
Bộ đề thi Nghị luận về một tư tưởng, đạo lí có đáp án
Câu 1 : Đề bài sau đây: “Ba điều trong cuộc sống không thể mất đi: sự bình an, niềm hy vọng và lòng chân thành”. Anh chị nghĩ gì về những điều này?
A. Ý nghĩa và tầm quan trọng của sự bình an.
B. Ý nghĩa và tầm quan trọng của niềm hy vọng.
C. Ý nghĩa và tầm quan trọng của cuộc sống tinh thần.
D. Ý nghĩa và tầm quan trọng của lòng chân thành.
Đáp án được chọn : C
Câu 2 : Câu nói: “Không có sáng kiến nào chỉ có điểm mạnh mà không có điểm yếu” có thể được diễn đạt lại như thế nào là chính xác nhất?
A. Không có sáng kiến mới nào ra đời chỉ có điểm mạnh.
B. Không có sáng kiến mới nào ra đời mà không có điểm mạnh.
C. Mọi sáng kiến mới ra đời đều có điểm yếu.
D. Mọi sự kiện, hiện tượng đều có điểm mạnh và điểm yếu.
Đáp án được chọn : A
Câu 3 : Đặc điểm nào dưới đây không phản ánh đúng về bài văn nghị luận về một tư tưởng, đạo lí?
A. Nội dung tập trung vào một tư tưởng, quan điểm về cuộc sống, cách sống….
B. Thường bắt nguồn từ một danh ngôn, một câu ca dao, hoặc tục ngữ.
C. Câu hỏi của đề thường yêu cầu phân tích và giải thích.
D. Dẫn chứng chủ yếu được lấy từ hiện thực cuộc sống.
Đáp án được chọn : C
Câu 4 : Trong đề văn: “Anh chị suy nghĩ gì khi nhà thơ R.Gam-da-tốp nói: Nếu anh ta bắn vào quá khứ bằng súng lục, thì tương lai sẽ bắn vào anh ta bằng đại bác.” ? Câu tục ngữ nào không thể thể hiện đúng tinh thần và quan điểm sống được suy luận từ đề văn trên?
A. Khi khen ngợi, nhớ nhớ lại người thân
B. Uống nước suối nhớ nguồn
C. Gieo gió gặt bão
D. Ác giả, ác báo
Đáp án được chọn : B
Câu 5 : Mở đầu của một bài nghị luận về một tư tưởng, đạo lí cần đáp ứng những yêu cầu gì?
A. Dẫn dắt vào vấn đề cần nghị luận.
B. Phải làm gì về vấn đề được nêu ra nghị luận.
C. Nêu vấn đề cần nghị luận.
D. Cả ba đều đúng
- Đề bài mở đầu cho bài văn nghị luận về một tư tưởng, đạo lí cần đạt những yêu cầu sau:
+ Dẫn dắt vào vấn đề cần nghị luận.
+ Nêu rõ vấn đề cần nghị luận (Trích dẫn)
+ Phải thực hiện những gì về vấn đề được đưa ra nghị luận (có tính chuyển ý)
Đáp án được chọn : D
Câu 6 : Cho đề bài sau: “Tại sao có thể nói: Cuộc sống của bạn ngày hôm nay là kết quả của thái độ sống và những lựa chọn của bạn trong quá khứ. Cuộc sống của bạn ngày mai sẽ là kết quả của thái độ sống và những lựa chọn của bạn hôm nay?”. Thao tác nghị luận cần được sử dụng trong bài văn triển khai cho đề bài trên là gì?
A. Bình luận và so sánh
B. So sánh và phân tích
C. Diễn giải và minh chứng
D. Phủ nhận và nhận xét
Đáp án được chọn : C
Câu 7 : Điểm khác biệt cơ bản nhất giữa bài văn nghị luận về một hiện tượng xã hội và nghị luận về một tư tưởng, đạo lí là gì?
A. Khác biệt về nội dung nghị luận.
B. Khác biệt về hình thức.
C. Khác biệt về các thao tác.
D. Khác biệt về cách diễn đạt ngôn ngữ.
- Khác biệt cơ bản về nội dung nghị luận
+ Nghị luận về tư tưởng đạo lí: kết hợp các phương pháp lập luận để làm rõ những vấn đề tư tưởng, đạo lí trong cuộc sống.
+ Nghị luận về hiện tượng đời sống: sử dụng tổng hợp các phương pháp lập luận để làm cho độc giả hiểu rõ, đúng, sâu sắc và đồng tình với quan điểm của tác giả trước những hiện tượng có ý nghĩa xã hội.
Đáp án được chọn : A
Câu 8 : Ý nào dưới đây không phù hợp với bài văn nghị luận về vấn đề tư tưởng, đạo lí?
A. Nội dung mang tính luận về một vấn đề tư tưởng, văn hóa, đạo đức,… của con người.
B. Bài viết có cấu trúc 3 phần, các điểm luận, bằng chứng đúng đắn, rõ ràng, chính xác.
C. Lối văn mượt mà, sáng sủa, sử dụng kỹ thuật ngôn từ.
D. Sử dụng các phương pháp lập luận như so sánh, phân tích, chứng minh để làm rõ vấn đề.
- Bài văn nghị luận về vấn đề tư tưởng, đạo lí có nội dung thảo luận về một tư tưởng đạo lí, văn hóa,.. của con người.
- Cả các bài văn nghị luận nói chung và các bài văn nghị luận về một tư tưởng, đạo lí nói riêng đều có cấu trúc 3 phần, các luận điểm, luận cứ, luận chứng phải chính xác, sáng tỏ,…
- Sử dụng 6 thao tác lập luận cơ bản.
- Lời văn, câu văn cần phải ngắn gọn, súc tích.
Đáp án được chọn : C
Câu 9 : Trong các đề sau, đề nào không phải là đề nghị luận về một tư tưởng, đạo lí?
A. Quan điểm của bạn về câu ca dao “Học từ thầy, trăm hay không bằng tự học từ bạn bè”.
B. Quan điểm của bạn về “Tình trạng stress của thanh niên hiện đại”.
C. Quan điểm của bạn về câu nói “Đọc sách hay cũng như gặp một người bạn tri kỷ” (L.Tonstoi).
D. Quan điểm của bạn về vấn đề: Tài năng và lòng tốt của con người.
- Nghị luận về một tư tưởng, đạo lí thường có hai dạng:
+ Dạng ngắn như các ca dao, tục ngữ, câu nói,…
+ Dạng dài như truyện ngắn triết lí. Nó làm rõ các vấn đề liên quan đến tư tưởng, đạo lí.
Đề : 'Quan điểm của bạn về tình trạng stress của thanh niên hiện đại' thuộc nghị luận về một hiện tượng đời sống.
Đáp án được chọn : B
Câu 10 : Sắp xếp theo thứ tự các bước để trình bày một bài văn nghị luận về một tư tưởng đạo lí?
A. Phân tích và chứng minh các khía cạnh đúng của tư tưởng cần thảo luận - Giải thích đạo lí, tư tưởng cần thảo luận - Bình luận, đánh giá - Rút ra bài học nhận thức và hành động
B. Giải thích đạo lí, tư tưởng cần thảo luận - Rút ra bài học nhận thức và hành động - Phân tích và chứng minh các khía cạnh đúng của tư tưởng cần thảo luận - Bình luận, đánh giá.
C. Giải thích đạo lí, tư tưởng cần thảo luận - Phân tích và chứng minh các khía cạnh đúng của tư tưởng cần thảo luận - Bình luận, đánh giá - Rút ra bài học nhận thức và hành động.
D. Phân tích và chứng minh các khía cạnh đúng của tư tưởng cần thảo luận - Bình luận, đánh giá - Rút ra bài học nhận thức và hành động - Giải thích đạo lí, tư tưởng cần thảo luận.
- Có tổng cộng 4 bước để trình bày một bài văn nghị luận về một tư tưởng, đạo lí được sắp xếp như sau:
B1. Giải thích tư tưởng, đạo lí cần thảo luận.
B2. Phân tích và chứng minh các khía cạnh đúng của tư tưởng, đạo lí cần thảo luận.
B3. Bình luận và đánh giá (bàn luận, mở rộng, đề xuất ý kiến,… )
B4. Rút ra bài học nhận thức và hành động.
Đáp án được chọn : C
Câu 11 : Một bài văn nghị luận về một tư tưởng, đạo lí có những yêu cầu gì về mặt nội dung?
A. Trình bày các vấn đề về tư tưởng, đạo lí thông qua các phương pháp lập luận như chứng minh, phân tích,… để làm rõ vấn đề.
B. Bàn luận về các vấn đề về tư tưởng, đạo lí bằng cách chỉ ra những hậu quả có thể xảy ra.
C. Cả A và B đều không đúng.
D. Cả A và B đều đúng.
- Nghị luận về một tư tưởng, đạo lí là một quá trình kết hợp với các phương pháp lập luận để làm rõ những vấn đề tư tưởng, đạo lí trong cuộc sống.
- Nghị luận về một tư tưởng, đạo lí là việc phân tích những mặt đúng của tư tưởng, đạo lí cần thảo luận, không phải nhấn mạnh vào những hậu quả tiêu cực.
Chọn đáp án : A