Bướu giáp nhân 2 thuỳ là thuật ngữ ám chỉ sự phát triển bất thường tạo thành khối u ở cả 2 thùy của tuyến giáp. Khi phát hiện bất kỳ biểu hiện nào của bướu giáp với đặc điểm đa dạng, việc chuẩn đoán và điều trị đòi hỏi sự can thiệp tích cực, đặc biệt là sớm để ngăn chặn các biến chứng có thể xảy ra.

Bướu giáp nhân 2 thuỳ được định nghĩa khi có sự xuất hiện của các nhân tại cả hai thùy tuyến giáp. Mặc dù số lượng và vị trí có thể không ảnh hưởng nhiều, nhưng tính chất và kích thước của nhân đó quan trọng. Các nhân có thể tăng sản xuất hormone và gây cường giáp hoặc gây áp lực, ảnh hưởng đến các cơ quan xung quanh, dẫn đến suy giáp.

Trong khi nhân tuyến giáp thường lành tính, tỷ lệ ung thư tuyến giáp cũng tăng. Phát hiện sớm và điều trị đúng cách giúp cải thiện tiên lượng sống sót đối với ung thư tuyến giáp.

Nếu có bướu giáp nhân 2 thuỳ, cần loại trừ khả năng ung thư tuyến giáp. Sự khác biệt lớn với các bệnh lý khác là nếu phát hiện sớm và can thiệp đúng cách, tiên lượng sống sót của bệnh nhân là rất lạc quan.

Để nghiên cứu ác tính của bướu giáp nhân 2 thuỳ, quan tâm đến những dấu hiệu sau:

• Tuổi dưới 20 hoặc trên 70
• Giới tính nam
• Các triệu chứng khó nuốt, khó nói hay khó thở
• Tiền căn chiếu xạ cổ
• Tiền sử ung thư tuyến giáp
• Sờ thấy nhân giáp sần, cứng hoặc không di động
• Có hạch cổ

Nếu có các yếu tố sau, khả năng lành tính cao hơn:

• Tiền sử gia đình viêm tuyến giáp Hashimoto
• Tiền sử gia đình bướu cổ lành tính
• Rối loạn chức năng tuyến giáp
• Đau vùng cổ hoặc đau liên quan đến nhân giáp
• Sờ thấy nhân giáp mềm, mịn và di động

Chẩn đoán bướu giáp tùy thuộc vào lý do khám bệnh. Thường, nhân giáp 2 thuỳ được phát hiện khi kiểm tra cấu trúc tuyến giáp hoặc qua hình ảnh y học. Bệnh nhân thường đến khám vì thấy nốt trong tuyến giáp, hoặc khi tự kiểm tra bằng gương, cài nút áo, đeo dây chuyền.

Bác sĩ sẽ kiểm tra cấu trúc bất thường bằng cách sờ nắn vùng cổ, đánh giá kích thước, vị trí và tính xâm lấn của nhân giáp, cũng như phát hiện hạch. Sau đó, bác sĩ sẽ đánh giá nồng độ hormone kích thích tuyến giáp (TSH) để loại trừ suy giáp hoặc cường giáp. Kiểm tra nồng độ thyroxine huyết thanh (T4) và triiodothyronine (T3) cũng có thể được thực hiện. Trong hầu hết các trường hợp của bướu giáp nhân 2 thuỳ, mức TSH là bình thường.

Trong trường hợp nhân tuyến giáp đơn và nồng độ TSH bình thường, không cần xét nghiệm đánh giá chẩn đoán trừ khi có nghi ngờ về tự miễn như viêm tuyến giáp Hashimoto. Xét nghiệm về kháng thể chống antithyroid peroxidase (TPO) trong huyết thanh và kháng thể chống antithyroglobulin (Tg) cũng là quan trọng để chẩn đoán viêm tuyến giáp Hashimoto.

Sử dụng công cụ hình ảnh giúp xác định cấu trúc bất thường như nhân giáp, nang giáp hay u sùi trong ung thư giáp. Siêu âm tuyến giáp thường được lựa chọn, với độ nhạy cao để xác định kích thước và số lượng nhân tuyến giáp. Mặc dù siêu âm có thể có hạn chế trong việc phân biệt nhân lành tính và ác tính, nhưng kết hợp giữa siêu âm độ phân giải cao, siêu âm Doppler và chụp cộng hưởng từ là phương pháp hữu ích trong sàng lọc nhân tuyến giáp có tính chất ác tính. Để đảm bảo chẩn đoán chính xác, siêu âm còn được sử dụng để hướng dẫn chọc hút tuyến giáp bằng cách chọc kim, lấy tế bào và thực hiện sinh thiết. Công cụ hình ảnh khác như chụp cắt lớp và chụp cộng hưởng từ cũng có thể được sử dụng.

Phẫu thuật là lựa chọn tốt nhất cho các trường hợp bướu giáp nhân 2 thuỳ gây áp lực và triệu chứng chèn ép. Đối với nhân giáp có tính chất ác tính, phẫu thuật sớm là quan trọng để loại bỏ nhanh chóng. Nếu bướu giáp không gây rối loạn chức năng, điều trị nội khoa với thuốc có thể được thực hiện. Trong những trường hợp không có triệu chứng đặc biệt, không cần can thiệp đặc biệt, trừ khi xuất hiện triệu chứng như khó nuốt, khó thở, hoặc đau đớn.

Điều trị bằng Radioiodine (131-I) cũng là một lựa chọn khi bướu giáp tạo ra nhiều hormone tuyến giáp không kiểm soát được bằng thuốc. Điều trị này chỉ được thực hiện khi không mang thai hoặc đang cho con bú.

Khi phát hiện tăng trưởng vượt quá 50% so với thể tích ban đầu của nhân tuyến giáp, cần thực hiện sinh thiết lặp lại.

Ngay cả với những nhân tuyến giáp lành tính, việc theo dõi dài hạn vẫn là cần thiết do tỷ lệ giả âm tính sau sinh thiết đầu tiên có thể lên đến 5%. Nếu không có sự tăng kích thước đáng kể của bướu giáp nhân 2 thuỳ, thời gian theo dõi có thể kéo dài từ 3 đến 5 năm.

Tóm lại, quá trình chẩn đoán và điều trị bướu giáp nhân 2 thuỳ phụ thuộc vào nhiều yếu tố như kích thước, mức độ xâm lấn, và ảnh hưởng đến chức năng tuyến giáp. Tuy nhiên, quan trọng nhất vẫn là khả năng ác tính. Phát hiện sớm và can thiệp đúng cách sẽ cải thiện tiên lượng của bệnh nhân.

• Khối u trong hai thuỳ có nguy hiểm không?
• U tuyến giáp thể nhú: Tiến triển bệnh lý và phương pháp chẩn đoán
• Bướu giáp nhân 2 thùy là gì?