Các thiết bị kỹ thuật số hỗ trợ cá nhân

Các thiết bị kỹ thuật số hỗ trợ cá nhân thường được viết tắt là PDA (Personal Digital Assistant), là các thiết bị cầm tay được thiết kế như một cuốn sổ tay cá nhân và ngày càng tích hợp nhiều tính năng. Một PDA cơ bản thường có đồng hồ, lịch, sổ địa chỉ, danh sách công việc, sổ ghi chú và máy tính bỏ túi.

Lịch sử

Thuật ngữ PDA được John Sculley đưa ra lần đầu tiên vào ngày 7 tháng 1 năm 1992 tại triển lãm Consumer Electronics Show tổ chức ở Las Vegas, Nevada, để chỉ thiết bị cầm tay Newton PDA của hãng Apple. Tuy nhiên, các thiết bị trước đó như Psion hay Sharp Wizard cũng có thể coi là PDA.

Phân loại

Trước đây, PDA thường được phân thành hai dòng chính là Palm và Pocket PC, dựa trên hệ điều hành của các thiết bị. Ngày nay, việc phân loại trở nên phức tạp hơn và gây ra nhiều tranh cãi.

Nếu phân loại theo hệ điều hành, có thể chia làm các loại sau đây:

1. Máy sử dụng hệ điều hành Palm OS của Palm, Inc., như Tréo 650 với Palm OS 5.4 có tính năng điện thoại, hay Tungsten T5 không có tính năng điện thoại với Palm OS 5.2.
2. Máy sử dụng hệ điều hành Windows Mobile hoặc Pocket PC của Microsoft, như các dòng máy iPaq của HP; iPaq 6365 với Windows Mobile Pocket 2003 có tính năng điện thoại, iPaq rx 3471 Windows Mobile Pocket 2003Se không có điện thoại, hoặc các máy của hãng O2 đều có tính năng điện thoại; ví dụ như O2 Xphone SmartPhone với Windows 2003 Smartphone Edition.
3. Máy sử dụng hệ điều hành BlackBerry của hãng Research In Motion.
4. Máy sử dụng hệ điều hành Symbian, như Nokia 9500 với Symbian OS 7.0S, Series 80; P910i của Sony Ericsson với Symbian OS, Series 70.
5. Máy sử dụng hệ điều hành iOS với ví dụ là iPhone của hãng Apple Inc.
6. Máy sử dụng hệ điều hành Android của Google, ví dụ như Galaxy của hãng Samsung, Desire của HTC hay Droid của Motorola.
7. Ngoài ra còn các máy sử dụng một số hệ điều hành khác như Motorola E680 với Linux Handheld.

Loại 1 và 2 tập trung vào tính cá nhân hóa nên tính năng điện thoại không được tốt, loại 3 và 4 là sự kết hợp giữa tính cá nhân và tính năng điện thoại, loại 5 và 6 nhờ tiến bộ công nghệ, đã vượt trội cả tính cá nhân và tính năng điện thoại. iOS và Android (cùng với Windows Phone của Microsoft) đã khiến các thiết bị chỉ hỗ trợ cá nhân trở nên không còn cần thiết. Thực tế là từ năm 2014, không có sản phẩm chỉ hỗ trợ cá nhân thuần túy tồn tại trên thị trường.

Nếu phân loại theo loại chip, có mấy loại như sau:

1. Intel XScale
2. Texas Instruments TI Omap
3. Samsung
4. Qualcomm

Các tính năng đặc trưng

Nhiều PDA có khả năng kết nối mạng qua Wi-Fi, Bluetooth hoặc GPRS. Đặc biệt, chúng có khả năng đồng bộ dữ liệu với PC. Hiện nay, ngoài các tính năng hỗ trợ cá nhân như trước đây, PDA còn có khả năng nghe nhạc, ghi âm, xem phim, thực hiện cuộc gọi điện thoại, chụp ảnh, quay phim, định vị GPS, điều khiển các thiết bị điện tử từ xa và có các cổng giao tiếp truyền thống như USB, thẻ nhớ và hồng ngoại. Đồng thời, chúng cũng có thể thực hiện cuộc gọi điện thoại qua GSM/GPRS hay CDMA.

Một PDA điển hình có màn hình cảm ứng (touch screen) để nhập liệu, khe cắm thẻ nhớ để lưu trữ dữ liệu và cổng hồng ngoại (IrDA port) để kết nối mạng. Các PDA thế hệ sau thường được tích hợp Wi-Fi và Bluetooth.

Màn hình cảm ứng

Nhiều PDA trong giai đoạn đầu, ví dụ như Palm Pilot, được trang bị màn hình cảm ứng để tương tác với người dùng, thường có một số phím chức năng để khởi động các ứng dụng thường dùng. Các thiết bị PDA sử dụng màn hình cảm ứng, như các máy tính Pocket PC chạy Windows, thường đi kèm với bút stylus để viết trên màn hình. Hoạt động tương tác thường được thực hiện bằng cách chạm vào màn hình để kích hoạt các nút hoặc lựa chọn từ menu, và sử dụng bút stylus để chọn văn bản khi nhập liệu.

Việc nhập liệu văn bản thường được thực hiện theo hai phương pháp sau:

• Sử dụng bàn phím ảo hiển thị trên màn hình, người dùng sử dụng bút stylus để chạm vào các chữ cái trên màn hình. Đặc biệt, iPhone của Apple từ quý 3 năm 2007 cũng sử dụng bàn phím ảo, với màn hình cảm ứng điện dung chỉ nhận diện chạm ngón tay để sử dụng bàn phím ảo, và màn hình cảm ứng nhận diện vùng chạm để xác định phím được chọn.
• Sử dụng công nghệ nhận dạng chữ cái hoặc từ, người dùng viết trên màn hình và sau đó hệ thống 'dịch' các chữ cái hoặc từ thành văn bản trong trường đang hoạt động. Mặc dù có sự phát triển và nghiên cứu về độ chính xác, phương pháp này vẫn đòi hỏi sự kiên nhẫn của người dùng vì thường không đạt được độ chính xác cao.

Các thiết bị PDA dành cho mục đích kinh doanh, như BlackBerry và Treo, thường được trang bị bàn phím đầy đủ, vòng cuộn (scroll wheel) và vòng xoay ngón tay (thumb wheel) để hỗ trợ nhập liệu và điều hướng dữ liệu, bên cạnh khả năng nhập liệu từ màn hình cảm ứng. Các thiết bị còn có bàn phím gấp và có thể gắn vào trực tiếp vào PDA để nhập liệu theo kiểu truyền thống. BlackBerry còn có các chức năng bổ sung như các phím liên quan đến email và ứng dụng khác.

Card nhớ

Hầu hết các PDA đều có một khe cắm cho các loại thẻ nhớ. Khe cắm SD (Secure Digital) là chuẩn thông dụng cho các thiết bị này. Ban đầu được thiết kế để sử dụng với bộ nhớ, nhưng gần đây, chuẩn SDIO đã cho phép sử dụng các thẻ như Wi-Fi và Webcam. Các thiết bị có khe cắm Compact Flash được sử dụng rộng rãi để mở rộng khả năng lưu trữ. Ví dụ, một khe dành cho bộ nhớ và một khe khác cho Wi-Fi. Ngoài ra, một số PDA còn có cổng USB, chủ yếu để kết nối với USB flash drive.

Kết nối mạng

Mỗi PDA đều có một cổng hồng ngoại để kết nối mạng. Điều này cho phép trao đổi dữ liệu giữa hai PDA, giữa PDA và các thiết bị hỗ trợ cổng hồng ngoại, hoặc giữa PDA và máy tính có adapter hồng ngoại. Hầu hết các PDA hiện đại còn có khả năng kết nối không dây qua Bluetooth, công nghệ được sử dụng rộng rãi trên điện thoại di động, tai nghe và các thiết bị định vị toàn cầu.

Đồng bộ hóa dữ liệu

Một tính năng quan trọng của PDA là đồng bộ hóa dữ liệu với máy tính cá nhân. Quá trình này giúp các thông tin như danh bạ được lưu trữ trong các phần mềm như Microsoft Outlook hoặc ACT! được cập nhật đồng bộ tới PDA. Việc đồng bộ hóa dữ liệu đảm bảo rằng PDA luôn có một danh sách chính xác các địa chỉ liên lạc, lịch hẹn và email, giúp người dùng truy cập thông tin một cách nhất quán trên cả PDA và máy tính cá nhân.

Việc đồng bộ hóa còn giúp ngăn chặn mất mát thông tin trong trường hợp PDA bị mất, đánh cắp hoặc hỏng hóc. Lợi ích khác là việc nhập dữ liệu từ PC thường nhanh hơn rất nhiều so với việc nhập liệu trực tiếp trên màn hình cảm ứng, giúp tiết kiệm thời gian. Do đó, truyền dữ liệu từ PC tới PDA thông qua máy tính nhanh hơn nhiều so với việc nhập dữ liệu thủ công vào thiết bị cầm tay.

Hầu hết các PDA đều có khả năng đồng bộ hóa với máy tính cá nhân. Quá trình này thường được thực hiện qua các phần mềm đồng bộ hóa đi kèm với thiết bị, như HotSync Manager cho Palm OS hoặc Microsoft ActiveSync cho Windows Mobile.

Tùy chỉnh người dùng

Tương tự như máy tính cá nhân, người dùng có thể cài đặt các phần mềm bổ sung lên hầu hết các PDA. Phần mềm này có thể được mua hoặc tải xuống từ Internet. Gần như tất cả các PDA đều hỗ trợ cài đặt thêm các phần cứng như thẻ nhớ để mở rộng khả năng lưu trữ. Loại phụ kiện phổ biến nhất là khe cắm thẻ nhớ, cho phép người dùng mở rộng dung lượng lưu trữ trên thiết bị cầm tay của mình. Ngoài ra, các bàn phím mini cũng có thể được kết nối với một số PDA để nhập liệu văn bản nhanh hơn. Các PDA có Bluetooth còn có thể sử dụng các thiết bị Bluetooth như tai nghe, chuột và bàn phím gấp.

iPhone, sản phẩm được Apple ra mắt năm 2007, không chỉ nổi bật với màn hình cảm ứng nhiệt mà còn đặc biệt với ứng dụng Installer. Người dùng có thể dễ dàng tải và cài đặt các ứng dụng mình thích thông qua kết nối Wi-Fi.

Sản phẩm