Buzz
Trong hầm, có khoảng một triệu con kiến sống và ba triệu con chết, tạo thành một nghĩa địa kiến khổng lồ.
Loài kiến từ lâu đã nổi tiếng với khả năng sinh tồn trong môi trường khắc nghiệt. Ngay cả khi bị mắc kẹt trong một hầm không có ánh sáng, thức ăn và lối thoát, chúng vẫn cố gắng sống sót. Câu chuyện này đã được ghi nhận bởi các nhà khoa học tại một khu rừng ở phía tây Ba Lan, nơi từng có một căn cứ hạt nhân thời Xô Viết.
Mặc dù đã bị bỏ hoang từ lâu, nhưng hai boongke chứa vũ khí hạt nhân vẫn giữ nguyên cấu trúc. Sự kín đáo và bóng tối đã biến chúng thành nơi trú ngụ lý tưởng cho những con dơi ngủ đông.
Vào đầu những năm 2010, nhà khoa học đã phát hiện ra một loài sinh vật khác: kiến gỗ (Formica polyctena) bị mắc kẹt trong hầm. Đáng kinh ngạc là chúng sống sót mà không cần kiến chúa hoặc tổ kiến.
Khi được phát hiện lần đầu, có khoảng một triệu con kiến sống và ba triệu con chết trong hầm. Do thiếu kiến chúa, chúng không thể sinh sản, vì vậy tất cả đều bị kẹt lại từ đầu.
Nguyên nhân? Trên trần của boongke, các nhà khoa học phát hiện một ống thông gió bị rỉ sét. Ống này nối căn hầm tối với khu rừng phía trên, nơi một đàn kiến khổng lồ đã xây dựng một tổ đất ngay trên boongke.
Các nhà khoa học cho rằng khi kim loại bắt đầu rỉ sét và bị thủng, một số con kiến đã rơi xuống căn hầm bê tông dưới đó. Ống thông gió trên trần nhà hành xử như một cái rọ, khi con kiến rơi xuống, chúng không thể leo lên được nữa.
'Trong bóng tối tuyệt đối, chúng đã xây dựng một tổ đất', các nhà khoa học ghi lại trong báo cáo. Mặc dù không có cấu trúc như tổ kiến thông thường, nhưng con kiến mắc kẹt vẫn tiếp tục làm việc quanh năm để duy trì 'tổ', cho thấy lối vào của tổ luôn mở.
Từ lâu, các nhà nghiên cứu côn trùng đã muốn khám phá giới hạn về điều kiện sống của kiến. Phát hiện về tổ kiến dưới boongke hạt nhân là một cơ hội quý giá đối với họ.
Không thể bỏ lỡ, suốt nhiều năm sau đó, các nhà nghiên cứu thường trở lại căn hầm để quan sát con kiến mắc kẹt. Họ nhận thấy ngày càng nhiều con kiến rơi xuống khi ống kim loại tiếp tục bị gỉ sét. Mặc dù thiếu ánh sáng, nhiệt độ và thức ăn, nhưng con kiến vẫn sống sót.
Trong một căn hầm tối tăm và không có thức ăn, làm sao những con kiến vẫn tồn tại? Cuối cùng, các nhà khoa học đã phát hiện rằng lũ kiến đã ăn thịt của đồng loại của chúng.
Rõ ràng, kịch bản này đã được dự tính trước. Trong một căn hầm như thế này, những con kiến là nguồn thức ăn duy nhất, ngoại trừ một vài con chuột hoặc dơi chết tại đây. Trước đây, kiến gỗ đã được biết đến với việc ăn xác chết của chính chúng trong các cuộc chiến giữa các tổ.
Nhưng khoa học không thể chỉ dừng lại ở phỏng đoán, họ phải tìm cách xác nhận giả thuyết của mình. Và việc khám nghiệm thi thể của những con kiến đã chết là cách tốt nhất. Trong một nghiên cứu về nghĩa địa kiến, các nhà khoa học đã kiểm tra 150 thi thể của những con kiến thợ. Họ đã xác nhận rằng 93% trong số này đã bị cắn hoặc gặm.
Những dấu hiệu rõ ràng đã chứng minh rằng hàng loạt con kiến gỗ đã ăn thịt đồng loại của chúng. Thậm chí không có sinh vật nào khác trong hầm có khả năng tạo ra những vết cắn này.
'Sự tồn tại và phát triển của tổ kiến trong boongke chỉ có thể dựa vào việc rơi xuống liên tục của những con kiến thợ mới và xác chết tích tụ của đồng loại', các nhà nghiên cứu kết luận.
'Xác chết là nguồn thức ăn vô tận, giúp con kiến sống sót trong điều kiện bất lợi như thế này', các nhà nghiên cứu nói.
Những con kiến gỗ cuối cùng cũng tìm thấy lối thoát. Một cây gỗ được bắc để nối nền boongke với ống thông gió trên trần, mở ra một con đường cho chúng.
Chỉ trong vòng bốn tháng, gần như tất cả các con kiến mắc kẹt đã thoát ra ngoài, rời khỏi căn hầm một lần nữa.
Bây giờ, khi bất kỳ con kiến nào rơi vào buồng tối, chúng sẽ không phải ăn thịt đồng loại để sống. Chỉ cần đi qua cây cầu mà các nhà khoa học đã xây là chúng có thể về nhà.
Nghiên cứu mới đã được công bố trên Tạp chí Hymenoptera Research.
Tham khảo các nguồn Sciencealert, Pensoft.
