Buzz
88 câu cảm thụ văn học lớp 5 với đáp án
Câu 1: Trong bài Bài ca về trái đất, nhà thơ Định Hải đã viết:
Trái đất này là của chúng ta
Quả bóng xanh lạc vào không gian xanh thẳm
Bồ câu ơi, cánh chim gù ơi, lòng yêu thương
Hải âu ơi, cánh chim vờn bay ra biển lớn
Cùng hòa mình vào không gian, để trái đất xoay chuyển!
Hãy cùng hòa mình vào không gian, để trái đất xoay chuyển!
Cảm nhận về trái đất yêu quý:
Đề xuất:
Trái đất trong lòng chúng ta:
- Trái đất là kho tàng vô giá của toàn nhân loại.
- Trái đất được ví như quả bóng xanh lơ trong vô vàn bầu trời xanh, thể hiện sự thanh bình, niềm vui trong sáng và vô tư.
- Trái đất yên bình luôn với tiếng chim bồ câu gù gục (biểu tượng của sự hoà bình).
- Trái đất ấm áp và lãng mạn với hình ảnh của chim hải âu đùa giữa sóng biển.
Câu 2: Trong bài Trên hồ Ba Bể, nhà thơ Hoàng Trung Thông đã viết:
Thuyền reo lướt nhẹ trên sóng Ba Bể
Trên đỉnh mây trời, trên núi xanh
Mây trắng bồng bềnh trôi lặng lẽ
Mái chèo lướt bóng núi reo rắn rinh
Theo em, đoạn thơ trên đã thể hiện những cảm xúc của tác giả khi thả thuyền trên hồ Ba Bể như thế nào?
Một số ý kiến:
Khi thuyền lướt nhẹ trên mặt nước của hồ Ba Bể, nhìn ngắm mây trời và núi xanh nổi bật trên bề mặt nước, tác giả cảm nhận mình như đang trôi trên bầu trời và ngọn núi cao, với mái chèo khua nước làm cho hình ảnh của ngọn núi rơi vào nước, tạo ra một cảnh vật kỳ ảo, thơ mộng. Điều này thể hiện tình cảm mạnh mẽ của tác giả đối với vẻ đẹp thiên nhiên tươi đẹp của đất nước.
Câu 3: Trong bài Mùa thu mới, nhà thơ Tố Hữu viết:
Bao giờ mới yêu hết dòng sông bát ngát
Xoá hết dòng chảy dạt dào lúa ngô non
Bao nhiêu tình yêu, những đường đi hát ca
Bước qua công trường, nhà mới chói sáng!
Theo em, khổ thơ ấy đã phản ánh tình cảm của tác giả trước vẻ đẹp của đất nước chúng ta?
Đề xuất:
- Khổ thơ đã thể hiện sức mạnh tình cảm của tác giả trước vẻ đẹp của quê hương, đất nước: Vẻ đẹp của những 'dòng sông rộng lớn' chảy qua 'hai bên bờ cây lúa non xanh mơn mởn'. Những hình ảnh đó hứa hẹn một cuộc sống an lành cho những người dân trên mảnh đất này.
- Vẻ đẹp của những 'đường phố vui tươi' (vui vẻ, phấn khởi) khi đi qua công trường xây dựng những mái nhà mới. Đó cũng là vẻ đẹp của niềm vui tràn đầy hy vọng đối với nhân dân ta.
Câu 4: Trong tác phẩm Gieo hạt giống, nhà văn Trần Đăng Khoa đã viết:
Ngôi nhà của chúng ta
Bão giông tháng sáu
Mưa dầm tháng tư
Giọt mồ hôi rơi
Những buổi trưa mùa hè
Nước như lửa đun sôi
Cả đàn cá vơ vụn
Cua bò trườn ra bờ
Mẹ tôi xuống ruộng
Em suy nghĩ thế nào về đoạn thơ trên? Hình ảnh đối lập trong đoạn thơ đó khiến em nghĩ gì?
Gợi ý:
Hạt gạo của làng quê ta đã trải qua bao gian khó của thiên nhiên: từ cơn bão mùa tháng bảy (thường là bão lớn), đến cơn mưa mùa tháng ba (thường là mưa to). Hạt gạo được tạo ra từ những giọt mồ hôi của người mẹ trên cánh đồng nắng ấm: 'Giọt mồ hôi rơi/ Những buổi trưa mùa hè/ Nước như lửa đun sôi/ Cả đàn cá vơ vụn/ Cua bò trườn ra bờ/ Mẹ tôi xuống ruộng...'. Hình ảnh đối lập của hai dòng cuối cùng ('Cua bò trườn ra bờ/ Mẹ tôi xuống ruộng') khiến ta suy tưởng về sự vất vả, đau khổ của người mẹ. Càng hiểu sâu hơn về sự cố gắng của người mẹ để sản sinh hạt gạo, ta càng thêm yêu thương mẹ nhiều hơn.
Câu 5: Mô tả vẻ đẹp của rừng mơ ở Hương Sơn (Hà Tây), từ bài thơ Rừng mơ của nhà thơ Trần Lê Văn:
Rừng mơ ôm trọn núi
Mây trắng tỏa ra như bông hoa
Gió chiều đông thổi nhè nhẹ
Hương thơm xa gần...
Hãy chia sẻ vài dòng cảm nhận của em khi đọc đoạn thơ đó.
Gợi ý:
Đoạn thơ giúp ta cảm nhận được vẻ đẹp cuốn hút của rừng mơ Hương Sơn. Rừng mơ bao quanh núi, rừng mơ được nhân hoá ('ôm lấy núi') cho ta thấy sự gắn bó với núi một cách gần gũi, thân thiết và yêu thương. Hoa mơ nở trắng như mây trên trời tỏa ra. Gió chiều đông nhẹ nhàng thổi, mang hương hoa mơ lan tỏa khắp nơi. Có thể nói: đoạn thơ đã tạo ra bức tranh vẻ đẹp của thiên nhiên hoà quyện trong rừng mơ Hương Sơn.
Câu 6: Trong bài Hoàng hôn trên sông Hương có đoạn tả cảnh như sau:
Bên bờ sông, làng Cồn Hến nấu cơm chiều, khói bốc lên dày đặc làm cho cả khu rừng tre trúc trở nên mịn màng. Ở nơi xa xôi, từ những khúc quanh yên bình của dòng sông, tiếng lanh canh của thuyền chài kéo lên những mẻ cá cuối cùng trên mặt nước, khiến cho dòng sông trở nên bát ngát hơn...
(Theo Hoàng Phủ Ngọc Tường)
Em hãy nói: Đoạn văn trên có những hình ảnh và âm thanh nào rất sống động? Điều gì được miêu tả?
Gợi ý:
- Hình ảnh sinh động: khói bốc lên dày đặc từ xóm Cồn Hến khi nấu cơm chiều - tạo nên không khí ấm áp, yên bình của làng quê ven sông, giúp người đọc hình dung được cảnh vật một cách rõ ràng (khói bay lên trời, rừng tre và dòng sông trên mặt đất).
- Âm thanh sống động: tiếng lanh canh của thuyền chài kéo lên những mẻ cá cuối cùng trên mặt nước (từ đâu đó ở bên kia của dòng sông yên bình) gợi lên cảm giác âm thanh vang vọng xa trong cảnh vật yên tĩnh, khiến cho sông Hương trở nên rộng lớn hơn, khơi dậy trong người đọc những cảm xúc thanh bình và thơ mộng của một buổi chiều trên sông.
Câu 7: Trong bài thơ Tiếng vọng, nhà thơ Nguyễn Quang Thiều kết thúc như sau:
Mỗi đêm tôi chợp mắt một lần
Cánh cửa rung lên tiếng đập cánh vang lên
Những quả trứng rơi vào giấc ngủ
Tiếng lăn như đá lở trên cao nguyên.
Đoạn thơ thể hiện những hình ảnh nào đã để lại ấn tượng sâu sắc trong tâm trí tác giả? Tại sao như vậy?
Gợi ý:
Đoạn thơ tạo ra những hình ảnh sâu sắc trong tâm trí tác giả: tiếng đập cánh của con chim sẻ nhỏ như lời cầu nguyện trong đêm bão sắp đến gần sáng; những quả trứng trong tổ không được chim mẹ ấp ủ sẽ không bao giờ nở thành chim non. Những hình ảnh đó tạo ra tiếng vọng 'khủng khiếp' trong giấc ngủ và gợi lên nỗi băn khoăn, lo âu không nguôi trong lòng tác giả.
Câu 8: Trong bài Mùa thảo quả, nhà văn Ma Văn Kháng mô tả hương thơm của thảo quả như sau:
Gió tây nhè nhẹ qua rừng, mang hương thơm của thảo quả bay đi, lan tỏa trên triền núi, đưa hương thơm của thảo quả ngọt ngào, thơm lừng đến những thôn xóm Chin San. Hương thơm lan tỏa. Cây cỏ thơm phức. Đất trời thơm mát. Người mang theo thảo quả từ rừng về, hương thơm ấm áp tỏa ra từng nếp áo, nếp khăn.
Hãy đưa ra nhận xét về cách sử dụng từ ngữ, cấu trúc câu để nhấn mạnh hương thơm của thảo quả chín trong đoạn văn trên.
Gợi ý:
Tác giả đã sử dụng liên tiếp 3 lần từ 'thơm' (từ chỉ đặc tính), với các từ thơm ngát, thơm phức để nhấn mạnh hương thơm của thảo quả chín. Câu đầu tiên được chia thành nhiều cụm từ để diễn tả cơn gió mang hương thơm của thảo quả chín trong rừng bay đi xa rộng. Ba câu ngắn tiếp theo càng làm nổi bật hương thơm của thảo quả chín như một dòng chảy, thấm đẫm vào mọi vật, mọi vị trí của thiên nhiên, từ đất đến trời. Hương thơm của thảo quả chín còn được kể lại ấm áp, thấm đượm trong tong nếp áo, nếp khăn của người mang từ rừng về, lan tỏa mãi theo thời gian.
Câu 9: Kết bài Hành trình của bầy ong, nhà thơ Nguyễn Đức Mậu đã viết:
Bầy ong bảo vệ cho con người
Những bông hoa đã tàn phai qua ngày tháng.
Qua hai dòng thơ trên, bạn hiểu ý nghĩa tươi đẹp của công việc của bầy ong là gì?
Gợi ý:
Qua hai dòng thơ, chúng ta thấy công việc của bầy ong mang ý nghĩa rất đẹp đẽ: Bầy ong lang thang khắp nơi để tìm hoa, lấy mật, mang về để tạo thành những giọt mật thơm ngon. Những giọt mật ong được hình thành từ sự kết hợp của hương thơm và vị ngọt của hoa. Vì vậy, khi thưởng thức mật ong, mặc dù hoa đã phai tàn theo thời gian, nhưng con người vẫn cảm nhận được vẻ đẹp của hoa trong hương thơm và vị ngọt của mật ong. Có thể nói: bầy ong đã giữ gìn được vẻ đẹp của thiên nhiên để tặng cho con người, làm cho cuộc sống của con người thêm hạnh phúc.
Câu 10: Trong bài Cô Tấm của mẹ, nhà thơ Lê Hồng Thiện viết:
Bao công việc tĩnh lặng
Bàn tay bé đỡ đần cha mẹ
Trí tuệ, phẩm hạnh tỏa sáng
Con bé là Cô Tấm, là đứa ngoan
Đoạn thơ trên giúp em nhìn thấy những điều đẹp đẽ ở cô bé đáng yêu?
Gợi ý:
Đoạn thơ cho thấy những điều đẹp đẽ ở cô bé đáng yêu: làm nhiều công việc đỡ đần cho cha mẹ mà không cần phải kêu gọi, học giỏi, có tính nết tốt với mọi người. Cô bé xứng đáng được coi là Cô Tấm trong gia đình, là đứa con ngoan của cha mẹ, luôn mang lại niềm vui, hạnh phúc cho mọi người.
Câu 11: Kết bài thơ Tiếng vọng, nhà thơ Nguyễn Quang Thiều viết:
Mỗi đêm tôi lại rụng mắt
Cánh cửa lại kêu động đập liên hồi
Những quả trứng lại lăn vào giấc ngủ
Tiếng lăn như đá lở trên ngàn.
Đoạn thơ giữ lại những hình ảnh gì đặc biệt trong lòng tác giả? Vì sao?
Gợi ý
Đoạn thơ để lại trong tâm trí tác giả những hình ảnh sâu sắc: tiếng vỗ cánh của con chim sẻ nhỏ như một lời kêu gọi sự giúp đỡ trong đêm cơn bão sắp tới sáng; những quả trứng trong tổ không được chim mẹ ấp ủ sẽ không bao giờ nở thành chim non. Những hình ảnh này tạo ra tiếng vọng 'khủng khiếp' trong giấc ngủ và làm nên nỗi băn khoăn, nỗi lo sâu thẳm trong tâm hồn của tác giả.
Câu 12: Trong bài Mùa thảo quả, nhà văn Ma Văn Kháng miêu tả hương thơm của thảo quả như thế nào?
Gió tây thổi nhẹ qua rừng, mang theo hương thơm của thảo quả chín, lan tỏa trên triền núi, làm cho không khí ngọt ngào, thơm phức tại các thôn xóm Chin San. Gió thơm. Cây cỏ thơm. Đất trời thơm. Những người đi rừng thu hoạch thảo quả về, hương thơm dày đặc ủ trong từng nếp áo, nếp khăn.
Đánh giá về cách sử dụng từ ngữ và cấu trúc câu nhằm nhấn mạnh hương thơm của thảo quả chín trong đoạn văn trên.
Gợi ý
Tác giả đã lặp lại liên tiếp 3 lần từ “thơm” (điệp từ), sử dụng các từ thơm nồng, thơm phức để làm nổi bật hương thơm của thảo quả chín. Mặc dù câu đầu dài nhưng được chia thành nhiều đoạn ngắn để miêu tả cơn gió mang hương thơm của thảo quả chín trong rừng lan tỏa đi xa. Ba câu sau càng khẳng định hương thơm của thảo quả chín như một phần của thiên nhiên, thấm vào từng phần của đất trời. Hương thơm của thảo quả chín còn nguyên vẹn trong những chiếc áo, khăn của những người đang trở về từ rừng, vẫn thơm suốt thời gian.
Câu 13: Trong bài Mặt trời xanh của tôi, nhà thơ Nguyễn Viết Bình viết:
Rừng cọ ơi! Rừng cọ!
Lá xanh tươi, lá tỏa sáng
Tôi yêu thương vẫn gọi
Mặt trời xanh của tôi.
Theo em, cảm xúc của tác giả về quê hương được thể hiện ra sao qua khổ thơ trên?
Gợi ý
Khổ thơ thể hiện lòng yêu quê sâu nặng của tác giả, đặc biệt là tình cảm thiêng liêng đối với rừng cọ. Tác giả tương tư gọi rừng cọ như gọi người thân (“Rừng cọ ơi! Rừng cọ!”), mô tả chi tiết vẻ đẹp và sức sống của những chiếc lá cọ. Câu cuối “Mặt trời xanh của tôi” không chỉ là một so sánh chính xác (lá cọ rộng mở giống như “mặt trời” chiếu sáng bằng những “tia nắng xanh”), mà còn là sự biểu lộ rõ ràng của tình cảm yêu mến và tự hào về quê hương của tác giả.
Câu 14: Kết thúc bài thơ Hành trình của bầy ong, nhà thơ Nguyễn Đức Mậu viết:
Bầy ong làm nhiệm vụ bảo vệ cho con người
Những loài hoa đã tàn phai qua những ngày tháng.
Từ hai dòng thơ đó, em thấu hiểu công việc của bầy ong mang ý nghĩa gì đẹp đẽ?
Gợi ý
Từ hai dòng thơ đó, ta nhận ra công việc của bầy ong có ý nghĩa thật tuyệt vời: Bầy ong vẫn lữ hành khắp nơi để thu thập mật từ hoa, làm thành những giọt mật thơm ngon. Mật ong được tạo ra từ hương vị ngọt ngào của hoa, khiến cho mỗi giọt mật ong khi thưởng thức, dù hoa đã phai màu theo thời gian, vẫn mang lại cho con người những cảm giác tươi mới và hạnh phúc. Có thể nói: bầy ong đã giữ gìn vẻ đẹp của thiên nhiên, làm cho cuộc sống của con người trở nên tươi đẹp và hạnh phúc hơn.
Câu 16: Trong bài thơ Bác ơi !, nhà thơ Tố Hữu đã ca ngợi cuộc sống cao quý của Bác Hồ như thế nào?
Bác sống như trời đất của chúng ta
Yêu thương từng ngọn lúa, mỗi cành hoa
Tự do cho mỗi đời nô lệ
Sữa để em thơ, lụa dành cho người già.
Đoạn thơ trên đã giúp em nhận biết những đặc điểm đẹp đẽ nào trong cuộc sống của Bác Hồ kính yêu?
Gợi ý
Đoạn thơ đã tôn vinh những giá trị đẹp đẽ trong cuộc sống của Bác Hồ. Đó là sự gần gũi, thân thiện với mọi người như trời đất của chúng ta, cuộc sống đầy yêu thương từng ngọn lúa, mỗi cành hoa. Đặc biệt, cuộc sống của Bác luôn hướng về hạnh phúc của con người. Bác đã hi sinh cuộc đời mình vì mục tiêu cao cả là độc lập, tự do cho mỗi người dân, với niềm vui dành cho tất cả mọi người (“Sữa để em thơ, lụa tặng già”).
- 40 bài cảm thụ văn học lớp 3
- 20 bài cảm thụ văn học lớp 4
Tải file PDF hoặc Word để tham khảo chi tiết nội dung.
