Buổi trưa thơ mộng (Cánh diều) bao gồm việc tóm tắt nội dung chính, lập dàn ý phân tích, cấu trúc, giá trị nội dung, giá trị nghệ thuật cùng với bối cảnh sáng tạo, sự ra đời của tác phẩm và tiểu sử, quan điểm cùng sự nghiệp sáng tác phong cách nghệ thuật giúp học sinh hiểu bài văn 7 một cách tốt hơn
Tác giả
1. Tiểu sử
- Tác giả Trần Cư (1918-2002), tên thật là Trần Ngọc Cư sinh ra tại Huê Lăng, Thuỷ Nguyên, Hải Phòng
- Quê gốc: làng Bát Tràng (Gia Lâm-Hà Nội)
- Gia đình: 7 anh chị em nhưng 3 người trong số đó mất sớm.
2. Sự nghiệp
- Năm 1941, lần đầu tiên trong đời ông có bài đăng trên tờ Tin mới văn chương. Những bài viết của ông lúc này chủ yếu mang màu sắc văn chương, đôi khi chúng có nét nhẹ nhàng của Tự lực văn đoàn.
- Trước Cách mạng tháng 8-1945, Tiểu thuyết thứ bảy là tờ báo Trần Cư cộng tác lâu dài nhất. Ảnh hưởng sáng tác của Trần Cư thời kỳ này có nhiều nét buồn, như tâm trạng chung của cả thế hệ nhà văn mất nước khi đó.
- Không chỉ sáng tác văn chương, trong năm đầu độc lập (1945-1946), Trần Cư còn viết phóng sự, xã luận, ghi chép, đưa tin về nhiều mảng của đời sống xã hội…
Các tác phẩm
1. Khám phá tổng quan
a. Nguyên gốc
- Xuất hiện vào ngày 17/07/1943
- Trích từ sách giáo khoa được trích dẫn từ Tổng hợp Văn học Việt Nam, tập 30A, NXB Khoa học xã hội, Hà Nội, 1995
b. Nội dung(3 phần)
- Phần 1 (từ đầu đến “màu xanh nhẹ trên tấm rèm cửa”): Tình hình, địa điểm, thời gian của câu chuyện
- Phần 2 (tiếp tục đến “bài hát ru em”): Tiếp theo đến “nguyên nguyên trong bài hát ru em”: Những âm thanh quen thuộc đưa nhân vật trở về với những ký ức xưa cũ ở quê nhà.
- Phần 3 (phần còn lại): Bài hát ru quen thuộc, đầy kí ức về quê nhà
c. Thể loại: tu tự
d. Phương thức biểu đạt: tự tường kết hợp mô tả
2. Giá trị nội dung, nghệ thuật
a. Ý nghĩa nội dung
Mô tả lại sự nhớ nhà sâu sắc của một người con lâu ngày xa quê. Chỉ với những âm thanh quen thuộc, giản dị, tự nhiên, đã đánh thức trong lòng những ký ức xưa cũ không thể phai mờ.
b. Giá trị nghệ thuật
- Nghệ thuật miêu tả cảnh quan đặc sắc, bức tranh về vùng nông thôn buổi trưa hiện ra sống động, chân thực.
- Sử dụng ngôn ngữ phong phú, đậm chất thơ, thể hiện cảm xúc nhớ nhà sâu đậm, da diết.
Bản đồ tư duy về văn bản Buổi trưa mơ mộng của Trần Cư: