Các biến chứng sau phẫu thuật vá màng nhĩ là gì?

1. Màng nhĩ và nguyên nhân thủng

1.1. Tính chất của màng nhĩ

Khi có âm thanh đến tai, màng nhĩ rung. Tần số rung phụ thuộc vào cường độ sóng âm. Nếu màng nhĩ bị tổn thương, khả năng tiếp nhận âm thanh giảm và thính giác suy giảm. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, có thể dẫn đến thủng màng nhĩ.

Màng nhĩ bị thủng do những nguyên nhân nào?

Màng nhĩ cũng chống lại vi khuẩn và vật sắc nhọn vào tai, giữ cho phần trong tai không bị tổn thương hoặc nhiễm trùng. Tuy nhiên, tác động mạnh từ bên ngoài có thể làm màng nhĩ thủng, gây ra sự mất chức năng. Để khắc phục điều này, phẫu thuật vá màng nhĩ thường được thực hiện.

1.2. Nguyên nhân gây thủng màng nhĩ

Tình trạng thủng màng nhĩ có thể do nhiều nguyên nhân, bao gồm:

• Viêm tai giữa: tình trạng dịch mủ tích tụ trong hòm nhĩ gây viêm nhiễm có thể làm tăng áp lực lên màng nhĩ. Nếu tình trạng này trở nên nghiêm trọng hơn, có thể dẫn đến tổn thương hoặc rách màng nhĩ.

• Chấn thương sọ não: những tai nạn gây chấn thương cho vùng xương sọ có thể ảnh hưởng đến cấu trúc và hoạt động của vùng tai trong và tai giữa (bao gồm màng nhĩ).

Va chạm trong tai và hậu quả đến màng nhĩ

• Chấn thương trực tiếp: va chạm trực tiếp vào tai có thể gây tổn thương màng nhĩ. Thường xảy ra khi lấy ráy tai mà không cẩn thận.

• Chấn thương gián tiếp: áp lực không cân bằng giữa bên trong và bên ngoài tai có thể làm thủng màng nhĩ. Ví dụ như khi lặn dưới nước sâu, bị mìn nổ,... hoặc bị va đập mạnh vào tai.

2. Quá trình phẫu thuật vá màng nhĩ như thế nào?

Khi màng nhĩ bị tổn thương, bác sĩ sẽ đánh giá tình trạng của từng bệnh nhân và đề xuất phương pháp điều trị phù hợp. Trong những trường hợp nhỏ và nhẹ, bệnh nhân có thể được sử dụng gel hoặc mô mỏng để phục hồi màng nhĩ. Tuy nhiên, nếu phương pháp này không đủ hiệu quả hoặc tổn thương nặng, phẫu thuật sẽ là lựa chọn. Hầu hết bệnh nhân phải phẫu thuật màng nhĩ do viêm tai mạn tính và sự không hiệu quả của kháng sinh.

Phương pháp phẫu thuật hồi phục màng nhĩ

Quá trình phẫu thuật màng nhĩ không quá phức tạp, nhưng yêu cầu sự tỉ mỉ, cẩn thận từ bác sĩ. Theo phương pháp truyền thống, mô sẹo và mô thừa trong tai giữa được loại bỏ bằng tia laser. Sau đó, bác sĩ sẽ sử dụng vỏ sợi cơ hoặc tĩnh mạch để lấy mẫu mô. Mẫu mô này sẽ được ghép vào phần màng nhĩ bị rách hoặc thủng để hàn lại.

Ngoài ra, còn có nhiều phương pháp phẫu thuật khác như vá màng nhĩ qua ống tai hoặc tiếp cận từ phía sau tai. Các phương pháp này thường mất khoảng 2 - 3 giờ. Bệnh nhân có điều kiện có thể chọn phẫu thuật màng nhĩ nội soi để giảm đau và thời gian hồi phục.

3. Các biến chứng thường gặp sau phẫu thuật vá màng nhĩ

Sau khi phẫu thuật vá màng nhĩ, bệnh nhân có thể gặp phải các triệu chứng như chảy máu, dị ứng với thuốc, viêm nhiễm ở khu vực phẫu thuật, hoặc tác dụng phụ của thuốc gây mê. Tuy nhiên, những vấn đề này có thể được xử lý và hồi phục nhanh chóng. Ngoài ra, cũng cần lưu ý một số biến chứng nghiêm trọng hơn và hiếm gặp như:

• Chóng mặt, choáng váng sau phẫu thuật.

Bệnh nhân có thể mất thính giác sau khi phẫu thuật

• Thính giác có thể bị mất tạm thời, ở mức độ nặng hoặc vừa.

• Xương tai giữa có thể bị tổn thương trong quá trình phẫu thuật dẫn đến mất thính giác.

• Dây thần kinh vị giác và dây thần kinh mặt có thể bị ảnh hưởng.

• Vết rách hoặc thủng trên màng nhĩ có thể không hồi phục như mong đợi.

• Viêm tai giữa mạn tính có thể do sự phát triển của lớp da thừa phía sau màng nhĩ, còn được gọi là Cholesteatoma.

4. Trước khi phẫu thuật vá màng nhĩ cần chuẩn bị những gì?

Trước khi phẫu thuật màng nhĩ, bác sĩ cần thông báo cho bệnh nhân về một số vấn đề như:

• Bác sĩ cần giải thích cho người nhà và bệnh nhân biết rõ về các biến chứng có thể xảy ra trong và sau quá trình phẫu thuật.

• Bệnh nhân cần cắt tóc ngắn gọn để hạn chế việc tóc quá dài xâm nhập vào tai và gây viêm nhiễm sau phẫu thuật. Thường người bệnh sẽ được cắt tóc ngắn ở vành tai, với chiều dài khoảng 2cm.

Tiến hành xét nghiệm máu trước khi phẫu thuật

• Bệnh nhân cần thực hiện một số xét nghiệm như đông máu, đường huyết, công thức máu, và ure máu.

• Bệnh nhân cần khai báo đầy đủ với bác sĩ về các bệnh lý nội khoa đang mắc phải, ví dụ như cao huyết áp, lao phổi, tiểu đường,...

• Khai báo các loại thực phẩm chức năng hoặc thuốc đang sử dụng. Để tránh dị ứng thuốc, cũng nên báo cáo với bác sĩ về các dị ứng của cơ thể, chẳng hạn như dị ứng thuốc gây mê, thuốc tây, cao su.

• Trước khi vá màng nhĩ, nếu cảm thấy không khỏe, bệnh nhân cần báo với bác sĩ để kiểm tra hoặc hoãn lịch phẫu thuật.

• Từ nửa đêm trước ngày phẫu thuật, bệnh nhân không được ăn uống bất kỳ thứ gì. Nếu đói hoặc khát, có thể uống một ít nước.

5. Cách chăm sóc bệnh nhân sau khi vá màng nhĩ

Sau khi phẫu thuật, bác sĩ thường dùng một ít bông để nhét vào tai bệnh nhân. Một số trường hợp, bệnh nhân phải nhét bông liên tục khoảng một tuần. Để ngăn vi khuẩn tấn công và gây viêm nhiễm, bác sĩ sẽ băng gạc bên ngoài tai. Nếu tình trạng bệnh nhân ổn định, bác sĩ sẽ cho xuất viện về nhà và kê toa thuốc bao gồm thuốc uống, thuốc nhỏ tai, và băng gạc.

Sử dụng thuốc giảm đau nếu bệnh nhân bị đau tai nhiều

Sau khi phẫu thuật màng nhĩ, bệnh nhân thường có cảm giác đau trong tai. Nếu đau ở mức độ vừa phải, có thể cho bệnh nhân dùng thuốc giảm đau trong 2 - 3 ngày. Trường hợp đau dữ dội hoặc thuốc giảm đau không hiệu quả, cần kiểm tra để đề phòng viêm nhiễm hoặc tụ máu tại vết mổ.

Sau phẫu thuật, bệnh nhân thường được chỉ định dùng kháng sinh (dạng tiêm hoặc uống) trong 5 ngày để phòng ngừa viêm nhiễm. Sau 1 tuần, bác sĩ sẽ kiểm tra tình trạng vết vá màng nhĩ và tiến hành rút bấc, cắt chỉ. Trong quá trình hồi phục, bệnh nhân cần tránh để nước vào tai, không hoạt động mạnh như chạy nhảy, bơi lội. Tránh đến nơi đông người để giảm nguy cơ nhiễm khuẩn qua đường miệng hoặc mũi, gây ảnh hưởng đến tai.

Phẫu thuật vá màng nhĩ là phương pháp can thiệp hiệu quả, được áp dụng cho nhiều bệnh nhân. Tuy nhiên, để đạt kết quả tốt nhất, bệnh nhân cần tuân thủ mọi chỉ dẫn của bác sĩ. Người nhà cũng cần chú ý và chăm sóc bệnh nhân kỹ lưỡng sau phẫu thuật để đảm bảo hồi phục nhanh chóng.