Nhiều cửa hàng ô tô đang đợi chỉ dẫn về việc cho phép các cơ sở bảo dưỡng của các hãng xe tham gia vào dịch vụ đăng kiểm trước khi họ lắp đặt thiết bị.
Một tháng sau khi Chính phủ ban hành Nghị định 30/2023 sửa đổi, bổ sung Nghị định 139/2018 về kinh doanh dịch vụ kiểm định xe cơ giới để mở ra cho nhiều đơn vị tham gia dịch vụ đăng kiểm, vẫn chưa có thông tư hướng dẫn cụ thể về quy trình thực hiện.
Chưa có cửa hàng đăng ký kiểm định xe
Ông Trần Quang Hà, Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học Công nghệ - Bộ Giao thông Vận tải (GTVT), cho biết việc nghiên cứu, xây dựng thông tư sửa đổi, bổ sung Thông tư 18/2019 đang được thực hiện khẩn trương và sẽ được ban hành sớm. Các biện pháp sẽ bao gồm việc trưng dụng đăng kiểm viên tại các cửa hàng đăng kiểm, cũng như chuyên gia của Cục Đăng kiểm Việt Nam tham gia vào các hội đồng đánh giá cấp mới, cấp lại giấy chứng nhận hoạt động cho các cơ sở đăng kiểm và đánh giá điều kiện duy trì hoạt động của họ.
Hệ thống bảo hành, bảo dưỡng tại đại lý ô tô chính hãng. Ảnh: NGUYỄN HẢI
Trò chuyện với phóng viên Báo Người Lao Động, ông Nguyễn Tô An, Phó Cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam, cho biết từ khi Chính phủ ban hành Nghị định 30/2023 đến nay, cơ quan này vẫn chưa nhận được bất kỳ hồ sơ nào đề nghị cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện hoạt động kiểm định xe cơ giới của các cơ sở bảo hành, bảo dưỡng ô tô. 'Vì Nghị định 30/2023 mới chỉ được ban hành một tháng và theo phân cấp, hồ sơ đề nghị cấp giấy chứng nhận của doanh nghiệp phải gửi cho các sở GTVT xem xét, thẩm định nên chúng tôi chưa nhận được hồ sơ. Các doanh nghiệp cần liên hệ với ngành GTVT địa phương để biết liệu chủ trương đầu tư trung tâm đăng kiểm theo quy định mới đã được chấp thuận hay chưa' - ông Tô An chia sẻ.
Đối với các đại lý, hầu hết cơ sở cho biết đang đợi chỉ dẫn cụ thể để có cơ sở thực hiện đầu tư trang thiết bị đăng kiểm phù hợp. Ông Trần Đình Kỷ, Phó Tổng Giám đốc Công ty CP DV Sài Gòn ô tô Gia Định, cho biết ngay khi có quy định cho phép đại lý ô tô tham gia dịch vụ đăng kiểm, công ty đã thành lập bộ phận nhân sự để sẵn sàng thực hiện. Tuy nhiên, công ty chỉ có trang thiết bị phục vụ bảo hành, bảo dưỡng theo quy định của hãng xe mà chưa có thiết bị theo quy định về đăng kiểm.
'Để lắp đặt một dây chuyền kiểm định đối với xe du lịch, có thể tốn khoảng 1,7 tỷ đồng. Ngoài ra, nhân viên tham gia kiểm định phải có chứng chỉ hành nghề; người ký giấy xác nhận đăng kiểm phải hành nghề từ 36 tháng trở lên nên khi tham gia dịch vụ này, chúng tôi phải tuyển thêm nhân sự đáp ứng quy định' - ông Kỷ cho biết.
Tận dụng cơ sở có sẵn
Theo tìm hiểu của phóng viên, một số đại lý ô tô mong muốn được sử dụng trang thiết bị đầu tư trước đó như thiết bị đo khí thải, đo hệ thống thắng... và được sử dụng đội ngũ kỹ thuật viên đã được hãng xe đào tạo với kinh nghiệm lâu năm để phục vụ cho việc kiểm định xe cơ giới, giúp giảm thiểu chi phí.
Chuyên gia đánh giá rằng hầu hết các đại lý ô tô chính hãng có đủ năng lực để thực hiện kiểm định với hệ thống trang thiết bị được đầu tư một cách đầy đủ theo tiêu chuẩn của hãng xe. Việc cho phép các cơ sở bảo hành, bảo dưỡng ô tô tham gia kiểm định xe cơ giới sẽ giúp tận dụng được cơ sở vật chất và nguồn lực con người sẵn có. Không những thế, khi đại lý xe được cung cấp dịch vụ đăng kiểm sẽ không chỉ thu hút khách hàng sử dụng dịch vụ đăng kiểm mà còn thu hút được khách hàng mới nhờ tính tiện lợi.
Các hãng xe như Ford, Honda, Toyota cho biết dù quy định cho phép đại lý tham gia dịch vụ đăng kiểm đã được áp dụng nhưng chưa có kế hoạch cụ thể. Tuy nhiên, họ cam kết hỗ trợ và tạo điều kiện cho đại lý tham gia dịch vụ này.
Theo ông Đào Công Quyết, đại diện của Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), cần có hướng dẫn cụ thể về cơ sở hạ tầng, thiết bị để các đại lý muốn tham gia dịch vụ đăng kiểm có thể lập kế hoạch đầu tư. Cần xem xét yêu cầu về trang thiết bị và quy trình đăng kiểm phù hợp với cơ sở hạ tầng hiện tại của các đại lý ô tô để hoạt động được thuận lợi.
Theo chuyên gia ô tô Nguyễn Minh Đồng, tại châu Âu, việc kiểm định xe cơ giới diễn ra khá dễ dàng, có thể thực hiện tại các đại lý hoặc garage ô tô. Những cơ sở này đảm bảo đầy đủ trang thiết bị đo hệ thống lái, khí thải, hệ thống thắng và chịu trách nhiệm hoàn toàn với kết quả đăng kiểm. 'Ở Việt Nam, việc tham gia dịch vụ đăng kiểm có thể sẽ được thực hiện tốt hơn tại đại lý ô tô vì họ hiểu biết về nguyên lý vận hành của từng loại xe và có đội ngũ kỹ thuật viên có kinh nghiệm' - ông Đồng nhận xét.
Chạy bóng và thổi còi?
Trước nguy cơ xuất hiện tình trạng 'chạy bóng và thổi còi' khi các cơ sở bảo dưỡng tham gia dịch vụ đăng kiểm yêu cầu chủ xe phải thay thế phụ tùng, linh kiện mới được kiểm định, lãnh đạo Cục Đăng kiểm Việt Nam cho biết người tiêu dùng thường rất thông thái, có thể chọn địa điểm đăng kiểm phù hợp. 'Nếu phát hiện đơn vị bảo dưỡng kiêm dịch vụ đăng kiểm đề xuất thực hiện các nội dung không phù hợp hoặc đưa ra yêu cầu sửa chữa không hợp lý, khách hàng có thể từ chối kiểm định và chuyển xe sang địa điểm đăng kiểm khác' - đại diện của Cục Đăng kiểm Việt Nam nói.
Theo chuyên gia kinh tế - PGS-TS Ngô Trí Long, các đại lý, cơ sở bảo dưỡng ô tô muốn tham gia dịch vụ đăng kiểm sẽ phải đầu tư một số tiền đáng kể. Tuy nhiên, sau nhiều giải pháp triển khai mạnh mẽ trong thời gian gần đây, tình trạng quá tải ở các trung tâm đăng kiểm đã được kiểm soát nên nhu cầu không còn quá cao. Do đó, việc bỏ ra một số tiền lớn để tham gia dịch vụ đăng kiểm có thể không phải là ưu tiên của nhiều đại lý, cơ sở bảo dưỡng.