Cá Piranha có hung hãn như trong phim Wednesday?

Cá Piranha có thực sự đáng sợ như biệt danh 'sát thủ nước ngọt'?

Piranha, hay còn gọi là cá hổ, cá cọp, cá răng đao, là loài ngoại lai có xuất xứ từ Nam Mỹ. Trong tiếng Brazil người Tupi, piranha nghĩa là 'cá răng'. Cá Piranha có hàm răng sắc nhọn và nổi tiếng là 'sát thủ nước ngọt'. Chúng ăn tạp với thức ăn chính là cá sống, cá chết, côn trùng, bò sát, động vật có vú,... Tuy nhiên, không phải tất cả các loài cá Piranha đều máu lạnh, một số loài có thể ăn 'chay'.

Theo Piranha-Info, có một số loài Piranha mới vẫn chưa được xác định, gây ra nhiều tranh cãi. Dựa trên dữ liệu hiện tại, có khoảng 40 đến 60 loài cá Piranha khác nhau thuộc 12 họ khoa học khác nhau. Piranha-Info còn cho biết thêm rằng hai loài phổ biến nhất là Pygocentrus và Serrasalmus, thường được nuôi làm cá cảnh. Loài được biết đến nhiều nhất là Pygocentrus natterei, cá Piranha bụng đỏ.

Kích thước

Hầu hết cá Piranha có chiều dài dưới 60 cm. Ví dụ, cá Piranha bụng đỏ và Piranha piraya có thể dài khoảng 51 cm, trong khi cá Piranha đốm đen chỉ dài đến 28 cm.

Môi trường sống

Tất cả các loài cá Piranha đều có nguồn gốc từ các sông hồ ở Nam Mỹ, và 20 loài được tìm thấy ở sông Amazon.

Một số loài Piranha đã được tìm thấy ở nhiều nơi trên thế giới, nhưng chúng thường được nuôi làm cá cảnh và thả trong nhiều con sông lớn. Hiện tại, cá Piranha bị cấm nhập khẩu vào Việt Nam, tuy nhiên loài cá này vẫn được nhiều cửa hàng cá cảnh và chợ trực tuyến rao bán công khai.

Thói quen

Cá Piranha sống thành bầy đàn. Các nhà khoa học cho rằng tập tính di chuyển theo bầy giúp chúng dễ dàng áp đảo con mồi. Ngoài ra, di chuyển theo bầy còn giúp chúng tự bảo vệ khỏi những kẻ săn mồi khác.

Chế độ ăn uống

Đa số cá piranha bị mang tiếng là những kẻ săn mồi đáng sợ, sẵn sàng xé xác bất kỳ con cá nào dám xuống vùng nước của chúng. Nhưng điều này không hoàn toàn đúng. Theo tạp chí Smithsonian, một số loài cá piranha ăn tạp và thiên về chế độ ăn thực vật. Một loài thuộc họ piranha, Tometes camunani, phát hiện vào năm 2013, ăn lá cây dại ven sông.

Cá piranha bụng đỏ được xem là một trong những loài cá piranha nguy hiểm và hung dữ nhất. Tập tính săn mồi của chúng khá thú vị: bầy cá sẽ phân tán và khi một thành viên tìm thấy con mồi, nó sẽ báo hiệu cho cả bầy. Khi được thông báo, cả đàn di chuyển lặng lẽ. Một con sẽ cắn miếng đầu tiên, sau đó nhường chỗ cho những con khác tiếp tục cắn. Theo Smithsonian, mỗi con piranha bụng đỏ có thể ăn khoảng 2,46 gam mỗi ngày, tương đương với 1/8 trọng lượng cơ thể.

Năm 1914, Tổng thống Mỹ Theodore Roosevelt đã chứng kiến tận mắt cảnh đàn cá piranha đói táp thịt một con bò chết trong vài giây ở Brazil. Ông đã ghi lại trải nghiệm này trong cuốn hồi ký bestseller của mình, góp phần tạo nên nỗi sợ về piranha trong tâm trí người đời sau.

Ray Owczarzak, trợ lý phụ trách các loài cá tại Thủy cung Quốc gia ở Baltimore, cho biết phải cần đến 300-500 con cá piranha để táp thịt một người nặng khoảng 80 kg trong vòng 5 phút. Để 'lột xác' một con bò cái nặng 750 kg trong thời gian tương tự, cần tới 3.500 con cá piranha.

Sinh sản

Cá piranha cái có thể đẻ hàng nghìn quả trứng cùng một lúc. Con đực thụ tinh cho trứng, sau đó trứng bám vào thực vật dưới nước và nở trong vài ngày. Một con cá piranha có tuổi thọ khoảng tám năm.

Sự thật khác

Mặc dù không đáng sợ như trong tiểu thuyết, cá piranha cắn với lực rất mạnh. Trong một nghiên cứu năm 2012 trên tạp chí Scientific Reports, các nhà nghiên cứu phát hiện cá piranha đen (Serrasalmus rhombeus) - lớn nhất trong số các loài hiện đại - cắn với lực tối đa 32 kg (gấp ba lần trọng lượng cơ thể).

Sử dụng mô hình hóa thạch răng, các nhà khoa học phát hiện tổ tiên tuyệt chủng 10 triệu năm của cá piranha, Megapiranha paranensis, có lực cắn ở mức 1.240 đến 4.749 Newton (127 đến 484 kg). Để tham khảo, M. paranensis chỉ nặng 10 kg, tức là gần gấp 50 lần trọng lượng cơ thể.

Các nhà khoa học ước tính lực cắn của T. Rex cao gấp ba lần so với cá piranha cổ đại, nhưng vua của loài khủng long nặng hơn nhiều. M. Paranensis có hai hàng răng, trong khi cá piranha hiện đại chỉ có một. Không rõ M. Paranensis ăn gì, nhưng chắc chắn chế độ ăn của nó phải bao gồm thịt lớn.