Một phần của loạt bài về |
Ẩm thực Việt Nam |
---|
Các món ăn |
Phở • Bánh mì • Bánh cuốn • Cơm tấm • Mì Quảng • Bánh chưng • Bánh tét • Xôi • Chả lụa |
Các loại gia vị |
Hành • Rau thơm • Rau răm • Quế • Tỏi • Gừng • Nghệ • Hồ tiêu • Muối • Đường • Bột ngọt • dầu ăn • Giấm |
Ẩm thực vùng miền |
Miền Bắc • Miền Trung • Miền Nam |
Cà phê muối là một loại thức uống được chế biến từ các nguyên liệu chính như cà phê, sữa (sữa đặc, sữa tươi lên men) và muối tinh. Xuất xứ từ Huế, cà phê muối là đặc sản mang đậm hương vị của cố đô này. Dù ra đời cách đây hơn 10 năm, thức uống này vẫn thu hút nhiều thế hệ người dân địa phương và du khách. Mặc dù chưa nổi tiếng như cà phê trứng ở Hà Nội hay cà phê sữa đá ở Sài Gòn, nhưng vị mặn và béo ngậy của cà phê muối Huế vẫn cuốn hút và đã trở thành “cơn sốt” ở khắp nơi trong nước.
Thức uống này đã trở nên quen thuộc trên khắp Việt Nam, từ các đô thị lớn như Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh (trong một tiệm cà phê muối trên đường Bình Long, phường Bình Hưng Hòa A, quận Bình Tân, khách hàng đến mua cà phê bất kể giờ giấc) đến những vùng như Quảng Nam, nơi cà phê cũng đã len lỏi vào các quán xá và vỉa hè phố thị Tam Kỳ. Sức hút của cà phê muối rất mạnh mẽ, nhiều cửa hàng ở Hà Nội thu hút đông đảo thực khách xếp hàng chờ thưởng thức, hay có cửa hàng bán hơn 1.000 ly cà phê muối mỗi ngày tại thành phố Hồ Chí Minh. Chuỗi Cà phê muối chú Long cũng đang trở thành thương hiệu được giới trẻ yêu thích, chứng tỏ sức hấp dẫn lớn của món thức uống này.
Hương vị đặc trưng
Cà phê muối được pha chế theo phong cách truyền thống với dụng cụ phin, không chỉ giữ nguyên hương vị mà còn mang lại cho thực khách thời gian chờ đợi đầy thú vị trước khi thưởng thức đặc sản của cố đô. Khi gọi cà phê muối, thực khách sẽ nhận được một ly/cốc với lớp sữa đặc ở dưới, thêm sữa lên men và muối. Phía trên là phin cà phê. Khi cà phê nhỏ giọt xuống, nó hòa quyện cùng các nguyên liệu phía dưới, tạo ra sự biến đổi màu sắc độc đáo. Sau khoảng 3-4 phút chờ đợi cho cà phê chảy hết, thực khách chỉ cần khuấy đều để có thể thưởng thức. Món cà phê này mang đến một hương vị mới lạ, kết hợp giữa chút béo nhẹ, vị mặn của muối và kem trong ly cà phê truyền thống, tạo ra một trải nghiệm thú vị với vị mặn đầu tiên, sau đó là vị béo, và cuối cùng là vị đắng. Tùy vào từng công thức, lượng muối trong mỗi ly cà phê có thể dao động từ 2-5g.
Món cà phê này khá đặc biệt, nên những ai chưa từng thử có thể cảm thấy hơi khó uống do sự hòa trộn giữa vị mặn, ngọt và đắng. Tuy nhiên, khi nhấp một ngụm, vị mặn sẽ chạm vào đầu lưỡi trước tiên, sau đó mới đến vị ngọt thơm lan tỏa khắp khoang miệng. Ly cà phê được chia thành ba tầng rõ rệt: ở dưới cùng là sữa đặc, giữa là cà phê, và phía trên là một lớp kem sánh mịn cùng đá để riêng. Khi uống, hãy dùng muỗng khuấy đều cho ba tầng hòa quyện lại với nhau, tùy theo sở thích mà cho thêm ít hoặc nhiều đá. Ngay cả khi để lâu, ly cà phê vẫn giữ được vị đậm đà, vị mặn của muối càng làm nổi bật hương vị nồng nàn, giảm bớt vị đắng gắt của cà phê và làm tôn lên vị ngọt của sữa. Những nguyên liệu tưởng chừng không liên quan lại tạo ra một thức uống thơm ngon, đậm đà nhờ muối, giúp làm nổi bật vị ngọt của sữa và tiết chế vị đắng của cà phê rang xay.
Cơ chế
Các chuyên gia cho rằng muối có khả năng làm giảm vị đắng trong khi vẫn làm tăng hương vị của cà phê. Thay vì thêm đường hoặc sữa để giảm vị đắng, điều này có thể làm mất đi hương vị của cà phê và thêm chất béo vào cơ thể. Việc thêm một chút muối vào ly cà phê là một mẹo tuyệt vời để giảm vị đắng và làm nổi bật các hương vị khác. Muối thường được sử dụng để trung hòa vị đắng của nhiều loại thực phẩm, và khi uống cà phê có vị ngọt nhẹ nhưng quá đắng, hãy thêm một chút muối. Điều này sẽ làm cho ly cà phê của bạn ngọt hơn và ít đắng hơn. Khi kết hợp cà phê với muối, cả vị đắng và mặn đều được kích hoạt, khiến vị mặn ngăn cản não bộ phát hiện vị đắng, đồng thời kích thích các vị giác khác như vị ngọt. Ở nồng độ cao hơn, muối còn kích hoạt các thụ thể vị đắng, và ở Việt Nam, cà phê mặn thường được kết hợp với sữa đặc để tạo ra một thức uống có vị hơi caramel.
Nguy cơ
Nhiều ý kiến bày tỏ lo ngại rằng việc uống cà phê muối có thể vô tình dẫn đến việc nạp thêm muối vào cơ thể, gây áp lực cho tim, thận và huyết áp. Hiện nay, người Việt đang tiêu thụ lượng muối gần gấp đôi so với khuyến cáo của WHO (Tổ chức Y tế Thế giới). Nếu tiếp tục uống cà phê muối, lượng muối vào cơ thể sẽ gia tăng. Sử dụng quá nhiều muối không có lợi cho sức khỏe mà còn làm tăng nguy cơ mắc bệnh, do đó, nên hạn chế uống cà phê muối để tránh nạp thêm muối. Nếu một ly cà phê chứa 1/2 muỗng cà phê (2,5g muối), mỗi ngày chỉ nên uống một ly. Còn với công thức chứa cả một muỗng cà phê muối (5g muối), thì không nên uống dù chỉ một ly, vì như vậy đã vượt quá lượng muối cần thiết trong ngày, chưa kể đến lượng muối từ các bữa ăn và gia vị. Uống cà phê muối có thể làm cho lượng muối vượt quá mức khuyến cáo hàng ngày, dẫn đến nguy cơ cao về bệnh tim mạch, cao huyết áp và ung thư dạ dày. Những người mắc bệnh tim mạch, cao huyết áp hoặc có vấn đề về gan, thận nên tránh xa cà phê muối.