Các lỗi nhỏ có thể gây hỏng động cơ và hệ thống chassi

Có những lỗi nhỏ trong quá trình sử dụng xe ôtô có thể khiến người lái mất đi hàng chục triệu, thậm chí hàng trăm triệu.

Quên nhả phanh tay là một trong những sai sót phổ biến nhất của các lái mới

Cháy phanh, hỏng cảm biến ABS… vì lý do phanh tay

Điều này thực sự là vấn đề phổ biến, đặc biệt là đối với các lái mới, và đã trở thành đề tài nóng trên các diễn đàn về xe hơi. Có hai trường hợp thường gặp: quên nhả phanh tay hoặc nhả nhưng không hoàn toàn, khiến phanh tay vẫn đang hoạt động nhẹ nhàng. Tuy nhiên, theo các ý kiến của nhiều lái xe, dù là trường hợp nào thì vẫn có rất nhiều người không hiểu hoặc chưa đánh giá hết những tổn thất mà sai sót này có thể gây ra.

Trên hầu hết các loại xe ôtô hiện nay, hệ thống phanh tay sử dụng phanh đĩa hoặc phanh tang trống, được thiết kế độc lập hoặc kết hợp với hệ thống phanh chính, nhưng tất cả vẫn nằm trong cụm phanh sau. Khi phanh tay vẫn còn nhấn vào đĩa phanh hoặc tang trống (quên nhả phanh tay hoặc nhả chưa hoàn toàn), ma sát mạnh giữa phanh tay và đĩa phanh hoặc tang trống sẽ tạo ra nhiệt lượng lớn khi xe di chuyển, có thể làm hỏng phanh.

Phanh dưới chân (bên trái) thường làm cho các lái xe quên nhả

Ngoài ra, khi phớt và mỡ bôi trơn bi moay-ơ bị đốt nóng, chúng sẽ chảy và gây hỏng rất nhanh. Cảm biến ABS (chống bó cứng bánh xe) gắn trên hệ thống phanh cũng có thể bị hỏng, đồng thời dầu phanh bị sôi cũng có thể làm giảm hiệu suất phanh.

Câu hỏi phổ biến: Làm sao để nhận biết các bộ phận gần hệ thống phanh tay có bị hỏng do quên hạ phanh tay và chạy xa? 

Trả lời: Nhận biết hỏng do không nhả phanh tay khá khó đối với người lái xe. Nếu bi moay-ơ hỏng, thường sẽ có tiếng kêu ồn khi chạy, còn khi cảm biến ABS hỏng, đèn cảnh báo ABS sẽ sáng trên bảng điều khiển.

Đại tu động cơ vì quên thay dầu định kỳ

Thường thì, sổ hướng dẫn sử dụng xe của nhiều nhà sản xuất khuyến nghị thay dầu bôi trơn động cơ sau mỗi 5.000km hoặc 10.000km (tùy thuộc vào loại dầu) tương đương với 3 tháng hoặc 6 tháng tùy vào điều kiện sử dụng. Một số hãng dầu cũng quảng cáo rằng dầu nhớt của họ giúp động cơ vận hành hiệu quả hơn với quãng đường dài gấp đôi so với dầu thông thường. 

Trong các nước phát triển, xe thường di chuyển với tốc độ cao, ngay cả trong thành phố. Do đó, mỗi giờ lái xe, chiếc xe có thể đi được khoảng 60 – 80km. Tuy nhiên, ở điều kiện giao thông đông đúc ở các đô thị Việt Nam, tốc độ trung bình chỉ khoảng 15 – 20km/h. Vì vậy, trong cùng một thời gian, một chiếc xe ở Hà Nội chỉ đi được khoảng 1/3 so với một chiếc xe ở Singapore, Kuala Lumpur hay Vienna.

Dầu cháy bám vào xéc-măng dầu và gây kẹt và nứt buồng đốt

Do sự khác biệt về điều kiện sử dụng, tần suất thay dầu bôi trơn động cơ cần phải được điều chỉnh bởi chính chủ xe là người hiểu rõ nhất. Một chiếc xe thường xuyên di chuyển trong phố có thể cần phải thay dầu sau mỗi 4.000 – 5.000km, trong khi những chiếc xe thường chạy xa lộ có thể thay dầu ít hơn. 

Thống kê từ các xưởng dịch vụ cho thấy rằng rất nhiều người tin tưởng vào những con số khuyến nghị trong lý thuyết dẫn đến hậu quả tiêu cực. Dầu động cơ bị ô nhiễm mà không được thay thế kịp thời có thể cháy, trở thành chất đặc như bùn, thậm chí như muội than. Chất cặn dầu cháy có thể bám vào các bộ phận máy móc, gây ra hiện tượng kẹt, và nguy hiểm nhất là bám vào xéc-măng dầu, gây ra kẹt xéc-măng, nứt buồng đốt, khói dầu và động cơ bị hỏng không thể sử dụng.

Để giải quyết triệt để vấn đề này, cách duy nhất là phải tháo rời động cơ và làm sạch toàn bộ, với chi phí lớn lao.

Điều này là hậu quả của việc thay dầu muộn

Câu hỏi thường gặp: Khi lịch thay dầu động cơ thay đổi, liệu lịch thay các loại dầu khác (dầu phanh, dầu trợ lực, dầu láp) hay nước làm mát có thay đổi theo không?

Trả lời: Khi lịch thay dầu thay đổi, cũng nên điều chỉnh lịch thay các loại dung dịch khác vì chúng cũng bị ảnh hưởng bởi nhiệt độ làm việc của động cơ.

Xe số tay thường gặp tình trạng cháy côn

Trên những dòng xe trang bị hộp số sàn của những thế hệ trước, nhiều lái xe thường áp dụng thói quen “côn ra, ga vào” khi điều khiển xe (nghĩa là khi chuyển số rồi từ từ nhả côn cùng lúc nhấn ga). Một số người tiếp tục áp dụng thói quen này khi sử dụng các dòng xe mới, dẫn đến tình trạng cháy côn.

Các dòng xe số tay mới của các hãng thường được cải tiến với động cơ mạnh mẽ. Do đó, khi lái xe, người lái chỉ cần nhả côn từ từ mà không cần đồng thời nhấn ga khi khởi đầu, kể cả trên địa hình dốc và động cơ vẫn không bị tắt máy, chỉ nhấn ga khi côn đã hoàn toàn nhả. Nếu nhấn ga khi côn chưa hoàn toàn nhả, động cơ sẽ tạo ra mô-men xoắn quá lớn, vượt quá sức chịu đựng của lá côn, dẫn đến cháy côn.

Kỹ thuật 'côn ra ga vào' sẽ rất hữu ích trong những tình huống như vậy

Câu hỏi thường gặp: Khi xe đang trên dốc cao mà gặp kẹt xe và phải nhích từng chút một, tôi nên xử lý như thế nào?

Trả lời: Trong tình huống này, bạn cần kết hợp cả phanh tay, theo cách bạn được học trong quá trình đào tạo lái xe. Một số lái xe có kinh nghiệm có thể chỉ cần nhả chân côn để côn bám nhẹ, đồng thời đưa thêm chút ga để xe không bị tụt lại, khi muốn tiến lên thì tăng ga nhẹ, áp dụng kinh nghiệm “côn ra, ga vào”. Tuy nhiên, không nên duy trì thao tác giữ xe trên dốc kiểu này quá lâu và thường xuyên, vì vừa làm bạn mỏi chân, vừa làm cho côn nhanh mòn.

Nước lọt vào hệ thống dầu động cơ

Mỗi nắp bình (nước hoặc dầu) đều có thông tin rõ ràng

Trường hợp này thực sự hiếm, nhưng đã được ghi nhận tại một xưởng dịch vụ của Ford Việt Nam ở Hà Nội. Một khách hàng lái xe Ford Transit sau khi phát hiện nước làm mát cạn đã nhanh chóng bổ sung. Sau khi đổ hết một xô nước nhưng vẫn không thấy mực nước thay đổi, bác tài nghĩ rằng cần phải khởi động xe để mực nước mới thay đổi, do đó đã khởi động xe nhưng động cơ không chạy. Khi thử lại, động cơ vẫn không chạy. Khi xe được cứu hộ về xưởng, khách hàng nói: “Tôi thấy nước cạn, đã đổ một xô nước vào mà vẫn không thấy đầy”. Hóa ra, thay vì đổ vào bình nước phụ, chủ nhân xe đã mở nắp dầu động cơ.

Hãy thường xuyên kiểm tra các loại nước/dầu định kỳ để đảm bảo xe hoạt động tốt nhất

Câu hỏi phổ biến: Trong chuyến đi, tôi phát hiện nước làm mát thiếu và phải bổ sung nước máy. Liệu điều này có ảnh hưởng không? Sau chuyến đi, tôi nên làm gì với hệ thống làm mát?

Trả lời: Trên thực tế, khi đi xa và gặp tình huống nước làm mát thiếu, việc bổ sung nước máy là tốt rồi. Trong trường hợp không có nước máy, có thể sử dụng nước từ ao hồ hoặc suối sạch.

Nếu bạn chỉ bổ sung ít nước máy, sau chuyến đi có thể không cần phải thay nước làm mát, nhưng nếu có điều kiện, việc thay nước mới là rất tốt. Trong trường hợp bổ sung nước không sạch (từ ao hồ hoặc suối), cần thay nước theo tiêu chuẩn của nhà sản xuất và tốt nhất là thông súc hệ thống làm mát.

Hỏng động cơ do đổ nhầm nhiên liệu

Mặc dù hiếm, nhưng đã có một số trường hợp gây hậu quả nghiêm trọng khi đổ nhầm nhiên liệu. Ví dụ như chiếc Hyundai Santa Fe máy dầu bị đổ xăng A95 ở cây xăng trên đường Láng, Hà Nội, hoặc vụ chiếc xe Range Rover V8 máy dầu của Wayne Rooney bị đổ xăng hồi cuối năm 2008.

Trên thị trường hiện nay, nhiều mẫu xe có cả phiên bản máy xăng và máy dầu như Ford Everest, Hyundai Santa Fe, Kia Carens (bản nhập khẩu), và giờ đây còn có thêm một số mẫu xe mới như Mercedes-Benz GLK, BMW X5, BMW X3, Mitsubishi Pajero Sport, Toyota Fortuner,… Do đó, chủ xe cần nhắc nhở nhân viên tại cây xăng về loại nhiên liệu mình cần, và theo ghi nhận của Autocar Vietnam tại nhiều cây xăng ở Hà Nội, nhân viên bơm xăng cũng rất cẩn thận hỏi lại chủ xe về nhiên liệu.

Đầu bình diesel thường được thiết kế to hơn bình xăng

Nếu đổ nhầm dầu vào xăng, phụ thuộc vào lượng xăng còn lại trong bình, xe có thể chạy hoặc không. Nếu xăng còn nhiều và dầu ít, xe vẫn có thể chạy nhưng không mạnh, còn nếu dầu quá nhiều, xe sẽ không chạy hoặc chạy rồi dần dần mất công suất.

Ngược lại, nếu đổ nhầm xăng vào động cơ dầu, tùy vào lượng xăng đổ vào, có thể gây hư hại nặng hoặc nhẹ khi khởi động xe. Nếu xăng ít, khi khởi động xe sẽ có tiếng kích nổ và tiếng gõ trong động cơ, còn nếu xăng nhiều, có thể gây hỏng piston hoặc thậm chí làm vỡ động cơ.

Để tránh nhầm lẫn, bạn có thể ghi loại nhiên liệu lên nắp bình như vậy

Để phòng tránh việc nhầm lẫn, bạn có thể dán nhãn loại nhiên liệu cho xe ở miệng bình nhiên liệu, đặc biệt nếu có nhiều người trong gia đình sử dụng hoặc nhắc nhở kỹ khi cho mượn xe. Nếu đã đổ nhầm, nếu phát hiện ngay, tuyệt đối không được khởi động động cơ mà gọi cứu hộ để đưa xe về gara và hút toàn bộ hỗn hợp nhiên liệu ra ngoài, đồng thời làm sạch hệ thống cung cấp nhiên liệu.

Câu hỏi thường gặp: Khi ngồi trong khoang lái, làm thế nào để nhận biết xe máy xăng và xe máy dầu?

Trả lời: Để nhận biết xe máy xăng hay máy dầu, hãy bật chìa khóa điện đến vị trí “ON”, khi các đèn cảnh báo trên táp-lô sáng hết, nếu bạn nhìn thấy đèn báo sấy thì đó là xe máy dầu, ngược lại là xe máy xăng.

(Theo Viết Hưng – Việt Anh/ autocarvietnam).