(Quốc Gia) - Loài cá mập khổng lồ nhất hành tinh không phải là loài ăn thịt như chúng ta nghĩ. Cá mập voi (Rhincodon typus) là một loài khổng lồ hiền lành, ăn bằng cách lọc nước để thu thập các sinh vật nhỏ bé như nhuyễn thể vào trong cơ thể.
Trong số các sinh vật nhỏ mà cá mập này thu thập, có tảo và các loại sinh vật quang hợp khác. Tuy nhiên, liệu chúng chỉ là món ăn phụ hay là món chính?
Các nhà nghiên cứu đã xác định được thức ăn thực sự của cá mập thông qua việc kiểm tra mẫu phân, da và xác của chúng.
Patti Virtue, một nhà hải dương học sinh học tại Đại học Tasmania, cho biết: 'Phân tích phân cho thấy chúng ăn nhuyễn thể. Tuy nhiên, chúng không tiêu hóa được nhiều'.
Thay vì ăn thịt, cá mập voi, loài có sụn thay vì xương, dường như đang lấy chất dinh dưỡng từ tảo.
Chuyên gia cá của Viện Khoa học Biển Australia, Mark Meekan, tiết lộ: 'Thông tin này thực sự làm cho chúng tôi phải xem xét lại tất cả những gì chúng tôi từng nghĩ về thức ăn của cá mập voi'.
Phân tích mô học của Meekan và đồng nghiệp chỉ ra rằng cấu trúc axit béo của cá mập voi phù hợp hơn với chế độ ăn tạp hơn là ăn thịt. Họ phát hiện axit arachidonic (ARA) trong da của cá mập voi, có nhiều trong tảo biển Sargassum (tảo mơ).
Vào năm 2019, một nghiên cứu khác đã phát hiện bằng chứng cho thấy cá mập voi thực sự ăn ít nhất một số sinh vật thấp trong chuỗi thức ăn, bao gồm cả thực vật và tảo. Hơn nữa, cá mập đầu đuôi (Sphyrna tiburo) cũng là loài ăn tạp, chúng ăn cỏ biển.
Chúng thường ăn thêm thực vật khi săn mồi nhỏ như cua, động vật thân mềm và cá trong môi trường sống có nhiều cỏ biển. Do đó, việc ăn các loại thực vật cũng dễ hiểu vì hệ tiêu hóa của chúng đã dần thích nghi với loại thức ăn này.
Các nhà nghiên cứu nghi ngờ rằng điều tương tự có thể xảy ra với cá mập voi. Trong quá khứ, chúng có thể đã ăn tảo để tiêu hóa các loài động vật sống trên tảo. Nhưng bây giờ, chúng cũng có thể tiêu hóa được cả tảo.
Meekan giải thích: 'Hình ảnh mà chúng tôi thu được về cá mập voi đến Ningaloo chỉ để ăn những con nhuyễn thể nhỏ bé này chỉ là một phần của câu chuyện. Chúng thực sự cũng đang tiêu thụ một lượng tảo nhất định'.
Để thu thập đủ thức ăn, cá mập voi phải điều hành theo luật lệ của đại dương, điều này bao gồm việc di chuyển theo dòng nước mặt để tìm kiếm thức ăn. Tuy nhiên, điều này có thể dẫn đến việc chúng gặp phải rác thải nhựa do nơi này cũng là nơi tập trung của các chất ô nhiễm đại dương.
Quần thể cá mập voi đã giảm 62% trong 75 năm qua. Điều này đặt ra một tín hiệu cảnh báo mạnh mẽ về tình trạng suy giảm đáng lo ngại của loài cá mập voi.
Meekan nhấn mạnh: 'Trên cạn, đa số động vật lớn nhất thường là động vật ăn cỏ. Tuy nhiên, ở dưới biển, việc này có thể không đúng với việc các loài cá voi và cá mập voi đang chuyển sang thức ăn mới, bao gồm cả động vật nhỏ hơn như tôm và cá.'
Nghiên cứu này đã được công bố trên tạp chí Ecology, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc hiểu biết về hệ sinh thái biển và tác động của ô nhiễm nhựa.
Đây là một báo cáo cần phải được xem xét một cách cẩn thận để hiểu rõ hơn về tình trạng hiện tại của động vật biển và nguy cơ mất mát đa dạng sinh học.