Cá nóc: Có nên ăn và cách xử trí khi ngộ độc

Cá nóc, một loại cá nhỏ bé nhưng lại chứa hàm lượng độc tố cao. Hãy tìm hiểu về triệu chứng và cách xử trí khi ngộ độc từ cá nóc.

Mặc dù là một loại cá nguy hiểm với độc tố gây tử vong, nhưng cá nóc vẫn rất phổ biến tại 'Đất nước mặt trời mọc'. Điều này đã gây ra một số trường hợp ngộ độc từ cá nóc.

Theo tư vấn từ Bác sĩ chuyên khoa I Đỗ Văn Mạnh - Bác sĩ Hồi sức cấp cứu - Khoa Hồi sức cấp cứu - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Mytour Hạ Long, dưới đây là một số triệu chứng, nguyên nhân và cách xử trí khi ngộ độc cá nóc.

Nguyên nhân và triệu chứng ngộ độc cá nóc

Trong cá nóc, chất tetrodotoxin - một trong những chất độc mạnh nhất được tìm thấy trong thiên nhiên, chủ yếu tập trung ở trứng, ruột và tinh hoàn. Tetrodotoxin không phải là protein, tan trong nước và không bị phân hủy bởi nhiệt độ (nấu chín, phơi khô hoặc sấy), nhưng có thể bị phá hủy trong môi trường acid hoặc kiềm mạnh.

Tetrodotoxin được hấp thụ nhanh chóng qua đường tiêu hóa trong khoảng 5 - 15 phút, đạt nồng độ cao sau 20 phút, sau đó được loại bỏ chủ yếu qua nước tiểu. Chất độc này tác động mạnh đến hệ thần kinh, ức chế kênh natri, đặc biệt là ở cơ vân, gây ngăn chặn sự phát sinh của điện thế và truyền tín hiệu thần kinh dẫn đến tình trạng liệt cơ và suy hô hấp dễ gây tử vong.

Triệu chứng ngộ độc từ cá nóc

Người ăn hải sản chứa tetrodotoxin sẽ nhanh chóng phát hiện triệu chứng (thường từ 10 - 45 phút sau khi ăn), bao gồm:

• Cơ thể mệt mỏi
• Mắt chóng mặt
• Tê bì ở mặt, tay, chân và các chi khác
• Nôn mửa
  và mất phản xạ
• Nếu tiếp xúc với liều lượng cao, triệu chứng có thể nghiêm trọng hơn trong khoảng 4-6 giờ, gây hạ huyết áp, tê liệt, mất ý thức và suy hô hấp, có thể gây tử vong.

Tác động độc hại của tetrodotoxin được chia thành 4 mức độ ảnh hưởng đến hệ thần kinh và tim mạch như sau:

• Mức độ 1: Có dấu hiệu tê bì, cảm giác lạ quanh miệng, không có các triệu chứng tiêu hóa như buồn nôn, tiết nước bọt tăng, hoặc tiêu chảy.
• Mức độ 2: Tê bì lan từ lưỡi lên mặt, cánh tay và các vùng khác, gây liệt vận động và cảm giác, nói năng kém, đau đầu và mồ hôi, nhưng các phản xạ vẫn bình thường.
• Mức độ 3: Xuất hiện triệu chứng co giật, liệt toàn thân, suy hô hấp, nói không rõ ràng, đồng tử giãn to mức cực độ, có thể vẫn tỉnh táo.
• Mức độ 4: Bệnh nhân ở tình trạng nguy kịch, suy hô hấp nặng, ngưng thở, rối loạn nhịp tim, hoặc hôn mê.

Cách xử trí khi bị ngộ độc cá nóc

Nguyên tắc cơ bản của việc điều trị ngộ độc cá nóc bao gồm:

• Hạn chế và ngăn chặn sự hấp thu độc tố vào cơ thể
• Điều trị các triệu chứng
• Trong trường hợp có nguy cơ mất mạng như liệt toàn bộ cơ thể, suy hô hấp nặng, cần can thiệp mạnh mẽ

Việc cứu chữa vẫn nên được thực hiện tại các cơ sở y tế, hiện tại chưa có phương pháp đặc trị cho loại độc này. Dưới đây là một số biện pháp cấp cứu tạm thời khi có người bị ngộ độc cá nóc.

Trong tình hình bệnh nhân vẫn tỉnh táo, có phản xạ nuốt và ho khạc bình thường

Người bị ngộ độc sau khi ăn cá nóc khoảng 3 giờ có thể thử kích thủy, họng khạc. Đặt họ nằm nghiêng, đầu thấp, sử dụng bột than hoạt tính pha với 50 - 200ml nước để họ uống.

• Người trưởng thành: Dùng 30g pha với 250ml nước sạch.
• Trẻ em từ 1-12 tuổi: Dùng 25g than hoạt tính với 100-200ml nước sạch.
• Trẻ em dưới 1 tuổi: Dùng 1g than hoạt tính/1kg cân nặng pha với 50ml nước sạch.

Nên uống ngay sau khi ăn cá nóc để có hiệu quả tốt nhất. Không dùng cho người đã hôn mê hoặc bị rối loạn ý thức, khó thở hoặc thở yếu, ngừng thở

Trong trường hợp người bệnh gặp khó thở, thở yếu hoặc ngưng thở, tái tái

Thực hiện hô hấp nhân tạo tại chỗ. Nếu họ bị rối loạn ý thức, hôn mê nhưng vẫn còn thở, hãy đặt họ nằm nghiêng sang một bên, sau đó gọi cấp cứu để chuyển đến cơ sở y tế gần nhất.

Trên đây là thông tin về việc ăn cá nóc có thể gây ngộ độc, cùng với các triệu chứng và cách xử trí mà Mytour đã tổng hợp. Hy vọng những thông tin này sẽ hữu ích cho bạn.

Mua khẩu trang tại Mytour để bảo vệ sức khỏe:

Tham khảo: Mytour