Bảng xếp hạng 4 bài đọc hiểu về mùa thu của Hữu Thỉnh có đáp án đi kèm, giúp học sinh lớp 9 rèn luyện kỹ năng trả lời câu hỏi đọc hiểu một cách hiệu quả, để đạt điểm cao trong các bài kiểm tra, bài thi sắp tới.
Bằng các dạng bài đọc hiểu về mùa thu, học sinh sẽ hiểu rõ hơn về tác phẩm và tác giả. Đồng thời, có thể tham khảo bộ đề đọc hiểu về Chị em Thúy Kiều, Cảnh ngày xuân, Mùa xuân nho nhỏ, Đoàn thuyền đánh cá để áp dụng cách hiểu và tư duy khác nhau. Mời học sinh cùng theo dõi bài viết dưới đây từ Mytour:
Bài đọc hiểu về mùa thu - Bài 1
Đọc đoạn trích dưới đây và trả lời các câu hỏi:
Bất ngờ nhận ra mùi của ổi
Phát ra trong làn gió se se lạnh
Sương bay qua những con hẻm
Dường như mùa thu đã trở về
Dòng sông êm đềm chảy
Các loài chim bắt đầu đi về tổ về
Những đám mây của mùa hạ
Đang từ từ chuyển sang mùa thu
Câu 1: Đoạn trích trên được lấy từ bài thơ nào? Hãy giới thiệu sơ lược về tác giả
Câu 2: Có thể thay từ “phả” bằng từ “tỏa” không?
Câu 3: Định danh phương pháp tu từ trong khổ thơ:
Dòng sông trôi êm đềm
Chim bắt đầu bay về tổ
Có đám mây mùa hạ
Tan biến từng chút sang thu
Câu 4: Từ “dềnh dàng” và cụm từ “bắt đầu vội vã” trong đoạn thơ trên có ý nghĩa gì trong việc thể hiện nghệ thuật của nhà thơ?
Đáp án cho bài đọc hiểu Sang thu
Câu 1: Trích đoạn thơ trên từ bài thơ Sang thu.
- Thông tin về tác giả:
- Hữu Thỉnh, nhà thơ sinh năm 1942, quê ở huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc. Ông từng làm quân nhân rồi trở thành cán bộ văn hoá tuyên truyền trong quân đội. Từ năm 2000, ông được bầu làm Tổng Thư kí Hội Nhà văn Việt Nam.
- Hữu Thỉnh ưa thích nông thôn và thường viết về cuộc sống và con người nơi đây.
Câu 2: Tại sao không thể thay từ “phả” bằng từ “tỏa”
- “phả”: tỏa vào, kết hợp -> mùi ổi thơm nồng rất mạnh, trải khắp không gian với gió se se lạnh.
- “Tỏa”: chỉ sự lan tỏa trong không gian, không tạo ra ấn tượng sâu về mùi hương của mùa thu như “phả”.
=> Tác giả muốn tạo ấn tượng mạnh mẽ về hương vị đặc trưng của mùa thu.
Câu 3: Biện pháp tu từ được tác giả áp dụng trong đoạn thơ trên là:
- Sử dụng biện pháp nhân hóa:
- Chúng tôi nhìn thấy Sương chùng chình: một cách sáng tạo, tác giả dùng nhân hóa để mô tả sương như những tia sáng lấp lánh trên dòng sông êm đềm, tạo ra hình ảnh tĩnh lặng và đẹp mắt.
- Các loài Chim vội vã - qua biện pháp nhân hóa, tác giả khắc họa những hình ảnh chim trong bối cảnh của mùa thu, khi chúng cảm nhận sự thay đổi của thời tiết.
- “Có đám mây mùa hạ/ Vắt nửa mình sang thu”: qua nhân hóa, tác giả tạo nên một hình ảnh đầy hấp dẫn, mô tả sự chuyển đổi của mùa, sự giao thoa giữa hai thời kỳ khác nhau.
- Sử dụng nghệ thuật đối: Sương chùng chình >< Chim vội vã - Tạo ra sự tương phản tự nhiên, phong phú.
→ Thông qua việc áp dụng nhân hóa và nghệ thuật đối, tác giả khiến cho hình ảnh tự nhiên trở nên sống động và gần gũi hơn với người đọc, tạo ra một trải nghiệm đọc thơ đầy thú vị và sâu sắc.
Câu 4: Hai từ “dềnh dàng” và cụm từ “bắt đầu vội vã” trong khổ thơ trên được sử dụng để thể hiện sự tương phản trong nghệ thuật của nhà thơ.
- Từ “dềnh dàng” và cụm từ “bắt đầu vội vã” gợi lên hai trạng thái tương phản của sự vật, hiện tượng.
- Dòng sông dềnh dàng: mô tả sự êm đềm, thanh tao của dòng nước, tượng trưng cho sự lững lờ và bình yên của thời gian và của mùa thu thanh mát.
- “Bắt đầu vội vã” là hình ảnh những đàn chim bắt đầu tìm kiếm nơi ấm áp hơn, tránh xa khỏi cái se lạnh của mùa thu mới chuẩn bị đến.
Đề đọc hiểu Sang thu - Đề 2
Đọc bài thơ và trả lời câu hỏi:
Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
...........
Giông cũng bớt dữ dội
Trên hàng cây già đời.
(Sang thu - Hữu Thỉnh)
Câu 1: Bài thơ Sang thu được viết theo thể thơ lục bát. Nhan đề của bài thơ nhấn mạnh sự chuyển biến của mùa thu, từ mùa hè nóng bức sang mùa thu se lạnh, mang lại cảm giác yên bình và thanh mát.
Câu 2: Từ đồng nghĩa trong bài thơ là “sấm” và “giông”, cả hai từ đều miêu tả tiếng sấm trong cơn bão. Cách tác giả sử dụng chúng giống nhau, đều để tạo ra hình ảnh của một cơn bão mùa thu, nhấn mạnh sự dữ dội và bất ngờ của cơn giông sấm.
Câu 3: Phân tích câu thơ:
Đám mây mùa hạ
Chuyển mình sang thu
Câu 4: Có người cho rằng hình ảnh “sấm” và “hàng cây đứng tuổi” là ẩn dụ. Em đồng ý với ý kiến đó không? Vì sao?
Đáp án đề đọc hiểu Sang thu
Câu 1: Bài thơ Sang thu được viết theo thể thơ lục bát.
Ý nghĩa của tiêu đề bài thơ là: 'Sang thu' như một thông điệp về sự thay đổi khi chuyển mình qua mùa thu. Tiêu đề bài thơ cho thấy sự nhạy cảm của Hữu Thỉnh đối với sự biến đổi trong khoảnh khắc chuyển sang mùa thu. Qua tiêu đề, chúng ta cũng cảm nhận được cái nhìn và cảm xúc tươi đẹp của Hữu Thỉnh về cuộc sống và tự nhiên.
Câu 2:
- Hai từ đồng nghĩa là 'sương chùng chình' và 'sấm dềnh dàng'.
- Theo em, cách tác giả sử dụng chúng trong bài thơ có ý nghĩa tương đồng về việc sử dụng nghệ thuật nhân hóa, mô tả sự biến đổi nhẹ nhàng, chậm rãi của sự vật.
Câu 3: Hai câu cuối cùng trong khổ thứ hai của bài thơ 'Sang thu' gợi lên những hình ảnh mơ mộng, đầy tinh tế, phản ánh sự dịu dàng, êm ái của mùa thu.
- “Có đám mây mùa hạ. Vắt nửa mình sang thu”-> Gợi lên hình ảnh của một dải mây mỏng manh, nhẹ nhàng kéo dài từ mùa hạ sang mùa thu, như một sự chuyển biến mềm mại và tinh tế. Điều này cho thấy không chỉ vẻ đẹp của mùa thu mà còn là sự lưu luyến của mùa hạ, tạo nên vẻ đẹp đặc biệt trong thời khắc giao mùa, được thể hiện qua trái tim nhạy cảm của nhà thơ.
- Sử dụng nghệ thuật nhân hóa, tạo ra hình ảnh đám mây mùa hạ đang chuyển đổi, chuyển từ một mùa sang mùa khác. Hình ảnh của đám mây nhẹ nhàng, yên bình nhưng vẫn còn chứa đựng sự lưu luyến, tiếc nuối chưa muốn ra đi.
Câu 4: Sấm và hình ảnh hàng cây đứng tuổi ở đây mang ý nghĩa ẩn dụ, thể hiện suy tư và triết lý về cuộc sống và con người.
- Hình ảnh ẩn dụ của 'sấm':
- Nghĩa thực: Hiện tượng tự nhiên trong thời tiết. -> Sự thật của tự nhiên chuyển đổi từ mùa hạ sang mùa thu, sấm không còn mạnh mẽ như trước, không còn làm động đậy hàng cây.
- Nghĩa ẩn dụ: Những tiếng sấm đột ngột của cuộc sống, của thế giới
- Hình ảnh ẩn dụ “Hàng cây đứng tuổi”
- Nghĩa thực: Biểu tượng của sự tồn tại lâu dài của những cây già.
- Nghĩa ẩn dụ: Đại diện cho những người trưởng thành, trải qua nhiều năm tháng và trải nghiệm đầy màu mỡ của cuộc đời.
=> Cả hai câu thơ: “Sấm cũng bớt bất ngờ/ Trên hàng cây đứng tuổi” để nói về sự lắng đọng, nhận ra những biến động kỳ lạ của tự nhiên và những cảm xúc sâu thẳm, phức tạp trong lòng con người. Hai câu thơ cuối nhấn mạnh về việc trải qua những thách thức của cuộc đời sẽ giúp con người hiểu biết và trưởng thành hơn.
Đề đọc hiểu Sang thu - Đề 3
Đọc bài thơ dưới đây và trả lời câu hỏi:
Bất thình lình, mùi ổi thoang thoảng
Trong lành theo làn gió heo may
Sương mờ chùng chình qua con đường nhỏ
Hình như mùa thu đã về
Dòng sông chầm chậm, êm đềm
Chim nhộn nhịp, hối hả bắt đầu chuẩn bị
Có những đám mây mỏng manh của mùa hạ
Vẫn còn một phần của mình vắt sang mùa thu
Mặt trời vẫn còn chiếu sáng
Dần dần làn mưa tan đi
Sấm không còn gay gắt bất ngờ
Trên dãy cây cổ thụ đứng già
Câu 1: Tựa đề của bài thơ là gì? Ai là tác giả? Hãy giới thiệu về tác phẩm.
Câu 2: Ý nghĩa của tựa đề của tác phẩm là gì?
Câu 3: Phân tích các yếu tố tâm trạng trong đoạn thơ sau và giải thích tác dụng của chúng.
Bất thình lình, mùi ổi thoang thoảng
Trong lành theo làn gió heo may
Sương mờ chùng chình qua con đường nhỏ
Hình như mùa thu đã về
Câu 4: Xin hãy chỉ ra các biện pháp tu từ được sử dụng trong đoạn thơ đầu tiên của bài Sang thu.
Đáp án cho bài đọc hiểu Sang thu
Câu 1: Bài thơ trên có tựa đề là: Sang thu của tác giả Hữu Thỉnh.
Giới thiệu một chút về tác phẩm: Bài thơ ra đời gần cuối năm 1977, khi đất nước mới thống nhất hòa bình, được in trong tập “Từ chiến hào đến thành phố”.
Câu 2: Ý nghĩa của tựa đề bài thơ là: 'Sang thu' như một lời kêu gọi về sự thay đổi khi mùa thu đến. Tựa đề của bài thơ cho thấy sự nhạy cảm của Hữu Thỉnh đối với sự chuyển biến vào khoảnh khắc sang thu. Từ tựa đề, chúng ta cảm nhận được cái nhìn tinh tế và cảm xúc sâu lắng của Hữu Thỉnh về cuộc sống và tự nhiên.
Câu 3:
Tình thái trong khổ thơ được thể hiện qua câu 'Hình như thu đã về'.
Tác dụng: Tâm trạng 'hình như' tạo ra cảm giác mơ hồ, không rõ ràng. Nó gợi lên những cảm xúc mơ mộng, lạ lẫm của tác giả trước sự thay đổi mùa thu, với một phần tiếc nuối chầm chậm.
Câu 4: Trong khổ thơ đầu của bài 'Sang thu', tác giả sử dụng biện pháp tu từ như thế nào?
- Biện pháp tu từ đảo ngữ: Việc sử dụng từ 'bỗng' diễn đạt sự bất ngờ, thu hút sự chú ý của tất cả các giác quan đến dấu hiệu của mùa thu.
- Thủ pháp nhân hóa: 'sương chùng chình qua ngõ' tạo hình ảnh màn sương như một cô gái mong manh, tinh khôi, đi bước chập chững.
=> Hình ảnh thu mơ mộng, thanh tao được tạo ra.
Đề đọc hiểu Sang thu - Đề 4
Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về
Sông trôi dềnh dàng
Chim hối hả vội vã
Đám mây mùa hạ kia
Chuyển mình sang thu
Vẫn còn dư nắng nhiều
Cơn mưa dần tan hết
Sấm cũng ít khiến bất ngờ
Trên hàng cây đã già
Câu 1. Bài thơ trên được viết theo thể thơ nào?
A. Bốn chữ
B. Năm chữ
C. Tự do
D. Tám chữ
Câu 2. Phương thức diễn đạt chính được áp dụng trong bài thơ trên.
A. Tự diễn đạt
B. Mô tả
C. Diễn cảm
D. Biện luận
Câu 3: Sự biến đổi của đất trời khi sang thu được nhà thơ lần đầu cảm nhận từ đâu?
A. Từ một mùi hương
B. Từ một cơn mưa
C. Từ một đám mây
D. Từ một cánh chim
Câu 4: Hai câu thơ “Sương chùng chình qua ngõ - Hình như thu đã về” sử dụng phép tu từ nào?
A. Nhân hóa
B. Ẩn dụ
C. Hoán dụ
D. Điệp từ
Câu 5: Ý nghĩa của từ “chùng chình” là gì?
A. Đi rất chậm, từng bước một
B. Đi rất nhanh, nghiêng ngả
C. Ngập ngừng như không muốn đi
D. Ẩn giấu nhiều điều không muốn nói
Câu 6: Ý nào diễn đạt đúng tâm trạng của tác giả trong bài thơ Sang thu?
A. Hồn nhiên, tươi vui
B. Lãng mạn, dịu dàng
C. Mới mẻ, tinh khôi
D. Mộc mạc, chân thành
Câu 7: Trong bài thơ trên, hình ảnh thiên nhiên vào thời điểm giao mùa hạ - thu có đặc điểm gì?
A. Sôi động, náo nhiệt
B. Yên bình, êm đềm
C. Xôn xao, rộn ràng
D. Nhẹ nhàng, giao cảm
Câu 8: Ý nào sau đây thể hiện đặc điểm nghệ thuật của bài thơ trên một cách xuất sắc nhất?
A. Sử dụng câu ngắn gọn, chính xác
B. Tạo ra những hình ảnh sâu sắc, phong phú ý nghĩa, triết lý
C. Tạo ra những hình ảnh quen thuộc nhưng mới mẻ, gợi cảm
D. Sử dụng phép so sánh, ẩn dụ đa dạng, phong phú
Câu 9: Ý kiến cho rằng “sấm” và “hàng cây đứng tuổi” là hình ảnh ẩn dụ. Em có đồng ý không? Vì sao?
Trả lời:
Em đồng ý với ý kiến “sấm” và “hàng cây đứng tuổi” là hình ảnh ẩn dụ vì chúng đề cập đến cuộc đời và con người.
- Về hình ảnh ẩn dụ “sấm”:
+ Nghĩa thực: biểu hiện của thiên nhiên (thời tiết)
+ Nghĩa ẩn dụ: biểu hiện sự biến động của cuộc sống
- Về hình ảnh ẩn dụ “Hàng cây đứng tuổi”:
+ Với sự già cỗi, cây cối tuôn trào vẻ uy nghi, tuân thủ quy luật tự nhiên.
+ Những cá nhân đã trải qua nhiều sóng gió, vẫn kiên định vượt qua mọi khó khăn trong cuộc sống.
Câu 10: Bài thơ “Sang thu” của Hữu Thỉnh chia sẻ tâm tư lúc mùa thu về.
Trả lời:
Bức thông điệp của bài thơ Sang thu của Hữu Thỉnh là sự chuyển giao của mùa, từ khắc nghiệt của mùa hạ sang bình yên của mùa thu, đó là những cảm xúc sâu lắng mà nhà thơ muốn truyền đạt.