1. Khi nào là thời điểm thích hợp để bắt đầu cho bé ăn dặm?
Việc lựa chọn thời điểm ăn dặm phù hợp với trẻ là rất quan trọng. Nếu cho trẻ sơ sinh ăn bổ sung quá sớm (trước 4 tháng tuổi), trẻ sẽ chưa thể tiêu hóa được một số chất do hệ tiêu hóa của bé chưa hoàn thiện. Điều này có thể dẫn đến rối loạn tiêu hóa hoặc dị ứng thực phẩm cho bé. Ngoài ra, nếu mẹ cho bé ăn dặm quá sớm, bé có thể bú sữa mẹ ít hơn, dẫn đến tình trạng thiếu dinh dưỡng, suy giảm sức đề kháng và ảnh hưởng đến quá trình phát triển của bé.
Việc cho trẻ ăn dặm đúng thời điểm là rất quan trọng
Ngược lại, việc cho trẻ ăn dặm quá muộn (sau 6 tháng tuổi) có thể dẫn đến tình trạng thiếu hụt dinh dưỡng, gây ra sự chậm tăng cân và phát triển kém. Khi bé vượt qua tuổi 6 tháng, sữa mẹ không đáp ứng đủ nhu cầu dinh dưỡng và phát triển của bé.
Theo các chuyên gia, ngoài sữa mẹ, chị em nên bổ sung thêm thức ăn cho trẻ khi bé đạt 6 tháng tuổi. Điều này giúp bé được cung cấp đầy đủ dinh dưỡng để phát triển tốt nhất. Trong giai đoạn này, chỉ bú sữa mẹ không đủ để đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng của bé, dẫn đến nguy cơ thiếu sắt, canxi và các dưỡng chất khác.
Từ 6 tháng tuổi, sữa mẹ không đáp ứng đủ nhu cầu dinh dưỡng cho trẻ
Ngoài việc xem xét độ tuổi, mẹ cũng có thể quan sát các biểu hiện của bé để quyết định thời điểm bắt đầu cho bé ăn dặm. Bé đã sẵn sàng cho chế độ ăn dặm nếu có những dấu hiệu sau: Cân nặng tăng gấp đôi so với khi mới sinh, bé có khả năng giữ thăng bằng tốt, biết cách tự lấy đồ ăn và đưa vào miệng, bé quay đầu đi xa nếu không muốn ăn và đồng thời đưa môi về phía dưới để nhận thức thức ăn, bé thích thú với thức ăn của người lớn,...
1. Cách bổ sung thức ăn cho trẻ sơ sinh khi bắt đầu ăn dặm
1.1. Nguyên tắc cơ bản khi cho trẻ sơ sinh ăn bổ sung
Để giúp bé thích nghi và làm quen tốt với chế độ ăn mới, mẹ nên áp dụng những nguyên tắc sau:
- Nguyên tắc “Ngọt - Mặn”: Khi chuyển sang giai đoạn ăn dặm, mẹ nên cho bé thử ăn thức ăn ngọt trước. Thức ăn ngọt có hương vị gần giống với sữa mẹ nên bé sẽ dễ chấp nhận hơn. Sau đó, mẹ có thể dần dần chuyển sang thức ăn mặn để cung cấp thêm các dưỡng chất cho bé.
- Nguyên tắc “ít - nhiều”: Khi bé mới bắt đầu ăn dặm, mẹ không nên cho bé ăn quá nhiều ngay từ đầu mà nên bắt đầu từ lượng ít, sau đó tăng dần lượng thức ăn của bé để bé làm quen.
Nếu không đảm bảo cung cấp đủ dinh dưỡng, bé có thể phát triển kém và có sức đề kháng yếu.
- Nguyên tắc “loãng - đặc”: Hệ tiêu hóa của bé lúc này vẫn yếu và dễ phản ứng với thức ăn mới. Do đó, mẹ nên bắt đầu cho bé ăn thức ăn loãng trước, sau đó dần dần chuyển sang thức ăn đặc hơn.
- Nguyên tắc “không ép bé ăn”: Khi cho bé ăn dặm, mẹ cần nhớ không ép bé ăn, tránh tạo áp lực và căng thẳng cho bé, gây ra tình trạng biếng ăn. Nếu bé chưa quen với chế độ ăn dặm (bé có biểu hiện quay mặt hoặc đẩy thức ăn ra), mẹ có thể tạm dừng chế độ ăn dặm trong khoảng 5 ngày và sau đó thử lại.
2.2. Đưa những thực phẩm nào cho bé khi bắt đầu ăn dặm?
Khi bắt đầu giai đoạn ăn dặm, mẹ vẫn nên tiếp tục cho bé bú sữa mẹ hàng ngày. Đồng thời, mẹ cũng cần đảm bảo cung cấp đầy đủ những nhóm thực phẩm sau cho bé:
- Nhóm tinh bột để cung cấp năng lượng cho bé. Một số món mẹ có thể cho bé thử như cháo, khoai nghiền, yến mạch,… Mẹ nên thay đổi món ăn để bé luôn thích thú với mỗi bữa ăn dặm.
- Nhóm protein: Đây là loại dưỡng chất quan trọng giúp bé tăng trưởng và phát triển tốt. Mẹ nên chọn các thực phẩm giàu protein động vật (trứng, thịt lợn, thịt bò, thịt gà,…) và kết hợp với protein từ thực vật như đậu,…
Bổ sung thức ăn cho bé đúng cách để bé phát triển khỏe mạnh
- Nhóm rau củ và trái cây: Loại thực phẩm này cung cấp vitamin, khoáng chất, chất xơ,… rất tốt cho tiêu hóa của bé. Một số loại rau củ bé có thể thử như chuối, xoài, đu đủ, cam,…
- Nhóm chất béo cung cấp năng lượng và là dung môi để hòa tan các loại vitamin. Chất béo cũng là thành phần của màng tế bào và mô não. Mẹ nên cho bé dầu thực vật và mỡ động vật, ưu tiên dầu đậu nành, đậu mè, dầu cá hồi,…
Ngoài ra, khi cho bé ăn bổ sung, mẹ cần chú ý những điều sau:
- Lựa chọn nguyên liệu sạch và an toàn, không chứa hóa chất độc hại. Trước khi chuẩn bị, mẹ cần rửa sạch nguyên liệu và tay, rửa sạch dụng cụ nấu trước khi nấu cho bé.
Không nên kết hợp nước mắm hoặc gia vị vào thức ăn dặm vì có thể gây ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa và hệ tiết niệu của bé.
Sau khi nấu, thức ăn nên được cho bé ăn trong vòng khoảng 2 giờ để đảm bảo việc hấp thụ dinh dưỡng diễn ra hiệu quả nhất.
Việc bổ sung thức ăn dặm đúng cách rất quan trọng đối với sự phát triển của bé. Nếu làm đúng, bé sẽ phát triển tốt, ngược lại, có nguy cơ gặp phải vấn đề về biếng ăn, tăng cân chậm, và sức đề kháng kém. Vì vậy, khi nuôi con ở độ tuổi này, cha mẹ cần hiểu biết và cung cấp kiến thức để chăm sóc con một cách tốt nhất.