Boeing 777X

Boeing 777X là một thế hệ mới của dòng máy bay thân rộng Boeing 777. Boeing 777X sẽ có hai biến thể: 777-8x và 777-9x. 777X sẽ trang bị duy nhất động cơ độc quyền động cơ thế hệ mới, winglet mới, đôi cánh mới với sải cánh dài hơn và các công nghệ tiên tiến từ Boeing 787 Dreamliner. Nó được thiết kế để cạnh tranh với Airbus A350-1000XWB, và được lên lịch cất cánh vào ngày 23 tháng 1 năm 2020 (giờ Thái Bình Dương). Nhưng do phức tạp của dịch COVID-19 nên kế hoạch ra mắt chính thức dời đến cuối năm 2022.

Boeing chính thức ra mắt 777X tại 2013 Dubai Airshow vào tháng 11 năm 2013, công bố tổng cộng 259 đơn đặt hàng có trị giá hơn 95 tỷ USD. Theo Boeing, đây là sự ra mắt sản phẩm lớn nhất của đồng USD trong lịch sử của hàng không thương mại. Ngoài các cam kết 34 máy bay từ Lufthansa trong tháng 9 năm 2013, Boeing đã nhận được đơn đặt hàng cam kết tại Dubai Airshow cho 150 máy bay từ Emirates, 25 máy bay từ Etihad Airways và 50 máy bay từ Qatar Airways.

Tại Dubai Airshow 2019, do sự chậm trễ trong việc bàn giao B777X, chỉ duy nhất hãng Emirates đã quyết định điều chỉnh giảm đơn hàng cho B777X trong tương lai từ 150 xuống còn 126 chiếc cho B777-9X. Riêng các hãng hàng không khác vẫn giữ nguyên số lượng đặt hàng ban đầu cho B777X bao gồm Etihad Airways, British Airways và Qatar Airways.

Vào tháng 2 năm 2012, General Electric công bố nghiên cứu về một động cơ nhỏ hơn một chút, được đặt tên là General Electric GE9X, loại động cơ dành riêng cho 777X, cùng đường kính quạt từ GE90-115B (128 hoặc 325 cm) và giảm lực đẩy xuống còn 99.500 lbf (443 kN) cho mỗi động cơ cho -9X và -8XL, và 88.000 lbf (390 kN) cho -8X. Rolls-Royce và Pratt & Whitney cũng đề nghị động cơ cho 777X, bao gồm các khái niệm RB3025, dựa trên các động cơ Trent 1000 và Trent XWB, và một biến thể của PW1000G động cơ sản xuất lên đến 100.000 lbf (440 kN) sức đẩy. Tuy nhiên, vào tháng 3 năm 2013, GE9X đã được chọn là động cơ độc quyền của 777X. GE sau đó cập nhật các thông số kỹ thuật GE9X để phản ánh mối lo ngại ngày càng tăng rằng các động cơ của 777X sẽ là không đủ mạnh. Thay đổi thiết kế bao gồm sự gia tăng lực đẩy lên tới 102.000 lbf (450 kN), và sau đó lên đến 105.000 lbf (470 kN) với đường kính quạt mới 132 (335 cm), các động cơ mới có lá cánh lớn nhất mà GE từng sản xuất. Vào tháng 8 năm 2012, một báo cáo trong Seattle Times nói rằng Boeing đã làm chậm lại sự phát triển 777X, nhưng vẫn lên kế hoạch cho nó để bắt đầu khai thác vào khoảng năm 2019.

Quyết định để cung cấp máy bay chỉ với một loại động cơ có phần gây tranh cãi. Một số hãng hàng không than phiền mất sự cạnh tranh giữa các nhà sản xuất động cơ; Steven Udvar-Hazy, Giám đốc điều hành của Air Corp thuê, nói rằng ông muốn có một sự lựa chọn động cơ. Airbus đã chỉ ra rằng việc trang bị một máy bay thương mại để xử lý nhiều hơn một loại động cơ thêm hàng triệu đô la với giá mua. Một người điều hành Pratt & Whitney nói với tờ Wall Street Journal: 'Động cơ không còn là hàng hóa... tối ưu hóa động cơ và máy bay trở nên phù hợp hơn.'

Boeing chính thức ra mắt 777X tại 2013 Dubai Airshow vào tháng 11 năm 2013, công bố tổng cộng 259 đơn đặt hàng có trị giá hơn 95 tỷ USD. Theo Boeing, đây là sự ra mắt sản phẩm lớn nhất của đồng USD trong lịch sử của hàng không thương mại. Ngoài các cam kết 34 máy bay từ Lufthansa trong tháng 9 năm 2013, Boeing đã nhận được đơn đặt hàng cam kết tại Dubai Airshow cho 150 máy bay từ Emirates, 25 máy bay từ Etihad Airways và 50 máy bay từ Qatar Airways.

Phát triển

Đề xuất phiên bản 777X

Vào tháng 9 năm 2011, Boeing tiết lộ thêm chi tiết về phiên bản mới của 777, gọi là 777-8X và 777-9X, được gọi chung là 777X.  Máy bay 777-9X sẽ có chiều rộng lớn hơn so với 777-300ER 7,0 ft (2,13 m) với tổng chiều dài 250 ft 11 in (76,5 m) để chứa 407 hành khách.   Kế hoạch của Boeing là 777-9X sẽ dài hơn 250 ft 2 in (76,3 m) của Boeing 747-8, hiện tại là máy bay dài nhất thế giới. Sải cánh dự kiến sẽ tăng từ 212 ft 7 in (64,8 m) lên đến 234 ft (71.3 m), và sử dụng polymer sợi carbon gia cố trong cấu trúc.  Ngoài ra, trọng lượng dự kiến của mô hình -9X sẽ giảm từ 775.000 lb hiện tại (352.000 kg) xuống còn 759.000 lb (344.000 kg).  Boeing cũng đang nghiên cứu một phiên bản thay thế cho 777-200LR, máy bay có dòng bay xa nhất thế giới, gọi là 777-8LX, sẽ tiết kiệm nhiên liệu và trọng lượng so với 777-9X. Phạm vi bay của nó là 9.480 hải lý (10.910 mi; 17.560 km) so với 9.395 hải lý (10.812 mi; 17.400 km) của -200LR.  Chiều dài thân máy bay của 777-8LX sẽ bằng với -8X ở 228,17 ft (69,5 m).  Ước tính sơ bộ, Boeing 777X sẽ được lắp ráp và đưa vào hoạt động thương mại vào khoảng năm 2019.

Vào tháng 2 năm 2012, General Electric công bố nghiên cứu về một động cơ nhỏ hơn một chút, được đặt tên là General Electric GE9X, loại động cơ dành riêng cho 777X, cùng đường kính quạt từ GE90-115B (128 hoặc 325 cm) và giảm lực đẩy xuống còn 99.500 lbf (443 kN) cho mỗi động cơ cho -9X và -8XL, và 88.000 lbf (390 kN) cho -8X.  Rolls-Royce và Pratt & Whitney cũng đề nghị động cơ cho 777X, bao gồm các khái niệm RB3025, dựa trên các động cơ Trent 1000 và Trent XWB, và một biến thể của PW1000G động cơ sản xuất lên đến 100.000 lbf (440 kN) sức đẩy.  Tuy nhiên, vào tháng 3 năm 2013, GE9X đã được chọn là động cơ độc quyền của 777X.  GE sau đó cập nhật các thông số kỹ thuật GE9X để phản ánh mối lo ngại ngày càng tăng rằng các động cơ của 777X sẽ là không đủ mạnh. Thay đổi thiết kế bao gồm sự gia tăng lực đẩy lên tới 102.000 lbf (450 kN), và sau đó lên đến 105.000 lbf (470 kN)  với đường kính quạt mới 132 (335 cm), các động cơ mới có lá cánh lớn nhất mà GE từng sản xuất.   Vào tháng 8 năm 2012, một báo cáo trong Seattle Times nói rằng Boeing đã làm chậm lại sự phát triển 777X, nhưng vẫn lên kế hoạch cho nó để bắt đầu khai thác vào khoảng năm 2019.

Quyết định để cung cấp máy bay chỉ với một loại động cơ đã gây tranh cãi. Một số hãng hàng không phàn nàn về mất sự cạnh tranh giữa các nhà sản xuất động cơ; Steven Udvar-Hazy, Giám đốc điều hành của Air Lease Corp, nói rằng ông muốn có nhiều sự lựa chọn động cơ hơn. Airbus đã chỉ ra rằng việc trang bị một máy bay thương mại với nhiều loại động cơ sẽ tăng chi phí hàng triệu đô la cho người mua. Một nhà điều hành của Pratt & Whitney nói với Wall Street Journal: 'Động cơ không còn chỉ là một sản phẩm... Tối ưu hóa động cơ và máy bay trở nên quan trọng hơn'.

Chương trình 777X 

Vào tháng 5 năm 2013, ban điều hành của Boeing chấp thuận để Bộ phận Hàng không Thương mại bắt đầu nghiên cứu về 777X trong tương lai.  Ngày 18 tháng 9 năm 2013, Lufthansa chấp thuận đặt mua 34 chiếc Boeing 777-9X để thay thế cho 747-400 của họ.  Vào thời điểm đó, Boeing công bố kế hoạch ra mắt dòng 777X sau này trong năm 2013.  Vào tháng 10 năm 2013, Boeing thông báo rằng các nhà máy của họ tại Charleston, Huntsville, Long Beach, Philadelphia và St. Louis cũng như cơ sở ở Moscow của Nga sẽ hỗ trợ thiết kế 777X.

Boeing chính thức giới thiệu 777X tại Triển lãm Hàng không Dubai 2013 vào tháng 11 năm 2013, công bố tổng cộng 259 đơn đặt hàng trị giá hơn 95 tỷ USD.  Theo Boeing, đây là sự giới thiệu sản phẩm có giá trị lớn nhất trong lịch sử hàng không thương mại.  Ngoài 34 chiếc được cam kết từ Lufthansa vào tháng 9 năm 2013, Boeing còn nhận đơn đặt hàng cam kết tại Triển lãm Hàng không Dubai cho 150 chiếc từ Emirates, 25 chiếc từ Etihad Airways và 50 chiếc từ Qatar Airways.

Các chương trình 777X bao gồm hai mô hình: 777-9X, dài hơn 777-300ER, và 777-8X dài hơn 777-200ER, với kích thước siêu dài. 777X không như dự kiến sẽ bắt đầu lắp ráp vào năm 2020, Boeing phải đối mặt với những thách thức của việc duy trì một dây chuyền sản xuất hiệu quả cho các mô hình 777 hiện tại.  Với Airbus A380, Boeing đã nhận đơn hàng hết tính đến cuối năm 2013, và không có đơn đặt hàng mới tại các triển lãm hàng không gần đây và trong tương lai gần. Tại Singapore vào tháng 2 năm 2014, Boeing đã cố gắng hỗ trợ tốc độ sản xuất 100 chiếc máy bay mỗi năm trên dòng sản phẩm này.  Để kích thích thêm đơn đặt hàng và giảm thiểu khoảng cách cho đến khi mô hình 777X lăn ra khỏi dây chuyền lắp ráp, Phó Chủ tịch Boeing John Wojick đề xuất 777X bán hàng với doanh số bán hàng của các mô hình thế hệ hiện tại, và tạo cơ hội cho các hãng hàng không hành khách để chuyển đổi máy bay 777 của họ sang 777X mới. 

Vào tháng 12 năm 2013, Cathay Pacific đặt mua 21 chiếc Boeing 777-9X và dự kiến giao hàng từ 2021 đến 2024.  Vào tháng 5 năm 2014, với tổng số đơn đặt hàng vượt qua số lượng của 747, các máy bay Boeing 777 đã trở thành máy bay bán chạy nhất trong lịch sử máy bay thế giới; ở mức sản xuất hiện tại, chỉ có thể giao máy bay thân rộng đến giữa năm 2016.  Emirates đã hoàn thành đơn đặt hàng của họ cho 150 chiếc máy bay 777X, bao gồm 115 chiếc 777-9X và 35 chiếc 777-8X vào tháng 7 năm 2014.  Ngày 16 tháng 7 năm 2014, Qatar Airways hoàn thành đơn đặt hàng của họ cho 50 chiếc Boeing 777-9X.

Vào tháng 12 năm 2014, Boeing đã bắt đầu xây dựng một phạm vi mở rộng mới là 367.000 mét vuông (34.100 m  ) tại khuôn viên ở St. Louis để sản xuất 777X; dự kiến hoàn thành vào năm 2016. Việc mở rộng sản xuất này sẽ tạo ra khoảng 700 việc làm mới. Các cơ sở sẽ bao gồm sáu phân xưởng với công việc trên 777X bao gồm phần cánh và phần thân empennage sẽ bắt đầu vào năm 2017.

Vào tháng 5 năm 2015, Boeing thông báo sẽ chuyển đổi nhà máy lắp ráp hiện tại cho dòng máy bay 787 tại Everett thành dây chuyền sản xuất cho 777X vào cuối năm 2015,  với chiếc 777X đầu tiên dự kiến ra mắt vào năm 2018.

Vào năm 2015 tại Triển lãm Hàng không Dubai, Boeing chính thức giới thiệu các biến thể như Boeing 777-8 và 777-9. Dòng sản phẩm mới vẫn được bán trên thị trường dưới tên gọi Boeing 777X.

Tại Triển lãm Hàng không Dubai 2019, do sự chậm trễ trong việc giao chiếc B777X, chỉ có hãng Fly Emirates quyết định điều chỉnh giảm số lượng đơn đặt hàng cho B777X trong tương lai từ 150 xuống còn 126 chiếc cho B777-9X. Các hãng hàng không khác vẫn giữ nguyên số lượng đặt hàng ban đầu cho B777X, bao gồm Etihad Airways, British Airways, Qatar Airways,...

Kế hoạch phát triển

Thiết kế

Thiết kế của 777X mang những đặc điểm tương tự như Boeing 787 Dreamliner, bao gồm cửa sổ lớn hơn được thừa hưởng từ Boeing 787 Dreamliner, tăng áp suất cabin lên tới 6.000 feet tương đương (1.800 m) với độ ẩm cao hơn.  Cấu trúc đã được điều chỉnh so với yêu cầu ban đầu để phát triển 777X, kết hợp với việc mở rộng chiều rộng cabin. Đầu cánh của 777 đang được lên kế hoạch sửa đổi cho 777X.

Động cơ

Động cơ General Electric GE90-115B từ các phiên bản trước đây của 777-200LR và 777-300ER có tỷ lệ áp suất tổng thể 42:1 và tỷ lệ máy nén 23:1 HP. Rolls-Royce Plc đưa ra ý tưởng cho RB3025 với đường kính quạt 132 in (335 cm), tỷ lệ bỏ qua 12:1 và tỷ lệ áp suất tổng thể 62:1, nhằm giảm tiêu thụ nhiên liệu thấp hơn 10% so với GE90-115B và 15% so với Trent 800, động cơ cung cấp năng lượng cho 777; mô hình RB3025 có quạt tổng hợp, lõi từ Trent 1000 và vật liệu HP tiên tiến. Pratt & Whitney phát triển kiến trúc PW1000G lực đẩy 100.000 lbf (440 kN). GE Aviation đề xuất GE9X với quạt đường kính 128 in (325 cm), tỷ lệ bỏ qua 10:1, tỷ lệ áp suất tổng thể 60:1 và tỷ lệ máy nén 27:1 HP để giảm tiêu thụ nhiên liệu 10%.

Vào tháng 3/2013, Boeing đã chọn động cơ GE9X với đường kính quạt 132 in (335 cm), là động cơ lớn nhất từ GE. Trong phần còn lại của năm 2013, lực đẩy đã tăng lên 102.000 và 105.000 lbf (450 và 470 kN) để hỗ trợ MTOW tăng từ 769.413 lên 775.000 lb (349.000 lên 351.534 kg) và mở rộng phạm vi tải trọng, thậm chí lên đến 108.000 lbf (480 kN).

Quá trình sản xuất

Vào tháng 12 năm 2014, Boeing bắt đầu xây dựng một cơ sở vật liệu tổng hợp mới rộng 34.100 m2 tại St. Louis, dự kiến hoàn thành vào năm 2016 để sản xuất các bộ phận cho 777X với sáu lò hấp cho các cánh máy bay và bắt đầu gia công tăng áp từ năm 2017. Nhà máy sản xuất B787 ở Everett sẽ được chuyển đổi thành dây chuyền sản xuất ban đầu cho 777X vào cuối năm 2015. Boeing cũng xây dựng một tòa nhà mới rộng 120.000 m2 kề sát nhà máy Everett, với lò hấp tiệt trùng rộng 37m và một robot để thổi gió vào cánh máy bay.

Bay thử

Chiếc 777X thực hiện chuyến bay thử nghiệm đầu tiên vào ngày 25/1/2020, khởi hành từ Paine Field ở Everett lúc 10:09 sáng và hạ cánh xuống Boeing Field ở Seattle sau 3 giờ 52 phút. Chiếc thứ hai cũng thử nghiệm lần đầu vào ngày 30/4/2020, tính đến thời điểm đó đã bay được gần 100 giờ. Dự kiến sẽ có thêm hai chiếc 777-9 tham gia thử nghiệm để đạt được chứng nhận an toàn cho khai thác từ năm 2021. Sau khi giao hàng đầu tiên bị lùi từ năm 2021 sang năm 2022, chiếc thứ ba đã thực hiện chuyến bay đầu tiên vào ngày 3/8/2020, với các kiểm tra hiệu suất về hệ thống điện tử hàng không, APU, tải trọng và hiệu suất động cơ đẩy.

Các biến thể

777-8

Chiều dài của 777-8 nằm giữa 777-200ER và 777-300ER, có thể chở 350 hành khách trong cấu hình ba lớp và tầm bay lên đến 8.700 hải lý (16.100 km) hoặc hơn. Máy bay này thay thế cho -200LR và cạnh tranh trực tiếp với Airbus A350-1000. Cabin của nó rộng 19 ft 7 in (5,97 m), tăng từ 19 ft 3 in (5,87 m) của các mô hình 777 trước đó nhờ vào việc sử dụng tường mỏng hơn và cách nhiệt cải tiến, cho phép chỗ ngồi rộng 18 inch (46 cm).

Do sự cố với Boeing 737 MAX và việc trì hoãn chuyến bay đầu tiên của B777-9, Boeing đã lùi kế hoạch thiết kế và phát triển B777-8 ít nhất đến năm 2021, với dự kiến giao hàng đầu tiên vào năm 2023 hoặc sau đó.

777-9

B777-9 là phiên bản kéo dài với khả năng chở từ 400 đến 425 hành khách trong cấu hình hai lớp và tầm bay 7.600 hải lý (14.100 km). Với kích thước thân máy bay dài và năng lực lớn, đây sẽ là máy bay hai động cơ lớn nhất thế giới từng được sản xuất. 777-9 bắt đầu sản xuất từ năm 2017 và vào hoạt động từ năm 2020. Cabin và nội thất của 777-9 rộng 19 ft 7 in (5,97 m), với ghế ngồi rộng đến 18 inch (46 cm).

777-10

Boeing đang xem xét việc phát hành phiên bản -10X của 777 để cạnh tranh trực tiếp với Airbus A380-800 của Airbus. Đây là một phiên bản có khả năng chở tới 450 hành khách và sẽ thay thế cho Boeing B747-8I.

BBJ 777X

Vào ngày 10/12/2018, Boeing đã giới thiệu các biến thể của Boeing Business Jet tại Triển lãm Hàng không Doanh nghiệp Trung Đông. BBJ 777-8 có tầm bay lên tới 11.645 hải lý (21.570 km) và cabin diện tích 302,5 m vuông, trong khi BBJ 777-9 cung cấp cabin diện tích 342,7 m vuông với tầm bay lên tới 11.000 hải lý (20.370 km).

Chuyên chở hàng

Vào tháng 6/2019, Qatar Airways đã yêu cầu Boeing phát triển một loại máy bay vận tải hàng dựa trên B777X để thay thế các chiếc B777F hiện có của họ. Boeing đã xác nhận rằng các cuộc thảo luận đang diễn ra để xác định thời điểm ra mắt biến thể vận tải hàng hóa này. Dự kiến máy bay vận tải hàng sẽ được phát triển dựa trên nền tảng của B777-8.

Đơn hàng đã được đặt

Tính đến tháng 6/2021:

Ghi chú

Vào ngày 26/01/2020, Boeing đã thành công trong việc thử nghiệm B777-9X tại nhà máy ở bang Washington DC sau 2 ngày trì hoãn do lỗi động cơ nghiêm trọng và 2 ngày gặp gió lớn trong 5 giờ bay liên tục trước khi được cơ quan an toàn hàng không Mỹ (FAA) chấp thuận xác nhận máy bay đã đạt đủ tính an toàn và yêu cầu kiểm tra nghiêm ngặt trước khi đưa vào sản xuất hàng loạt để bàn giao cho hãng hàng không Fly Emirates vào năm 2022, trễ hơn hai năm so với kế hoạch ban đầu.

Thông số kỹ thuật 

Ghi chú: Các thông số kỹ thuật của 777X chỉ là sơ bộ.

phát triển liên quan

• Boeing Business Jet
• Boeing 777

Máy bay có cùng vai trò, cấu hình và thời đại

• Airbus A350

danh sách tương quan

• Danh sách máy bay dân sự