Mặc dù mức thuế, phí đã chiếm lên đến trên 50% giá xăng bán ra, nhưng chưa thấy dấu hiệu nào cho thấy thuế phí đối với xăng sẽ giảm, thậm chí còn có thể tăng lên nữa. Sự thay đổi trong cách tính thuế tiêu thụ đặc biệt đối với mặt hàng xăng kể từ ngày 1/7 khiến cho mỗi lít xăng bán ra, người tiêu dùng phải trả nhiều tiền hơn. Với thực tế này, người chạy xe ngày càng khó khăn với phí BOT đến thuế phí trong xăng dầu.
Một biến đổi nhỏ, giá xăng lại tăng thêm 200 đồng
Ngày 6/4/2016, Quốc hội đã ban hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật thuế Giá trị gia tăng, Luật thuế Tiêu thụ đặc biệt và Luật Quản lý thuế. Ngày 1/7/2016, Chính phủ đã ban hành Nghị định 100 quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật sửa đổi, bổ sung trên. Luật có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2016.
Việc sửa đổi và bổ sung lần này về thuế tiêu thụ đặc biệt có những điểm khác biệt cơ bản về giá tính thuế Tiêu thụ đặc biệt, sẽ ảnh hưởng trực tiếp lên giá bán xăng đến tay người tiêu dùng.
Cụ thể, trong Nghị định 195 trước đây, thuế Tiêu thụ đặc biệt với xăng được tính dựa trên giá nhập khẩu và các chi phí để đưa hàng về cảng Việt Nam, tức giá nhập khẩu đầu vào. Tuy nhiên, theo quy định mới có hiệu lực từ ngày 1/7/2016 tại Nghị định 100, thuế tiêu thụ đặc biệt với xăng sẽ phải được kê khai và nộp tại điểm bán ra.
Điều này có nghĩa là, giá tính thuế tiêu thụ đặc biệt trên mỗi lít xăng dầu sẽ phải bao gồm thêm 3 loại chi phí khác, bao gồm chi phí kinh doanh định mức, lợi nhuận định mức và quỹ Bình ổn giá.
Điều này tạo ra sự khác biệt đáng kể với cách tính trước đó và ảnh hưởng trực tiếp đến giá bán mỗi lít xăng dầu, làm cho giá bán đến tay người tiêu dùng tăng lên.
Để rõ hơn, đại diện từ Hiệp hội xăng dầu Việt Nam giải thích: Trước đó, thuế tiêu thụ đặc biệt với xăng được tính ở điểm nhập khẩu, nhưng từ ngày 1/7 tính ở điểm bán ra, bao gồm cả lợi nhuận định mức là 300 đồng, cộng với chi phí kinh doanh định mức 1.050 đồng, và quỹ bình ổn giá 300 đồng. Vậy tổng cộng các loại chi phí này là 1.650 đồng. Thuế tiêu thụ đặc biệt được tính 10%, tức là mỗi lít xăng bán ra phải trả thêm khoảng 165 đồng.
“Điều này làm tăng giá cơ sở của xăng, dẫn đến việc giá bán ra cho người tiêu dùng phải tăng lên”, đại diện từ Hiệp hội xăng dầu giải thích.
Chuyên gia kinh tế TS. Ngô Trí Long cho biết: Cách tính thuế tiêu thụ đặc biệt mới tạo ra tình trạng thuế chồng thuế, phí. Hiện nay, cơ cấu thuế phí chiếm 49-51% trong mỗi lít xăng, và cách tính mới càng làm tăng gánh nặng chi phí cho người tiêu dùng cuối cùng.
“Tính toán sơ bộ cho thấy, trong năm 2015, tiêu thụ nội địa đạt khoảng 16,4 triệu tấn xăng dầu. Mỗi tấn xăng dầu quy đổi ra khoảng 1.333 lít, vì vậy nếu chênh lệch thêm 200 đồng, người tiêu dùng sẽ phải chi thêm hơn 4.373 tỷ đồng”, ông Long tính toán.
Ông Nguyễn Quý Trung, Phó vụ trưởng Vụ Chính sách, Tổng cục Thuế, cũng thừa nhận việc thay đổi cách tính thuế tiêu thụ đặc biệt với xăng làm giá của mặt hàng này tăng lên khoảng 100-200 đồng/lít.
Ông Trung nói việc thay đổi cách tính thuế tiêu thụ đặc biệt với xăng và các hàng hóa trong Nghị định 100 là nhằm “tạo sự công bằng giữa hàng hóa nhập khẩu và hàng hóa sản xuất trong nước'.
“Theo số liệu mà chúng tôi đã tra cứu, mức tăng giá này không đáng kể và thu ngân sách tăng thêm cũng không nhiều”, đại diện Vụ chính sách cho biết.
Xăng dầu vẫn chịu gánh nặng thuế phí
Tỷ lệ thuế, phí trong giá xăng dầu tại Việt Nam hiện đang khá cao, khi mua 100.000 đồng xăng, người tiêu dùng phải trả hơn 50.000 đồng tiền thuế, phí, mặc dù mức này vẫn chưa đạt đến mức cực độ.
Trong tháng 4/2016, báo cáo bổ sung về tình hình thu chi ngân sách của Chính phủ đã được gửi đến các Đại biểu Quốc hội, với nội dung đề xuất tiếp tục điều chỉnh và tăng thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu.
Cần nhắc lại rằng, vào ngày 1/5/2015, do áp lực từ giá dầu, thuế bảo vệ môi trường cho xăng dầu đã tăng lên đến 300%, đạt đến mức hiện tại, có nghĩa là mỗi lít xăng phải chịu thêm 3.000 đồng thuế bảo vệ môi trường. Trước đó, thuế này chỉ là 1.000 đồng/lít.
Hiện tại, thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu vẫn chưa có sự thay đổi, tuy nhiên cần lưu ý rằng vẫn còn khả năng tăng thêm 1.000 đồng cho thuế này.
Một thực tế là hiện nay, Việt Nam đang phải giảm thuế theo lộ trình các hiệp định đã ký kết. Vì lí do này, các cơ quan chức năng phải tính đến việc điều chỉnh thuế nội địa để đền bù. Thay đổi cách tính thuế như đã đề cập là một ví dụ điển hình.
Tuy nhiên, mức điều chỉnh cần được chú ý vì xăng dầu là mặt hàng thiết yếu, là nguyên liệu đầu vào của nhiều ngành sản xuất, kinh doanh. Mọi thay đổi liên quan đến thuế, phí xăng dầu có thể ảnh hưởng trực tiếp đến chi phí sản xuất của doanh nghiệp, làm cho giá thành sản phẩm biến động và tác động đến sự cạnh tranh của các loại hàng hóa, dịch vụ.
Theo Vef