Bức Tường Vô Hình

Kể từ khi ra đời, mỗi con người đều có một 'bóng' riêng, đó là bạn đồng hành thân thiết, một bản sao của bản thân. Đây là người bạn tri kỷ gần gũi, nhưng cũng ẩn chứa một điều gì đó khó nói thành lời. 'Bóng' của sự tự ti luôn lặng lẽ, âm thầm, kín đáo, đẩy ta vào những cảm xúc không mấy dễ chịu. Có lẽ ai cũng từng che giấu sau 'bóng' của sự tự ti ít nhất một lần trong cuộc đời, xem nó như một lối thoát, một lý do để trốn tránh sự sợ hãi. Một chút đắm chìm, một chút hoài niệm, một chút nhớ nhung về những kỷ niệm đẹp, những trải nghiệm khó quên về những điều ta cho là hoàn hảo, là điểm tựa trong lòng về sự xuất sắc của một người nào đó. 'Bóng' là gương mẫu là động lực để ta cố gắng mỗi ngày. Nhưng sự tự ti biến 'gương' ấy thành nơi phản ánh mọi điểm yếu, sự thất bại và cả những vết nứt trong tâm hồn. Tự ti là thứ tưởng chừng như vô hình, không có hình dạng, không màu sắc, nhưng dường như ai cũng có thể chạm vào nó. Như một tấm kính mỏng manh ngăn cách với thế giới bên ngoài, chỉ cần một cú va đập nhỏ cũng đủ làm cho tấm kính đó có thêm vài vết nứt, một 'bóng' luôn theo sau ta dang rộng vòng tay ôm trọn, giữ lại cảm giác tự tin để rồi một khi tâm hồn bị tổn thương, một trái tim lại có thêm vết nứt.

Thật khó để thoát khỏi cảm giác đó khi 'tượng đài' của sự hoàn mỹ luôn hiện diện trong tâm trí, lúc đó chính bản thân mình cũng chỉ là một 'bóng', không nhiều hơn không ít.

Một cảm xúc tiêu cực khóa cánh cửa của bản thân trong suy tư. Dường như không gì có thể làm dịu cảm xúc ấy.

Tác động của sự tự ti làm suy giảm tính cách, gây khó khăn trong giao tiếp, ảnh hưởng từ lời nói của người khác, cảm thấy bất lực trước những việc không thể hoàn thành tốt. Đó là sự tự ti.

Tự trách bản thân, đòi hỏi phải đạt được những thành quả này, thành công kia một cách cứng nhắc, tiêu cực. Đó là mặc cảm.

Nỗ lực giao tiếp với mọi người xung quanh, liên tục yên bình bản thân giữa đám đông, cố gắng rèn luyện cảm xúc, xây dựng tính cách tự tin, độc lập để tạo ra một lớp vỏ bọc để hòa nhập với thế giới bên ngoài nhưng tất cả nỗ lực lại trở nên vô ích chỉ vì sự nhút nhát, cảm giác sợ hãi gần như chiếm hết suy nghĩ. Đó là mặc cảm.

“So sánh” luôn tồn tại trong tâm trí, lấy thành quả của bản thân để so sánh, áp đặt dựa trên thành công của người khác. “Mình không xứng đáng”, “mình sẽ thất bại”, “mình không thể làm được” - một vòng lặp không lối thoát khiến mọi thứ trở nên tồi tệ. Đó là mặc cảm.

Như một loại axit ăn mòn mặc cảm, từng ngày nó mài mòn tâm trí, xâm chiếm tâm hồn nếu không loại bỏ kịp thời.

Có thể hiện tại nó chỉ là một chiếc bóng vô hình mà ta chỉ núp sau nó, nhưng tương lai, ai biết nó có thể trở thành chính bản ngã của chúng ta.

Sống trong cảm giác tự thua kém, tự trách bản thân thật sự là một trải nghiệm khó khăn. Vùng vẫy, la hét, giãy dụa để thoát ra nhưng lại bị chính sự sợ hãi ngăn cản, cản trở, kìm hãm.

Bước từng bước nặng nề, hơi thở mệt mỏi là những gì ta nhận được khi ta không ngừng dựa dẫm, ẩn mình sau “chiếc bóng kia”. Quá khứ là lịch sử, hiện tại là kết quả, tương lai mở ra từ hiện tại. Quá khứ là những điều đã xảy ra trong hiện tại sẽ dẫn tới kết quả của tương lai vậy tại sao ta cứ chìm đắm trong thứ gọi là “lịch sử” - một chuỗi sự việc đã xảy ra, một loạt hành động đã làm và không còn cách nào để thay đổi. Sống mãi trong quá khứ khiến tấm kính bảo vệ tự tin ngày càng mỏng manh, yếu ớt, những vết nứt xuất hiện ngày càng nhiều. Tương lai và hiện tại là điều đáng quan tâm không phải những xúc cảm tiêu cực trong quá khứ, những tác động từ thế giới xung quanh đẩy con người vào trạng thái tiêu cực.

Cuộc sống bắt đầu từ việc tìm kiếm mục tiêu để tạo ra giá trị. Nhưng không gì có thể khẳng định chắc chắn sự thành công sẽ đến với lần đầu tiên thử nghiệm. Thất bại là điều không thể tránh khỏi và không ai có thể thoát khỏi quy luật ấy. Vậy tại sao lại biến điều đó để nó trở thành chấp niệm, áp đặt mình vào sự yếu kém.

Có rất nhiều lý do để mặc cảm, có những vấn đề về ngoại hình, về tính cách, về tư duy và cả trình độ. Dẫu biết là vậy nhưng đâu thể đem những yếu tố ấy để đánh giá tổng thể về một người.

Mặc cảm tựa như lựa chọn kết tinh từ tác động bên ngoài khiến ta co rúm lại để trốn tránh thực tại, để tự nhìn nhận sự “yếu” kém của bản thân để mà dằn vặt, để tự trách, để rồi bất lực.

Tất cả những cảm xúc tiêu cực, sự tự ti đều là kết quả của sự mặc cảm. Mặc cảm gây ra các vấn đề tâm lý, ảnh hưởng đến quá trình hình thành và phát triển cá nhân, nhưng cũng mang lại những lợi ích nhất định. Mọi thứ đều có hai mặt và mặc cảm cũng vậy.

Mặc cảm là một loại thuốc an thần cho tâm hồn giữa cuộc sống hối hả, giúp chúng ta nhìn lại bản thân, suy ngẫm và điều chỉnh. Mặc cảm giúp chúng ta nhận biết vị trí của mình để cố gắng nỗ lực. Nó là dấu hiệu cho thấy thế giới đang thay đổi, từ đó khuyến khích chúng ta không ngừng cải thiện bản thân. Mặc cảm giúp chúng ta nhận ra những thiếu sót, học hỏi và phát triển.

Có lẽ trẻ em cảm thấy được quan tâm bởi họ cảm nhận được ý nghĩa của cuộc sống; họ nghĩ rằng họ xuất hiện trên thế giới này vì một lý do quan trọng, điều này mang lại động lực và tự tin cho họ. - Benjamin Spock

Bản thân mỗi người cũng giống như đứa trẻ ấy. Đạo đức hình thành con người, tri thức tạo nên sức mạnh; muốn phát triển bản thân, trước hết phải rèn luyện đạo đức và phẩm chất. Không ai sinh ra là hoàn hảo và thành công ngay từ đầu, hầu hết chúng ta đều bắt đầu từ con số không, vì vậy quá trình trưởng thành cũng là quá trình không ngừng nỗ lực và vượt qua sự mặc cảm.

Những vết thương tinh thần, những đau đớn lâu dài dần bắt đầu xuất hiện, đợi để được chữa lành. Dây kết nối không bị đứt gãy và quá trình chữa lành diễn ra một cách tự nhiên và thuận lợi hơn. Sau thời gian cách ly, khi tự kiểm điểm bản thân, nhiều người cho biết họ đã ổn định hơn rất nhiều, nhưng họ không nhận ra rằng vết thương tinh thần của họ đã lành đi. Khi ai đó không còn cảm thấy hạnh phúc, khi họ bị ràng buộc bởi hai từ “mặc cảm”, họ bất ngờ cảm thấy chán nản và cuộc sống trở nên vô nghĩa, đó chính là lúc cần phải chữa lành vết thương. Xóa bỏ sự mặc cảm giúp mọi người đối mặt với chính mình và biến những suy nghĩ và cảm xúc tiêu cực bên trong thành yếu tố tích cực, là nguồn động viên sống để nâng cao kiến thức và cải thiện bản thân. Giống như lời của Maxwell Maltz: “Những cảm giác thất bại - sợ hãi, lo lắng, thiếu tự tin - không đến từ bất kỳ phán quyết nào từ thượng đế. Chúng không được viết giữa những dòng sao. Chúng không phải là lời kinh thánh thiêng liêng. Chúng cũng không dự báo một số phận đã định sẵn và hiển nhiên là thất bại. Chúng đến từ tâm trí của chính bạn”

Dù là quay trở về với ngôi nhà vật chất hiện tại hay 'ngôi nhà' trong trái tim của mỗi người, hãy cùng nhau đưa cảm xúc trở về nguồn gốc. Ngôi nhà là nơi chứa đựng vô vàn kỷ niệm đáng quý, là nguồn yêu thương tràn ngập cuộc sống. Với ngôi nhà vật lý, chúng ta có thể cố gắng sắp xếp lại và làm mới không gian sống, loại bỏ những thứ dư thừa và lộn xộn. Hãy trân trọng từng khoảnh khắc hiện tại, vì chính trong khoảnh khắc đó, chúng ta kết nối sâu sắc với chính bản thân từ bên trong. Lúc ấy, bạn là chính bạn, phiên bản tốt nhất của mình, là sự tự tin từ bên trong bạn. 'Khi bạn cho phép mình bắt đầu mơ mộng về những ước mơ lớn, loại bỏ một cách sáng tạo những hoạt động lãng phí thời gian, và tập trung năng lượng vào việc giảm bớt những hạn chế, bạn sẽ cảm thấy tự tin và mạnh mẽ lạ thường.' - Brian Tracy

Tác giả: NiNing