Với thời lượng hơn 3 tiếng, 'Bên trong vỏ kén vàng' không chỉ có những cảnh quay tuyệt vời mà còn mang đến những thông điệp sâu sắc, gợi nhớ.
Bên trong vỏ kén vàng (Phiên bản quốc tế: Inside the Yellow Cocoon Shell) thu hút sự chú ý khi là đại diện duy nhất của điện ảnh Việt tại LHP Cannes 2023. Tác phẩm đã vượt qua nhiều đối thủ để giành chiến thắng tại hạng mục Caméra d'Or (Camera Vàng) - giải thưởng dành cho những bộ phim đầu tay xuất sắc nhất.
Sau 3 tháng, bộ phim được phát hành tại Việt Nam để phục vụ khán giả trong nước. Đây cũng là tác phẩm nghệ thuật đầu tiên ra mắt trong năm, mở màn cho chuỗi sự kiện điện ảnh sôi động.
Hành trình tìm lại niềm tin
Câu chuyện xoay quanh cuộc hành trình của Thiện (do diễn viên Lê Phong Vũ thủ vai) - một thanh niên trẻ tuổi, chưa có gia đình, không có công việc ổn định, đang tìm kiếm ý nghĩa cuộc sống và trải qua những khó khăn, biến động trên con đường trưởng thành.
Một tối nọ, Thiện đột ngột nhận tin về cái chết của chị dâu trong một vụ tai nạn xe máy. Anh trở thành người duy nhất chăm sóc cháu trai 5 tuổi tên là Đạo (do Nguyễn Thịnh thủ vai) vì cha của Đạo đã rời bỏ gia đình từ lâu.
Trong khi Đạo vẫn chưa hiểu rõ về sự mất mẹ, Thiện phải nỗ lực để đưa xác chị dâu về quê và tổ chức tang lễ cho cô. Sau đó, anh quyết tâm tìm kiếm anh trai để Đạo có cơ hội được gặp cha mình.
Bộ phim này là tác phẩm đầu tay của đạo diễn Phạm Thiên Ân - người đã có kinh nghiệm làm một số phim ngắn trước đó. Kịch bản được ông phát triển dựa trên phim ngắn Hãy thức tỉnh và sẵn sàng ( Stay Awake, Be Ready ) ra mắt vào năm 2019.
Với thời lượng hơn 3 giờ đồng hồ, Phạm Thiên Ân đã thể hiện nhiều ý nghĩa sâu sắc về sự tồn tại. Ngay từ đầu phim, Thiện đã tham gia vào cuộc trò chuyện về ý nghĩa của cuộc sống. Trên hành trình của mình, anh đã gặp gỡ và trò chuyện với nhiều nhân vật khác nhau về cuộc sống, ý nghĩa của việc sống.
Yếu tố tôn giáo cũng được đặt vào bộ phim một cách có chủ đích. Các cảnh quay tại nhà thờ, hình ảnh các nữ tu, cảnh cầu nguyện và những lời nói về Đức Chúa Trời được sử dụng một cách sâu sắc. Tất cả những điều này làm cho chuyến đi tìm kiếm người thân của Thiện trở thành một hành trình để tìm lại bản thân, để tìm lại niềm tin đã mất.
Vẻ đẹp của sự chậm rãi
Một trong những điểm sáng lớn nhất của Bên trong vỏ kén vàng chính là phần hình ảnh. Đạo diễn đã tận dụng khung cảnh một cách tinh tế để tạo ra những thước phim đầy tính thẩm mỹ, vừa chân thực vừa đẹp mơ màng.
Thông qua hành trình của nhân vật Thiện, Phạm Thiên Ân đã dẫn dắt khán giả từ thành phố sôi động TP.HCM đến vùng cao nguyên yên bình ở Bảo Lộc - quê hương của đạo diễn.
Phong cách của anh gợi nhớ đến những đạo diễn nổi tiếng của trường phái điện ảnh chậm rãi như Béla Tarr, Andrei Tarkovsky, Abbas Kiarostami,...
Đạo diễn ưa chuộng việc sử dụng cú máy kéo dài (long take), quay một cách liền mạch và hạn chế cắt ghép. Đa số các cảnh quay đều sử dụng ống kính cố định và nếu di chuyển thì cũng diễn ra một cách chậm rãi để giữ được sự chân thực tối đa.
Với phong cách đó, kỹ thuật dàn cảnh (mise en scène) trở thành yếu tố then chốt giúp mỗi cảnh quay đạt được mục tiêu mà đạo diễn mong muốn.
Trong phim, có một cảnh kéo dài đến 25 phút là cuộc trò chuyện giữa hai nhân vật ngồi trong nhà. Nhưng đạo diễn đã tháo máy quay ra ngoài, chỉ để khán giả nhìn thấy bên ngoài hiên nhà gỗ mà không nhìn thấy mặt của diễn viên. Cũng có những cảnh tối đen như mực, không ai có thể nhìn thấy gì cả.
Khi xem phim, có lúc khán giả có thể cảm thấy như đang xem một tác phẩm tài liệu. Nhưng thực ra, đó là kết quả của quá trình chuẩn bị và thực hiện kỹ lưỡng trước khi bấm máy.
Một món lạ nhưng chưa chắc đã ngon với khán giả Việt
Sự xuất hiện của Bên trong vỏ kén vàng gợi nhớ đến Memento Mori : Đất (do Marcus Mạnh Cường Vũ làm đạo diễn) được ra mắt vào năm ngoái. Cả hai đều thuộc thể loại art-house và thu hút một tầng lớn khán giả. Nội dung của cả hai đều đặt ra nhiều câu hỏi về sự sống và cái chết, kết hợp cả yếu tố về đức tin và tôn giáo.
Trùng hợp là, cả hai đạo diễn đều xen kẽ các cảnh thực tế và ảo, kết hợp cảnh thường ngày với những giấc mơ để làm nổi bật tâm trạng của nhân vật. Cả hai đều thể hiện hâm mộ cuồng nhiệt của mình với dòng phim chậm rãi thông qua cách quay chậm và kỹ thuật làm phim tối giản.
Tuy nếu Memento Mori : Đất lấy cảm hứng từ tác phẩm của tác giả Đặng Hoàng Giang, Bên trong vỏ kén vàng lại dựa trên cảm xúc và trải nghiệm riêng tư của đạo diễn Phạm Thiên Ân.
Với thời lượng chỉ 85 phút, Memento Mori: Đất thất bại trong việc thu hút khán giả ở Việt Nam. Theo số liệu từ Box Office Vietnam , tác phẩm của đạo diễn Marcus Mạnh Cường Vũ chỉ thu về hơn 260.000 triệu đồng. Thậm chí trên mạng xã hội, tác phẩm cũng không tạo ra hiệu ứng lớn.
Nhờ thành tích tại Cannes, Bên trong vỏ kén vàng nhận được sự ủng hộ từ truyền thông và giới làm phim khi ra mắt tại Việt Nam. Tuy nhiên, thời lượng phim kéo dài 3 tiếng khiến bộ phim trở thành một thách thức đối với khán giả.
Nhịp điệu chậm rãi giúp tác phẩm nổi bật và độc đáo, khác biệt so với nhiều bom tấn có tốc độ nhanh. Tuy nhiên, cũng làm thách thức sự kiên nhẫn của người xem, đặc biệt là những người không ưa thích thể loại slow cinema.
Thành công của Phạm Thiên Ân là đã tạo ra một bầu không khí độc đáo, không giống với bất kỳ tác phẩm Việt Nam nào khác. Tuy nhiên, với những người không có niềm tin, tác phẩm của anh có thể cảm thấy mơ hồ và khó hiểu. Một số cảnh thậm chí có vẻ như là những bức tranh đẹp nhưng thiếu sức sống.