Cháy nắng là tình trạng da trở nên nóng, bong tróc và đau rát do tiếp xúc quá mức với tác động của tia UV. Cháy nắng kéo dài có thể gây lão hóa da sớm và tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư da. Dưới đây là những biện pháp tự nhiên giúp chữa trị da bị cháy nắng một cách an toàn.

Trong cuộc sống hàng ngày, những làn da nhạy cảm thường gặp tình trạng cháy nắng hoặc rám nắng. Trong khi rám nắng là hiện tượng da bị sạm đen sau khi tiếp xúc với tác động của tia cực tím. Cháy nắng thường gây khó chịu hơn vì làm nóng da và gây đau rát. Cháy nắng có thể từ đỏ nhẹ, bong tróc đến phồng rộp, tạo cảm giác khó chịu, đau đớn, mất thẩm mỹ và tăng nguy cơ phát triển thành ung thư da.

Cháy nắng là tình trạng tổn thương tế bào da do phản ứng viêm đối với bức xạ tia cực tím (UV) tại lớp ngoài cùng của da. Nguyên nhân chính là thiếu hụt melanin, một sắc tố mang lại màu sắc cho làn da và bảo vệ da khỏi tác động của ánh nắng mặt trời. Khi tiếp xúc với tia cực tím (UV), melanin bảo vệ da bằng cách làm da sậm màu. Lượng melanin được cơ thể sản xuất được định rõ bởi yếu tố di truyền. Đối với những người có ít melanin, tiếp xúc dài hạn với ánh nắng mặt trời mà không có biện pháp bảo vệ có thể làm sưng, đỏ và đau, gây cháy nắng.

Khi bị cháy nắng, da của bạn có thể:

• Nóng hoặc đau rát khi chạm vào.
• Bong tróc vài ngày sau khi bị cháy nắng.
• Phồng rộp nếu cháy nắng nặng.
• Nếu làn da trắng, da có thể đỏ hoặc hồng. Đối với làn da đen hoặc nâu, màu da có thể không thay đổi rõ ràng.

Thường xuyên chịu cháy nắng tăng nguy cơ tổn thương do tia UV, gây ra những vấn đề sau:

• Tổn thương mắt có thể dẫn đến đục thủy tinh thể.
• Lão hóa da sớm, bao gồm các vết đốm, tàn nhang, nếp nhăn và chảy xệ.
• Ung thư da: biểu hiện tiền ung thư là các mảng sần sùi có vảy, các vết loét không lành, các tổn thương nhiều màu. Những tổn thương thường xuất hiện ở các khu vực tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời như cánh tay, lưng, tai, mặt và chân.

Vậy làm thế nào để chăm sóc da bị cháy nắng? Sau khi bị cháy nắng, da thường bắt đầu bong tróc, điều này là dấu hiệu của việc loại bỏ tế bào tổn thương. Đừng:

• Sử dụng sáp dầu trên vùng da cháy nắng.
• Chườm đá lên vùng da cháy nắng.
• Nặn vết phồng rộp.
• Gãi hoặc loại bỏ lớp da bong tróc.
• Mặc quần áo bó sát vào vùng da cháy nắng.

Đối với người lớn, có những cách chăm sóc da bị cháy nắng như sau:

• Tránh tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời.
• Làm mát da bằng nước sạch từ vòi sen, trong bồn tắm hoặc khăn ẩm.
• Thoa hoặc xịt kem dưỡng da nhẹ chứa lô hội, hydrocortisone, thuốc mỡ hoặc kem dưỡng ẩm sau khi ra khỏi nắng.
• Uống nhiều nước để giảm nhiệt và ngăn mất nước.
• Sử dụng thuốc giảm đau như paracetamol hoặc ibuprofen nếu cần.
• Che phủ vùng da bị cháy nắng khỏi ánh nắng trực tiếp cho đến khi da hoàn toàn lành.

Đối với trẻ nhỏ, da sẽ lành nhanh hơn so với da người lớn, nhưng cũng ít khả năng tự bảo vệ, có thể bị tổn thương nặng khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.

Trẻ dưới 6 tháng không nên tiếp xúc trực tiếp với ánh sáng mặt trời quá lâu. Trẻ sơ sinh trên 6 tháng cần được bảo vệ khỏi ánh nắng mặt trời và đeo kính râm chống tia UV để bảo vệ mắt.

Nếu trẻ bị cháy nắng, làm theo hướng dẫn sau:

• Trẻ dưới 1 tuổi không nên tự ý sử dụng các cách chăm sóc tại nhà, cần tham khảo ý kiến của bác sĩ nhi khoa ngay lập tức. Đối với trẻ từ 1 tuổi trở lên, hãy liên hệ với bác sĩ nếu trẻ có dấu hiệu đau nặng, phồng rộp, hoặc sốt trên 38,5°C.
• Sau khi bé bị cháy nắng, hãy tắm bé bằng nước sạch để làm mát da.
• Thoa kem dưỡng ẩm nhẹ để làm dịu da. Có thể sử dụng kem chứa calamine. Tránh sử dụng kem có chất kháng histamin và không sử dụng kem y tế như hydrocortisone hoặc benzocaine trừ khi được bác sĩ nhi khoa hướng dẫn.
• Tránh đổ rượu hoặc cồn vì có thể làm lạnh da, làm tổn thương nặng hơn.
• Cháy nắng có thể làm mất nước cho trẻ. Hãy đảm bảo bé uống đủ nước hoặc nước trái cây để thay thế chất lỏng mất đi trong cơ thể. Liên hệ với bác sĩ nếu bé tiểu ít hơn bình thường.
• Tránh ánh nắng hoàn toàn cho đến khi vùng da cháy nắng lành lại hoàn toàn.

Bạn có thể ngăn chặn cháy nắng và giảm nguy cơ tổn thương từ ánh nắng mặt trời bằng những biện pháp sau:

• Tránh tắm nắng, đặc biệt là sau khi sử dụng thuốc hoặc các sản phẩm làm tăng độ nhạy cảm của da.
• Hạn chế tiếp xúc với ánh nắng mặt trời trong khoảng từ 10 giờ sáng đến 4 giờ chiều, thời điểm tia UV rất mạnh.
• Khi buộc phải tiếp xúc với tia UV, hãy sử dụng kính chống nắng để lọc tia UV; mặc quần áo bảo hộ như áo sơ mi dài tay, quần dài và mũ rộng vành.
• Thoa kem chống nắng hàng ngày để chống lại tia UVA và UVB. Thoa lại sau mỗi 90 phút khi ở ngoài trời và thường xuyên hơn sau khi bơi lội và đổ mồ hôi.

Hãy đến gặp bác sĩ nếu bạn có các dấu hiệu sau:

• Vết phồng rộp trên 20% cơ thể (như toàn bộ chân, lưng hoặc cả hai cánh tay) hoặc sưng tấy nghiêm trọng.
• Dấu hiệu mất nước như chóng mặt, miệng khô, mệt mỏi, khát nước và giảm tiểu tiện.
• Vùng da cháy nắng đau đớn nhiều.
• Dấu hiệu nhiễm trùng như cảm giác lạnh, sốt từ 38.5oC trở lên, hoặc mụn nước có mủ.
• Cháy nắng ở trẻ dưới 1 tuổi.

Cháy nắng xảy ra khi tia UV gây tổn thương da. Cháy nắng thường xuyên có thể dẫn đến lão hóa da sớm và ung thư da. Bạn có thể tự điều trị hầu hết các vết cháy nắng tại nhà, nhưng khi tổn thương da nặng, việc chăm sóc y tế có thể cần thiết. Hãy tìm hiểu cách bảo vệ làn da từ cháy nắng ngay từ đầu để tránh tình trạng này.

• Trắc nghiệm: Kiểm tra kiến thức của bạn về kem chống nắng
• Làn da đang phải đối mặt với ánh sáng xanh như thế nào?
• Chăm sóc da cháy nắng và sạm đen