Niềm đam mê không nhất thiết phải mang lại hạnh phúc suốt 24/7, nhưng nó là điều bạn sẵn lòng chịu đựng và hy sinh để thực hiện. Trong tiếng Latin, từ 'passio' có nghĩa là 'chịu đựng'.
Hộ Chiếu Xanh Đi Quanh Thế Giới: Hành Trình Trở Thành Công Dân Toàn Cầu là cuốn sách của ba bạn trẻ không ngại xa cách và khác biệt.
Phạm Anh Đức, Nguyễn Phan Linh, và Hồ Thu Hương - ba cá nhân với cuộc sống rải rác khắp thế giới, nhưng đều có chung một ước mơ: trở thành công dân toàn cầu.
Ba người bạn này đã cùng nhau hoàn thành cuốn sách này thông qua sự đam mê và sự kiên trì, chứng tỏ họ thực sự là những công dân toàn cầu.
Phần 1: Xuất Phát
Sự di chuyển dễ dàng mở ra nhiều cơ hội mới, nhưng cũng đồng nghĩa với sự cạnh tranh khốc liệt hơn. Việc chuẩn bị kỹ lưỡng sớm cho sự toàn cầu hóa ngày nay sẽ giúp bạn nắm bắt những cơ hội đó sớm hơn.
Ba người bạn đã cùng nhau bắt đầu hành trình trở thành công dân toàn cầu:
“Sự khác biệt giữa ước mơ và hiện thực là một kế hoạch chuẩn bị tốt”, vì vậy việc quan trọng nhất khi bắt đầu là tìm ra đam mê của riêng mình. Nhưng liệu đam mê của bạn có phản ánh nhu cầu của xã hội và làm thế nào để nó ngày càng phát triển? Đó là câu hỏi mà nhiều bạn trẻ đặt ra trong một thế giới đang luôn biến đổi. Đức, Linh, và Hương đã tìm ra câu trả lời bằng cách nào để đạt được thành công ngày hôm nay, đó chính là tìm điểm giao giữa “Sở thích, Năng lực, và Xu hướng”.
“Nếu bạn không lên kế hoạch, bạn đang lên kế hoạch để thất bại”, sau khi tìm ra đam mê của mình, bước tiếp theo quan trọng là có một kế hoạch chặt chẽ. Đó có thể là một kế hoạch dài hạn hoặc những bước cụ thể trong ngắn hạn, miễn là chúng ta nghiêm túc với quyết định của mình.
Một sai lầm phổ biến mà nhiều người mắc phải khi đặt ra mục tiêu là chỉ tập trung vào kết quả mà không quan tâm đến quá trình. Mỗi bước tiến đều mang theo rủi ro nhưng lại dễ dàng hơn nhiều so với mục tiêu cuối cùng. Hãy suy nghĩ xa hơn và hành động ngay từ bây giờ bằng cách chia mục tiêu lớn thành nhiều mục tiêu nhỏ để tập trung thực hiện. Những thành công nhỏ sẽ dần dần dẫn bạn đến mục tiêu lớn của mình. Khi nhìn lại, bạn sẽ nhận ra rằng mục tiêu đó không hề khó như bạn từng nghĩ.
Là một công dân toàn cầu, bạn cần biết làm thế nào để đưa ra quyết định.
Bởi đôi khi, những quyết định nhỏ có thể thay đổi cuộc đời bạn mãi mãi. Sau nhiều năm sống ở nước ngoài và trải nghiệm, ba người bạn đã trưởng thành hơn rất nhiều so với những năm trước. Có những quyết định khiến họ hối hận, nhưng cũng có những quyết định mang lại cho họ những cơ hội ngày hôm nay.
Con đường đi ra nước ngoài không nhất thiết phải thẳng tắp. Tương tự như việc chiếm được quân Hậu trên bàn cờ vua, bạn có thể tiến lên, đi ngang, dọc hay chéo. Mình đã trải qua nhiều con đường khác nhau, từ việc thực tập ở Brazil, học tập ở Séc, du học tại Pháp, giúp đỡ dự án khởi nghiệp ở Anh, và bây giờ định cư tại Trung Quốc. Trên hành trình đầy chông gai đó, mình đã học được nhiều kỹ năng và kiến thức để trở thành chuyên gia trong lĩnh vực của mình,” Đó là quyết định của Đức.
Với bản thân, mỗi quyết định đều đúng đắn, bởi tại thời điểm đó, mình đã tuân theo cảm xúc và trực giác, điều mà người ta gọi là “gut feeling”, một cảm giác từ trong dạ dày không thể giải thích bằng lý trí.
Là một công dân toàn cầu, điều quan trọng nhất để bạn có thể khẳng định bản thân là kiến thức, kỹ năng và thái độ. Vậy làm thế nào để tự hoàn thiện?
Để luôn sẵn sàng để bắt kịp với thế giới, chúng ta cần phát triển những thói quen như đọc báo mỗi ngày và sách hằng tuần, nâng cao kiến thức ngoài trường học qua các chương trình trực tuyến, tìm kiếm sở thích và tìm kiếm nguồn cảm hứng.
Trong so sánh với học sinh châu Âu, học sinh Hoa Kỳ thường thiếu kiến thức về lịch sử và địa lý thế giới. Tuy nhiên, trong các cuộc thảo luận toàn cầu, họ luôn tự tin và trả lời một cách lưu loát. Họ biết cách bảo vệ ý kiến của mình và thường là những người tích cực nhất trong các cuộc thảo luận và diễn thuyết.
Là một công dân toàn cầu, bạn phải thay đổi thái độ bản thân bởi mỗi quốc gia mà bạn đến đều là một môi trường mới, một cách suy nghĩ mới và một văn hóa mới. “Nếu bạn không thích điều gì đó, hãy thay đổi nó. Nếu bạn không thể thay đổi nó, hãy thay đổi cách nhìn của bạn”.
Phần 2: Tăng tốc
Hãy nhớ hai điều. Thứ nhất, chúng ta sẽ không bao giờ sẵn sàng cho cơ hội. Thứ hai, thời gian không chờ đợi ai… Những người vĩ đại là những ai đã dám đối mặt với thách thức trước khi họ sẵn sàng. Họ hành động trước khi biết liệu họ có thể thành công hay không.
Để tiến xa trong hành trình trở thành công dân toàn cầu, bạn cần vượt ra khỏi vùng an toàn. Hãy chọn những công việc đòi hỏi bạn phải ra ngoài biên giới để học hỏi các kỹ năng mới.
Gửi lời nhắn đến những bạn trẻ vẫn đang tìm kiếm động lực để thoát khỏi vùng an toàn: Lo lắng về sai lầm và thất bại không phải là điều xấu. Đó là lúc bạn học được cảm giác nguy hiểm khi rời xa vùng bảo vệ của gia đình. Nhưng đừng lo lắng về những điều bạn không thể thay đổi.
Đối với người trẻ, việc đến một đất nước mới để học và tự lập sau nhiều năm sống trong vòng bảo vệ gia đình không phải là điều dễ dàng. Như câu chuyện của Hương, khi chuyển đến Séc, cô từng muốn trở về vì ngôn ngữ và phân biệt chủng tộc, nhưng sợ hãi đã thúc đẩy cô tham gia cuộc thi văn học và giành giải nhất với chủ đề “Nỗi sợ trong hàng ngàn dạng”.
Làm thế nào một người với những trải nghiệm như vậy có thể vượt qua cảm giác tự ti? Tôi còn sống với cảm xúc đó đến bây giờ. Tôi chưa từng thực sự hài lòng với bản thân mình. Tôi thường tự trách mình về mọi thứ, ngay cả khi tôi biết rằng không phải lúc nào cũng là lỗi của mình. Đôi khi, khi ai đó gọi tên tôi, tôi sợ họ sẽ chỉ trích tôi. Nhà là nơi mà tôi có thể an tâm, không ai muốn làm tổn thương tôi. Tôi yêu thương gia đình mình và nghĩ rằng, nếu không có họ, có lẽ tôi đã không tồn tại nữa.
Trong phần này, ba người bạn đã chia sẻ những thông tin quan trọng cho một chuyến đi. Trước khi bắt đầu mỗi chuyến đi ra nước ngoài, dù ngắn hay dài, chúng ta cần phải đầu tư thời gian, công sức và tiền bạc. Một kế hoạch cụ thể sẽ làm cho chuyến đi thêm thú vị, và quan trọng nhất là hãy thông báo kế hoạch của bạn cho gia đình và đảm bảo họ biết bạn sẽ luôn an toàn.
Một câu nói từ cuốn sách mà tôi rất ấn tượng là “Không ai là hoàn hảo, và bút chì mới có thể sửa được lỗi”. Muốn trở thành một công dân toàn cầu, bạn phải chấp nhận những thách thức không ngờ từ phía trước, bao gồm ngôn ngữ, sự khác biệt văn hóa và giao tiếp... Thậm chí khi bạn được xem là tài năng ở quê nhà, sang một quốc gia mới, đôi khi bạn phải bắt đầu từ con số 0.
Lớn lên trong một cộng đồng thiểu số không dễ dàng. Mọi người xung quanh dường như coi bạn như một người ngoài hành tinh. Trong suốt thời gian trung học, mình đã phải đối mặt với sự kỳ thị và phân biệt chủng tộc.
Thay vì than vãn và rơi vào tuyệt vọng, mình đã cố gắng học tốt và tham gia mọi cuộc thi cả trong và ngoài trường để chứng minh rằng người nhập cư không kém cỏi hơn người bản xứ.
Phần kết: Đích đến
Chúng tôi không nghĩ rằng nơi hiện tại sẽ là nơi cuối cùng, và chúng tôi luôn cập nhật cơ hội trên toàn thế giới. Chúng tôi không biết cuộc sống sẽ dẫn chúng tôi đến đâu trong một, ba hoặc mười năm nữa. Chúng tôi chỉ biết rằng cuộc sống là sự thay đổi, và nó sẽ đem lại cho chúng tôi những gì chúng tôi cố gắng để có và giữ gìn. Châm ngôn của chúng tôi là “Cuộc sống là hành trình, không phải điểm đến”
Một trong những điều quý giá nhất khi trở thành công dân toàn cầu là những mối quan hệ chúng ta tạo ra. Gặp gỡ những người bạn mới và khám phá văn hóa mới là điều tuyệt vời. Mỗi người bạn chúng tôi gặp sẽ dạy cho chúng tôi một điều mới và mang lại những kỷ niệm để chúng tôi gói vào hành lý và mang đi khắp nơi.
Mỗi quốc gia đều có quan điểm và văn hóa riêng. Có một câu nói hài hước rằng: Thiên đàng là nơi đầu bếp là người Pháp, cảnh sát là người Anh, thợ máy là người Đức, người yêu là người Ý và mọi thứ được tổ chức bởi người Thụy Sĩ
Linh, Đức và Hương đã từng trải qua những thách thức văn hóa và ngôn ngữ, nhưng điều này giúp họ giảm bớt rào cản. Đức có thể nói lưu loát tiếng Việt, Séc, Anh, Pháp và đang học tiếng Trung Quốc; Hương biết tiếng Việt, Séc, Anh, Pháp và Tây Ban Nha; Linh thành thạo tiếng Việt, Anh và đang học tiếng Séc, Đức.
Ngày nay, tiếng Anh không còn là yếu tố nổi bật vì nó là ngôn ngữ toàn cầu. Để thể hiện bản thân và đi xa hơn, hãy cố gắng học thêm nhiều ngôn ngữ khác nhau.
Lợi ích lớn nhất của một công dân toàn cầu là trong tâm trí, bạn không bị giới hạn bởi những rào cản của biên giới. Bạn kết bạn với mọi người từ khắp nơi trên thế giới mà không sợ những trở ngại về ngôn ngữ, khoảng cách hay văn hóa lối sống. Bạn ăn món ăn Trung Đông vào buổi sáng, món ăn châu Á vào buổi chiều và món ăn Mỹ Latinh vào buổi tối. Bạn mặc áo mua ở Buenos Aires, mặc quần mua ở Nhật Bản, đi đôi dép từ Paris. Bạn sử dụng những ngôn ngữ khác nhau để giao tiếp hằng ngày.
Tình yêu của những công dân toàn cầu
'Cuộc sống mang bạn đến những nơi không ngờ. Tình yêu đưa bạn về nhà'
Những trang cuối cùng của cuốn sách, điều mà ba người bạn muốn chia sẻ đó là tình yêu của những công dân toàn cầu, tình yêu vượt qua mọi khoảng cách, sự chênh lệch múi giờ, tình yêu không phân biệt màu da, quốc tịch, tình yêu của những người trẻ cùng nắm tay nhau cố gắng cho tương lai.
Có nhiều sự khác biệt trong cách yêu của người châu Á và người châu Âu… trong khi các cặp đôi Việt thường chứng tỏ tình yêu của họ bằng hành động thay vì lời nói, các cặp đôi phương Tây thì không ngần ngại cho cả thế giới biết họ yêu thương nhau biết chừng nào… Hãy luôn là chính mình, đừng bao giờ giả tạo và luôn nỗ lực hết mình để làm những điều bạn mong muốn. Người thích hợp nhất là người luôn khiến bạn cảm thấy là phiên bản tốt nhất của bản thân. Đó là người sẽ cùng bạn vượt qua mọi thăng trầm của cuộc sống”
Hương sống cùng chồng người Mexico ở Boston (Mỹ). Cô chia sẻ Miguel yêu thương cô nhưng cũng muốn cô mạnh mẽ, độc lập và tự tin. Họ xây dựng cuộc sống không dựa dẫm, không tính toán hay cấm đoán, thay vào đó họ cho nhau sự độc lập và giải quyết mọi mâu thuẫn.
Dù hộ chiếu màu xanh lá, xanh da trời hay đỏ, nó không quyết định con người và nơi bạn có thể đặt chân, hãy tự quyết định cuộc sống và hướng đi của bạn, vì đây là cuộc đời của bạn.
Tác giả: Xoan Nguyễn - Bookademy