Trong hoàn cảnh nào Nguyễn Đình Thi sáng tác bài thơ Đất nước? Nội dung chủ đề của bài thơ là gì? Mời các bạn hãy cùng Mytour đọc bài viết dưới đây nhé.
Trong bài viết này, Mytour sẽ giới thiệu về bối cảnh sáng tác của bài thơ Đất nước của Nguyễn Đình Thi một cách chi tiết nhất. Điều này sẽ giúp các bạn học sinh lớp 12 hiểu rõ hơn về ý nghĩa và thông điệp của tác phẩm.
1. Tóm tắt hoàn cảnh sáng tác của bài thơ Đất nước
Bài thơ Đất nước của Nguyễn Đình Thi được sáng tác từ năm 1948 đến 1955. Đây là thời kỳ mà ông trải qua và trưởng thành cùng đất nước trong cuộc chiến chống Pháp thứ hai.
2. Chi tiết về hoàn cảnh sáng tác của bài thơ Đất nước
Bài thơ được viết trong khoảng thời gian từ năm 1948 đến 1955. Đây là sự tổng hợp của các tác phẩm Sáng mát trong như sáng năm xưa (1948), Đêm mít tinh (1949) và Đất nước (1955). Đây là thời kỳ mà tác giả trải qua và trưởng thành cùng Đất Nước trong cuộc kháng chiến chống Pháp lần thứ hai.
Vào đêm 19 tháng 12 năm 1946, thực hiện quyết định của Trung ương Đảng, âm thanh của súng đã vang lên ở Hà Nội và các thành phố khác nơi có quân Pháp chiếm đóng, mở đầu cho cuộc kháng chiến toàn quốc chống thực dân Pháp. Cuộc chiến kéo dài 57 ngày đêm tại Thủ đô và Liên khu 1 đã thành công, khiến hơn 2.000 quân địch bị tiêu diệt hoặc bắt sống, phá hủy 22 xe tăng và xe thiết giáp, 31 xe vận tải, bắn rơi 1 máy bay và hỏng 7 máy bay khác, và chìm 2 tàu thuyền. Vào đêm ngày 17 tháng 2 năm 1947, trước sự bất ngờ của địch, Trung đoàn Thủ đô đã mạnh dạn rút quân qua sông Hồng và sông Đuống ra vùng tự do thuộc tỉnh Phúc Yên một cách an toàn. Để lại “Hà Nội cháy khói lửa ngợp trời”, cùng với những người đồng đội, chàng thanh niên trí thức trẻ Nguyễn Đình Thi đã hăm hở bước vào cuộc kháng chiến thần thánh của dân tộc. Nhưng nỗi nhớ về Hà Nội dường như vẫn luôn luôn da diết.
Một số bài thơ của Nguyễn Đình Thi được sáng tác trong tình huống như vậy và đã từng trở thành một “hiện tượng”, một chủ đề tranh luận thú vị và bổ ích về thơ tại khu vực Việt Bắc. Cuộc tranh luận này diễn ra trong khuôn khổ Hội nghị tranh luận văn nghệ của Hội văn nghệ Việt Nam với một quy mô lớn, thu hút nhiều cây bút tiêu biểu thuộc nhiều thế hệ trong và ngoài quân đội. Chùm bài đăng trong tạp chí Văn nghệ số 6 năm 1948 bao gồm: Không nói, Sáng mát trong như sáng năm xưa, Đường núi; và bài Đêm mít tinh (đăng trong tạp chí Văn nghệ số mùa xuân năm 1949). Đây đều là những bài thơ mà tác giả đã sử dụng để làm nguồn cảm hứng cho bài thơ “Đất nước” viết vào thời kỳ sau.
Cuộc kháng chiến ngày càng trở nên khốc liệt và quyết liệt hơn. Nguyễn Đình Thi cùng với nhiều nghệ sĩ khác đã tham gia các chiến dịch ở đường số 4, Trung du, Hòa Bình và nhiều nơi khác. Cuối năm 1954, sau chiến dịch Điện Biên Phủ vẻn vẹn, tác giả của “Sáng mát trong như sáng năm xưa” và “Đêm mít tinh” đã quay về điều trị bệnh ở một xóm ven sông Cầu thuộc huyện Đồng Hỷ, Thái Nguyên. Tại đây, Nguyễn Đình Thi sau một thời gian dài, mới có điều kiện viết tiếp tác phẩm của mình, bài thơ “Đất nước” đã được thai nghén rất lâu.
Bài thơ “Đất nước” đã hình thành trong thời gian dài kéo dài suốt cuộc kháng chiến chống Pháp từ năm 1948 đến 1955. Lần đầu tiên, bài thơ được xuất bản trong tập “…Chiến sĩ” (1958). Nó được tổng hợp từ những bài thơ khác như “Sáng mát trong như sáng năm xưa” (1948) và “Đêm mít tinh” (1949). Đây là một trong những bài thơ nổi tiếng của Nguyễn Đình Thi và của thơ kháng chiến chống Pháp. Bài thơ phản ánh rõ phong cách của Nguyễn Đình Thi. Chủ đề chính của bài thơ là tình yêu nước mạnh mẽ, ý thức độc lập tự chủ, và lòng tự hào về đất nước và nhân dân anh hùng đã chiến đấu dưới sự lãnh đạo của Đảng để giành lấy chiến thắng huy hoàng. Hoàn cảnh sáng tác này đã giúp Nguyễn Đình Thi, một nhà thơ sâu sắc và đầy cảm xúc, tạo ra một bức tranh sống động về đất nước, với sự kết hợp giữa truyền thống và đương đại, mang lại cảm giác mạnh mẽ và sâu sắc.
Mặc dù quá trình sáng tác bị gián đoạn liên tục, nhưng thời gian viết kéo dài đã tạo ra sự sâu sắc cho tác phẩm. Trải qua cuộc kháng chiến chống Pháp, bài thơ chứa đựng nhiều kinh nghiệm của tác giả, với tất cả những khó khăn và niềm vui. Hoàn cảnh sáng tác đặc biệt đã giúp bài thơ truyền đạt được tâm hồn của Đất nước, vừa thể hiện nỗi đau của nhân dân, vừa tôn vinh niềm tự hào của dân tộc. Bằng cách tổng hợp và nâng cao các đoạn văn trong nhiều thời kỳ khác nhau, tác giả đã tạo ra một tác phẩm đồng nhất, được viết bằng cảm xúc chân thành về đất nước và con người Việt Nam.