Mỹ và Châu Âu đang gánh chịu hậu quả từ sự vượt trội của Trung Quốc trong công nghệ năng lượng xanh, khiến thị trường bị dìm ngập bởi sản phẩm giá rẻ, giống như bài học từ ngành thép trước đây.
Báo cáo từ CNBC cho biết Bộ trưởng tài chính Mỹ Janet Yellen mới đây đã cảnh báo rằng Trung Quốc sẽ dìm ngập thị trường toàn cầu bằng cách xuất khẩu lượng dư của các sản phẩm năng lượng xanh như xe điện và tấm pin mặt trời, gây ra sự biến dạng giá cả và ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động sản xuất toàn ngành.
'Tôi lo ngại về tác động toàn cầu từ tình trạng dư thừa sản lượng mà chúng ta đang chứng kiến ở Trung Quốc. Điều này đã làm biến dạng giá cả và mô hình sản xuất toàn cầu, gây ra tổn thương cho các công ty và người lao động Mỹ cũng như trên toàn thế giới', Bộ trưởng Yellen nói trong bài phát biểu tại Georgia.
Nhận định của Bộ trưởng Yellen là có cơ sở khi báo cáo từ Liên đoàn giao thông và môi trường Châu Âu (T&E) cho thấy xe điện Trung Quốc sẽ chiếm hơn ¼ tổng doanh số sản phẩm này trong năm nay tại Châu Âu. Tính từ đầu năm 2024, thị phần của xe điện Trung Quốc đã tăng hơn 5% so với cùng kỳ năm trước.
Bộ trưởng Janet Yellen
Theo CNBC, Trung Quốc dư thừa sản lượng năng lượng mặt trời, xe điện và ắc quy Lithium Ion do nhu cầu trong nước không đủ. Do đó, nước này đẩy sản lượng dư thừa này ra thị trường quốc tế với giá rẻ, tương tự như trong ngành thép, gây phá giá và ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh ở các quốc gia khác.
Bộ trưởng Yellen cho biết bà sẽ áp lực lên quan chức Trung Quốc về vấn đề này trong chuyến thăm sắp tới.
'Tôi sẽ đặt vấn đề này vào tâm điểm trong cuộc thảo luận. Tôi sẽ thúc đẩy các quan chức Trung Quốc thực hiện các biện pháp cần thiết để giải quyết vấn đề này', Bộ trưởng Yellen tuyên bố.
Nỗi khổ của kẻ đến sau
CNBC nhận định Mỹ đã đầu tư nhiều vào công nghệ năng lượng xanh, nhưng vẫn đứng sau Trung Quốc, người đã chi hàng tỷ USD vào lĩnh vực này. Điều này khiến Mỹ không thể cạnh tranh được.
Khả năng tối đa hóa sản lượng với giá cực rẻ giúp Trung Quốc dễ dàng chiếm lĩnh thị trường nếu không có sự bảo vệ từ chính phủ, bất kể Mỹ có đầu tư bao nhiêu tỷ USD đi nữa.
Vào tháng 2/2024, Washington đã mở cuộc điều tra về xe điện thông minh của Trung Quốc, lo ngại về an ninh quốc phòng.
Tại Châu Âu, chính phủ các quốc gia lo ngại về việc xe điện và tấm năng lượng mặt trời giá rẻ của Trung Quốc có thể dìm ngập thị trường tương tự như sản phẩm thép trước đây.
Hiện khoảng 19,5% số xe điện được bán tại Châu Âu đến từ Trung Quốc. Đặc biệt, 1/3 số xe điện bán ở Pháp và Tây Ban Nha là sản xuất từ nền kinh tế Châu Á.
Báo cáo của T&E dự đoán đến năm 2024, thị phần xe điện Trung Quốc tại Châu Âu sẽ vượt 25% nếu không có các chính sách đối phó.
Mặc dù một phần xe điện xuất xưởng từ Trung Quốc bao gồm Tesla, nhưng nếu chỉ tính riêng các thương hiệu nước này như BYD, tỷ lệ thị phần vẫn lên tới 11% vào năm 2024 và 20% vào năm 2027.
'Cả Mỹ và Châu Âu đều đang tụt lại rất xa vì họ không có biểu tượng xe điện giá rẻ nhưng chất lượng đủ tốt để cạnh tranh. Các hãng xe nổi tiếng chỉ tập trung vào thiết kế và động cơ', nhà sáng lập Tu Le của Sino Auto Insight nhận định.
Phía T&E dự đoán Châu Âu sẽ tăng thuế nhập khẩu xe điện Trung Quốc từ 10% lên ít nhất 25% để đảm bảo sự cạnh tranh công bằng cho các nhà sản xuất địa phương. Tuy nhiên, CNBC cho rằng đây chỉ là biện pháp tạm thời vì các hãng xe Châu Âu cần phát triển tự lực để đuổi kịp đối thủ từ Châu Á để có thể cạnh tranh trong dài hạn.
'Vấn đề quan trọng hiện tại là các nhà sản xuất xe điện ở Châu Âu không thể sản xuất sản phẩm mà thiếu ắc quy từ Trung Quốc vì họ có công nghệ và chuỗi cung ứng sản xuất vượt xa Phương Tây. Từ việc cung cấp nguyên liệu đến chi phí sản xuất của Trung Quốc đều vượt trội hơn so với các nước khác', ông Tu Le nhận định.
*Nguồn: CNBC