Ca phẫu thuật Hartmann

Phẫu thuật Hartmann hay thủ thuật Hartmann, thủ thuật mở trực-đại tràng sigmoid là phẫu thuật cắt trực tràng-đại tràng sigmoid, đóng miệng phần trực tràng giữ lại trong ổ bụng và làm hậu môn nhân tạo. Phẫu thuật này được chỉ định để điều trị ung thư đại trực tràng hoặc viêm (viêm tuyến tiền liệt, viêm túi thừa, viêm niêm mạc trực tràng, v.v.). Hiện nay, phẫu thuật này bị giới hạn trong phẫu thuật khẩn cấp khi không thể khâu mạch máu ngay lập tức, hoặc hiếm khi phẫu thuật này được chỉ định điều trị chăm sóc giảm nhẹ ở những bệnh nhân có khối u đại trực tràng.

Mô tả chi tiết

Thủ thuật Hartmann khá phổ biến. Phẫu thuật viên dùng thủ thuật này nhằm kiểm soát nguyên nhân tắc ruột ác tính của đoạn xa của đại tràng. Mặc dù phẫu thuật này có thể được thực hiện qua nội soi, nhưng phẫu thuật viên thường chọn phương pháp mổ mở vì đa số các trường hợp cần phải mổ cấp cứu khẩn cấp. Trong cuộc phẫu thuật, phần đại tràng sigmoid và phần trực tràng bị tổn thương (cũng như là các mạch máu và hạch bạch huyết liên quan) sẽ được cắt bỏ và lấy ra. Nếu phẫu thuật viên cảm thấy điều kiện cho việc nối các đoạn ruột trong ổ bụng không đảm bảo an toàn (do viêm phúc mạc, ung thư, nhiễm trùng, tắc nghẽn, hoặc thủng …) thì đại tràng sẽ được đưa lên qua da và một hậu môn nhân tạo được tạo lập (colostomy).

Chỉ định:

a. Viêm đường ruột phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng có thể do thủng ruột phần do ung thư

b. Theo nhận định của bác sĩ phẫu thuật, tổn thương đường ruột có thể gây nguy cơ ngăn cản quá trình nối mạch máu an toàn

c. Viêm túi thừa phức tạp

Tỉ lệ tử vong của loại phẫu thuật này trước đây là khoảng 8.8%. Hiện nay, tỷ lệ tử vong chung giảm xuống nhưng dao động rất nhiều tuỳ thuộc vào chỉ định phẫu thuật. Một nghiên cứu cho thấy không có sự khác biệt có ý nghĩa về tỷ lệ mắc bệnh hoặc tử vong giữa phẫu thuật nội soi và thủ thuật Hartmann.

Xuất xứ và lịch sử

Phẫu thuật này được miêu tả lần đầu tại Đại hội thường niên lần thứ 30 của Hội phẫu thuật Pháp vào năm 1921 bởi bác sĩ phẫu thuật nổi tiếng người Pháp Henri Albert Hartmann (1860 – 1952). Hartmann báo cáo hai trường hợp bệnh nhân bị ung thư đại trực tràng và được ông điều trị bằng phương pháp phẫu thuật này. Chi tiết về phẫu thuật được mô tả thêm trong cuốn sách Chirurgie du Rectum ('Phẫu thuật trực tràng') xuất bản năm 1931, tập 8 của bộ sách Travaux de Chirurgie ('Công trình phẫu thuật').