Buzz
1. Vị trí địa lý của Việt Nam
- Việt Nam nằm ở phía đông bán đảo Đông Dương, gần trung tâm Đông Nam Á. Việt Nam tiếp giáp với Trung Quốc về phía Bắc; Lào và Campuchia về phía Tây; biển Đông ở phía Đông và Nam. Vùng biển của Việt Nam thuộc biển Đông, giáp với các vùng biển của Trung Quốc, Campuchia, Philippines, Malaysia, Brunei, Indonesia và Thái Lan.
- Về hệ tọa độ địa lý, phần đất liền của nước ta có các điểm cực như thế nào:
+ Điểm cực Bắc của nước ta nằm ở vĩ độ 23° 23' Bắc tại đỉnh Lũng Cú, xã Lũng Cú, huyện Đồng Văn, tỉnh Hà Giang.
+ Điểm cực Nam của nước ta tọa lạc ở vĩ độ 8° 34' Bắc tại mũi Cà Mau, xã Đất Mũi, huyện Ngọc Hiển, tỉnh Cà Mau.
+ Điểm cực Tây ở vĩ độ 22° 26' Bắc tại đỉnh A Pa Chải, xã Sín Thầu, huyện Mường Nhé, tỉnh Điện Biên.
+ Điểm cực Đông nằm ở kinh độ 109° 24' Đông, nơi đón bình minh đầu tiên trên đất liền Việt Nam là Mũi Đôi, xã Vạn Thạnh, huyện Vạn Ninh, tỉnh Khánh Hòa.
+ Về hệ tọa độ địa lý trên biển, nước ta mở rộng từ vĩ độ 6° 50' Bắc và từ kinh độ 101° Đông đến 117° 20' Đông tại Biển Đông. Kinh tuyến 105° Đông đi qua lãnh thổ nước ta, vì vậy phần lớn lãnh thổ nằm trong múi giờ thứ 7.
2. Đặc điểm địa hình Việt Nam
Việt Nam có địa hình rất đa dạng với đồi núi chiếm ưu thế (khoảng 75% tổng diện tích), chủ yếu là đồi núi thấp (85%). Địa hình nước ta có ba đặc điểm chính như sau:
- Đầu tiên, đồi núi là phần chính của cấu trúc địa hình Việt Nam, chiếm khoảng 75% diện tích lãnh thổ. Trong đó, đồi núi thấp dưới 1000m chiếm 85%, trong khi núi cao trên 2000m chỉ chiếm 1%, phần còn lại là đồng bằng.
- Thứ hai, địa hình nước ta được hình thành do quá trình tân kiến tạo, tạo nên các bậc địa hình nối tiếp nhau. Theo nghiên cứu, lãnh thổ Việt Nam đã hình thành vững chắc từ giai đoạn Cổ kiến tạo đến Tân kiến tạo, cùng với sự nâng lên của dãy Himalaya. Điều này đã làm cho địa hình nước ta phân thành nhiều bậc kế tiếp nhau, bao gồm đồi núi, đồng bằng, và thêm lục địa. Địa hình chủ yếu nghiêng theo hướng Tây Bắc – Đông Nam và theo hai hướng chủ yếu là Tây Bắc - Đông Nam và hướng núi vòng cung.
- Thứ ba, địa hình Việt Nam chịu ảnh hưởng mạnh mẽ từ khí hậu nhiệt đới gió mùa và tác động của con người. Khí hậu với hai mùa rõ rệt và nhiệt độ cao đã dẫn đến hiện tượng cắt xẻ, xâm thực và bào mòn địa hình. Lượng nước mưa lớn tạo nên các đặc điểm địa hình nhiệt đới độc đáo. Đồng thời, hoạt động của con người cũng tạo ra các dạng địa hình nhân tạo như đô thị, hầm mỏ, hồ chứa nước, đê, và đập.
3. Đặc điểm địa hình đồi núi của nước ta
Địa hình nước ta được phân thành các khu vực chính như đồi núi, đồng bằng, bờ biển và thềm lục địa. Trong đó, khu vực đồi núi được chia thành 4 vùng cụ thể như sau:
- Vùng núi Đông Bắc:
+ Bao gồm 4 dãy núi cánh cung chủ yếu tụ tập tại Tam Đảo và lan rộng về phía Bắc và Đông là cánh cung Ngân Sơn, cánh cung Đông Triều, cánh cung sông Gâm, cánh cung Bắc Sơn
+ Là vùng đồi núi thấp nằm bên tả ngạn sông Hồng
+ Hướng theo vòng cung
+ Chủ yếu là các dãy đồi núi thấp
+ Các thung lũng như sông Cầu, sông Thương, Lục Nam
- Vùng núi Tây Bắc:
+ Là những dãy núi cao, với điển hình là dãy Hoàng Liên Sơn, một số đỉnh cao lên tới 2800m và các sơn nguyên đá vôi hiểm trở nằm theo hướng Tây Bắc - Đông Nam
+ Trong địa hình sông Đà, có một dãy cao nguyên đá vôi kéo dài từ Phong Thổ đến Thanh Hóa, được chia thành các cao nguyên như Tà Phình, Mộc Châu, Nà Sản.
+ Khu vực còn bao gồm những đồng bằng nhỏ màu mỡ nằm giữa các vùng núi cao, như Mường Thanh và Nghĩa Lộ.
- Vùng núi Trường Sơn Bắc
+ Dài khoảng 600km.
+ Là vùng núi thấp với hai sườn không đối xứng.
+ Sườn Đông hẹp và dốc, với nhiều dãy núi nằm ngang chia cắt các đồng bằng
- Vùng núi Trường Sơn Nam
+ Là khu vực đồi núi và cao nguyên hùng vĩ
+ Đất đỏ bazan dày, xếp lớp từ 400 - 800m, có nơi lên đến 1000m
- Thế mạnh của địa hình đồi núi nước ta
+ Tài nguyên khoáng sản: Khu vực đồi núi chứa nhiều khoáng sản nội sinh như đồng, chì, thiếc, sắt, pyrit, niken, crôm, vàng, vonfram, cùng khoáng sản ngoại sinh như bôxit, apatit, đá vôi, than đá và vật liệu xây dựng, là nguồn nguyên liệu quan trọng cho ngành công nghiệp.
+ Tài nguyên rừng và đất trồng: Cung cấp nền tảng cho sự phát triển lâm - nông nghiệp nhiệt đới. Rừng phong phú với nhiều loài động, thực vật quý hiếm, đặc trưng của rừng nhiệt đới. Bên cạnh cây trồng và vật nuôi nhiệt đới, vùng cao còn phù hợp cho các loài động, thực vật cận nhiệt và ôn đới.
+ Nguồn năng lượng: Các con sông miền núi nước ta có tiềm năng lớn để phát triển thủy điện.
+ Các khu vực đồi núi nước ta có nhiều điều kiện thuận lợi để khai thác tiềm năng du lịch như du lịch tham quan và nghỉ dưỡng.
4. Các hướng núi chính tại nước ta
Cấu trúc địa hình đồi núi của nước ta:
Có hai hướng chính là hướng Tây Bắc - Đông Nam và hướng vòng cung.
- Hướng núi Tây Bắc – Đông Nam đặc trưng bởi dãy Hoàng Liên Sơn, Trường Sơn Bắc, và các dãy núi liên quan.
- Hướng núi vòng cung bao gồm 4 cánh cung ở khu vực Đông Bắc, lần lượt là các cánh cung Sông Gâm, Ngân Sơn, Bắc Sơn và Đông Triều.
Nguyên nhân hình thành các hướng núi:
- Hướng vòng cung của vùng Đông Bắc chủ yếu là đồi núi thấp, chịu ảnh hưởng của nền cổ Hoa Nam và khối vòm sông thuộc nền cổ này. Tính ổn định của nền cổ quy định hướng và cấu trúc hình vòng cung, cùng với hoạt động kiến tạo tương đối ổn định của vùng núi Đông Bắc.
- Hướng núi Tây Bắc - Đông Nam của vùng núi Tây Bắc và Trường Sơn Bắc từ hữu ngạn sông Hồng đến dãy Bạch Mã chịu ảnh hưởng của địa máng Đông Dương. Các mạch núi ở đây nối tiếp hệ núi từ Tây Vân Nam xuống, với vùng núi Tây Bắc được nâng cao trong thời kỳ tân kiến tạo, hiện có địa hình trung bình và núi cao.
- Vùng núi Trường Sơn Bắc và Trường Sơn Nam hình thành sớm hơn Đông Bắc - Tây Bắc và trải qua quá trình bào mòn mạnh hơn. Trường Sơn Bắc, mặc dù nâng yếu trong tân kiến tạo, chủ yếu là đồi núi thấp và chịu ảnh hưởng của địa máng Đông Dương với hướng Tây Bắc - Đông Nam.
- Vùng núi Trường Sơn Nam chịu ảnh hưởng của khối nền cổ Đông Dương, với địa khối Kon Tum thuộc khối nền cổ này. Hướng vòng cung của khối núi cực nam trung bộ và biên độ nâng mạnh trong tân kiến tạo có liên quan đến khối nền cổ này.
- Khối núi Kon Tum và cực nam trung bộ có địa hình thuộc núi Tây Bắc. Phía Tây và Tây Nam có hoạt động phun trào magma, tạo nên các cao nguyên xếp tầng cao hơn.
Trên đây là toàn bộ bài viết phân tích về Địa hình hướng núi nước ta do Mytour biên soạn và tổng hợp. Nội dung này có giá trị tham khảo. Xin chân thành cảm ơn!
