Các tập đoàn công nghệ lớn đang dấn thân vào thị trường AI bằng một chiến lược tinh vi hơn: 'thu mua ngược nhân sự'. Điều này đặt ra nghi vấn về khả năng độc quyền trong lĩnh vực AI đầy tiềm năng.
Vài tháng trước, tại một hội nghị công nghệ ở San Francisco, Emily Chang từ Bloomberg đã phỏng vấn Reid Hoffman, người đồng sáng lập LinkedIn. Ông cũng là thành viên hội đồng quản trị Microsoft, công ty vừa thu mua nhân sự của Inflection, một đối thủ tiềm năng của OpenAI. Thương vụ này bị cho là một dạng 'thu mua gián tiếp', nhằm tránh sự giám sát chống độc quyền. Microsoft không chỉ tuyển dụng phần lớn nhân viên của Inflection mà còn cấp phép công nghệ của startup này theo cách có lợi cho các nhà đầu tư.
Hoffman dự đoán rằng những gì xảy ra với Inflection sẽ trở thành 'xu hướng' cho các giao dịch AI trong tương lai. Và thực tế đã chứng minh điều đó. Gần đây nhất, Amazon thông báo tuyển dụng phần lớn đội ngũ của Adept, một startup AI khác được rót vốn 400 triệu USD để xây dựng “mô hình khổng lồ mới, biến ngôn ngữ tự nhiên thành hành động”.
Amazon cho biết họ đang tuyển dụng 80% nhân viên của Adept, bao gồm cả CEO David Luan và những người đồng sáng lập. Trong một bản ghi nhớ nội bộ, Phó chủ tịch cấp cao Rohit Prasad cho biết Amazon cũng sẽ cấp phép công nghệ của Adept, tương tự thương vụ Inflection của Microsoft, để “đẩy nhanh lộ trình xây dựng các tác nhân kỹ thuật số có thể tự động hóa quy trình làm việc phần mềm”.
Bài viết trên blog của Adept về thông tin này cho thấy công ty đang gặp khó khăn về tài chính: “Việc tiếp tục kế hoạch ban đầu của Adept là xây dựng cả trí thông minh tổng quát hữu ích và sản phẩm tác nhân doanh nghiệp sẽ đòi hỏi phải dành sự chú ý đáng kể vào việc gây quỹ cho các mô hình nền tảng của chúng tôi, thay vì hiện thực hóa tầm nhìn của chúng tôi về tác nhân”. Các báo cáo gần đây cho biết công ty đã và đang tìm cách bán mình.
Thực tế, việc xây dựng các mô hình AI hàng đầu cực kỳ tốn kém và việc huy động được 400 triệu USD thậm chí còn chưa đủ để cạnh tranh trong thời đại ngày nay. Trong khi đó, các Big Tech lại dư thừa tiền mặt và đang tìm cách tham gia vào thứ mà mọi người đều cho là xu hướng lớn tiếp theo. Sẽ là hợp lý khi nhiều công ty khởi nghiệp AI đi theo con đường của Inflection và Adept khi ngành công nghiệp này hợp nhất.
Big Tech đang đối mặt với vấn đề là họ không còn được phép mua các công ty như trước đây. Chế độ thực thi chống độc quyền hiện hành sẽ cố gắng ngăn chặn việc Amazon mua lại Adept, dù có lý lẽ pháp lý mạnh mẽ hay không. (Các giám đốc điều hành của Amazon vẫn bức xúc vì không được phép mua một công ty sản xuất robot hút bụi.)
Tuy nhiên, chủ nghĩa tư bản luôn tìm cách. Những gì Microsoft đã làm với Inflection và Amazon vừa làm với Adept là sách lược mới của Big Tech để nuốt chửng ngành công nghiệp AI và thoát tội. Thung lũng Silicon có lịch sử dài về việc mua lại nhân sự, nơi một công ty khởi nghiệp bị vắt ruột vì con người của nó và bị bỏ mặc cho đến chết. Microsoft và Amazon đã thực hiện điều gì đó cơ bản là “thu mua ngược nhân sự”, trong đó việc tuyển dụng nhân sự và thỏa thuận cấp phép tương ứng được thiết kế để che đậy điều gì thực sự là một vụ mua lại.
Trong khi đó, Reid Hoffman có lẽ nên được chúc mừng vì đã có dự đoán chính xác về tương lai của các giao dịch này - một trong những nhà đầu tư ban đầu của Adept không ai khác chính là công ty đầu tư mạo hiểm của ông, Greylock.