Buzz
“Từ một hội thảo nhỏ tổ chức vào năm 1984, TED đã trở thành hiện tượng được cả thế giới chờ đợi mỗi năm, với hai hội nghị lớn TED và TEDGlobal tổ chức xen kẽ tại nhiều quốc gia. Và từ ba lĩnh vực ban đầu – công nghệ, giải trí và thiết kế, chủ đề của sự kiện TED cũng được mở rộng trên khắp các lĩnh vực, về mọi chủ đề mà thế giới đang quan tâm. Nhờ vậy, nơi đây đã trở thành diễn đàn cho các diễn giả nổi tiếng thể hiện ý tưởng của họ, cũng như chinh phục hàng nghìn khán giả chỉ với 18 phút trên sân khấu…Nếu khao khát làm chủ nghệ thuật nói trước công chúng, đây sẽ là cẩm nang không thể thiếu dành cho bạn.”
Jeremey Donovan, tác giả của cuốn sách, là Phó Chủ tịch Marketing của Tập đoàn Gartner Inc, một công ty hàng đầu thế giới về nghiên cứu và cung cấp giải pháp công nghệ thông tin, với lợi nhuận hàng năm 1,6 tỷ đô la. Ông đã có nhiều kinh nghiệm trong ngành công nghiệp chất bán dẫn và dịch vụ thông tin. Đồng thời, Jeremey còn là một diễn giả nổi tiếng thuộc ban quản trị của TED.
Cách đây 3 năm, tôi biết đến TED TALK qua những chia sẻ về phương pháp học tiếng Anh của một người bạn. Tôi đã tìm đến video TED với mục đích học tiếng Anh. Sau những lần thuyết trình trên giảng đường và các hoạt động ngoại khóa cần đứng trước đám đông, tôi nhận ra mình đã học được rất nhiều kỹ năng từ TED, đặc biệt là kỹ năng diễn thuyết trước đám đông. TED với nội dung hấp dẫn và qua sự hùng biện của những diễn giả nổi tiếng đã trở thành hiện tượng trong các hiện tượng.
Nếu TED TALK 1 là bí quyết diễn thuyết chuẩn TED trước đám đông, thì TED TALK 2 với 4 phần sẽ chia sẻ bí quyết tạo ra những bài diễn thuyết hứng khởi nhất thế giới.
Phần I: Sắc nét nội dung
Lựa chọn ý tưởng đáng lan tỏa
Trong TED TALKS 1, bạn được khuyến khích rằng ý tưởng là yếu tố quan trọng nhất để có một bài diễn thuyết thành công, nhưng để nó trở thành một ý tưởng lan tỏa, đó là điều cần thiết.
Dù bạn là một nhà giáo dục, một chính trị gia, một doanh nhân, một bác sĩ, một ca sĩ... hãy nhớ rằng ý tưởng của bạn sẽ phản ánh mục tiêu và đối tượng khán giả, và hãy chia sẻ với niềm đam mê và hiểu biết của bạn.
Mỗi Bill Gates có hàng trăm, thậm chí hàng nghìn nhà hoạt động xã hội diễn thuyết về các vấn đề đòi hỏi họ phải đấu tranh, mặc dù không có nguồn tài trợ nào có ngân sách lớn như 30 tỷ đô la để hỗ trợ họ.
Thực ra, Bunker Roy, một nhà hoạt động chống đói nghèo - tên ông không hề xa lạ - đã có một bài thuyết trình trên TED với số lượt xem gần 3 lần số lượt xem của Gates. Nếu bạn đã làm cho cuộc sống của ai đó tốt hơn, bao gồm cả của bạn, thì bạn đã sở hữu hạt giống của một ý tưởng đáng lan tỏa.
...
Khi bạn đã xác định được ý tưởng đáng lan tỏa của mình, đó cũng là lúc bạn cần tổ chức bài diễn thuyết một cách có hệ thống để khán giả có thể hiểu được một cách đơn giản nhất.
Có hai cách để truyền đạt ý tưởng mà các diễn giả thường sử dụng, đó là truyền đạt theo hướng kể chuyện hoặc truyền đạt theo hướng tiền đề. Hướng kể chuyện thường tập trung vào một câu chuyện duy nhất từ đầu đến cuối và diễn giả sẽ kể theo ngôi thứ nhất chủ yếu. Trái lại, cách truyền đạt theo hướng tiền đề tập trung vào các yếu tố lý luận trong bài nói. Nếu bạn phân tích kỹ, các bài diễn thuyết trên TED thường triển khai ý tưởng theo hướng tiền đề và sử dụng cách kể chuyện như một công cụ hỗ trợ hữu ích.
'Tôi tin rằng việc chúng ta dành nhiều thời gian hơn cho việc kích hoạt các mạch thần kinh tạo ra cảm giác thưu thái sâu trong bán cầu não phải của mình, thì chúng ta sẽ mang lại sự thanh bình cho thế giới và hành tinh này nhiều hơn. Tôi tin rằng đó là một ý tưởng đáng lan tỏa.
Chăm sóc khẩu hiệu của bạn
Bạn đã từng nghe về Ý tưởng Vòng tròn Hoàng kim chưa, một phát hiện tuyệt vời của Simon Sinek vài năm trước. Bí mật này đã được anh chia sẻ rộng rãi với thế giới và giải thích vì sao một số nhà lãnh đạo và công ty thành công trong khi số khác lại thất bại.
Hãy bắt đầu Vòng tròn Hoàng kim này với Công ty Máy tính Apple. Với lý do nhằm động viên các cá nhân của họ thách thức nguyên trạng, Apple xây dựng các trải nghiệm thể lý cũng như trải nghiệm kỹ thuật số tuyệt vời với chi phí phải chăng cho đối tượng tiêu dùng chủ đạo. Điều tuyệt vời mà họ đã làm để đưa Apple trở thành công ty dẫn đầu xu hướng là sản xuất ra những chiếc máy tính và điện thoại thông minh với nhiều kiểu dáng, kích cỡ và màu sắc phong phú.
“Hãy bắt đầu với câu hỏi tại sao?” chính là bài diễn thuyết nổi tiếng của Simon trên TED, đây cũng là tựa đề của cuốn sách bán chạy được tờ New York Times bình chọn. Khẩu hiệu này tạo cảm hứng để bạn lắng nghe và rút ra những điều mình cần làm ngay để trở thành một nhà lãnh đạo truyền cảm hứng.
Đó là thời điểm tuyệt vời nhất, cũng là thời điểm tồi tệ nhất; đó là khi trí tuệ lên ngôi, cũng là khi sự ngu dốt trỗi dậy, đó là thời đại của niềm tin, cũng là thời đại của nghi ngờ; đó là ánh sáng, cũng là bóng tối; đó là mùa xuân hy vọng, cũng là mùa đông tuyệt vọng; trước mắt ta có mọi thứ, trước mắt ta không có gì; tất cả chúng ta sẽ lên Thiên đàng, tất cả chúng ta sẽ xuống Địa ngục - tóm lại, ngày nay giống hệt như ngày hôm kia, nơi những lực lượng nhiễu nhương nhất vẫn cố gắng đòi lại sự công nhận, dù là thiện hay ác, ở mức độ tuyệt cực nhất.
Phần II: Truyền đạt
Biểu hiện cảm xúc
Bộ “sáu phong cách biểu hiện cảm xúc trong diễn thuyết” chính là những điều mà một diễn giả cần phải hiểu để biết cách truyền đạt cảm xúc đến người nghe.
Tức giận: “Đôi khi tôi cảm thấy tức giận. Người ta la hét vào mặt tôi khi tôi đang lái xe: Hãy tìm một công việc làm đàng hoàng đi”
Chán ghét: “Tôi thường nói với mọi người rằng tôi làm công việc này (là nghệ sĩ đường phố giả làm tượng sống) như một công việc thực sự, vì mọi người luôn tò mò về những người lạ này trong cuộc sống thực?
Nỗi sợ hãi: Tôi nhắn tin trên Twitter để tìm một chỗ nghỉ chân lúc nửa đêm; và khi bấm chuông một ngôi nhà ở khu hạ Đông, tôi chợt nhận ra tôi chưa bao giờ làm điều này một mình. Tôi luôn ở cùng ban nhạc hoặc nhóm của mình. Liệu đây có phải là hành động mà người ngốc thường làm không? Đây có phải là cách mà người ngốc thường chết?
Niềm hạnh phúc: “Và từ đó, ban nhạc của tôi đã trở nên mạnh mẽ hơn. Chúng tôi đã ký hợp đồng với một hãng đĩa lớn”.
Tình yêu thương: Tôi luôn tin rằng việc ngủ quên và vấp ngã vào đám đông là tương đương nhau. Bạn đều vấp ngã về phía khán giả và hai bên đều tin tưởng vào nhau.
Nỗi buồn đau: Vì vậy, tôi đã có những cuộc gặp gỡ ý nghĩa nhất với mọi người, đặc biệt là với những người cô đơn mà hàng tuần dường như chưa từng nói chuyện với ai…
Thêm chút hài hước
Như bạn đã biết, tiếng cười làm cho con người thư giãn, quên đi mọi căng thẳng và với một diễn giả, tiếng cười chính là cầu nối giúp bài diễn thuyết gần gũi hơn với khán giả. Tuy nhiên, không phải lúc nào yếu tố gây cười cũng phát huy được tác dụng tuyệt vời này, bạn cần phải hiểu rõ về tâm lý của nụ cười.
Có nhiều cách để khiến người ta cười, và trong số đó, việc phóng đại luôn là một lựa chọn tuyệt vời. Sự hài hước đơn giản thông qua việc phóng địa một người bình thường vào một tình huống không bình thường, hoặc một người xuất sắc vào một hoàn cảnh bình thường.
Lối kể chuyện phát triển theo một dòng thời gian đã trở nên lỗi thời, và hiện nay, hài độc thoại thường tập trung vào việc phóng đại xã hội và trải nghiệm cá nhân. Điều này ngụ ý rằng bạn cần sáng tạo để tạo ra những câu chuyện hài hước bằng cách kịch tính hóa các nhân vật, sự kiện và đoạn đối thoại trong các câu chuyện cá nhân của bạn.
...
Việc một câu nói gây tiếng cười hay không phụ thuộc vào nội dung và cách thức truyền tải không kém phần quan trọng. Dĩ nhiên, nguyên tắc này được áp dụng rộng rãi và không chỉ đơn thuần là về yếu tố hài hước...
Kiểm soát khả năng truyền đạt phi ngôn từ
Chúng ta phải làm gì khi nói trên sân khấu với hai tay của mình.
Để hai tay cảm thấy thoải mái khi không làm điệu bộ gì, bạn chỉ cần làm như thế mình đã làm khi đứng trò chuyện với người mình tin tưởng. Với hầu hết mọi người, điều này nghĩa là hãy thả lỏng hai tay bên hông vào những lúc bạn không sử dụng cánh tay và bàn tay để nhấn mạnh một điểm nào đó. Đây là vị trí cơ bản nhất và hiệu quả nhất trong diễn thuyết trước công chúng giúp bạn kết nối với khán giả như trong một cuộc trò chuyện.
Và hãy luôn nhớ rằng bạn phải tránh những tư thế sau khi đứng trên sân khấu để nhận được sự ủng hộ từ khán giả:
Tư thế tự kỷ: Hai cánh tay buông rời nhưng lòng bàn tay nắm lại ở phía trước, cho thấy sự rụt rè.
Tư thế túi rỗng: Đưa hai tay vào túi quần, khiến bạn trông như là một người không có sự hứng thú và không năng động.
Tư thế nghỉ ngơi: Hai tay buông thõng với lòng bàn tay nắm lại và để phía sau lưng, ngụ ý rằng bạn đang che giấu điều gì đó.
Tư thế đối đầu: Đặt tay lên hông, khiến bạn trông như đang chống đối.
Tư thế bắt chéo tay: Bắt chéo tay là biểu hiện của sự tiêu cực, thể hiện ý định thách đấu.
Phần III: Thiết kế
Nếu bạn nghĩ rằng việc sử dụng Slide sẽ làm cho bài diễn thuyết trở nên sống động và hấp dẫn hơn, thì ở TED, có bốn trong mười diễn giả được xem nhiều nhất không sử dụng Slide trong phần diễn thuyết của họ. Trong số đó, Ken Robinson là người giữ kỷ lục về bài phát biểu được xem nhiều nhất.
Nếu bạn cần chia sẻ dữ liệu hoặc dẫn tư liệu chứng minh cho kinh nghiệm của mình, hãy sử dụng Slide. Nhớ rằng Slide thuyết trình là để phục vụ khán giả, không phải để ghi chú của bạn. Nếu bạn có khả năng tài chính, hãy xem xét mời các nhà thiết kế Slide chuyên nghiệp như Nancy Duarte của Duarte Design hoặc Garr Reynolds của Presentation Zen. Nếu không, hãy ít nhất mua và nghiên cứu những cuốn sách xuất sắc của họ.
Sử dụng bục diễn thuyết
Đôi khi, việc diễn thuyết với bục giúp bạn thể hiện quyền uy, khán giả có thể nhìn thấy bạn rõ ràng hơn và tập trung sự chú ý vào người diễn giả. Lưu ý rằng khi không sử dụng bục diễn thuyết, Tổng thống Barack Obama thường bỏ áo khoác và xắn tay áo lên. Nhưng khi đứng sau bục và phát biểu, ông luôn mặc com-lê sang trọng, thắt cà vạt và cài nút áo khoác.
Để giữ được vẻ quyền uy, hãy đảm bảo rằng bạn và bục diễn thuyết nằm hoàn toàn ngoài tầm tia chiếu của máy chiếu hoặc máy chiếu. Một vấn đề khác là việc phải thể hiện quyền uy khi bạn thấp so với bục diễn thuyết, vì vậy hãy đứng trên một chiếc ghế gấp vững chãi hoặc tránh sử dụng bục nói chuyện.
Phần IV: Hành trình đến sân khấu và hơn thế nữa
Để được lựa chọn để diễn thuyết trên sân khấu của TED
Làm thế nào để được đứng trên sân khấu chuyên nghiệp của TED, làm thế nào để bài diễn thuyết của bạn được mọi người trên khắp thế giới chào đón. Hãy sống với đam mê của bạn. Rồi hãy thay thế đam mê đó bằng một niềm đam mê đặc biệt, bạn sẽ nhận thấy gần như mọi diễn giả trên TED đều có một câu chuyện tương tự.
Đối với các sự kiện TEDx, dựa trên kinh nghiệm tổ chức của chúng tôi, chúng tôi không ngại ngần khi mọi người đề xuất ý tưởng cho chúng tôi. Tuy nhiên, hầu hết mọi người dường như không ưa thích cách trình bày một bài diễn thuyết ngắn theo “phong cách TED”. Nhiều người tiếp cận các nhà tổ chức TED và TEDx cuối cùng lại tự tiến cử. Những bài diễn thuyết xuất sắc thường thuộc về những người quá bận rộn với công việc tuyệt vời của họ đến mức không thể tự đề xuất diễn thuyết. Chúng tôi phải tới gặp họ và thuyết phục họ dành thời gian quý báu để chia sẻ ý tưởng của mình.
Nếu bạn muốn ứng tuyển, đây là một số lời khuyên: Hãy tập trung. Hãy chia sẻ với chúng tôi điều gì đó mà chỉ bạn mới có thể nói được. Đừng đề cập đến dự án của bạn, hãy chỉ cho chúng tôi điều bạn hiểu rõ nhờ dự án đó.
Không cần phải nói về những xu hướng toàn cầu như kỷ nguyên nhận thức mới, nơi con người đang hướng tới sự tiến bộ vượt xa chủ nghĩa tư bản và tiêu dùng, và bắt đầu yêu thương lẫn nhau, yêu thương hành tinh này. Bạn cần chứng minh tư cách của mình bằng kinh nghiệm, nghiên cứu hoặc ít nhất là câu chuyện đằng sau ý tưởng.
Để được trình bày tại TED, bạn phải chứng minh rằng bạn có ý tưởng, đam mê, mục tiêu, khả năng và sự dũng cảm. Sân khấu của TED là nơi để bạn sáng tạo với ý tưởng tuyệt vời của mình, truyền cảm hứng cho hàng triệu người và đóng góp vào sự phát triển của nhân loại.
Nếu bạn có một ý tưởng đáng chia sẻ, cuốn sách này đáng đọc với bạn. Richard St.John, tác giả của The 8 Traits Successful People Have in Common: 8 to Be Great, sau khi đọc cuốn sách này, đã gạch chân những ý tưởng tuyệt vời có thể giúp ông diễn thuyết tốt hơn. Mặc dù Jeremey không muốn Richard khen ngợi cuốn sách này, nhưng Richard vẫn phải thừa nhận: Nửa cuốn sách của ông đã đầy những dấu chân mực đỏ!
Tác giả: Xoan Nguyễn - Bookademy
