Các nguyên nhân gây tổn thương cho đầu gối là gì?

1. Tổn thương dây chằng ở bên trong

Hầu hết các trường hợp tổn thương dây chằng ở bên trong đầu gối thường liên quan đến việc vặn hoặc xoắn gây ra sự đau đớn và bong tróc dây chằng. Sự tổn thương này thường được chú ý nhiều hơn với những cơn đau kéo dài. Đặc biệt, trong trường hợp nghiêm trọng, có thể xảy ra tràn dịch ở khớp gối.

Tình trạng tổn thương dây chằng bên trong của đầu gối

Trong trường hợp dây chằng bị tổn thương đơn giản, việc sử dụng phương pháp chụp X-quang thường không phát hiện được vấn đề sức khỏe của bệnh nhân. Tuy nhiên, với những tình trạng ngoài cưỡng bức của khớp gối, việc này vẫn có thể được thực hiện để chẩn đoán. Trong quá trình này, bệnh nhân sẽ được yêu cầu duỗi hai gối hoàn toàn để chụp cả phía trước và phía sau của khớp gối. Nếu khe hở ở bên trong khớp gối lớn hơn khe hở ở bên không bị tổn thương hoặc lớn hơn khoảng 1cm, nguy cơ bị đứt dây chằng bên chày là rất cao.

Mục tiêu trong việc điều trị tình trạng đứt một phần của dây chằng bên chày là hạn chế tối đa những hoạt động có thể gây tổn thương nặng hơn trong quá trình phục hồi. Đối với những bệnh nhân cảm thấy đau và xuất hiện sự tụ máu bên trong khớp, việc ưu tiên can thiệp bằng Aspirin là cần thiết. Đồng thời, khu vực bị tổn thương nên được cố định bằng ống bột hoặc nẹp để không di chuyển. Ngược lại, nếu dây chằng bên chày bị đứt hoàn toàn, can thiệp bằng cách bó ống bột (trong khoảng một tháng rưỡi) hoặc phẫu thuật là lựa chọn tốt nhất.

2. Tình trạng tổn thương dây chằng chéo trước ở đầu gối

Trong lĩnh vực y học, dây chằng chéo trước hay ACL được xác định là phần chạy từ lồi cầu của xương đùi đến phía trước của mâm chày. Công dụng của dây chằng chéo này là giữ cho mâm chày không xoay hoặc trượt về phía trước. Do đó, dây chằng này thường bị tổn thương khi cơ thể bị xoay theo một hướng nhưng chân vẫn giữ nguyên vị trí hoặc trong các hoạt động nhảy cao, chân đặt xuống đất với tư thế khó khăn.

Tình trạng đứt dây chằng chéo trước

Đứt dây chằng chéo trước cũng được coi là một loại tổn thương khá phổ biến đối với khớp gối, đặc biệt là ở các vận động viên. Một nửa số bệnh nhân mắc bệnh này thường đi kèm với các tổn thương khác như tổn thương dây chằng bên, tổn thương dây chằng chéo sau, bong sụn hoặc rách sụn chêm,... Tình trạng tổn thương dây chằng chéo trước có thể có nhiều hình thái khác nhau như chỉ bị bong tại một điểm hoặc tổn thương hoàn toàn, hoặc tổn thương không hoàn toàn. 

Dựa vào mức độ lỏng gối và tổn thương của dây chằng chéo trước, y học đã chia thành các mức độ bệnh như sau:

• Mức độ 1: bệnh chỉ mới tiến triển ở giai đoạn dây chằng có biểu hiện giãn nhưng khớp gối vẫn còn vững chãi, vận động tốt. 

• Mức độ 2: tình trạng tổn thương đã trở nên nghiêm trọng hơn khiến dây chằng bị đứt một phần, và cùng với đó, khớp gối cũng trở nên không ổn định do hiện tượng lỏng gối vừa. 

• Mức độ 3: đây là giai đoạn được đánh giá là nặng nhất khi dây chằng đã hoàn toàn đứt kèm theo khớp gối di chuyển rất lỏng lẻo.

Theo chia sẻ của bác sĩ, hầu hết các trường hợp bệnh nhân thường bị tổn thương ở mức độ 2 và mức độ 3 vì ở giai đoạn đầu người bệnh thường khó phát hiện được bệnh. Vậy triệu chứng lâm sàng của bệnh lý này là gì? Thực tế, đau và sưng là biểu hiện phổ biến nhất của các bệnh lý về xương khớp. Do đó, việc phân biệt bệnh thường gặp khó khăn. Ngoài ra, còn có một số biểu hiện khác như:

Triệu chứng lâm sàng khi dây chằng chéo trước đứt

• Teo cơ: đùi bên khớp gối bị tổn thương sẽ teo cơ dần dần, làm cho chân trở nên yếu hơn theo thời gian. Hiện tượng này cũng có thể xảy ra ở những người ít vận động như học sinh, nhân viên văn phòng,... Ngược lại, ở các vận động viên, hiện tượng này thường không rõ ràng do cơ đùi của họ thường mạnh mẽ.

• Lỏng gối: hiện tượng lỏng gối có thể biểu hiện qua một số triệu chứng như cảm giác yếu chân khi vận động; dễ vấp ngã và cảm giác ríu chân khi phải chạy nhanh; khó khăn khi đứng trụ bằng chân tổn thương; di chuyển lên cầu thang cảm thấy không ổn định và gặp khó khăn khi di chuyển xuống cầu thang hoặc dốc,...

Tổn thương sụn chêm

Tình trạng tổn thương sụn chêm là phổ biến ở khớp gối sau một chấn thương. Đặc biệt, cầu thủ bóng đá và nạn nhân tai nạn giao thông thường mắc bệnh này nhiều nhất. Sụn chêm thường được miêu tả như một tấm sụn hình chữ “C” hoặc chữ “O” chắc chắn, là phần lót giữa xương chày và hai mặt khớp của xương đùi. Nhiệm vụ của sụn chêm là tăng khả năng hấp thụ và phân phối lực tác động lên đầu gối, giữ cho nó vững chãi. Ngoài ra, sụn chêm cũng ngăn màng bao khớp và dịch hoạt dịch tràn vào khe khớp. 

Triệu chứng đặc trưng của tình trạng tổn thương sụn chêm là gì? Dưới đây là một số biểu hiện lâm sàng để giúp bạn hiểu rõ hơn về bệnh lý này:

• Xuất hiện dấu hiệu kẹt khớp, khi tổn thương tiến triển, cơ đầu đùi sẽ bị tổn thương. 

Xuất hiện âm thanh lục khục trong khớp khi vận động

• Tràn dịch khớp gối kèm âm thanh lục khục mỗi khi vận động.

• Khi ấn vào vị trí khớp gối tổn thương, bạn có thể cảm nhận đau khe khớp.

• Kiểm tra nghiệm pháp Appley và Mac Murray kết quả dương tính. 

Tổn thương sụn khớp

Ngoài sụn chêm, sụn khớp cũng bị tổn thương do tác động từ bên ngoài. Thường mô tả như phần sụn bao phủ đầu xương chày và đầu xương đùi. Nhiệm vụ làm nhẵn và trơn cũng như giúp khớp gối hoạt động linh hoạt. Thường liên quan đến dây chằng chéo trước. 

Tổn thương này thường xảy ra do ngoại lực đột ngột làm sụn bong, vỡ hoặc gối chịu sức nặng lớn, bất ngờ khi xoay. Có thể dẫn đến kẹt khớp. 

Hy vọng bạn đọc sẽ có nhiều thông tin hữu ích về đầu gối bị tổn thương, từ đó, nâng cao ý thức phòng ngừa bệnh.