1. Thời gian kiêng cữ sau sinh cần bao lâu là hợp lý?
Theo quan điểm dân gian, phụ nữ sau khi sinh cần nghỉ dưỡng khoảng 3 tháng (hoặc lâu hơn). Trong thời gian này, phụ nữ cần ở trong phòng kín, hạn chế tiếp xúc với người khác, tránh làm việc hoặc tắm rửa.
Tuy nhiên theo các chuyên gia y tế, phụ nữ sau sinh nên kiêng cữ trong khoảng 1 tháng. Trong thời gian này, người mẹ cần tuân thủ một số nguyên tắc về dinh dưỡng, sinh hoạt để cơ thể phục hồi tốt, đồng thời đảm bảo cung cấp đủ sữa cho bé sơ sinh. Ngoài sự nỗ lực của bản thân, vai trò của chồng và gia đình cũng rất quan trọng trong việc giúp mẹ sau sinh vượt qua giai đoạn này.
Phụ nữ cần kiêng cữ ít nhất 1 tháng sau khi sinh
2. Những điều cần thực hiện trong thời gian kiêng cữ sau sinh
Trong giai đoạn nghỉ ngơi và kiêng cữ sau khi sinh, có 10 điều sau đây giúp mẹ bầu duy trì chế độ dinh dưỡng, chăm sóc và nghỉ ngơi đúng cách cho bé.
2.1. Tránh kiêng cữ quá mức
Một số người tin rằng sau khi sinh, phụ nữ cần ăn thực phẩm khô, mặn để da thịt săn chắc. Tuy nhiên, việc tiêu thụ mặn có thể ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của người mẹ, gây táo bón và tăng huyết áp.
Trong thời gian kiêng cữ sau khi sinh, phụ nữ không nên kiêng cữ quá mức, mà vẫn cần bổ sung đầy đủ dinh dưỡng cần thiết để phục hồi sức khỏe và sản xuất sữa cho con. Vì hệ miễn dịch của mẹ còn yếu, việc ăn đa dạng thực phẩm, đặc biệt là rau xanh và vitamin, được khuyến khích.
Các loại thực phẩm mà phụ nữ sau sinh nên tránh bao gồm: thực phẩm lên men, thực phẩm sống, thực phẩm đông lạnh, và thực phẩm đã qua chế biến sẵn.
2.2. Không nên tập thể dục quá nặng
Tập thể dục giúp phụ nữ sau sinh giảm cân và nhanh chóng lấy lại vóc dáng, nhưng tập thể dục quá mức có thể làm cho cơ thể mệt mỏi và khó phục hồi. Đối với phụ nữ sau sinh phẫu thuật, việc tập thể dục để cải thiện tuần hoàn máu rất quan trọng.
Mẹ cần đi bộ chậm rãi và thực hiện các động tác nhẹ nhàng trong thời kỳ này.
2.3. Tránh khiêng vác vật nặng
Sau khi sinh, mẹ không nên lao động cường độ cao ngay lập tức. Việc khiêng vật nặng hoặc làm việc mệt mỏi có thể ảnh hưởng đến vết mổ hoặc tổn thương ở vùng kín chưa được phục hồi. Nên hạn chế việc nắm, giơ tay lên cao.
2.4. Không tự ý dùng thuốc
Mẹ sau khi sinh và đang cho con bú không nên tự ý sử dụng thuốc hoặc các loại thực phẩm chức năng mà không có sự chỉ định của bác sĩ. Những loại này có thể lọt vào sữa mẹ và ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ.
2.5. Tránh hành động tình dục
Sau khi sinh, mẹ cần để cơ thể phục hồi từ 4 đến 6 tuần, không nên thực hiện hành động tình dục quá sớm. Hành động này có thể gây ra chảy máu ở vùng kín và tăng nguy cơ nhiễm trùng.
2.6. Giảm căng thẳng và mệt mỏi
Tâm trạng mệt mỏi và căng thẳng sẽ ảnh hưởng đến chất lượng sữa mẹ và việc chăm sóc con. Nếu việc chăm sóc con và việc nhà khiến bạn mệt mỏi, hãy chia sẻ với chồng và gia đình để được hỗ trợ.
Phụ nữ sau sinh thường cảm thấy mệt mỏi và căng thẳng
2.7. Tránh uống rượu, thức uống có cồn và cafein
Thức uống chứa cồn như rượu, bia có thể lọt vào sữa mẹ, gây ảnh hưởng đến chất lượng sữa và sức khỏe của em bé. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, việc tiêu thụ thường xuyên rượu bia sẽ làm giảm lượng sữa mẹ tiết ra. Ngoài ra, thức uống này cũng có thể tăng nguy cơ huyết áp cao cho mẹ.
Cà phê và các thức uống có chứa caffein cũng có thể đi vào sữa mẹ, khiến cho em bé khó ngủ và rối loạn giấc ngủ. Thay vào đó, mẹ nên kiêng cữ uống nhiều nước lọc, nước trái cây và sữa để cơ thể được khỏe mạnh.
2.8. Hạn chế tắm nước lạnh
Trong giai đoạn kiêng cữ sau sinh, mẹ nên tránh tắm nước lạnh hoặc đi bơi để tránh cảm lạnh và nguy cơ nhiễm khuẩn. Thường sau 3 - 4 ngày, mẹ có thể tắm hoặc lau người bằng nước ấm để làm sạch cơ thể. Hãy tắm hoặc lau người trong phòng kín gió và không ngâm nước quá lâu.
Ngoài ra, sau khi tắm, mẹ có thể xông hơi bằng lá tía tô, vỏ cam, hoặc vỏ bưởi để giữ ấm cơ thể và kích thích quá trình bài tiết chất thải.
2.9. Duy trì vệ sinh răng miệng đúng cách
Mẹ thường thích thơm, hôn con, nhưng vi khuẩn từ răng miệng có thể lây nhiễm và gây bệnh cho trẻ. Vì vậy, hãy chăm sóc và vệ sinh răng miệng thường xuyên bằng cách súc miệng với nước muối và đánh răng hàng ngày.
2.10. Dành thời gian cho việc nghỉ ngơi
Trong giai đoạn kiêng cữ sau sinh, việc nghỉ ngơi và ngủ đủ giấc rất quan trọng. Giấc ngủ giúp giảm căng thẳng sau sinh, cải thiện tinh thần và giúp cơ thể sản xuất nhiều sữa hơn để nuôi con.
Nghỉ ngơi đầy đủ giúp mẹ chăm sóc con tốt hơn
Ngoài ra, nên hạn chế việc sử dụng laptop, điện thoại, máy tính bảng, tivi,... để tránh ảnh hưởng đến thị lực và sự phát triển của trẻ.
Nên thiết kế phòng nghỉ của mẹ và trẻ thoáng đãng, kín đáo, sạch sẽ và không có tiếng ồn để có thể nghỉ ngơi tốt nhất.
3. Dấu hiệu mẹ cần đi thăm bác sĩ
Trong thời gian kiêng cữ sau sinh, nếu mẹ gặp phải các dấu hiệu sau đây, nên đi thăm bác sĩ ngay:
- Sốt cao hơn 38°C.
- Vết mổ hoặc vết cắt tại vùng kín bị đỏ, chảy mủ.
- Sản phụ ra nhiều dịch bất thường, có cục máu đông.
- Sự xuất hiện của dịch âm đạo có mùi khó chịu.
- Cảm giác đau đầu mãnh liệt, thay đổi thị lực.
- Tiểu buốt, tiểu són, không thể kiểm soát được vấn đề tiểu tiện.
- Sưng vùng vú, chảy máu, nứt núm vú.
- Cảm giác đau bụng kéo dài.
- Cảm giác đau ngực, ho, nôn mửa hoặc buồn nôn.
- Tâm trạng hoảng loạn, có biểu hiện của trầm cảm sau sinh, đặc biệt là có ý định tự tử hoặc tổn hại trẻ.
Đây là các tín hiệu cảnh báo về vấn đề tâm lý hoặc sức khỏe của mẹ, không nên bỏ qua vì có thể gây nguy hiểm cho cả mẹ và em bé. Chồng và người thân cần phải chăm sóc và hỗ trợ mẹ bầu trong thời gian này, giúp mẹ vượt qua khó khăn và nuôi dạy con tốt nhất có thể.
4. Tác động của việc không kiêng cữ tốt sau sinh
Theo các bác sĩ sản khoa, nếu không tuân thủ quy tắc kiêng cữ sau sinh, mẹ dễ mắc phải các vấn đề hậu sản. Triệu chứng thường gặp là đau lưng, mệt mỏi, đau đầu, đau nhức khớp, suy giảm sức khỏe và tâm trạng không ổn định.
Kiêng cữ không đúng cách có thể gây ra các vấn đề hậu sản
Đặc biệt, phần sinh dục của phụ nữ sau sinh cần ít nhất 4 - 6 tuần để phục hồi. Quan hệ tình dục sớm có thể gây tổn thương, chảy máu và nhiễm trùng.