Buzz
Brexit là thuật ngữ chỉ sự kiện lịch sử đáng chú ý khiến cả thế giới quan tâm khi Vương Quốc Anh rời khỏi Liên minh Châu Âu (EU) sau cuộc trưng cầu dân ý. Brexit là một vấn đề nóng trong giai đoạn từ năm 2016 đến 2020, với ảnh hưởng lan rộng không chỉ đối với các thành viên của EU mà còn toàn cầu.
Brexit là gì? Hiệu ứng của việc Anh rời khỏi EU là gì?
Brexit là viết tắt của 'Britain' (Anh) và 'Exit' (Thoát ra), đề cập đến quá trình Anh rời khỏi Liên minh Châu Âu và thay đổi mối quan hệ giữa hai bên về an ninh, thương mại và tự do di chuyển.
Brexit là sự kiện gây ra biến động toàn cầu và dẫn đến hiện tượng di dời các nhà máy và trụ sở doanh nghiệp từ Anh sang các nước khác trong khu vực Châu Âu để bảo vệ quyền tiếp cận thị trường châu Âu, được gọi là “tác động Brexit”.
Tóm tắt về sự kiện Brexit
Nguyên nhân dẫn đến sự kiện Brexit
Thứ nhất, nguyên nhân bắt nguồn từ cuộc khủng hoảng nhập cư tại Anh với sự gia tăng đột biến của dân nhập cư, đe dọa các giá trị văn hóa truyền thống của quốc gia này. Điều này là không thể chấp nhận được đối với Anh.
Thứ hai, là sự bất ổn chính trị nội bộ tại Anh, với cuộc khủng hoảng dân nhập cư khiến tình hình an ninh nội bộ không ổn định, cộng với sự nghi ngờ vào khả năng điều hành của Liên minh Châu Âu từ phía Đảng Bảo thủ. Đây cũng là nguyên nhân dẫn đến cuộc trưng cầu dân ý và kết quả là người dân Anh đã đồng thuận rời khỏi Liên minh Châu Âu, một quyết định có tầm vóc toàn cầu khiến cho sự ổn định của khối EU, đối trọng với Mỹ, bị đảo lộn.
Thêm vào đó, có những nguyên nhân khác như việc một số hiệp ước của Liên minh Châu Âu đã chuyển quyền lực của các quốc gia thành viên sang trụ sở của EU tại Brussels, Bỉ. Ngoài ra, Anh cảm thấy không hài lòng với nhiều quy định của EU và do đó quyết định rời khỏi EU để có thể tự do thực hiện luật pháp, thuế và chính sách nhập cư mà không phụ thuộc vào Ủy ban Châu Âu.
Tình hình ở Anh
Vào ngày 23/6/2016, cuộc trưng cầu dân ý về việc Anh rời khỏi Liên minh Châu Âu đã diễn ra khắp nước Anh. Kết quả là 51.89% người dân ủng hộ và 48.11% không ủng hộ, kết quả này đã được thủ tướng Anh thời điểm đó - ông David Cameron - công bố và thủ tướng này đã phải từ chức sau đó.
Vào ngày 29/3/2017, thủ tướng mới của Anh là bà Theresa May đã chính thức thông báo với EU về ý định rút lui của nước này và bắt đầu đàm phán về Brexit.
Vào tháng 12/2019, sau khi giải quyết được các mâu thuẫn nội bộ, các thành viên của Đảng Bảo thủ đã ủng hộ thỏa thuận Brexit do Boris Johnson lãnh đạo, và đã giành được đa số tại Quốc hội Anh với 80 ghế. Quốc hội Anh cuối cùng đã thông qua Thỏa thuận Rút khỏi Liên minh Châu Âu (Thỏa thuận Brexit) vào năm 2020.
Vào ngày 31/1/2020, Vương quốc Anh chính thức rời khỏi EU, bắt đầu một giai đoạn chuyển tiếp kéo dài đến ngày 31/12/2020, trong đó Anh và EU đàm phán về quan hệ tương lai. Trong thời gian chuyển tiếp này, Anh vẫn tuân thủ luật pháp của EU và vẫn tham gia Liên minh thuế quan EU và Thị trường chung châu Âu. Tuy nhiên, Anh không còn tham gia các cơ quan hoặc thể chế chính trị của EU.
Tình hình Brexit tại Anh và tác động kinh tế sau Brexit
Các nhà kinh tế dự báo rằng hậu Brexit sẽ gây ảnh hưởng lớn đến nền kinh tế của Vương quốc Anh và một phần của EU27, khi EU là đối tác thương mại lớn nhất của Anh, chiếm 44% xuất khẩu và 53% nhập khẩu của Anh vào năm 2015. Brexit có thể làm giảm thu nhập bình quân của người dân Anh trong dài hạn và gây thiệt hại cho nền kinh tế. Các nghiên cứu cho thấy sự không chắc chắn từ Brexit đã làm giảm GDP, thu nhập quốc gia, đầu tư, việc làm và thương mại quốc tế của Anh từ tháng 6/2016 trở đi.
Một nghiên cứu năm 2019 cho thấy các công ty Anh đã tăng đầu tư vào EU sau Brexit, trong khi các công ty EU đã giảm đầu tư vào Anh. Một báo cáo của chính phủ Anh vào năm 1/2018 cho thấy tăng trưởng kinh tế của Anh có thể giảm từ 2-8% trong 15 năm sau Brexit, tùy thuộc vào kịch bản rời khỏi. Các nhà kinh tế cũng cảnh báo về tương lai của London là trung tâm tài chính quốc tế, phụ thuộc vào thỏa thuận với EU. Các nhà hoạt động Brexit và các chính trị gia đã tranh luận về thỏa thuận thương mại và di cư với 'CANZUK' - Canada, Úc, New Zealand và Vương quốc Anh, nhưng một số nhà kinh tế chỉ ra rằng giao dịch thương mại với các nước này sẽ giá trị hơn nhiều so với Anh không còn là thành viên EU. Nghiên cứu cũng dự đoán rằng Brexit sẽ làm gia tăng bất bình đẳng kinh tế tại Anh, đặc biệt là tại các khu vực khó khăn nhất.
Tác động của Brexit đối với Châu Âu
Sự kiện Brexit có ảnh hưởng lớn đến EU vì Anh là một trong những nền kinh tế lớn nhất Châu Âu, đóng góp đến 8,5 tỷ bảng Anh cho ngân sách EU vào năm 2015, chiếm 12,6% tổng ngân sách của tổ chức này.
Tác động toàn cầu của Brexit
Hiệu ứng Brexit gây tác động tiêu cực đối với nền kinh tế thế giới, đặc biệt là đối với các quốc gia có quan hệ hợp tác với Anh và EU. Các chính sách mới của Anh độc lập hơn với EU cũng làm suy giảm sức mạnh của EU.
Đối với Mỹ, Brexit ảnh hưởng xấu đến quan hệ thương mại với Anh, khi Anh là đối tác thương mại hàng đầu của Mỹ tại Châu Âu. Sự tách khỏi EU làm cho thị trường Anh trở nên khó tiếp cận hơn đối với Mỹ.
Với Nhật Bản, Brexit gây ảnh hưởng xấu tới đầu tư của họ tại Anh, đồng Yên Nhật tăng giá mạnh, ảnh hưởng đến quá trình cải cách kinh tế của Nhật Bản.
Sau Brexit, kinh tế Trung Quốc phải đối mặt với những tác động ngắn hạn, do mối quan hệ thương mại lớn giữa họ và Liên minh châu Âu, trong đó có Anh.
Tác động của Brexit đến kinh tế Việt Nam
Sự kiện Brexit đã gây ảnh hưởng lớn đến các doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là các doanh nghiệp xuất khẩu sang Liên minh châu Âu, khi các chính sách thương mại tự do EVFTA đang được điều chỉnh sau khi Anh rời khỏi EU. Thị trường xuất khẩu quan trọng với Việt Nam là EU, vì vậy kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam cũng bị tác động bởi Brexit.
Bài viết trên đã cung cấp một cái nhìn tổng quan về sự kiện Brexit. Những lý do cho sự bất mãn của Anh đối với EU có thể không hoàn toàn không hợp lý, nhưng Brexit đã có tác động lớn đến EU và nền kinh tế thế giới. Trong dài hạn, liệu Brexit có phải là quyết định đúng đắn cho chính phủ Anh và cách họ điều hành đất nước khi không còn là thành viên của EU, đó là câu hỏi đáng để mỗi người cân nhắc.
