Các loại thịt đỏ

Thịt đỏ trong ngữ cảnh ẩm thực truyền thống là các loại thịt có màu sắc đỏ khi tươi và không chuyển thành màu trắng khi nấu chín. Đây thường là thịt từ nhiều loài động vật như bò, cừu, heo, bê, ngựa, trâu...

Chính các hợp chất oxy hóa trong hemoglobin (chứa sắt và tạo ra màu đỏ) tạo ra màu sắc đỏ cho thịt, nhưng việc tiêu thụ quá nhiều có thể ảnh hưởng đến sức khỏe, dẫn đến nguy cơ ung thư.

Các loại thịt đỏ có nhiều chất đạm và thích hợp cho sự phát triển cơ thể, nhưng nên ăn vừa phải để tránh các nguy cơ sức khỏe. Không nên tiêu thụ quá 300-500g thịt đỏ mỗi tuần, lý tưởng là ăn 2 lần/tuần (mỗi lần từ 100-150g) kết hợp với rau củ giúp tiêu hóa tốt hơn.

Lợi ích

Thịt đỏ là nguồn giàu vitamin B12 (giúp tổng hợp DNA, nuôi dưỡng tế bào thần kinh và hồng cầu), niacin và vitamin B6. Thịt bò và thịt lợn cung cấp nhiều protein, sắt và kẽm. Ví dụ, thịt bò có hàm lượng kẽm cao gấp 11 lần cá ngừ và sắt gấp 3 lần cải bó xôi. Thịt đỏ còn chứa axit béo omega-3 và omega-6 có lợi cho sức khỏe. Ngoài ra, thịt đỏ giàu chất sắt, rất cần thiết đối với phụ nữ trong độ tuổi sinh sản.

Thịt đỏ không hẳn luôn gây hại cho sức khỏe. Ngược lại, nếu được chế biến và tiêu thụ đúng cách, thịt đỏ mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Khi tiêu thụ đúng cách, thịt đỏ có thể mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, bao gồm:

• Cung cấp chất đạm cho cơ thể: Thịt là nguồn chất đạm giàu nhất trong các thực phẩm. Tuy nhiên, khi tiêu thụ thịt đỏ hoặc thịt trắng, nên ăn phần thịt nạc, không có mỡ.
• Tăng cường năng lượng: Thịt là nguồn năng lượng quan trọng cho cơ thể, không nên bỏ thói quen ăn thịt hàng ngày vì thiếu thịt sẽ làm mất cân bằng dinh dưỡng và gây thiếu năng lượng cho cơ thể.
• Bổ sung vitamin B12: Vitamin B12 từ thịt đỏ rất quan trọng đối với phụ nữ mang thai. Thiếu vitamin B có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi, vì vậy phụ nữ mang thai cần bổ sung đủ vitamin B từ thịt đỏ trong chế độ ăn uống của mình.
• Chống ung thư: Các sản phẩm từ sữa và thịt bò chứa axit linoleic, một chất chống ung thư quan trọng. Ngoài khả năng chống ung thư, axit linoleic còn đóng vai trò quan trọng trong điều trị ung thư vú.
• Tăng cường hệ miễn dịch: Thịt đỏ là nguồn cung cấp kẽm quan trọng giúp tăng cường hệ miễn dịch và làm chậm quá trình lão hóa của cơ thể.
• Cải thiện trí thông minh: Việc ăn thịt đỏ có thể có lợi cho trí thông minh và sự phát triển của não nhờ vào chất béo và dinh dưỡng có trong thịt đỏ.
• Cung cấp axit béo omega-3: Thịt đỏ là nguồn giàu axit béo omega-3.

Ngoài ra, ăn thịt đỏ một cách vừa phải có thể giúp giảm nguy cơ trầm cảm và lo lắng ở phụ nữ. Một nghiên cứu về mối liên hệ giữa ăn thịt đỏ và trầm cảm, lo lắng trên hơn 1.000 phụ nữ tại Mỹ cho thấy không có bằng chứng cho rằng thịt đỏ gây hại cho sức khỏe tâm thần. Thực tế, ăn ít thịt đỏ có thể tăng nguy cơ trầm cảm và lo lắng gấp đôi so với những người ăn thịt đỏ vừa phải.

Rủi ro

Tiêu thụ quá nhiều thịt đỏ có thể đe dọa sức khỏe. Ăn nhiều thịt đỏ có thể tăng nguy cơ mắc bệnh tim và ung thư, dẫn đến tử vong sớm. Một nghiên cứu trên 120.000 người cho thấy ăn một phần thịt đỏ qua chế biến hàng ngày tăng 20% nguy cơ tử vong sớm do bệnh tim và ung thư. Nghiên cứu khác với hơn 37.698 đàn ông và 83.644 phụ nữ cho thấy ăn một miếng thịt đỏ lớn hơn lá bài mỗi ngày có nguy cơ tử vong cao hơn 13% so với những người ít tiêu thụ thịt đỏ. Ăn quá nhiều thịt đỏ cũng có thể làm tăng nguy cơ trầm cảm và lo âu.

Bệnh tim mạch

Tiêu thụ nhiều thịt đỏ dễ mắc bệnh tim mạch. Ăn thịt đỏ thường xuyên có thể gây hại cho tim do mỡ bão hòa. Một nghiên cứu trên hơn 1,2 triệu người tại 10 quốc gia cho thấy ăn 85 gram thịt đỏ mỗi ngày liên quan đến nguy cơ mắc bệnh tim mạch tăng 42%.

Lý do chính là thịt đỏ có chứa nhiều chất béo bão hòa. Một hợp chất mới phát hiện trong thịt đỏ đã giúp giải thích tại sao ăn quá nhiều thịt nướng, thịt băm và thịt xông khói lại có hại cho tim mạch. Chất carnitine trong thịt đỏ bị phá vỡ bởi vi khuẩn ruột, gây ra một chuỗi phản ứng dẫn đến tăng cholesterol máu và nguy cơ mắc bệnh tim mạch.

Ung thư

Có nhiều nghiên cứu cho thấy có mối liên hệ giữa ung thư với thịt đỏ và thịt đã qua chế biến. Theo dõi hàng ngàn người trong gần 20 năm cho thấy người ăn nhiều protein động vật có nguy cơ cao gấp 4 lần mắc ung thư so với những người ăn ít protein. Các nghiên cứu trước đây cũng chỉ ra rằng thịt đỏ chứa chất nitrat có thể tăng nguy cơ ung thư. Việc ăn 80g thịt đỏ mỗi ngày có thể tăng nguy cơ ung thư. Đại học Harvard cho thấy ăn nhiều thịt đỏ có thể làm tăng 22% nguy cơ ung thư vú ở phụ nữ. Một nghiên cứu năm 2005 cũng cho thấy ăn 160g thịt đỏ mỗi ngày có thể làm tăng nguy cơ ung thư ruột.

Một chất sắc tố trong thịt đỏ có thể gây tổn thương DNA của niêm mạc đường tiêu hóa. Cơ thể con người coi thịt đỏ là một tác nhân gây hại và kích hoạt phản ứng miễn dịch để chống lại nó. Thịt lợn, thịt bò và thịt cừu chứa một loại đường tự nhiên không có trong cơ thể con người, khiến hệ miễn dịch phản ứng mạnh hơn với chúng.

Một nghiên cứu trên thói quen ăn uống của hơn 500.000 người ở châu Âu trong 10 năm cho thấy nguy cơ mắc ung thư ruột cao hơn gấp 1/3 đối với những người ăn hơn 160g thịt đỏ mỗi ngày hoặc thịt chế biến, so với những người chỉ ăn như vậy mỗi tuần. Không có sự khác biệt đáng kể với người ăn gia cầm. Những người ăn cá mỗi ngày lại giảm nguy cơ mắc ung thư ruột 1/3 so với những người chỉ ăn cá một lần mỗi tuần. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng việc giảm lượng thịt đỏ trong chế độ ăn có thể giảm nguy cơ ung thư ruột.

Đàn ông ăn nhiều thịt đỏ và thịt chế biến có nguy cơ cao mắc bệnh ung thư tuyến tiền liệt. Một nghiên cứu về chế độ ăn uống của 175.000 đàn ông Mỹ từ 50 đến 71 tuổi cho thấy nhóm ăn nhiều thịt đỏ nhất có nguy cơ mắc bệnh ung thư tuyến tiền liệt cao hơn 12% so với nhóm ăn ít nhất. Mối liên hệ giữa ăn thịt đỏ và ung thư tuyến tiền liệt càng rõ ràng khi nguy cơ ở nhóm ăn nhiều nhất cao hơn 30%.

Ăn quá nhiều thịt đỏ chiên tăng nguy cơ mắc ung thư tuyến tiền liệt lên đến 40%. Khi thịt đỏ được nấu chín ở nhiệt độ cao, các hóa chất gây ung thư sẽ hình thành, do đó rủi ro mắc bệnh càng cao. Nghiên cứu trên 2.000 nam giới khác cho thấy hơn một nửa số người tham gia có nguy cơ mắc bệnh này, đặc biệt là những người ăn hơn 1,5 khẩu phần thịt đỏ chiên mỗi tuần có rủi ro tăng lên 30%, và có thể lên đến 40% nếu ăn hơn 2,5 khẩu phần thịt đỏ chiên.

Người ăn trên 1,5 khẩu phần thịt đỏ mỗi ngày có nguy cơ cao mắc ung thư vú hơn so với những người ăn ít. Nguyên nhân của mối liên quan chặt chẽ này là do quá trình nấu nướng hay chế biến thịt đỏ gây ra các chất hóa học gây ung thư, cũng như sử dụng hormone tăng trưởng trong chăn nuôi. Một khảo sát với 35.000 phụ nữ Mỹ tuổi từ 35 đến 69 cho thấy nguy cơ mắc bệnh ung thư vú ở nhóm ăn nhiều thịt đỏ nhất là 64% so với nhóm không ăn, với người ăn 57g thịt đỏ mỗi ngày cũng có nguy cơ tương tự.

Dân số Bỉ tiêu thụ quá nhiều thịt đỏ, trung bình mỗi người tiêu thụ 640g thịt đỏ mỗi tuần, vượt quá mức tiêu thụ tối đa là 500g. Việc giảm tiêu thụ thịt đỏ xuống còn 300g/tuần có thể làm giảm 20% nguy cơ mắc bệnh ung thư ruột. Người tiêu dùng nên tránh ăn thịt đỏ chiên và chuyển sang sử dụng thịt gà, thịt đà điểu và các loại gia cầm khác để giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư.

Bệnh tiểu đường

Một nghiên cứu chỉ ra rằng, thai phụ và những người đang chuẩn bị có thai có thể giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường trong thai kỳ bằng cách hạn chế ăn thịt đỏ. Có nhiều bằng chứng cho thấy việc tiêu thụ thịt đỏ liên quan đến tỷ lệ cao bệnh tiểu đường ở thai phụ. Những phụ nữ ăn nhiều thịt đỏ và thịt chế biến sẵn, ngay cả trước khi mang thai, cũng có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.