Dữ liệu trong ổ cứng là tài sản vô cùng quý giá, vì nếu mất đi sẽ khiến bạn trở nên “điên đảo”.
Sau một thời gian sử dụng nhất định, các linh kiện điện tử nói chung, linh kiện máy tính nói riêng sẽ bắt đầu gặp sự cố và ổ cứng cũng không phải là ngoại lệ. Tuổi thọ trung bình của ổ cứng HDD kéo dài khoảng 6 năm nhưng không ai có thể biết chính xác thời gian này. Tùy thuộc vào điều kiện và thói quen sử dụng của mỗi người, thời gian sử dụng ổ cứng này có thể kéo dài từ vài ngày đến 3, 5 hoặc 7 năm.
Theo thống kê của công ty sao lưu trực tuyến Backblaze, trong khoảng 18 tháng đầu tiên từ khi sử dụng, ổ cứng hoạt động tốt khoảng 92%, nhưng con số này sẽ giảm dần theo thời gian. Sau 3 năm, ví dụ, hiệu suất hoạt động giảm xuống còn 90%.
Nếu bạn thường xuyên gặp phải các dấu hiệu sau đây, đó là dấu hiệu rõ ràng ổ cứng máy tính của bạn có thể gặp sự cố hoặc hỏng và đã đến lúc cần phải 'thay mới'. Đồng thời, đừng quên sao lưu dữ liệu quan trọng lên ổ cứng ngoài hoặc sử dụng các dịch vụ lưu trữ trực tuyến như Dropbox, OneDrive.
1. Thường xuyên xuất hiện thông báo lỗi 'Corrupted' khi truy cập tập tin
Trong quá trình truy cập dữ liệu, nếu bạn thường xuyên gặp phải tình trạng xuất hiện thông báo 'Corrupted' khi mở một hoặc nhiều tập tin mặc dù chắc chắn rằng các tập tin này không bị lỗi hoặc bị nhiễm virus.
Ngoài ra, nếu bạn thường xuyên gặp phải tình trạng các dữ liệu vừa lưu lại bỗng dưng 'biến mất' mà không hề có sự tác động từ bạn. Nếu gặp phải tình trạng này, chắc chắn là hệ thống của máy tính đã có vấn đề, và cụ thể hơn là ở ổ cứng.
2. Sự cố 'Bad sector' xuất hiện
Trong quá trình truy xuất dữ liệu từ ổ cứng, lỗi mà chúng ta thường gặp phải nhất, đó chính là Bad Sector. Đây là những vùng trong ổ cứng bị lỗi không còn duy trì được tính toàn vẹn dữ liệu, chúng sẽ chiếm dần dung lượng của ổ cứng, nếu dữ liệu được lưu vào những vùng bad sector thì chắc chắn khó được an toàn.
Đây cũng chính là nguyên nhân dẫn đến hiện tượng lỗi mà đôi khi chúng ta gặp phải: ổ đĩa cứng vẫn xuất hiện trong cấu hình BIOS, trong DOS nhưng sau đó hệ thống treo cứng, không khởi động được; hệ thống nhận diện được tên nhưng dung lượng báo sai hoặc sai tên; khi ra lệnh đọc ghi một tập tin nào đó, hệ thống báo lỗi hoặc treo máy…
Bad sector được chia thành 2 loại, bao gồm: loại bad sector do lỗi vật lý của ổ cứng (không thể sửa được) và loại bad sector do lỗi phần mềm (có thể sửa được). Có nhiều nguyên nhân dẫn đến lỗi Bad sector nhưng tóm lại khi đã bị lỗi này, ổ cứng của bạn cần được thay thế.
3. Âm thanh 'lạ' phát ra từ ổ cứng
Có lẽ đây là 'biểu hiện' dễ nhận biết nhất về việc đã đến lúc cần thay ổ cứng mới. Khi khởi động máy tính hoặc trong quá trình truy xuất dữ liệu, bạn nghe được những tiếng động 'lạch cạch' phát ra từ ổ cứng thì ngay lập tức bạn nên thay ổ cứng ngay.
Nguyên nhân của những tiếng động 'lạch cạch' thường xuyên lặp đi lặp lại là do đầu đọc cố gắng ghi dữ liệu trong khi ổ cứng đã bị lỗi, hỏng.
4. Dữ liệu S.M.A.R.T bị hỏng hoặc không chính xác
Ổ cứng máy tính sử dụng dữ liệu S.M.A.R.T. (Self-Monitoring, Analysis, and Reporting Technology) để đánh giá độ tin cậy và xác định xem có lỗi hay không. Vì vậy, bạn có thể kiểm tra dữ liệu S.M.A.R.T. trong ổ cứng để phát hiện vấn đề sắp xảy ra với ổ cứng của mình.
Hiện nay, có nhiều công cụ có khả năng dự đoán lỗi ổ cứng thông qua việc đọc dữ liệu S.M.A.R.T. được ghi lại bởi hệ điều hành. Tương tự như các hiện tượng khác được đề cập ở trên, dữ liệu S.M.A.R.T. cũng đôi khi gặp sự cố trong quá trình hoạt động và nguy cơ sẽ xảy ra vấn đề trước khi S.M.A.R.T. cảnh báo.
Nếu muốn tự kiểm tra dữ liệu S.M.A.R.T. của ổ cứng để 'chuẩn đoán' tình trạng, bạn có thể sử dụng các công cụ đáng tin cậy như CrystalDiskInfo, HD Tune, HDD Health, hoặc HDD Scan. Tất cả đều miễn phí và cho kết quả khá chính xác, nên bạn có thể yên tâm sử dụng.
5. Máy tính thường xuyên treo, xuất hiện màn hình xanh liên tục hoặc hoạt động chậm chạp
Ngoài các dấu hiệu đã nêu trên, nếu máy tính của bạn hoạt động ngày càng chậm chạp, thường xuyên treo hay xuất hiện hàng loạt các lỗi liên quan đến cả phần cứng và phần mềm, thì bạn cần sao lưu dữ liệu ngay lập tức.
Tuy nhiên, bạn có thể thử cài đặt lại hệ điều hành cho máy tính để xem liệu tình trạng trên vẫn còn tồn tại hay không. Nếu vẫn như vậy, có thể ổ cứng của máy tính đã gặp vấn đề. Và việc thay mới là điều cần phải thực hiện ngay.