Các biến chứng thường gặp trong quá trình mang thai mà mẹ cần biết

1. Khái niệm và nguyên nhân của các biến chứng trong sản khoa

Tai biến sản khoa là thuật ngữ y học chỉ những vấn đề và biến chứng có thể xảy ra khi mang thai, sinh con và sau khi sinh. Những tai biến này ảnh hưởng lớn đến sức khỏe của cả mẹ bầu và thai nhi. Đặc biệt, nếu không được can thiệp kịp thời, chúng có thể gây tử vong cho cả mẹ và thai nhi.

Tai biến sản khoa là những biến chứng và tình huống nguy hiểm mà mẹ bầu cần lưu ý

Dưới đây là một số nguyên nhân chính gây tai biến sản khoa:

• Tình trạng sức khỏe của mẹ bầu có ảnh hưởng lớn đến nguy cơ tai biến sản khoa. Tiền sử bệnh lý như tiểu đường, bệnh tim mạch, huyết áp cao, bệnh thận, tiền sử tai biến sản khoa và các dị tật thai nhi trong thai kỳ trước là những yếu tố có thể tăng nguy cơ xảy ra tai biến sản khoa.
• Tuổi tác cũng là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến nguy cơ tai biến sản khoa. Mẹ bầu quá trẻ hoặc quá già đều có nguy cơ cao hơn.
• Chế độ ăn uống không cân đối, thiếu các chất dinh dưỡng quan trọng như axit folic, sắt, canxi, và các dưỡng chất khác có thể gây ra các vấn đề sức khỏe, làm tăng nguy cơ mắc các biến chứng thai kỳ.
• Mẹ bầu béo phì, thừa cân cũng là một yếu tố tăng nguy cơ tai biến sản khoa.
• Sử dụng thuốc lá, chất kích thích hoặc các loại chất gây nghiện khác cũng là nguyên nhân gây tai biến sản khoa.
• Có tiền sử phẫu thuật trước đó như: mổ lấy thai, phẫu thuật u xơ tử cung,....
• Một số nguyên nhân đặc biệt, chẳng hạn như mẹ bầu mang đa thai, điều này tạo áp lực lớn hơn cho các cơ quan và hệ thống trong cơ thể mẹ, dẫn đến nguy cơ tai biến thai sản.
• Sử dụng thuốc điều trị bệnh trong 3 tháng đầu của thai kỳ mà không có sự đồng ý hoặc hướng dẫn cụ thể từ bác sĩ cũng là một nguyên nhân gây tai biến sản khoa.

Những tai biến sản khoa phổ biến mẹ bầu cần biết

Trong suốt quá trình thai kỳ, có nhiều tai biến sản khoa phổ biến mà mẹ bầu cần nắm rõ, bao gồm:

Mang thai ngoài tử cung 

Mang thai ngoài tử cung là trường hợp thai nhi phát triển ở bên ngoài tử cung thay vì bên trong tử cung, nơi mà thai nhi thường phát triển và lớn lên. 

Tình trạng này đối với thai phụ có nguy cơ rất cao vì khi thai nhi phát triển ngoài tử cung, có thể gây tổn thương cho tử cung hoặc các cơ quan khác bên ngoài tử cung. Nếu không phát hiện và can thiệp kịp thời, mang thai ngoài tử cung có thể dẫn đến chảy máu nội tiết và đe dọa tính mạng của thai phụ. Do đó, quan trọng phải theo dõi và chẩn đoán kịp thời để can thiệp và điều trị tình trạng này một cách an toàn.

Mang thai ngoài tử cung là một trong những biến chứng phức tạp trong lĩnh vực sản phụ khoa

Nhau thai bong non

Nhau thai đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp chất dinh dưỡng và oxy cho thai nhi. Khi xảy ra hiện tượng nhau thai bong non, có thể dẫn đến những vấn đề nghiêm trọng đe dọa tính mạng của cả mẹ và thai nhi. Các triệu chứng của nhau bong non bao gồm cổ tử cung giãn mỏng, đau bụng đột ngột, chảy máu âm đạo, choáng đầu, và vấn đề về tim thai. Hiện tượng này có thể xảy ra bất cứ lúc nào sau 20 tuần thai kỳ, nhưng thường phổ biến trong 3 tháng cuối của thai kỳ.

Nhau thai bong non là một trong những tình huống nguy hiểm, cần được cấp cứu ngay lập tức để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và thai nhi.

Rau tiền đạo

Tai biến sản khoa rau tiền đạo xảy ra khi rau thai phủ kín toàn bộ cổ tử cung của mẹ, gây ra nhiều vấn đề về sức khỏe cho cả mẹ và thai nhi. Tai biến này có thể dẫn đến các triệu chứng và tác động sau:

• Chảy máu âm đạo, đây là dấu hiệu phổ biến nhất và thường xảy ra đột ngột.
• Đau ở phía dưới của tử cung.
• Trong một số trường hợp, mẹ bầu có thể gặp phải các cơn co thắt kèm theo xuất huyết, đây là biểu hiện nguy hiểm và cần được cấp cứu y tế ngay lập tức.

Sa dây rốn 

Sa dây rốn là một thuật ngữ y học trong lĩnh vực sản phụ khoa, mô tả tình trạng khi dây rốn, một sợi dây nối giữa thai nhi và tử cung của mẹ bị đứt hoặc gặp vấn đề khác. Hậu quả của tình trạng này có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của thai nhi và đe dọa tính mạng của cả mẹ bầu và thai nhi trong trường hợp nghiêm trọng.

Sa dây rốn là tình trạng dây rốn của thai nhi bị sa xuống phía trước của ngôi thai

Triệu chứng của tình trạng sa dây rốn có thể gồm: cảm giác dây rốn trong âm đạo, có nước ối nhiều, dây nhau thai sa ra ngoài qua âm hộ, thai ở vị trí cao, có thể gây vỡ ối,...

Khi một bà bầu có triệu chứng hoặc nghi ngờ về sa dây rốn, cần đi ngay đến Trung tâm y tế gần nhất để được các bác sĩ chuyên khoa giúp đỡ kịp thời.

Tiền sản giật và sản giật 

sản giật và sản giật là hai tình trạng nguy hiểm trong thai kỳ có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của cả bà bầu và thai nhi. Dưới đây là mô tả chi tiết về hai tình trạng này:

Tiền sản giật thường xảy ra sau 20 tuần thai kỳ. Đây là một biến chứng liên quan đến sự tăng huyết áp ở bà bầu và có thể gây tổn thương cho các cơ quan quan trọng như gan, thận, và hệ thống máu. Triệu chứng của tiền sản giật có thể gồm tăng huyết áp, đau đầu, phù toàn thân, thiếu máu,... Nếu không được can thiệp kịp thời, tiền sản giật có thể dẫn đến sản giật.

Sản giật là một biến chứng nguy hiểm của tiền sản giật, thường xảy ra sau tiền sản giật, bao gồm các cơn co giật gây nguy hiểm cho cả bà bầu và thai nhi. Triệu chứng của sản giật bao gồm co giật, mất ý thức, và các vấn đề về hô hấp. Sản giật đòi hỏi can thiệp y tế ngay lập tức.

Băng huyết sau sinh

Băng huyết sau sinh xảy ra khi bà bầu mất một lượng lớn máu sau khi sinh con, thường trong khoảng 24 giờ sau sinh. Đây là một biến chứng nghiêm trọng có thể đe dọa tính mạng của bà sau khi sinh.

Băng huyết sau sinh là tai biến sản phụ khoa nguy hiểm do mất máu nhiều sau khi sinh 

Nguyên nhân của băng huyết sau sinh là:

• Do đờ tử cung.
• Tổn thương đường sinh dục trong quá trình sinh nở.
• Bất thường về bánh rau như: rau cải răng lược, rau tiền đạo,...
• Rối loạn chảy máu sau sinh.

Băng huyết sau sinh cần can thiệp y tế ngay lập tức để kiểm soát sự mất máu và đảm bảo an toàn cho mẹ bầu. Các biện pháp điều trị có thể bao gồm sử dụng thuốc, phẫu thuật để kiểm soát xuất huyết, truyền máu, hoặc các biện pháp khác tùy thuộc vào tình trạng cụ thể của bệnh nhân. 

Những trường hợp tai biến sản phụ khoa nói trên đều có thể đe dọa tính mạng của mẹ và thai nhi. Do đó, để đảm bảo an toàn trong thai kỳ, mẹ bầu ngoài việc duy trì lối sống lành mạnh, nghỉ ngơi đầy đủ và ăn uống cân đối, tiêm phòng đầy đủ, việc thăm khám thai định kỳ và theo dõi các triệu chứng là rất quan trọng. 

Bài viết trên đây chỉ nhắc đến một số tai biến sản phụ khoa thường gặp, ngoài ra còn nhiều tai biến nguy hiểm khác như ối vỡ sớm, rau cải răng lược, vỡ tử cung, nhiễm trùng hậu sản, uốn ván rốn sơ sinh, thuyên tắc ối,... Vì vậy, nếu bạn có yếu tố nguy cơ hoặc nhận thấy bất kỳ triệu chứng bất thường nào, hãy đến ngay các cơ sở y tế để được thăm khám, điều trị kịp thời.