Trên phương pháp phân tích cơ bản, các nhà đầu tư thường nhắc đến các chỉ số cơ bản của chứng khoán như nền tảng để lựa chọn cổ phiếu tiềm năng. Nhà đầu tư sử dụng báo cáo tài chính, xu hướng ngành và tình hình kinh tế - xã hội để phân tích, đánh giá và dự đoán tài chính doanh nghiệp cũng như nguy cơ và triển vọng của cổ phiếu trong tương lai.
Hiểu rõ về các chỉ số cơ bản trong chứng khoán là điều rất quan trọng
Nếu phân tích kỹ thuật dựa vào chỉ báo kỹ thuật thì với phân tích cơ bản, nhà đầu tư sẽ đánh giá giá trị cổ phiếu trên thị trường, từ đó đưa ra định giá hợp lý cho doanh nghiệp và tận dụng cơ hội đầu tư và tạo lợi từ cổ phiếu của doanh nghiệp. Các chỉ số cơ bản được tóm tắt trong bài viết dưới đây.
Các chỉ số cơ bản của chứng khoán mà nhà đầu tư mới cần chú ý khi tham gia thị trường
Chỉ số EPS (Lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu)
EPS là chỉ số biểu thị khoản lợi nhuận mà nhà đầu tư có được từ một cổ phiếu. Chỉ số này giúp nhà đầu tư đánh giá khả năng sinh lời của cổ phiếu. Nó càng cao thì khả năng sinh lời càng lớn. EPS cũng dùng để so sánh kết quả kinh doanh giữa các doanh nghiệp để nhà đầu tư đưa ra quyết định.
Tuy nhiên, điểm hạn chế của EPS là chỉ phản ánh kết quả kinh doanh của doanh nghiệp trong 4 quý gần đây. Điều này có thể dẫn đến việc doanh nghiệp tăng EPS để thu hút nhà đầu tư mới, gây ra sai lệch trong việc đầu tư.
Chỉ số EPS bao gồm 2 loại:
EPS cơ bản: lợi nhuận cơ bản từ một cổ phiếu trên tổng số cổ phiếu đang lưu hành trên thị trường
EPS thâm hụt: bao gồm cả cổ phiếu công ty đang nắm giữ và cổ phiếu ưu đãi hoặc cổ phiếu phát hành thêm và cả trái phiếu chuyển đổi
Chỉ số P/E (Tỷ lệ Giá so với Lợi nhuận)
Chỉ số P/E (Tỷ lệ Giá so với Lợi nhuận) cho thấy mức chi phí mà nhà đầu tư sẵn sàng chi ra để có được một đồng lợi nhuận từ cổ phiếu. P/E thấp có thể do nhiều nguyên nhân, từ vấn đề của doanh nghiệp đến định giá thấp hoặc đang ở đỉnh chu kỳ kinh doanh; ngược lại, P/E cao chỉ ra triển vọng tốt của doanh nghiệp hoặc cổ phiếu định giá cao. P/E cũng là một trong các tiêu chí lựa chọn cổ phiếu phổ biến từ nhiều nhà đầu tư.
Chỉ số P/E khá đơn giản và dễ tính toán, giúp nhà đầu tư đánh giá hiệu quả một doanh nghiệp và định giá chính xác cổ phiếu của doanh nghiệp đó. Tuy nhiên, nhà đầu tư cần lưu ý rằng chỉ số này dễ bị ảnh hưởng bởi các yếu tố khác nhau. Vì vậy, nhà đầu tư cần xem xét kỹ các yếu tố như tiềm năng phát triển của doanh nghiệp, P/E trung bình của ngành và tình hình kinh tế thị trường…
EPS và P/E là những nội dung quan trọng trong bài học chứng khoán cơ bản #2 mà nhà đầu tư có thể tham khảo lại
Chỉ số ROE (Tỷ suất sinh lời trên vốn chủ sở hữu)
ROE là tỷ suất sinh lời trên vốn chủ sở hữu, cho thấy lợi nhuận mà doanh nghiệp thu được từ mỗi đồng vốn chủ sở hữu. Người đầu tư theo trường phái cơ bản thường quan tâm đến chỉ số này vì nó thể hiện hiệu quả sử dụng vốn của doanh nghiệp.
ROE cao cho thấy doanh nghiệp sử dụng vốn hiệu quả, và ngược lại. Tuy nhiên, không chỉ dựa trên chỉ số này để quyết định đầu tư mà nhà đầu tư cần xem xét ROE trung bình của doanh nghiệp, thời gian hoạt động, và các yếu tố khác như thời vụ kinh doanh…
Chỉ số ROE quá cao có thể là dấu hiệu của những nguy cơ do vốn chủ sở hữu quá thấp so với thu nhập ròng. Vì vậy, nhà đầu tư cần phân tích cẩn thận và nghiên cứu kỹ để tránh những quyết định đầu tư không chính xác.
Chỉ số ROA (Tỷ suất sinh lời trên Tài sản)
Chỉ số ROA cho thấy tỷ suất sinh lời trên tổng tài sản. Đây là chỉ số đánh giá khả năng sinh lời từ mỗi đồng tài sản của doanh nghiệp, phản ánh hiệu quả quản lý tài sản mà không phụ thuộc vào cấu trúc tài chính của doanh nghiệp.
ROA cao cho thấy doanh nghiệp sử dụng tài sản hiệu quả bằng cách tối ưu hóa nguồn lực vốn có. Nhà đầu tư thường quan tâm nhiều hơn đến các doanh nghiệp có ROA cao. Tuy nhiên, nhà đầu tư cần phải có cái nhìn khách quan về lĩnh vực hoạt động của doanh nghiệp, so sánh và cân nhắc ROA trong các giai đoạn khác nhau và giữa các đối thủ cùng ngành để có quyết định đầu tư hợp lý nhất. ROE và ROA thường được Mytour nhắc đến trong Báo cáo phân tích doanh nghiệp.
Các chỉ số quan trọng khác trong phân tích cơ bản của chứng khoán
Ngoài các chỉ số cơ bản đã đề cập, nhà đầu tư cũng cần quan tâm đến một số chỉ số chứng khoán quan trọng khác bao gồm:
Chỉ số thanh khoản: khả năng thanh toán các khoản nợ ngắn hạn của doanh nghiệp
Chỉ số nợ D/E: chỉ ra tỷ lệ giữa tài sản doanh nghiệp được hình thành từ vốn chủ sở hữu và các khoản nợ
Chia cổ tức: phần lợi nhuận ròng mà doanh nghiệp trích ra để trả cho cổ đông định kỳ, bằng cổ phiếu hoặc tiền mặt
Trên đây là một số các chỉ số cơ bản của chứng khoán quan trọng mà nhà đầu tư cần xem xét kỹ trước khi quyết định, nhằm bảo vệ vốn và tối đa hóa lợi nhuận. Các nhà đầu tư mới có thể tìm đến các chuyên gia tài chính hoặc công ty chứng khoán uy tín để được hỗ trợ tư vấn và tham gia các khóa học chứng khoán chuyên sâu.