Cá voi lưng gù: Chuyên gia chế tác và vận dụng công cụ săn mồi!

Cá voi lưng gù tại đông nam Alaska đã khéo léo sử dụng lưới bong bóng để săn nhuyễn thể một cách rất hiệu quả, hành vi này đã được các nhà nghiên cứu ghi nhận nhằm nâng cao các nỗ lực bảo tồn.

Một nghiên cứu gần đây đăng trên tạp chí Royal Society Open Science đã công bố phát hiện đáng ngạc nhiên về khả năng chế tác và sử dụng công cụ của cá voi lưng gù. Nghiên cứu không chỉ xác nhận việc cá voi lưng gù tạo ra 'lưới bong bóng' để săn mồi mà còn tiết lộ rằng chúng có thể điều chỉnh công cụ này theo nhiều cách khác nhau để tối ưu hóa việc săn bắt tại các khu vực kiếm ăn ở Alaska.

Giáo sư Lars Bejder, đồng tác giả chính của nghiên cứu và giám đốc MMRP, chia sẻ: 'Nhiều loài động vật sử dụng công cụ để tìm kiếm thức ăn, nhưng rất ít loài tự chế tạo hoặc điều chỉnh công cụ. Chúng tôi phát hiện rằng cá voi lưng gù ở đông nam Alaska tạo ra những lưới bong bóng phức tạp để bắt nhuyễn thể, một loại sinh vật nhỏ giống tôm'.

Kỹ thuật này không chỉ là thổi bong bóng đơn thuần. Cá voi lưng gù có khả năng điều chỉnh các yếu tố như số lượng vòng, kích thước, độ sâu của lưới và khoảng cách giữa các bong bóng. Điều này giúp chúng thu được lượng con mồi nhiều gấp bảy lần trong một lần lặn mà không tiêu tốn thêm năng lượng. Đây là minh chứng rõ ràng cho thấy cá voi lưng gù là một trong số ít loài động vật có khả năng tự chế tác và sử dụng công cụ để săn mồi.

Khả năng sinh tồn phụ thuộc vào kỹ thuật săn mồi

Săn bắt hiệu quả là yếu tố quyết định sự sống còn của cá voi lưng gù. Quần thể cá voi tại đông nam Alaska phụ thuộc vào nguồn thức ăn phong phú ở đây trong mùa hè và thu để tích trữ năng lượng cho mùa đông, khi chúng di cư đến Hawaii. Kỹ thuật săn mồi tinh vi giúp chúng duy trì mức năng lượng cần thiết cho chuyến di cư dài qua Thái Bình Dương.

Nghiên cứu các loài động vật có vú biển như cá voi và cá heo vốn đã rất khó khăn. Tuy nhiên, với sự phát triển của công nghệ hiện đại, việc theo dõi và hiểu rõ hành vi của chúng đã trở nên dễ dàng hơn. Trong nghiên cứu này, các nhà khoa học đã sử dụng thẻ đặc biệt và máy bay không người lái để quan sát cá voi cả trên mặt nước và dưới nước.

Nhà nghiên cứu MMRP William Gough cho biết: 'Chúng tôi đã gắn thẻ cốc hút không xâm lấn lên cá voi và sử dụng máy bay không người lái để theo dõi những cá voi lưng gù sử dụng lưới bong bóng ở đông nam Alaska'. Quá trình này yêu cầu sự khéo léo và chính xác cao để gắn thẻ thành công và điều khiển máy bay không người lái hiệu quả.

Trên toàn cầu, các loài động vật có vú biển như cá voi phải đối mặt với nhiều mối đe dọa từ suy thoái môi trường sống, biến đổi khí hậu, đánh bắt quá mức, đến ô nhiễm hóa chất và tiếng ồn. Trong số 92 loài cá voi được biết đến, có tới 25% có nguy cơ tuyệt chủng. Hiểu rõ các hành vi săn mồi quan trọng cho sự sống còn của cá voi có thể giúp các nhà bảo tồn thiết kế các chiến lược bảo vệ hiệu quả hơn.

'Hành vi tìm kiếm thức ăn của cá voi lưng gù thật sự độc đáo và thú vị', Gough nhận xét. 'Chứng kiến những con vật này thể hiện hành vi phức tạp trong môi trường tự nhiên là một trải nghiệm tuyệt vời. Khi chúng không còn trong tầm nhìn, dữ liệu thu thập từ các công cụ nghiên cứu trở nên vô giá để hiểu thêm về chúng'.

Với sự phát triển không ngừng của các công cụ nghiên cứu, chúng ta có thể kỳ vọng sẽ có nhiều phát hiện mới về hành vi của cá voi trong tương lai. Giáo sư Bejder cho biết: 'Dữ liệu thu thập từ nghiên cứu này rất phong phú, giúp chúng ta hiểu rõ hơn về cơ chế và năng lượng của lưới bong bóng'. Ông cũng hy vọng rằng việc nghiên cứu các phương pháp kiếm ăn khác của cá voi lưng gù, như lưới bong bóng hợp tác, kiếm ăn trên bề mặt và dưới đáy, sẽ mang đến những hiểu biết quan trọng hơn.

Tiến sĩ Andy Szabo, Giám đốc điều hành và đồng trưởng bộ phận nghiên cứu tại AWF, kết luận: 'Cá voi lưng gù đã chứng minh sự linh hoạt và sáng tạo trong việc sử dụng các công cụ tinh vi để bắt mồi. Khi môi trường đại dương tiếp tục thay đổi, tôi hy vọng rằng sự khéo léo này sẽ giúp cá voi thích nghi và tồn tại.'