Brainstorming – Tư duy sáng tạo trong phần thi IELTS Speaking

A. Các phương pháp huấn luyện

1. Bản đồ tư duy

Mind map hay còn gọi là bản đồ tư duy – là cách để ghi nhớ chi tiết, để tổng hợp, hay để phân tích một vấn đề ra thành một dạng của lược đồ phân nhánh. Nói ngắn gọn hơn, bằng việc vẽ bản đồ phân nhánh của một bản đồ cho phép bạn suy nghĩ sâu về các khía cạnh của 1 vấn đề và từ đó có thể nghĩ ra rất nhiều ý tưởng liên quan đến vấn đề đó.

Trong phần thi IELTS Speaking, bạn không có đủ thời gian để vẽ mind maps cho từng câu hỏi. Do đó, khi luyện tập, hãy cố gắng tưởng tượng bản đồ tư duy để quen với việc động não, nghĩ ra các ý tưởng để khi thi, bạn có thể tổ chức các ý tưởng một cách hệ thống cho một vấn đề cụ thể.

Để tạo ra 1 mind map, có 3 bước cơ bản sau đây:

*Lưu ý: chỉ dùng key words khi vẽ, không dùng những cụm hay câu dài. Ngoài ra, nên dung nhiều màu để phân biệt các nhánh.

2. 6 mũ suy nghĩ

Sáu chiếc mũ có sẵn được xác định bởi các màu sắc khác nhau, mỗi biểu tượng của một phong cách suy nghĩ khác nhau và mỗi chiếc được xác định bởi một chế độ phân tích duy nhất.

• Mũ trắng: “Thông tin”. Được biết, thông tin có sẵn và đáng tin cậy được đưa vào tài khoản.
• Mũ xanh: “Sáng tạo“. Tư duy trừu tượng, lạc đề, đề xuất thay thế và tuyên bố khiêu khích được xem xét.
• Mũ vàng: “Tích cực”. Xác định tất cả các khía cạnh xây dựng và lạc quan, với một mắt tin tưởng và tích cực.
• Mũ đen: “Phủ định”. Bất kỳ khiếm khuyết, rủi ro, thách thức và nỗi sợ hãi đều được xem xét để ngăn chặn, giảm thiểu và tránh những nguy hiểm của sự lạc quan quá mức.
• Mũ đỏ: “Cảm xúc”. Xác định phản ứng cảm xúc, đánh giá, nghi ngờ và trực giác của chính mình và của người khác.
• Mũ xanh: “Tổng quan”. Hãy xem xét toàn bộ quá trình suy nghĩ, cụ thể là ‘siêu nhận thức’. Kiểm tra và đánh giá.

Tóm lại, khi gặp 1 vấn đề cần tư duy, hãy tư duy theo phương pháp 6 chiếc mũ, đặt bản thân vào những trạng thái khác nhau để có những ý kiến đa chiều. Luyện tập liên tục và dần dần bạn sẽ không còn cảm thấy khó khăn khi phải động não phân tích vấn đề nữa.

B. Khi đi thi

1. IELTS Speaking Part 1

1.1. Danh sách

Trong phần thi IELTS Speaking Part 1, với các dạng câu hỏi mô tả (description) hay phân loại (types) để có thêm ý tưởng, cách đơn giản nhất là liệt kê các ý (nhỏ) liên quan.

Ví dụ:

Tell me about the different types of public transportation in your city?

You know, there’s quite a wide range of public transport options in my city. I would say the most common one is buses because they seem to cover all areas. Additionally, trains are also very popular, especially for those who live near a train station.

1.2. Phân tích

Đối với dạng câu hỏi về sở thích, câu hỏi yes-no, một trong những cách đơn giản để mở rộng ý tưởng là phân tích ý chung đến các ý chi tiết và nêu lý do.

For example:

What kind of animals do you like?

I really like small animals. Specifically, I have a great affection for cats and dogs; this is probably because we used to keep them a lot when I was growing up, and they were wonderful companions for me.

1.3. Đưa ra các sự khác biệt

Với những câu hỏi về quá khứ hay WH questions, có thể sử dụng phương pháp nêu ý đối lập để mở rộng câu trả lời.

For example:

What games did you enjoy playing when you were a child?

I used to be very passionate about playing video games. I spent almost all my free time on them. However, I’m fully aware that it wasn’t the healthiest way to spend my childhood and it may have contributed to my short-sightedness (myopia).

2. IELTS Speaking Part 2

2.1. Danh sách các ý và từ vựng

Vì trong phần IELTS Speaking Part 2 có thời gian chuẩn bị giới hạn, chiến thuật tốt nhất là đơn giản viết ra tất cả những gì bạn nghĩ và những từ vựng có liên quan.

Trong những giây cuối cùng, hãy loại bỏ những ý tưởng không hay hoặc không mấy liên quan. Và cuối cùng trong lúc trình bày, hãy cố hắng kết hợp các ý tưởng đó với các từ vựng bạn đã ghi để đảm bảo cả về mặt logic và vocabulary.

For example: Describe a book that you found interesting because it made you think a lot.

You should talk about:

• what this book was
• why you decided to read it
• what reading this book made you think about
• and explain why you enjoyed reading this book

Rough draft

2.2. Wh- câu hỏi (Ai? Ở đâu? Tại sao? Khi nào? Làm thế nào? Bao nhiêu? Cái gì? Cái nào?)

Để có thể suy nghĩ về nhiều thông tin của một vấn đề, việc sử dụng câu hỏi WH rất hiệu quả.

Ví dụ minh họa:

Should we prohibit hunting for entertainment?

Các câu hỏi Wh nên được đặt ra như sau:

• “Who wants to ban hunting? Who doesn’t?”
• “Where is hunting common?”
• “Why do people hunt? Why do people want to band hunting?”
• “How do most people hunt? Is it dangerous?”
• “How much does hunting cost? How many animals are killed every year?”
• “What would happen if hunting was banned? What if it becomes more popular?”
• “Which countries hunt the most? Does this have an effect?”

3. IELTS Speaking Phần 3

3.1. Thay đổi quan điểm

Đây là một cách tiếp cận khá đơn giản trong IELTS Speaking Phần 3. Bạn chỉ cần tưởng tượng mình là một người khác đang nhìn vào vấn đề được đưa ra, từ đó đưa ra ý kiến dựa trên từng quan điểm đó.

Ví dụ minh họa:

Should we ban hunting for sport/fun?

• A hunter might say ‘No, because it is a traditional activity handed down for generations that has many benefits related to family bonding and personal enjoyment.’
• A cop might say ‘Yes, because it allows people to buy powerful guns that can then be used in violent crimes.’
• A doctor might say ‘Yes, because there are countless hunting injuries each year, and these often involve people who were not even hunting.’
• A child might say ‘It is simply wrong to hurt animals because they are cute and friendly.’
• A person from the past might say ‘Animals should only be killed to be eaten.’
• A person in a poor country might say ‘There isn’t enough time or money to spend hunting for fun.’

Bạn có thể bổ sung những quan điểm không quá liên quan đến vấn đề được đề cập để làm phong phú hơn ý tưởng.

Sau đó, bạn tổng hợp các ý tưởng đã đưa ra thành quan điểm cá nhân.

Với phương pháp này, đòi hỏi bạn đọc nhiều tài liệu, tin tức, để có kiến thức từ nhiều lĩnh vực và luyện tập thường xuyên để khi thi bạn có thể áp dụng một cách nhanh chóng và hiệu quả nhất.

3.2. Suy nghĩ về tình huống / giải pháp tốt nhất hoặc xấu nhất

Khi bạn gặp các câu hỏi về tương lai, nó vừa khó vừa dễ. Khó vì có thể bạn không có kiến thức về nó nhưng dễ vì không ai biết câu trả lời chính xác trong tương lai sẽ như thế nào, vì vậy bạn có thể thoải mái trả lời. Và cách để trả lời nhanh nhất là nghĩ đến viễn cảnh lý tưởng hay tệ nhất và miêu tả nó.

Ví dụ minh họa:

How do you think housing will change in the future?

• It is difficult to predict the future, but I think there are going to be some major changes with regard to residential buildings.
• One possibility is the rising demand for housing and the scarcity of land may lead to people only living in apartment buildings and so I think the disappearance of detached houses is on the cards.
• Furthermore, it might be crazy but I think we may even have to start constructing houses on the oceans or underground

C. Bài tập

Exercise 1: Part 1

1. Are you good at remembering numbers?
2. Is there any special number you like?
3. Do you like to eat sweeties?
4. Do you like sweeties compared with you were child?
5. Do you like to be alone?
6. What was the last time when you were alone and what did you do then?
7. What do you always do when you are alone?
8. Do you like to watch movies or TV shows that make people laugh?
9. Do you usually make your friends laugh?
10.  Do you like running?
11. Where do you think is a good place to run?
12.  Is science important?

Exercise 2: Parts 2 & 3

1.  Discuss a recent performance you witnessed

You should say:

• What it was
• When you watched it
• Who you were with
• And explain why you watched it

Part 3

• What’s the difference between watching performance live and watching it on TV?
• Which do you prefer?
• Traditional performance or concert?
• Should government provide financial support to promote traditional performance?
• ls learning drama or dancing helpful for children?

2. Describe a challenging obstacle you encountered

You should say:

• What it was
• When you met it
• Where you met it
• And explain why you think it is a challenge

Part 3

• Do you think parents should give kids challenges?
• What challenges do you think children might have to face up to?
• What is the most challenging thing for kids?
• Can parents reduce the challenges that kids have? Why?

3. Describe the family member you spend the most time with

You should say:

• Who this person is?
• What kind of person he /she is?
• What you usually do together?
• And explain why you spend most time with him/her?

Part 3

• What are the benefits of younger and older generations living together?
• How about the drawbacks?
• Which do you prefer, support from family members or friends? Why?

4. Describe a crowded place you have visited

You should say:

• When you went there
• Who you went there with
• Why you went there
• And how you felt about it

Part 3

• Do people like to go to crowded places? Why?
• How can the problem of traffic congestion be solved?
• Why do people still like to live in big cities even though there are severe traffic jams?
• What public facilities does your city have?

5. Describe a job you wouldn't want to pursue in the future

You should say:

• What it is?
• It is difficult or easy?
• And explain why you do not want to get this job?

• What kind of job do young people prefer?
• Which do you prefer, physical work or mental work?