Khi các kim tự tháp Ai Cập cổ đại ban đầu được xây dựng, ở cả Giza và các nơi khác, chúng không có màu nâu cát như hiện nay.
Các kim tự tháp Ai Cập cổ đại đã tồn tại hàng ngàn năm và là một trong những di tích lâu đời nhất trên thế giới. Nhưng các kim tự tháp trông ra sao khi chúng được xây dựng lần đầu tiên?
Các kim tự tháp Ai Cập bắt nguồn từ cát tại Giza là một minh chứng cho sự tinh tế và kỹ thuật của con người. Được xây dựng để đánh dấu lăng mộ của các pharaoh cổ đại, những tòa tháp vĩ đại này đã tồn tại hàng nghìn năm. Tuy nhiên, qua hàng thiên niên kỷ, các kim tự tháp đã trải qua nhiều thay đổi, chủ yếu là do việc sử dụng lại vật liệu xây dựng và nạn trộm mộ.
Vậy khi mới xây dựng, các kim tự tháp trông ra sao? Khi các kim tự tháp Ai Cập cổ đại ban đầu được xây dựng, ở cả Giza và các địa điểm khác, chúng không có màu nâu cát như ngày nay. Thay vào đó, chúng được bao phủ bởi một lớp đá trầm tích sáng bóng.
'Tất cả các kim tự tháp đều được bao phủ bằng đá vôi trắng, mịn,' Mohamed Megahed, trợ lý giáo sư tại Viện Ai Cập học tại Đại học Charles ở Praha (Séc), chia sẻ. Lớp vỏ đá vôi giúp kim tự tháp có vẻ ngoài mịn màng, trắng sáng dưới ánh nắng mặt trời.

Công trình tái tạo kỹ thuật số của kim tự tháp Giza được thực hiện bởi công ty bảo hiểm Úc Budget Direct. Ảnh: Budget Direct
Trong quá trình xây dựng Đại Kim tự tháp ở Giza, các nô lệ và nhân công đã sử dụng khoảng 5,5 triệu tấn đá vôi, theo thông tin từ Bảo tàng Quốc gia Scotland, nơi trưng bày một trong những khối đá vôi ban đầu.
Đại Kim tự tháp, hay còn được biết đến với tên gọi là Kim tự tháp của Khufu theo tên pharaoh Khufu, người đã cho xây dựng nó trong thời kỳ trị vì của mình (khoảng năm 2551 TCN - 2528 TCN), là tượng đài lớn nhất và lâu đời nhất trong số các kim tự tháp ở Giza.
Tuy nhiên, các viên đá ốp ngoài của Đại kim tự tháp sau đó đã được tái sử dụng cho các công trình xây dựng dưới thời các pharaoh Ai Cập khác.
Có bằng chứng cho thấy các viên đá ốp bắt đầu bị gỡ bỏ dưới triều đại của Tutankhamun (khoảng năm 1336 TCN - 1327 TCN), và hành động này tiếp tục cho đến Thế kỷ 12 sau Công nguyên, theo nhà Ai Cập học Mark Lehner.
Theo BBC News, một trận động đất vào năm 1303 sau Công nguyên có thể đã làm bong một số tảng đá. Ngày nay, các kim tự tháp ở Giza vẫn giữ lại một số lớp vỏ đá vôi ban đầu, mặc dù có vẻ đã bị phong hóa hơn một chút so với thời cổ đại.
'Bạn có thể nhìn thấy điều này trên đỉnh Kim tự tháp Khafre ở Giza,' Megahed nói.
Kim tự tháp Khafre, được đặt theo tên của pharaoh Khafre (người trị vì vào khoảng năm 2520 TCN - 2494 TCN), vẫn giữ được lớp đá ốp ở trên đỉnh, tạo ra cảm giác có một đỉnh thứ hai chồng lên đỉnh thứ nhất.

Kim tự tháp ở Giza ngày nay. Từ trái sang phải: Kim tự tháp Menkaure, Kim tự tháp Khafre và Đại kim tự tháp. Ảnh: WitR/Shutterstock
Trong Ai Cập cổ đại, kim tự tháp này cũng được bọc bởi lớp vỏ đá granit đỏ xung quanh các tầng dưới, như nhà Ai Cập học Miroslav Verner đã ghi trong cuốn sách 'Các Kim tự tháp: Khảo cổ học và Lịch sử của các Di tích biểu tượng của Ai Cập'.
Kim tự tháp thứ ba và nhỏ nhất trong ba kim tự tháp chính ở Giza, Kim tự tháp Menkaure - theo tên của pharaoh Menkaure, người trị vì từ khoảng năm 2490 TCN đến năm 2472 TCN - cũng có lớp vỏ đá granit đỏ bao quanh các tầng dưới của nó.
Theo chuyên gia Megahed, đỉnh của các kim tự tháp ở Giza khi mới được xây dựng đều có chứa các chóp tháp được bao phủ bởi electrum, một hợp chất của vàng và bạc.
Những chóp tháp này giống như vương miệng bằng đá quý ở đỉnh của các kim tự tháp. Hầu hết chóp đỉnh đã mất theo thời gian, nhưng có một số mẫu vật còn tồn tại trong các bảo tàng. Những mẫu này cho thấy các chóp tháp được chạm trổ bằng hình tượng tôn giáo. Ví dụ: Bảo tàng Anh có một chóp tháp bằng đá vôi được bao phủ bởi các biểu tượng từ Abydos, một địa điểm khảo cổ ở Ai Cập, mô tả những người đã qua đời thờ thần Osiris và được ướp xác bởi thần Anubis.
Nhìn lại sự huy hoàng của các kim tự tháp trong quá khứ, việc chúng bị phá hủy theo thời gian mang lại cảm giác 'mất mát' cho các nhà nghiên cứu Ai Cập học.
Ví dụ rõ nhất về điều này có thể thấy trên Kim tự tháp Menkaure.
'Khi nhìn kim tự tháp Menkaure từ phía bắc, bạn có thể thấy một vết nứt lớn, giống như một vết lõm lớn,' Yukinori Kawae, một nhà khảo cổ học tại Viện Nghiên cứu Cao cấp của Đại học Nagoya, Nhật Bản chia sẻ.
Mặc dù vết lõm trên Kim tự tháp Menkaure có thể làm hỏng về mặt thẩm mỹ, nhưng đồng thời, nó cũng giúp các chuyên gia có thể khám phá sâu hơn cấu trúc bên trong của các kim tự tháp.
'Đây là một khu vực quan trọng đối với các nhà khảo cổ vì chúng tôi có thể nhìn thấy cấu trúc bên trong của các kim tự tháp,' Kawae nói.