Dựa trên đánh giá từ chính bản thân bài thơ, chúng ta nhận ra rằng hình ảnh đẹp và tình cảm mộng mơ về Huế nổi bật nhất. Bài thơ gồm 3 khổ, 12 câu thất ngôn. Mỗi khổ thơ có vẻ như được viết để diễn tả một khía cạnh của Huế.
Tại sao anh không trở về thôn Vĩ chơi với em?
Câu hỏi này đánh thức lại những kí ức về thôn Vĩ, mở rộng ra là về Huế, trong lòng đầy ấm áp và mơ mộng của Hàn Mạc Tử.
Khung cảnh buổi sáng ở thôn Vĩ: Ánh nắng mới bắt đầu chiếu sáng, làm bừng sáng những hàng cây cau. Thôn Vĩ được trang trí bởi những hàng cây cau thẳng tắp, cao vút trên mái nhà và dưới bóng cây. Những tàu cau lấp lánh như thể đón lấy ánh sáng ban mai trong sương mù.
Cảnh vườn xanh tươi, ngát hương như ngọc không chỉ đơn giản là một bức tranh mô tả mà về cơ bản là tạo nên sự rạng ngời của Vĩ Dạ. Mỗi ngôi nhà ở Vĩ Dạ, và chung quanh Huế, được gọi là những ngôi nhà vườn. Cây cỏ bao quanh ngôi nhà, tạo thành một kết cấu thẩm mỹ hoàn hảo. Như Xuân Diệu đã nói, mỗi cấu trúc như thế là một bài thơ tuyệt vời. Vì thế, vườn được chăm sóc tỉ mỉ: cây cảnh và cây ăn quả luôn xanh tươi và sạch sẽ. Mọi thứ dường như được tỉa chuẩn, lau chùi, biến thành những cành lá vàng óng ánh. Sự so sánh ở đây được nâng cao thông qua việc tạo ra sự lãng mạn. Một ví dụ rõ ràng cho điều này là ở câu thứ tư: 'Lá trúc che ngang mặt chữ điền'. Dù được gọi là sự lãng mạn nhưng không nên hiểu như thế, tuy rằng sự lãng mạn lại bắt nguồn từ hiện thực: bên dưới hàng rào đẹp, những khóm trúc, có bóng dáng một ai đó, âm thầm, nhẹ nhàng, hạnh phúc.
Trong khổ thứ hai của bài thơ, những ký ức về Huế tiếp tục được gợi lên. Không thể nào nhớ Huế mà không nhớ dòng sông Hương.
Dòng sông Hương, gió và mây. Con thuyền nằm yên dưới ánh trăng ở bến vắng... Bốn câu thơ như làm nổi bật điệu nhạc nhẹ nhàng, êm đềm của Huế.
Giữa lối gió và mây trôi
Dòng nước êm đềm, hoa bắp lay.
Sự tinh tế ở đây miêu tả làn gió thổi nhẹ nhàng, không đủ để mây trôi, không đủ để làm nước gợn sóng, nhưng vẫn đủ để hoa bắp lay động. Chắc chắn đây là cảnh sông Hương trôi qua Vĩ Dạ êm đềm, hướng về phía cửa sông Thuận. Đây thực sự là nhịp điệu của Huế.
Hai câu kế tiếp đượm tràn ánh trăng. Cảnh trong ký ức đồng điệu với cảnh hiện thực của ký ức. Không gì lãng mạn hơn cảnh sông Hương dưới ánh trăng. Hàn Mạc Tử đam mê trăng hơn bất cứ điều gì. Trong nhiều bài thơ của ông, trăng trở thành một nhân vật huyền thoại. Ánh trăng phủ kín vũ trụ, tạo ra một không gian mơ màng, như trong giấc mộng.
“Thuyền nào đã đậu bên bờ sông trăng ấy
Liệu họ sẽ đưa trăng trở về trước khi tối nay kịp không?
Chỉ trong giấc mơ, sông mới trở thành sông trăng và chiếc thuyền mới có thể mang trăng về như một du khách trên dòng sông Hương... Hình ảnh của chiếc thuyền mang trăng không mới mẻ, nhưng sông trăng có lẽ là tưởng tượng của Hàn Mạc Tử.
Khổ thơ thứ ba kể về những người xưa ở thôn Vĩ. Ký ức không thể không nhớ đến những người. Trong cảnh vật của Huế, không gì phù hợp hơn là hình ảnh những cô gái Huế. Ai viết về Huế mà không nhớ đến những cô gái này (ví dụ như Huế đẹp và thơ của Nam Trân, Dửng dưng của Tố Hữu...).
Những khổ thơ bắt đầu bằng một lời thốt ra trước một hình ảnh mơ hồ nhưng thực tế:
Mơ một du khách đi xa
Áo em trắng nổi bật quá, không thể nhận ra
Mơ mơ màng vì khách từ xa và không nhận ra nhưng thực tế là áo em quá trắng. Hình ảnh này vô cùng thân quen nhưng cũng xa lạ. Sự xa lạ không chỉ là về khoảng cách không gian mà còn về thời gian, và mối tình cũng xa lạ vì đã là quá khứ, không hứa hẹn gì. Vậy nên, ai biết tình cảm này đậm đà ở phía nào? Ai là anh, ai là em? Có thể là cả hai. Giữa hai người (Hàn Mạc Tử và cô gái mà nhà thơ từng thầm yêu) là sự mơ hồ của thời gian, của tình yêu không lời hứa hẹn, làm sao biết được đậm đà hay không? Lời thơ vẫn mơ màng và gợi lên một nỗi buồn lạc lõng.
Khổ thơ không chỉ thể hiện mối tình riêng biệt giữa nhà thơ và người yêu. Trong bối cảnh kỷ niệm về Huế, chúng ta cũng thấy hình ảnh rõ nét của các cô gái Huế. Những cô gái Huế thường mang vẻ trầm lặng, lịch sự đến mức xa vời, mơ hồ. Khi họ yêu, tình cảm của họ có đậm đà không? Đây không phải là lời chỉ trích mà là câu hỏi đặt ra từ sự quan tâm tình cảm.
Tình yêu trong thơ luôn là riêng biệt. Nhưng chỉ khi nói được về tình yêu của mọi người, nó mới có ý nghĩa. Đó là phương pháp biện chứng của nghệ sĩ về tình cảm. Trong khổ thơ này, và với những người dân xứ Huế, điều này trở nên rõ ràng.
Mytour