Bộ Sưu Tập Văn Mẫu Lớp 10: Phân Tích Tác Phẩm Dưới Bóng Hoàng Lan của Thạch Lam Dàn Ý + 6 Bài Văn Hay Lớp 10

Phân Tích Tác Phẩm Dưới Bóng Hoàng Lan của Thạch Lam bao gồm 6 Bài Văn Mẫu Siêu Hay kèm theo gợi Ý Cách Viết Chi Tiết. Qua phân tích tác phẩm Dưới Bóng Hoàng Lan, các bạn học sinh có thể lựa Chọn cho mình một Cách Tiếp Cận, một Giọng Điệu Văn Thích Hợp, để sau đó nó Trở Thành Kiến Thức Tâm Đắc của chính mình.

TOP 6 Mẫu Phân Tích Bài Dưới Bóng Hoàng Lan Cực Chất dưới đây được viết rất hay với văn phong rõ ràng, dễ hiểu có thể tự học để Mở Rộng, Nâng Cao Kiến Thức, sẽ giúp các em học môn Ngữ Văn tốt hơn và có sự chuẩn bị tốt hơn khi học. Ngoài ra các bạn xem thêm Phân Tích Tâm Trạng Nhân Vật Thanh, dàn Ý Phân Tích Dưới Bóng Hoàng Lan.

Bản Dàn Ý Phân Tích Dưới Bóng Hoàng Lan

1. Khai Mạc:

• Giới thiệu về tác giả Thạch Lam
• Giới thiệu về tác phẩm Dưới bóng hoàng lan

2. Phần Thân Bài:

2.1. Nội dung cốt lõi và chủ đề của văn bản:

- Nội dung cốt lõi: Truyện kể về chuyến về quê thăm bà của nhân vật Thanh sau thời gian đi làm xa. Tại ngôi nhà quê thân thương, những kỷ niệm đáng nhớ ùa về trong tâm trí anh. Sau vài ngày ở nhà, anh phải trở lại nơi làm việc. Trước khi rời đi, anh cảm thấy sẽ quay lại thăm nhà thường xuyên hơn.

- Chủ đề: Ý nghĩa của tình thân gia đình đối với từng cá nhân.

2.2. Phân tích nội dung:

* Tâm trạng của nhân vật Thanh khi mới trở về nhà:

- Không gian xung quanh, cảnh sắc trong khu vườn và bên trong nhà gợi lại nhiều cảm xúc trong Thanh:

Cảm nhận của Thanh khi bước vào khu vườn: 'rất dễ chịu', cảm thấy xúc động, cảm giác nghẹn ngào trong họng, chỉ có thể thốt lên những lời nhỏ nhẹ 'Bà ơi'.

Tất cả tiếng ồn từ bên ngoài đều dường như tạm thời lắng im khi anh mở cánh cửa.

=> Đó là cảm xúc không thể diễn tả bằng lời của người con xa xứ khi trở về với mái nhà thân thương.

* Tâm trạng của Thanh khi ở bên bà:

- Hạnh phúc, xúc động khi gặp lại bà.

- Cảm thấy mình nhỏ bé bên cạnh bà:

• Sự tương phản giữa dáng vẻ kiên cường của Thanh và dáng vẻ uốn cong của bà thể hiện rõ cảm xúc của Thanh. Trái tim anh luôn nhớ mãi mỗi khi trở về, bởi biết rằng ở nhà, luôn có bà đón đợi.
• Mỗi lần trở về, Thanh cảm nhận được sự yên bình, thanh thản bởi biết rằng bà luôn đợi chờ anh.
• Hương thơm của hoa hoàng lan gợi lại kí ức tuổi thơ trong tâm trí anh.

Gợi cảm xúc khi được yêu thương từ bà:

• Nghe tiếng bà đi tới, giả vờ ngủ.
• Nằm yên, không dám di chuyển, đợi đến khi bà ra khỏi phòng.

=> Cảm nhận được tình cảm yêu thương của bà, Thanh rơi vào cảm động gần như rơi nước mắt.

* Cảm xúc của Thanh đối với Nga:

- Ngạc nhiên khi nghe giọng nói quen thuộc của Nga:

• Chăm chú quan sát vẻ đẹp của Nga.
• Vui vẻ dùng bữa cùng Nga, đôi khi nhầm Nga là em gái của mình.

- Ngần ngại:

• Nhớ về đôi chân xinh xắn, vết cát trên da của Nga khi còn bé và cười toe toét.
• Dẫn Nga đi thăm vườn, ngửi thấy mùi hoa lan trên mái tóc của Nga.
• Nghe thấy lời Nga nói, Thanh không biết phản ứng gì, nắm chặt cành lan trong tay để Nga tự tìm hoa.

- Cảm xúc yêu thương:

Nắm tay Nga, để nó yên trong bàn tay của mình.

=> Cảm nhận được một điều gì đó dịu dàng trong lòng.

* Tâm trạng của Thanh khi thức dậy vào buổi sáng:

- Lạc lối, hoài niệm:

• Cảm thấy vui mừng nhưng cũng có chút buồn phiền.
• Suy ngẫm về ngôi nhà và nhớ đến Nga.

2.3. Đánh giá:

a. Về nội dung:

- Tác phẩm mang lại cho người đọc cảm giác của sự yên bình từ ngôi nhà, quê hương.

Đồng thời, nó cũng khen ngợi tình cảm gia đình thiêng liêng, đẹp đẽ.

b. Về nghệ thuật:

- Sử dụng ngôn từ tinh tế.

- Cách kể chuyện mềm mại, xen kẽ quá khứ và hiện tại.

- Dòng văn ấm áp, êm đềm.

3. Kết luận: Xác nhận giá trị của tác phẩm.

Phân tích Trong bóng hoa lan - Mẫu 1

'Trong bóng hoa lan' của Thạch Lam là một câu chuyện ngắn nhẹ nhàng, tinh tế nhưng sâu sắc. Nhân vật Thanh đã để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng độc giả. Không chỉ có tình cảm sâu sắc với quê hương, Thanh còn thể hiện tình yêu thương gia đình và tình yêu trong sáng, trong trẻo.

Đọc tác phẩm, có thể thấy, Thanh đã mất cha mẹ từ nhỏ. Bà là người thân duy nhất, cũng là người yêu thương, chăm sóc, nuôi dưỡng anh lớn lên. Vì vậy, tình cảm và nhớ mong của anh dành cho bà rất lớn. Với hoàn cảnh của một người con xa xứ trở về thăm quê hương, Thạch Lam đã mô tả chi tiết những biến động tâm trạng, tình cảm của nhân vật. Từ đó, độc giả có thể dễ dàng rút ra những giá trị tốt đẹp cho mình.

Trước hết, Thanh có mối gắn bó sâu sắc với quê hương. Khi trở về nhà, anh thấy thích thú với không khí yên bình, mát mẻ, yên lặng ở đó. Anh quên đi những phiền toái, nóng bức bên ngoài, trở lại với ngôi nhà quen thuộc. Từ con đường lát gạch Bát Tràng, bức tường hoa đến cây hoàng lan xưa, tất cả đều làm cho Thanh xúc động, nghẹn ngào. Tình yêu quê hương hiện hữu trong từng cung bậc cảm xúc của nhân vật, gợi lên sự đồng cảm trong lòng độc giả.

Ngoài ra, Thanh cũng rất yêu thương gia đình. Từ nhỏ đã sống với bà, được bà chăm sóc, dạy dỗ, anh rất kính trọng và biết ơn người phụ nữ hiền từ ấy. Tiếng gọi 'Bà ơi' rất xúc động khi phát ra sau bao tháng ngày xa cách. Hình bóng bà vẫn như ngày xưa, mang đến cảm giác che chở, bảo vệ cho đứa cháu nhỏ. Có lẽ vì nhận được sự chăm sóc ấy mà khi nhớ đến việc bà chỉ một mình, Thanh cảm thấy thương bà vô cùng.

Ngoài ra, nhân vật Thanh cũng là một người tinh tế, dịu dàng trong mối quan hệ mới nở bên cô hàng xóm. Khi còn nhỏ, họ vô tư, hồn nhiên chơi đùa dưới bóng hoàng lan cao. Giờ đây, khi trưởng thành, họ gặp lại nhau, mang theo tình cảm nhẹ nhàng, trong sáng. Thanh chăm chú quan sát từng chi tiết của Nga, hồi tưởng về quá khứ thân quen. Anh tinh tế kéo cành hoàng lan xuống cho Nga, không ngần ngại nắm lấy bàn tay nhỏ của cô, để yên trong tay mình. Dù phải xa cách, Thanh vẫn tin tưởng vào cô gái ấy. Hình bóng của Nga vẫn cài bông hoa hoàng lan lên tóc, thủy chung mong chờ, khắc sâu vào tâm trí anh. Tình yêu đã hiện hữu mạnh mẽ trong lòng mỗi người mặc dù chưa được thổ lộ.

Nhân vật Thanh hiện lên rất gần gũi qua hành động và biến động tâm trạng. Cốt truyện được xây dựng nhẹ nhàng nhưng vẫn mang đến những giá trị tốt đẹp cho độc giả. Đó là câu chuyện về một người con xa xứ với tình yêu và sự gắn bó sâu đậm với quê hương. Nó kể về tình cảm gia đình chân thành và mối quan hệ trong sáng, hồn nhiên. Tất cả đã làm cho nhân vật Thanh dễ dàng đi vào lòng người đọc.

Với truyện ngắn 'Dưới bóng hoàng lan', Thạch Lam đã chứng minh tài năng và tinh tế của một nghệ sĩ. Tác phẩm thu hút sự gần gũi giữa độc giả và nhân vật, kích thích lòng đồng cảm giữa những người con xa xứ. Qua đó, truyện đã khẳng định vị trí và giá trị vững chắc của mình trong văn học Việt Nam.

Phân tích bài Dưới bóng hoàng lan - Mẫu 2

Thạch Lam là một nhà văn hiện diện ngắn ngủi trên văn đàn Việt Nam - chỉ trong khoảng 10 năm nhưng ông vẫn được coi là một nhà văn có uy tín. Các tác phẩm của ông gợi lại những cảm xúc nhẹ nhàng, thấm đẫm chất thơ, chất trữ tình. Trong số đó, 'Dưới bóng hoàng lan' nổi bật, thể hiện những tình cảm đẹp, sâu sắc giữa bà cháu, giữa Thanh và Nga. Không chỉ thành công về nội dung, tác phẩm còn mang những nét đặc sắc về nghệ thuật, tiêu biểu cho phong cách viết văn xuôi của Thạch Lam.

Truyện ngắn thường mô tả một mảnh cuộc sống, một vài biến cố trong đời sống nhân vật, từ đó tiết lộ tính cách, tâm lý của họ. Thường tập trung vào cốt truyện, tình huống và nghệ thuật khắc họa nhân vật hoặc không gian, thời gian, chi tiết,... Tuy nhiên, trong các trang văn của Thạch Lam, cốt truyện trở nên mờ nhạt và tác phẩm của ông thường được mô tả là những 'truyện không có cốt truyện', như 'Dưới bóng hoàng lan'. Tuy không có câu chuyện cụ thể, không tập trung vào ý tưởng rõ ràng, nhưng câu chuyện vẫn mang một cái gì đó dịu dàng, lấp lánh, vẫn làm đọng lại trong lòng độc giả.

'Dưới bóng hoàng lan' kể về Thanh - một chàng trai mồ côi cha mẹ, sống với bà từ nhỏ, trở về ngôi nhà cũ, mảnh vườn xưa với cây hoàng lan, gặp lại bà và cô hàng xóm xinh xắn từng chơi cùng mình khi còn nhỏ, sau hai năm xa cách. Hôm sau, Thanh ra đi với những kỷ niệm dịu êm, cùng hương hoàng lan thoang thoảng. Câu chuyện Thạch Lam mang lại cho độc giả là một mảnh đời bình dị, nhưng đẹp đẽ và cao cả.

Sau nhiều năm rời xa quê hương, Thanh được trở về thăm bà và thưởng thức không gian yên bình, thanh bình dưới bóng hoàng lan, tận hưởng cảm giác yêu thương, gần gũi bên bà và những cảm xúc trước vẻ đẹp của cô thiếu nữ, trìu mến trước tâm hồn. người. Ngày hôm sau, anh rời đi trong nỗi tiếc nuối, lưu luyến. Đối với Thanh, quê hương là một không gian thơ mộng, như một câu chuyện cổ tích: con đường lát gạch Bát Tràng bao phủ rêu, bức tường xanh um, hồ nước bên trong mảnh trời tan tác, và hoàng lan. Tất cả đã đưa tâm hồn của người con xa quê trở về với những điều bình dị, mộc mạc, dịu dàng. Đó là tình cảm của người bà tình cảm và hiền hậu: “... sau đó là bà chàng, mái tóc bạc phơ, cầm gậy trúc bên ngoài vườn ... Bà ngưng nhai trầu, ánh mắt hiền lành từ dưới mái tóc trắng nhìn cháu, âu yếm và yêu thương.” Đó là tình cảm thuần khiết, ngây thơ với cô hàng xóm mà đôi khi Thanh cảm thấy như em gái của mình: Nga. Thanh gặp lại Nga dưới bóng hoàng lan, nơi có những “bông hoa lý non và mùi hương thơm trong khu vườn, ... cây hoàng lan cao vút cành lá cúi chào hai người”. Hương hoàng lan nhẹ nhàng và dịu dàng, làm lung linh lòng người. Dưới bóng hoàng lan, tình yêu bắt đầu nảy nở: “Hương hoàng lan thoang thoảng bay trong gió mát. Không ngần ngại, Thanh nắm lấy tay của Nga, để nó yên bên cạnh. Nga cũng đứng im.”

“Dưới bóng hoàng lan” là một câu chuyện ngắn không có cốt truyện cụ thể, chỉ là một tình huống tâm trạng, nhưng đầy chất thơ, chất trữ tình vì nó đã kích thích tâm trạng, cảm xúc sâu sắc, mãnh liệt. Câu chuyện được kể bằng góc độ thứ ba, giúp cho việc mô tả nhân vật, tình cảm trở nên chân thực, cụ thể hơn. Đồng thời, thông qua lối diễn đạt giàu hình ảnh và cảm xúc, nhà văn đã đưa người đọc trở về với những cảnh quan thôn quê yên bình, tràn đầy hương thơm của nông thôn Việt Nam: “ánh sáng len lỏi qua những tán cây và bay theo hướng của gió”, “mùi lá non nhẹ nhàng trong không khí”, “bầu trời xanh ngắt rực rỡ ánh sáng”, “những chiếc lá cây rung động dưới làn gió nhẹ”,... Lời văn chân thực mô tả thiên nhiên, đồng thời phản ánh những rung động, cảm nhận tinh tế của tâm hồn con người.

Dưới bút của Thạch Lam, kết hợp với hương thơm của hoa thiên lý, cây hoàng lan, hình ảnh của những người phụ nữ đã nổi bật: một người già, một người trẻ với tình thương, sự nhớ nhung đối với người xa xứ. Cảnh quan và tình cảm tại đây là bình dị, đơn giản nhưng đậm đà, trìu mến. Chính vì thế mà tác phẩm này được đánh giá là “đoản thiên thanh tao và trang nhã nhất của Tự lực văn đoàn, của văn học Việt Nam”.

Phân tích Dưới bóng hoàng lan - Mẫu 3

Thạch Lam là một tác giả đại diện của nhóm Tự lực văn đoàn, cũng như là một nhà văn đại diện của văn học Việt Nam trong thời kỳ từ 1930-1945. Mặc dù sản xuất văn học của ông không phong phú, nhưng những tác phẩm của Thạch Lam lại chứa đựng những giá trị nhân văn sâu sắc, những câu chuyện về cuộc sống giản dị được ông mang vào tác phẩm với những điểm nhấn tạo nên những tác phẩm hấp dẫn, có giá trị, đặc biệt là đối với nhiều thế hệ độc giả từ xưa đến nay. Để hiểu về phong cách và tư tưởng của Thạch Lam, chúng ta có thể phân tích qua truyện ngắn “Dưới bóng hoàng lan”.

“Dưới bóng hoàng lan” là một trong những truyện ngắn đặc trưng của Thạch Lan, với cốt truyện nhẹ nhàng, bức tranh làng quê gần gũi nhưng vẫn mang những điều độc đáo, mới mẻ mà nhà văn Thạch Lam mang lại, chính là hương vị của con người, của tình người. Những cảm xúc tưởng chừng đơn giản, giản dị nhưng lại rất sâu sắc, có khả năng rung động mạnh mẽ đến tâm trí, trái tim của người đọc, người nghe.

Trong truyện ngắn “Dưới bóng hoàng lan”, Thanh trở lại quê hương, gặp lại bà và những người anh mà anh luôn yêu thương, tôn trọng. Câu chuyện cũng là một bức tranh đơn giản, giản dị nhưng đầy chất thơ, thấm đượm hương vị của tình người. Thanh mồ côi cha mẹ từ nhỏ, người duy nhất thân thương của Thanh là bà, tuổi thơ của anh là một cuộc sống khó khăn nhưng luôn đầy ấm áp, yêu thương, sự chăm sóc của bà. Với anh, người bà không chỉ là người cha, người mẹ, mà còn là người thân duy nhất của anh.

Khi Thanh lên thành phố làm việc, ngôi nhà của bà và cháu trở nên cô đơn hơn “Yên lặng quá, không một tiếng động nhỏ trong khu vườn, như là mọi sự ồn ào bên ngoài đều ngừng lại tại cửa nhà”, mặc dù đã xa nhà một thời gian dài nhưng mỗi khi trở về quê thăm lại, ngôi nhà vẫn không có gì thay đổi, như tình yêu thương ở người bà vậy “ …cảnh tượng của căn nhà cũ không có sự thay đổi, giống như ngày Thanh đi khi xưa”. Sự yên lặng của căn nhà đột nhiên gợi lên trong Thanh biết bao tư tưởng, khiến anh “…trở nên nghẹn ngào”.

Chỉ qua vài dòng đầu tiên của tác phẩm, chúng ta có thể dễ dàng nhận ra ở Thanh có một tình yêu với quê hương sâu sắc, một tình cảm gắn bó thiêng liêng với ngôi nhà, và hơn tất cả là với người bà mà anh rất yêu thương, kính trọng. Do đó, mỗi khi trở về quê, Thanh không tránh khỏi cảm giác phấn chấn, hạnh phúc, đó là thứ tình cảm của một người con xa quê khi được trở về nơi mái nhà yêu thương, quê hương mà mình sinh ra, lớn lên “…Khi Thanh bước vào ngôi nhà mát mẻ của bà, thoát khỏi cái nóng của thành phố, gặp lại những điều quen thuộc sau hai năm xa cách. Sự chăm sóc ân cần của bà, hương hoa lan dịu dàng đâu đây đem lại cho anh một cảm giác nhẹ nhõm….” Đó là sự nhẹ nhõm của tâm hồn con người luôn yêu quê, hướng về quê hương.

Các tác phẩm của Thạch Lam luôn như vậy, nhẹ nhàng, giản dị nhưng lại có sức lan tỏa đến sự giản dị. Theo chân Thanh, người đọc cảm nhận mình như là một phần của nhân vật, cùng trải qua mọi cảm xúc, từ lo lắng, vui sướng đến hạnh phúc tràn ngập khi gặp lại người bà. Chỉ một lời nói của bà “Vào nhà thôi, không nắng đâu” khiến cho người đọc không ngừng xúc động, sự quan tâm nhỏ bé nhưng thể hiện được tấm lòng, tình cảm bao la của người bà dành cho Thanh, luôn luôn quan tâm đến anh từ những điều nhỏ nhặt nhất.

Dù đã trưởng thành, nhưng khi ở bên bà, Thanh luôn cảm thấy như một đứa nhỏ, được bà yêu thương, chăm sóc: “Thanh đi cùng bà, người vững vàng, mạnh mẽ, bên cạnh bà cụ gầy còm. Nhưng chính bà là người bao bọc che chở cho Thanh, giống như những ngày Thanh còn nhỏ”. Đó mới là tình cảm gia đình, ở đây là tình cảm của bà cháu, vô cùng to lớn, cao quý, làm cho con người cảm thấy bé nhỏ, tâm hồn như trở về tuổi thơ, để nhận lấy từng cử chỉ, từng quan tâm của những người mình yêu quý nhất.

Trở về quê nhà sau hai năm xa cách, gặp lại bà và nhận được tình thương, quan tâm từ bà, Thanh cảm thấy như đang quay về với tuổi thơ “…tất cả những ký ức của ngày xưa trở lại với Thanh”. Thời gian đã không thay đổi được những cảnh vật trong ngôi nhà, cũng không làm biến đổi tình cảm sâu đậm, vững chãi của tình bà cháu “…Thanh rời nhà đã gần hai năm, nhưng anh vẫn cảm thấy như đang ở nhà từ lâu. Phong cảnh vẫn nguyên vẹn, căn nhà vẫn yên bình và bà Thanh vẫn xinh đẹp với mái tóc bạc phơ và ánh mắt hiền hậu”.

Tình yêu nhẹ nhàng giữa Thanh và Nga cũng khiến người đọc cảm động, vì nó trong trẻo, đáng yêu, qua từng đoạn đối thoại của họ, những lời yêu thương chưa từng được bày tỏ nhưng vẫn truyền tải được bao nhiêu tình cảm ẩn chứa trong đó. Sự nhẹ nhàng, tinh tế khi Thanh đặt bông hoa hoàng lan lên mái tóc của Nga, đó là khoảnh khắc lãng mạn, tinh tế của cặp đôi. Mặc dù sau này Thanh phải rời đi, Nga ở lại, mỗi năm lại cài bông hoa hoàng lan lên mái tóc như khi Thanh còn bên cạnh. Tình yêu chưa từng được thốt ra lời, câu chuyện tình chưa đi đến hồi kết nhưng sự nhẹ nhàng của tình yêu ấy đủ để rung động biết bao tâm hồn.

Chất thơ trong truyện ngắn “Dưới bóng hoàng lan” còn hiện diện rõ qua nhân vật bà. Người bà ít xuất hiện nhưng qua một vài chi tiết, hành động, lời nói quan tâm, ta có thể cảm nhận được tình cảm bao la của bà dành cho người cháu yêu thương. Từ lời quan tâm nhỏ nhặt “Đi vào trong nhà không nắng cháu” đến lời mạnh mẽ thúc giục cháu rửa mặt, nghỉ ngơi “ Con rửa mặt đi, rồi đi nghỉ không mệt. Trời nắng như vậy mà cháu không đi xe ư?….”. Lo lắng cho cháu, bà sửa gối, phủi bụi giường, bà khuyến khích cháu nghỉ ngơi trong khi bà làm bếp vì lo lắng cháu đói.

Người bà quan tâm đến từng chi tiết nhỏ nhặt của người cháu. Với Thanh khi ở bên bà luôn cảm thấy được yêu thương, quan tâm thì đối với bà, người cháu dù lớn lên đến đâu thì vẫn là một đứa bé cần được chăm sóc, quan tâm: “ …Ở đó, bà luôn sẵn sàng để yêu thương cháu”. Tình yêu thương của bà đơn giản nhưng vô cùng cao quý, thiêng liêng!

Mỗi cử chỉ, hành động của bà đều khiến chúng ta xúc động, bà luôn ân cần chăm sóc cho Thanh “Bà lại gần Thanh, mở màn buông rèm, nhìn cháu và xua đuổi muỗi, làn gió nhẹ thoáng qua mái tóc của Thanh”. Mặc dù chỉ được miêu tả qua một câu ngắn gọn nhưng ta vẫn cảm nhận được ánh mắt ấm áp, nụ cười hiền hậu của người bà. Ánh mắt ấy là biển yêu thương, quan tâm dành cho Thanh, khiến cho Thanh “..cảm động ứa nước mắt”, và với người đọc, như được trở về với những kí ức bên người bà, mỉm cười hạnh phúc với những kỷ niệm thân yêu của mình.

Truyện ngắn “Dưới bóng hoàng lan” là một câu chuyện nhẹ nhàng, giản dị nhưng sâu sắc, tinh tế, vì nó mang lại cho người đọc cảm giác thư thái, nhẹ nhàng thông qua câu chuyện của Thanh. Điều này khiến mọi người đều trải qua một loạt cảm xúc yêu thương, trìu mến vì nó khơi gợi được tình cảm sâu đậm ở mỗi người, đó là tình yêu quê hương, tình cảm gia đình, tình yêu đầu đời.

Dưới bóng hoàng lan - Phân tích mẫu số 4

Khi nhận xét về Thạch Lam, nhà văn Nguyễn Tuân đã từng viết rằng: 'Tác phẩm của Thạch Lam chứa đựng nhiều hình ảnh, tìm kiếm sâu xa, có một phong cách nhẹ nhàng, giản dị và sâu sắc...Văn của Thạch Lam đầy suy tư, là kết quả của một tâm hồn nhạy cảm và giàu kinh nghiệm về cuộc sống.'. Quả thật như vậy, khi đọc văn của Thạch Lam, người đọc luôn cảm thấy nhẹ nhàng và thư thái. Trong truyện 'Dưới bóng hoàng lan', chúng ta như được đắm mình vào không gian bình dị, thân thuộc, nơi mà luôn có những người thân yêu chờ đợi ta trở về.

Câu chuyện kể về một lần thăm nhà của nhân vật Thanh. Thanh đi làm việc ở tỉnh khác, nay anh trở về thăm bà. Trong khung cảnh bình dị của ngôi nhà, những hình ảnh quen thuộc hiện ra trong tâm trí anh. Dưới bóng hoàng lan, anh nhớ về kí ức ấu thơ khi bên bà. Cũng trong lần này, anh gặp lại Nga, người bạn từ thuở nhỏ. Anh và Nga đã có một mối quan hệ phát triển. Sau vài ngày ở nhà, anh phải rời đi để tiếp tục công việc. Khi rời đi, anh nghĩ rằng sẽ quay lại thăm thường xuyên. Điều đặc biệt của tác phẩm là không có cốt truyện cụ thể. Tuy nhiên, nó vẫn làm cho người đọc không thể rời mắt hoặc bỏ qua vì lời văn tươi đẹp và thơ mộng. Văn bản thể hiện giá trị của tình cảm gia đình đối với mỗi cá nhân. Điều này được thể hiện rõ qua cảm nhận của nhân vật Thanh.

Cảm xúc của Thanh khi quay về nhà chính là tâm trạng của một người con đi xa và bây giờ được quay trở về với mái ấm, với gia đình thân yêu. Khi bước vào khu vườn của bà, anh cảm thấy “mát hơn cả”. Khung cảnh quê hương hiện lên rực rỡ, bình yên qua “ánh sáng lóe lên giữa vòm cây, nhún nhảy theo làn gió” cùng với “hương lá non thoang thoảng”. Thanh dạo bước qua “tường hoa thấp trải dài tới cửa nhà”. Bước lên thềm, anh nhìn thấy “bóng tối êm ái và mát mẻ”. Sau khi quen với không gian quen thuộc, Thanh thấy mọi thứ vẫn như cũ, vẫn nguyên vẹn như khi anh ra đi. Cảnh tượng đó khiến anh không thể nói nên lời, mãi mãi mới lên tiếng kêu nhẹ “bà ơi”. Tất cả đã tạo nên sự khác biệt giữa không gian bên trong và bên ngoài khu vườn. Không gian bên trong đong đầy ký ức ngọt ngào, tình thương và ấm áp. Đó là điều mà không gian náo nhiệt bên ngoài khu vườn không thể sánh kịp. Nhận thức được sự khác biệt đó, Thanh cảm thấy tâm hồn mình được an ủi, được làm dịu sau những lo toan, mệt mỏi của cuộc sống thành thị.

Trong khoảnh khắc gặp lại bà, Thanh tràn ngập cảm xúc, “Thanh cảm động và hạnh phúc, chạy lại gần.”. Ở bên bà, anh cảm thấy mình thật nhỏ bé. Dường như, có một sự đối lập giữa dáng vẻ của Thanh và bà cụ. Nhưng điều này không khiến Thanh cảm thấy xa lạ, mà ngược lại, anh cảm thấy được bảo bọc. Mỗi khi trở về, Thanh luôn cảm thấy yên bình và thảnh thơi vì anh biết ở nhà luôn có bà đợi mong, “Căn nhà và khu vườn này với Thanh như một nơi mát mẻ và hiền hòa, ở đó bà luôn sẵn sàng chờ đợi để yêu thương Thanh”. Dù đã trưởng thành, nhưng trong mắt bà, Thanh vẫn là cậu bé ngày nào. Bà vẫn “không ngừng chỉnh gối chiếu”, “sửa lại tấm phất trần trên giường”. Trong khoảnh khắc ấy, hương hoàng lan đưa anh về với những kí ức tuổi thơ, “Thanh nhắm mắt ngửi hương thơm và nhớ về cây hoàng lan mà anh thường chơi dưới gốc, ngày cha mẹ anh còn sống. Rồi đến ngày một bà một cháu bao quấn nhau.”. Nghĩ về quá khứ, Thanh cảm thấy tâm hồn nhẹ nhõm “như vừa tắm ở suối”.

Niềm xúc động ngập tràn khi Thanh nhận được tình yêu thương từ bà. Khi nhận ra bà đến, anh giả vờ nằm ngủ. Bà lại gần “mở màn buông rèm, nhìn cháu và xua đuổi muỗi”. Hành động của bà chứa đựng biết bao tình yêu thương. Hiểu được lòng của bà, anh nằm im, không hề di chuyển, chờ đợi cho đến khi bà đi ra ngoài. Tình thương vô bờ bến ấy khiến Thanh “cảm động gần ứa nước mắt”. Sự kết hợp của những cảm xúc rối bời giữa quá khứ và hiện tại cho thấy Thanh cũng là một người rất nhạy cảm, tinh tế.

Ngoài tình cảm gia đình, ta còn thấy tình yêu đôi lứa ngây thơ, trong trẻo. Tình yêu của Thanh và Nga cũng kết hợp giữa những kỷ niệm tươi đẹp của tuổi thơ với những cảm xúc ngọt ngào, trong trẻo của tình yêu. Khi nghe thấy tiếng cười quen thuộc, anh “im lặng ngồi dậy, nhìn ra cửa sổ, cúi mình hướng ra ao”. Bóng hoàng lan gợi nhớ anh về cô bé Nga ngày xưa. Anh không ngần ngại “bước chạy xuống nhà qua cánh cửa rồi vui vẻ gọi “cô Nga””. Thanh cùng Nga ngồi ăn cơm, đôi khi anh còn nhầm Nga là em gái của mình. Tuy nhiên, Thanh cũng có chút ngần ngại của người con trai biết yêu. Khi cùng Nga đi dưới bóng hoàng lan, anh “nhớ lại đôi bàn chân xinh xắn, lấm tấm cát” của Nga lúc nhỏ và không kìm được nụ cười. Dẫn Nga đi thăm vườn, Thanh cảm thấy mái tóc Nga phảng phất mùi hoàng lan. Nghe tiếng nói của Nga, Thanh không thể nói gì, vụt cành hoàng lan trong tay để Nga tìm. Những cảm xúc ngượng ngùng đã trở thành tình yêu sâu đậm. Trước khi rời đi tỉnh, Thanh ôm lấy tay Nga và để nó nằm im trong tay mình. Trong khoảnh khắc đó, Thanh cảm thấy hạnh phúc đắm chìm trong tâm hồn.

Có lẽ, nỗi buồn, lòng nhớ nhung của nhân vật được thể hiện rõ nhất khi Thanh sắp rời đi. Anh không ra ngay mà quay lại nhìn cây hoàng lan và các cây khác trong vườn. Anh cảm thấy một phần vui vẻ, một phần buồn bã. Anh biết rằng ngôi nhà vẫn đó, có hình bóng bà quen thuộc đang chờ đợi anh. Thanh cũng nhớ đến Nga, “biết rằng Nga sẽ chờ đợi anh, nhớ mong anh như ngày xưa”.

Hình ảnh cây hoàng lan xuất hiện trong văn bản mang nhiều ý nghĩa sâu sắc. Cây hoàng lan không chỉ là biểu tượng của vườn nhà, mà còn là biểu tượng của người bà đầy tình thương. Bà giống như cây hoàng lan, luôn che chở, bảo vệ cháu, che chở cả mối tình đầu của cháu với cô bé Nga bên cạnh nhà. Hoàng lan chứng kiến sự trưởng thành của hai đứa như bà chứng kiến cháu lớn lên, trưởng thành trong tình yêu thương.

Bằng ngôn từ tinh tế, lối kể chuyện nhẹ nhàng, giọng văn dịu dàng và sự xen kẽ giữa quá khứ và hiện tại, Thạch Lam đã đưa người đọc trở lại tuổi thơ ngọt ngào với hình ảnh người bà ấm áp và quê hương thân thuộc. Tác phẩm như một lời nhắc nhở dịu dàng đối với những người con xa nhà chưa từng quay trở lại thăm quê.

Phân tích truyện 'Dưới bóng hoàng lan' - Mẫu 5

Thạch Lam được coi là một trong những tác giả hàng đầu của văn xuôi Việt Nam. Ông để lại một di sản văn học đáng giá, trong đó có tác phẩm “Dưới bóng hoàng lan”. Điều đặc biệt của tác phẩm này là nó không kể một câu chuyện cụ thể mà thay vào đó là sự gợi mở suy tư sâu xa. Thời gian đọng lại và không gian yên bình từ từ tiết lộ những bi kịch trong cuộc sống, và đòi hỏi người đọc phải cảm nhận sâu sắc mới thấu hiểu. Đó chính là điểm thú vị và đặc biệt của tác phẩm.

Câu chuyện kể về một chàng trai mồ côi, một người bà và một đứa cháu thân thiết. Thanh trở về thăm nhà mỗi năm vào những ngày nghỉ. Lần này, anh quay trở lại sau hai năm. Cuộc sống nơi thành phố có lẽ đã làm Thanh quên mất bà cụ tóc bạc đang sống những ngày cuối cùng trong cuộc đời, mệt mỏi chờ đợi anh. Khi gọi bà, một bóng hình nhẹ từ bên trong bật ra và rơi xuống bàn. Thanh nhìn về phía con mèo nhà anh và mỉm cười, “Bà mày đâu rồi”.

Mỗi khi Thanh trở lại ngôi nhà cũ, anh luôn cảm thấy một loại hồi hộp khó diễn tả. Mọi thứ trong ngôi nhà đều vẫn cũ, không đổi. Thời gian dường như quay ngược lại, không gian yên bình. Phong cảnh vẫn y nguyên, nhà vẫn yên bình và bà vẫn như xưa, tóc bạc phơ và hiền từ. Trong cảnh bình yên của quê hương, hình ảnh khu vườn xưa hiện lên trước mắt anh với con đường rêu phủ, những vòm ánh sáng qua lá cây, bức tường hoa thấp dẫn đến đầu nhà, và mùi lá tươi non trong không khí. Tất cả tạo nên cảm giác mát mẻ và dịu dàng trong lòng Thanh, khiến anh cảm thấy bình yên và thanh thản. Trong quê hương, anh chỉ muốn thả hồn vào thiên nhiên và cảnh vật, không còn lo lắng về cuộc sống ồn ào ở nơi đô thị.

'Quê hương mỗi người chỉ một, Như là chỉ một mẹ thôi'

Quê hương đối với Thanh không chỉ là nơi để anh tìm lại sự bình yên cho tâm hồn mà còn là nơi anh tìm thấy hạnh phúc. Với Thanh, việc trở về quê hương không phải là một nghĩa vụ mà là một niềm vui, một khoảnh khắc thanh thản nhất trong cuộc sống. Anh mong muốn rời xa cuộc sống ồn ào của thành phố để trở về quê hương, nơi anh cảm thấy hạnh phúc và bình yên nhất. Anh nhớ về bà và cô bé Nga hàng xóm, với hình ảnh của cô bé trong tà áo trắng và mái tóc đen lánh buông trên cổ nhỏ, bên cạnh mái tóc bạc trắng của bà, tạo nên một cảm giác đặc biệt trong lòng Thanh. Đọc văn của Thạch Lam, ta cảm nhận được sự giản dị và thân thiện trong những lời của con người. Những khoảnh khắc bên bà và Nga khiến anh nhớ mãi.

Mặc dù có sự đối lập giữa Thanh và bà, nhưng sự đối lập đó không khiến anh cảm thấy xa cách. Thanh cảm thấy được sự che chở và bảo vệ từ bà, khiến anh cảm thấy nhẹ nhõm. Khi vào nhà, anh giả vờ ngủ để được bà chăm sóc, và cảm nhận được sự yêu thương từ bà. Mỗi khi thấy bà, anh nhớ lại những kỷ niệm đẹp và cảm thấy ấm áp trong lòng. Thạch Lam không viết một điều gì vô nghĩa. Ông viết 'Dưới bóng hoàng lan' với một lí do, có lẽ là vì ông cảm nhận được điều gì đó, một điều không thể nào diễn tả, nhưng rõ ràng là đang đến gần, đang đặt trong lòng tác giả.

Dù không thể nhận thấy, nhưng nỗi đau buồn vẫn tồn tại. Khi đến cổng, Thanh ngắm nhìn cây hoàng lan và các cây khác trong vườn. Bác Nhân nhanh nhảu cầm đỡ ly cho Thanh. Anh dặn nhẹ: 'Nhớ chuyển lời chào đến cô Nga nhé'. Mối tình không được thổ lộ, không được tiễn biệt, không có cơ hội gặp lại. Tất cả trở thành những mảnh ghép vụn vặt. Thanh nhìn bóng chàng rung động trong lòng, như mảnh trời xanh tan tác.

Cũng như trong truyện ngắn “Dưới bóng Hoàng Lan”, sự thanh nhã của thơ được thể hiện qua hình ảnh đầy biểu tượng của cây Hoàng Lan. Cây này không chỉ là biểu tượng của khu vườn nhà Thanh mà còn là biểu tượng của người bà của anh. Bà luôn quan tâm và chăm sóc cháu mỗi khi anh trở về nhà, tạo ra một không gian yên bình, ấm áp như lan vương vãi bóng mát. Hình ảnh của cây Hoàng Lan chính là hình ảnh của sự che chở, yêu thương của bà, cũng như chứng nhân cho mối tình đầu của Thanh và Nga.

Tác phẩm mang lại cho chúng ta cảm giác trở về với tuổi thơ, với hình ảnh ấm áp của người bà và quê hương thân thương. Đó là lý do tại sao khi đọc tác phẩm, chúng ta lại nhớ về quê hương và những kỷ niệm đẹp của tuổi thơ.

Phân tích về tác phẩm Dưới bóng Hoàng Lan - Mẫu 6

Trong thời kỳ văn học trước năm 1945, Thạch Lam được biết đến là một nhà văn chuyên viết truyện ngắn. Những tác phẩm của ông thường không có cốt truyện phức tạp, nhưng lại đậm đà chất trữ tình và sâu lắng. Ông tập trung vào việc miêu tả tâm trạng, suy tư của nhân vật, tạo ra những tác phẩm rất được độc giả yêu thích. 'Dưới bóng hoàng lan' là một ví dụ điển hình cho lối viết này của Thạch Lam.

Thanh, nhân vật chính của câu chuyện, từ nhỏ đã sống với bà do mồ côi cha mẹ. Sau khi trưởng thành, anh đi làm xa và chỉ có dịp về quê khi nghỉ phép. Truyện tập trung vào cảm xúc của Thanh, tình yêu của anh dành cho bà, cô bé hàng xóm và quê hương. Mặc dù không có plot phức tạp, truyện vẫn thu hút độc giả bằng sự thanh nhã, yên bình của câu chuyện, cũng như thông điệp ý nghĩa về tình cảm và tình người.

Câu chuyện mở đầu khi Thanh bước vào nhà. Ở đoạn văn đầu tiên, tác giả đã tường minh sự tương phản giữa bên trong và bên ngoài khu vườn nhà: nơi ngoài trời nắng gắt, ồn ào - bên trong là mát mẻ, yên bình. Không gian trong vườn tươi mới giúp tâm hồn Thanh nhẹ nhàng, giải tỏa mệt mỏi và xô bồ của cuộc sống thành thị. 'Như thể tất cả ồn ào ở ngoài kia đều im lặng bên cửa.' Thạch Lam như muốn khẳng định với chúng ta rằng nhà là nơi yên bình và hạnh phúc nhất.

Thanh đã ở với bà từ khi còn nhỏ. Khi trưởng thành, anh đi làm ở tỉnh xa, hiếm khi về nhà thăm bà. Do đó, ngôi nhà trở nên càng vắng vẻ, cô đơn hơn. Khi bước vào ngôi nhà vắng vẻ, Thanh cảm thấy quá yên bình. Sự yên bình ấy tạo ra một khoảnh khắc lặng lẽ, cho phép Thanh nhìn lại không gian quen thuộc trước mặt. Ngôi nhà vẫn yên ả, đồ đạc từ bé đến khi trưởng thành vẫn như cũ. Mọi thứ vẫn không thay đổi kể từ lúc anh đi.

Sau nhiều ngày xa nhà, Thanh cuối cùng cũng cất tiếng gọi 'Bà ơi!' nhưng không nhận được phản hồi, chỉ có con mèo già quen thuộc chào đón chủ nhân đã lâu không về. Bước xuống giàn thiên lí, Thanh thấy bà, anh 'rất xúc động và hạnh phúc, chạy lại gần'. Ai đã từng xa nhà đều hiểu cảm giác này. Gặp lại người trong gia đình sau thời gian xa cách, ai cũng muốn chạy ngay đến để được ôm vào lòng thân thương, được che chở, vỗ về. Gặp bà, Thanh cảm thấy như trở lại thời thơ ấu, khi chỉ muốn ôm bà và kể chuyện. Dưới sự chăm sóc của bà, Thanh gần như rơi nước mắt. Mỗi lời nói và cử chỉ từ bà đều tỏa ra sự yêu thương sâu sắc từ trái tim, khiến cho đứa cháu đi xa mấy ngày cảm thấy ấm lòng. Đối diện với khó khăn bên ngoài, thật khó để tìm ra người có thể yêu thương chúng ta như người trong gia đình. Và Thanh cảm thấy như trở lại thời điểm anh là đứa bé được bà chăm sóc, yêu thương.

Nhìn ra khu vườn ngoài cửa sổ, Thanh nhìn thấy cây hoàng lan vẫn đứng đó, thẳng, cao vút, xanh tốt như mọi khi, chứng kiến sự thay đổi của cuộc đời. Cây như hiểu được cảm xúc xao động của Thanh. Cảm giác đó là thứ mà bất kỳ ai xa nhà cũng cảm nhận được khi trở về. Xao xuyến trước cảnh vật quen thuộc, hạnh phúc với những cử chỉ ân cần của gia đình. Dường như mọi người đi xa rồi trở về đều nhận ra thứ mình cần là ở ngay trong căn nhà, trong khu vườn, trong quê hương. Vì vậy, cây hoàng lan như một nguồn cảm hứng làm dịu mát tâm hồn Thanh, giúp anh cảm thấy thoải mái, nhẹ nhõm.

Thanh gặp lại Nga - cô hàng xóm từ nhỏ anh thường chơi cùng. Giờ đây cả hai đã trở thành người lớn. Hai người đứng nói chuyện trong bếp, cảm giác quen thuộc ùa về, 'có lúc anh nghĩ Nga chính là em gái ruột của mình'. Để tiếp tục niềm vui gặp gỡ, Thanh mời Nga ở lại ăn cơm cùng. Trong bữa ăn, hai người trò chuyện thân thiện, dành cho nhau cái nhìn âu yếm khiến lòng Thanh cảm thấy thư thái. Anh nhớ lại những ngày thơ ấu, nhớ đến đôi chân nhỏ xinh xắn, lấm tấm cát của Nga và cảm thấy vui vẻ. Anh hỏi Nga về cây hoàng lan như một cách để mở đầu một cuộc dạo chơi sau bữa cơm, hai người dẫn nhau ra vườn. Tại đây, họ trở nên gần gũi như ngày xưa. Cây hoàng lan như muốn kết nối Thanh và Nga, tỏa hương thơm lên tóc Nga, làm cho Thanh đắm chìm trong tình cảm với cô gái. Nga thổ lộ tình cảm của mình 'Những ngày em ở đây hái hoa, em nhớ anh quá'. Thanh cũng cảm thấy như lời tỏ tình trực tiếp của cô gái làm anh thấy ngượng ngùng. Thay vì trả lời trực tiếp, anh dùng hành động 'vít một cành hoàng lan xuống giữ ở trong tay để Nga chọn hoa'. Tình yêu của hai người nảy nở nhanh chóng và mãnh liệt. Từ những kỷ niệm ấu thơ đến sự rụt rè trước vẻ đẹp của Nga, hai người đã bắt đầu một câu chuyện tình yêu mới, khiến Thanh mong muốn trở về nhà nhiều hơn.

Sáng hôm sau, Thanh phải trở lại tỉnh để làm việc. Trái tim anh như chia làm đôi 'một nửa buồn mà một nửa vui'. Buồn vì phải tạm xa bà, xa 'ngôi nhà như một nơi mát mẻ và hạnh phúc' nhưng sớm thôi anh sẽ quay lại. Anh sẽ trở về bên bà, bên ngôi nhà quen thuộc và cô gái hàng xóm vẫn đợi mong Thanh. Câu chuyện kết thúc ở đây nhưng những thông điệp sâu xa mà tác giả truyền tải sẽ như mùi hương hoa hoàng lan vương vấn mãi trong lòng người đọc, tạo nên dư âm không phai.

'Dưới bóng hoàng lan' là một tác phẩm đã gieo vào trong tâm hồn người đọc hạt giống của tình yêu thương. Đó là tình cảm gần gũi, kết nối với quê hương, tình yêu với gia đình và tình đầu đầy nhẹ nhàng, trong sáng. Tác phẩm là biểu tượng cho phong cách viết văn độc đáo của Thạch Lam: giản dị, gần gũi, trong sáng, đậm chất trữ tình. Cách diễn đạt nhẹ nhàng nhưng chứa đựng những thông điệp sâu sắc đã giúp cho truyện ngắn của Thạch Lam sống mãi trong lòng người đọc.