Các khớp xương

Khớp xương là nơi tiếp giáp giữa các đầu xương cấp sự nâng đỡ cơ học, được phân loại theo cấu trúc và chức năng.

Phân loại

Dựa vào mức độ vận động, các khớp xương được chia thành ba loại chính:

• Khớp tĩnh: Loại khớp không thể di chuyển; các xương liên kết với nhau thông qua mô liên kết mà không có không khớp, với các răng cưa chồng lên nhau, ví dụ như khớp giữa xương sọ và xương trán, khớp giữa xương sọ và xương thái dương, khớp giữa xương liên hàm và xương hàm trên...
• Khớp bán động: Là loại khớp trung gian, không có bao khớp và khoang khớp, là những khớp có phạm vi di chuyển hạn chế, với mặt khớp phẳng và hẹp, ít linh hoạt. Ví dụ như khớp bán động hông và khớp bán động ngồi chỉ hoạt động khi gia súc đẻ, khớp mũi, khớp giữa các thân đốt sống...
• Khớp động còn được gọi là khớp bao hoạt dịch: Là loại khớp có khả năng di chuyển thường xuyên, với ổ khớp chứa chất nhầy để làm trơn khớp, cho phép khớp di chuyển một cách tự do, loại khớp này phổ biến ở các chi

Cấu tạo của khớp động

Một khớp động thường được cấu tạo từ các thành phần sau:

1. Mặt khớp: Bao gồm hai hoặc nhiều đầu xương tiếp giáp với nhau, mỗi đầu xương được bọc bởi một lớp sụn mỏng, các đầu xương thường có hình dạng tương xứng với nhau

2. Sụn khớp: Dùng để làm cho hai xương khớp ôm chặt nhau, đôi khi có các sụn hỗ trợ bao gồm sụn thêm (sụn chêm chặt giữa hai đầu xương, dày hay mỏng tùy theo khớp và di chuyển theo động tác của khớp như ở khớp hàm thái dương, khớp đầu gối) và sụn viền (cấu trúc sụn của một đầu khớp giúp làm sâu mặt khớp để hai mặt khớp ôm chặt nhau)

3. Bao khớp: Là túi mao quanh khớp bao gồm cả hai đầu xương và các sụn bổ trợ. Độ dày của nó khác nhau tùy vào phạm vi di chuyển. Bao khớp có hai lớp: lớp ngoài là màng sợi dày với nhiệm vụ bảo vệ nhờ sợi collagen kéo dài từ mang xương bao quanh, cũng như các dây thần kinh cảm giác và xúc giác; lớp trong là bao hoạt dịch chứa mô liên kết sợi xốp, giàu mạch máu và đàn hồi, cũng như các tế bào tiết dịch

4. Xoang khớp: Là không gian giữa hai đầu xương và các sụn khớp, được giới hạn bởi bao hoạt dịch và chứa dịch khớp. Dịch khớp trong suốt màu vàng nhạt, nhờn, không dính, được cung cấp từ mạch máu. Nó có tác dụng bôi trơn, giảm ma sát mặt khớp và cung cấp dinh dưỡng cho sụn khớp

5. Dây chằng: Là các sợi đàn hồi nối hai đầu xương với nhau. Dây chằng cùng với bao khớp duy trì phạm vi hoạt động của khớp. Có hai loại dây chằng: dây chằng ngoại biên (nằm trong hoặc ngoài vách bao sợi) và dây chằng gian khớp (nằm trong xoang khớp, bám nối hai mặt khớp với nhau, nằm bên trong màng hoạt dịch)

• Ổ khớp: Được giới hạn bởi các mặt khớp và bao khớp, có bao hoạt dịch lót mặt trong bao khớp. Trong ổ khớp có chất nhầy. Do đó, khớp động còn được gọi là khớp hoạt dịch.

6. Khớp cầu: Giúp cánh tay quay một vòng hoàn chỉnh, bởi vì cánh tay được nối với nhau bằng một khớp cầu. Khớp này bao gồm một đầu xương thứ nhất hình cầu nối với một lõm tròn của đầu xương thứ hai.