4: Gợi ý làm bài: Chia sẻ cảm nhận cá nhân về trách nhiệm với quê hương, đất nước trong xã hội hiện nay, nhấn mạnh vào vai trò quan trọng của việc học tập và rèn luyện để trở thành công dân có ích cho xã hội, với lập luận chặt chẽ và thuyết phục.
Đề Đọc hiểu Đất nước - Bài 3
Đất là nơi mà anh đi học
Nước là nơi em tắm rửa
Đất Nước là nơi chúng ta hẹn hò
Đất Nước là nơi em đánh rơi mảnh vải trong nỗi nhớ lặng thầm
Đất là nơi mà “con chim phượng hoàng bay về hòn núi bạc”
Nước là nơi mà “con cá ngư ông móng nước biển khơi”
Thời gian trôi qua êm đềm
Không gian rộng lớn mênh mông
Đất Nước là nơi mà dân tộc ta đoàn kết nhau
Đất là nơi mà Chim trở về
Nước là nơi mà Rồng cư trú
Lạc Long Quân và Âu Cơ
Đã sinh ra dân tộc chúng ta trong bọc trứng
Đọc đoạn thơ trên và làm các yêu cầu sau:
1. Trình bày ý chính của đoạn thơ.
2. Giải thích ý nghĩa nghệ thuật chiết tự (tách Đất Nước) ở 2 câu đầu đoạn thơ và tác dụng nghệ thuật của nó.
3. Trong đoạn thơ, chất liệu dân gian được thể hiện thông qua việc sử dụng hình ảnh và ngôn từ gần gũi, sinh động như cách miêu tả về việc cầm tay nhau, sự hài hòa, nồng thắm của Đất Nước trong lòng mỗi người.
Đề Đọc hiểu Đất nước - Bài 4
Trong ta và anh hôm nay
Cả hai đều có một phần của Đất Nước
Khi chúng ta nắm tay nhau
Đất Nước trong chúng ta hòa mình một cách hoàn hảo
Khi ta và anh nắm tay nhau
Đất nước trở nên to lớn, hoàn thiện
Khi con chúng ta trưởng thành
Con sẽ mang theo đất nước đi xa
Đến những tháng ngày mơ mộng
Em ơi em Đất Nước là máu xương của mình
Phải biết gắn bó, chia sẻ
Phải hiện diện cho dáng vẻ của quê hương
Làm cho Đất Nước tồn tại mãi mãi...
Đọc đoạn thơ trên và làm các yêu cầu sau:
1. Đoạn thơ nhấn mạnh vào ý kiến rằng mỗi người, dù là ai, đều mang một phần của Đất Nước trong lòng, và khi chúng ta đoàn kết, thì Đất Nước trở nên to lớn, hoàn thiện.
2. Mối liên kết giữa anh và em với Đất Nước được thể hiện qua việc mỗi người coi Đất Nước như máu xương của mình, tức là một phần không thể tách rời của bản thân.
3. Viết một đoạn văn ngắn biểu đạt trách nhiệm của mỗi người với Đất Nước, nhấn mạnh vào ý thức về việc bảo vệ, phát triển và đóng góp cho sự thịnh vượng của quê hương.
Đề Đọc hiểu Đất nước - Bài 5
Những người vợ nhớ chồng vẫn đóng góp cho Đất Nước những núi Vọng Phu
Cặp đôi yêu nhau đóng góp hòn đảo Trống Mái
Ngựa của Thánh Gióng qua đi để lại hàng trăm ao đầm
Chín mươi chín con voi cống hiến để xây dựng Đất tổ Hùng Vương
Những con rồng yên lặng tạo ra dòng sông mênh mông
Những học trò nghèo đóng góp cho Đất Nước những núi Bút non Nghiên.
Con cóc, con gà quê hương đồng lòng góp sức để làm nên vẻ đẹp của Hạ Long
Những người dân đã làm nên tên tuổi Ông Đốc, Ông Trang, Bà Đen, Bà Điểm
Và khắp mọi nơi trên ruộng đồng và dãy núi
Mỗi hình bóng, ước mơ và lối sống của ông cha
Đất Nước ơi, sau hàng ngàn năm, ở đâu cũng thấy bạn
Những cuộc sống đã biến hóa thành những dãy núi và dòng sông của chúng ta...
Đọc đoạn thơ trên và thực hiện các yêu cầu sau:
1. Tóm tắt ý chính của đoạn thơ.
2. Việc Nhân Dân hoá thân vào hình ảnh của Đất Nước được thể hiện qua các từ ngữ như 'họ', 'họ đã làm ra Đất Nước', 'người người lớp', 'con gái, con trai',... Những từ ngữ này giúp tạo ra bức tranh sống động về sự gắn kết, đoàn kết của Nhân Dân với Đất Nước, từ đó thể hiện sức mạnh của cộng đồng trong việc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
3. Viết một đoạn văn ngắn bày tỏ quan điểm về vai trò quan trọng của Nhân Dân trong việc xây dựng và bảo vệ đất nước. Nhấn mạnh vào sự đoàn kết, hi sinh và trách nhiệm của mỗi người dân trong công cuộc này.
Đề Đọc hiểu Đất nước - Bài 6
Em ơi!
Họ đã sống và chết
Hãy nhìn xa xăm
Giản dị và bình tĩnh
Vào bốn ngàn năm
Không ai nhớ mặt cũng không ai đặt tên
Mỗi thời đại, người người ra đi
Nhưng họ đã tạo nên Đất Nước
Họ giữ và truyền lại cho chúng ta hạt lúa ta gieo
Con gái, con trai đồng lòng với chúng ta
Họ truyền lửa từ hòn than cho mỗi gia đình
Cần cù làm việc đến bên cạnh nhau
Khi có kẻ thù, người con trai ra trận
Họ truyền thống mạnh mẽ cho con cái
Người con gái trở về với gia đình mình
Khi kẻ thù tấn công, đàn bà cũng...
Họ mang theo tên của làng xóm trong mỗi cuộc di dân
Nhiều người trở thành anh hùng
Họ xây dựng bờ sông để con cháu sau cùng nhìn
Nhiều anh hùng mà cả em cũng nhớ rõ
Em đã biết chưa?
Khi đối mặt với kẻ thù, họ đấu tranh
Hàng ngàn người đàn ông, phụ nữ
Khi có mâu thuẫn, họ tự vùng lên giải quyet.
Trong bốn ngàn năm, lớp lớp người như chúng ta.
Đọc đoạn thơ trên và thực hiện các yêu cầu sau:
1. Trình bày ý chính của đoạn thơ.
2. Khi nhìn vào bốn ngàn năm Đất Nước, nhà thơ đã phát hiện điều gì mới mẻ về những người làm nên Đất Nước?
3. Đánh giá hiệu quả nghệ thuật của phép điệp cấu trúc: Họ giữ..., Họ truyền..., Họ gánh..., Họ đắp đập...
Đề đọc hiểu Đất nước - Bài 7
Bài tập đọc hiểu văn bản ôn thi THPT Quốc gia môn Ngữ Văn
“Để Đất Nước này là Đất Nước Nhân dân...
...Gợi trăm màu trên trăm dáng sông xuôi”.
Đọc đoạn thơ trên và thực hiện các yêu cầu sau:
1. Trình bày ý chính của đoạn thơ.
2. Tại sao tác giả khẳng định: Đất Nước của Nhân dân, Đất Nước của ca dao thần thoại?
3. Qua phần thơ, xác định Nhân Dân hướng dẫn những giá trị gì? Phân tích ý nghĩa của những lời hướng dẫn đó.