Buzz
Cá mập voi - Suy giảm dân số do va chạm vận tải
Cá mập voi - Loài cá lớn nhất đang đối diện nguy cơ tuyệt chủng
Tai nạn dưới nước - Cá mập voi là nạn nhân
Va chạm hàng hải - Nguyên nhân gây thương vong đáng kể
Tuyến đường vận tải biển - Đe dọa lớn đối với cá mập voi
Cá mập voi thường bơi gần bề mặt nước, dễ bị tàu container khổng lồ đâm phải. Một cú va chạm từ tàu trọng tải trên 300 tấn đã có thể giết chết một con cá mập voi.
Tai nạn giao thông làm suy giảm đến một nửa dân số cá mập voi trên thế giới trong vòng 75 năm. Loài cá lớn nhất hành tinh đối diện nguy cơ tuyệt chủng cao nhất.
Tàu thuyền con người đang phá hủy các tuyến đường trên biển.
90% lượng hàng hóa quốc tế được vận chuyển qua đại dương, trên những con tàu chứa hàng ngàn container khổng lồ.
Vận chuyển biển giúp giảm chi phí cho các nhà sản xuất và giao nhận hàng, nhưng gây hại cho môi trường và động vật hoang dã.
Những lợi ích của con người thường đồng nghĩa với những hậu quả tiêu cực đối với thiên nhiên và động vật hoang dã.
Cá mập voi bị thương sau khi bị tàu thuyền đâm.
Các tuyến đường hàng hải của con người nối các cảng biển ở hai bên đại dương, gọi là tuyến cao tốc trên biển, thường cắt qua tuyến di cư của nhiều loài cá.
Cá voi và cá mập voi thường là mục tiêu của tàu vận tải khi chúng bơi gần bề mặt nước để săn mồi. Nếu bị tàu lớn va chạm, khả năng sống sót của chúng rất thấp.
Những vụ tai nạn thường không được báo cáo vì cá mập voi không phát ra âm thanh. Khi bị thương và không thể bơi, chúng sẽ chìm xuống đáy biển và lặng lẽ qua đời.
Để nghiên cứu này, các nhà sinh thái học biển tại Đại học Southampton đã gắn thẻ định vị cho 350 con cá mập voi để theo dõi hành trình và vị trí của chúng qua vệ tinh.
Các nhà nghiên cứu so sánh bản đồ của cá mập voi với dữ liệu GPS của các tàu thuyền trên biển, bao gồm tàu chở hàng, tàu dầu, tàu du lịch và tàu đánh cá có trọng tải trên 300 tấn – có khả năng gây tổn thương cho cá mập voi khi va chạm.
Dữ liệu GPS cho thấy cá mập voi thường xuyên băng qua các tuyến đường vận tải biển và gặp phải những con tàu có tốc độ và kích thước lớn gấp hàng chục lần chúng. Điều này làm cho cá mập có ít thời gian để phản ứng với một con tàu đang tiến tới.
Các nhà khoa học đã phát hiện 24% tín hiệu GPS của cá mập voi gắn định vị đã mất khi chúng băng qua một tuyến hải trình của tàu thuyền. Ngay cả khi đã tính đến lỗi kỹ thuật ngẫu nhiên của máy phát, họ vẫn tin rằng đó là con số cá mập voi đã bị tàu thuyền tông phải và chìm xuống đáy đại dương.
Một số thiết bị gắn trên vây cá mập voi đã ghi lại vị trí cuối cùng của chúng gần với vị trí của một con tàu vận tải. Trong khi, độ sâu của chúng liên tục giảm xuống hàng trăm mét bên dưới mặt biển.
Đó là bằng chứng rõ ràng về việc một con tàu thuyền đã tông vào và giết chết cá mập voi.
Vị trí cuối cùng của tín hiệu GPS của cá mập voi thường trùng khớp với các tuyến hàng hải của con người.
Giáo sư David Sims cho biết hiện tại không có bất kỳ quy định quốc tế nào để bảo vệ cá mập voi khỏi các vụ va chạm với tàu thuyền như vậy. Thậm chí, nhiều con tàu còn quá lớn để họ nhận ra rằng họ đã tông vào một con cá mập.
Vì vậy, để bảo vệ loài cá lớn nhất trên hành tinh này, Tổ chức Hàng hải Quốc tế (IMO) cần thiết lập một hệ thống báo cáo vụ va chạm giữa tàu thuyền và cá mập voi. Từ đó, họ có thể ghi lại các vụ tai nạn và tạo ra một bản đồ vùng dễ xảy ra va chạm với cá mập voi.
Sau đó, IMO có thể áp dụng các quy định yêu cầu tàu thuyền giảm tốc độ hoặc thực hiện các biện pháp an toàn hơn khi vào khu vực có cá mập voi. Giáo sư Sims cho biết ông sẽ cung cấp bản đồ vùng này để kiểm tra các quy định đó.
'Hành động ngay bây giờ là cách duy nhất để ngăn chặn sự suy giảm đáng kể của số lượng cá mập voi và nguy cơ tuyệt chủng', ông nói. 'Tôi rất đau lòng khi phải chứng kiến những cái chết của loài vật vĩ đại này, xảy ra trên các tuyến đường hàng hải của con người, mà chúng ta chưa có biện pháp để ngăn chặn những vụ tai nạn đó'.
Tham khảo Theconversation, PNAS
