Cách chăm sóc cho trẻ suy dinh dưỡng còi xương mà ba mẹ không nên bỏ qua

1. Những nguyên nhân gây suy dinh dưỡng còi xương ở trẻ

Trẻ bị suy dinh dưỡng còi xương thường gặp ở trẻ em dưới 3 tuổi vì nhiều lý do khác nhau. Suy dinh dưỡng còi xương thường do sự kết hợp của nhiều yếu tố, như:

• Dinh dưỡng: Cha mẹ thiếu kiến thức khi nuôi dạy con cái, không cung cấp đủ lượng và chất lượng dinh dưỡng.

• Bệnh tật: Trẻ thường xuyên mắc các bệnh về đường tiêu hóa, hô hấp, viêm phổi, kiết lỵ, sởi,...

• Dị tật bẩm sinh: hở hàm ếch, sứt môi, bệnh tim bẩm sinh, trẻ sinh non,...

• Tài chính gia đình eo hẹp.

Phụ huynh nên thường xuyên kiểm tra cân nặng của trẻ và so sánh với biểu đồ tăng trưởng để phát hiện ra có nguy cơ còi xương hay không. Nếu bé không tăng cân trong 2 đến 3 tháng liên tiếp, mẹ cần đưa bé đến cơ sở y tế đáng tin cậy để tìm hiểu nguyên nhân.

Trẻ nhỏ có thể nhẹ cân hoặc suy dinh dưỡng với nhiều nguyên nhân khác nhau.

Các điều cần chú ý khi chuẩn bị thức ăn cho trẻ suy dinh dưỡng

• Nếu trẻ đang được nuôi bằng sữa mẹ, hãy cho trẻ bú đúng cách: 3 giờ/ lần, không nên bú quá 30 phút/lần, kể cả vào ban đêm. Nếu mẹ không có đủ sữa hoặc không thể cho con bú, hãy sử dụng sữa công thức thích hợp cho tuổi của trẻ.

• Với trẻ từ 6 tháng tuổi trở lên đã bắt đầu ăn dặm, hãy đảm bảo cung cấp đủ năng lượng và đủ nhóm thực phẩm theo độ tuổi của trẻ, chế biến thức ăn đa dạng, chín kỹ và ăn ngay.

• Bổ sung chất béo vào thực đơn của trẻ: Chất béo cung cấp năng lượng gấp đôi so với protein, giúp trẻ tăng cân và hấp thu vitamin D, E tốt hơn.

• Tăng cường cho trẻ ăn thêm các bữa phụ với trái cây và sữa chua.

• Không bao giờ ép trẻ ăn, hãy để trẻ ăn theo nhu cầu của mình và nếu bé không thích, hãy kết thúc bữa ăn và cho trẻ ăn bổ sung ở bữa tiếp theo. Sự nóng giận của cha mẹ khi con không chịu ăn chỉ khiến trẻ cảm thấy sợ hãi và có thể phản ứng bằng cách khóc lóc hoặc nôn trớ, điều này sẽ làm tăng thêm khó khăn cho việc ăn uống của trẻ.

Thực đơn phong phú cho trẻ suy dinh dưỡng thấp còi

3.1. Cháo chim cút

Cách chuẩn bị:

• 10 gram gạo nếp

• 20 gram gạo tẻ

• 1 con chim cút

• 10 gram đậu xanh

• 30 gram vỏ quýt khô

• Dầu ăn, gia vị

Cách thực hiện:

• Sau khi làm sạch chim cút, loại bỏ đầu, chân và ruột, chỉ giữ lại phần thân. Ướp gia vị trong khoảng 20 phút.

• Rửa sạch vỏ quýt, xay thành bột sau đó trộn với gạo nếp, gạo tẻ, đậu xanh, và nhồi vào bụng chim.

• Đặt tất cả vào nồi, thêm một ít nước và nấu thành cháo.

Cháo chim cút là nguồn dưỡng chất phong phú giúp cải thiện hệ tiêu hóa và hấp thu thức ăn tốt hơn, giúp trẻ suy dinh dưỡng. Tuy nhiên, để tránh sự nhàm chán, mẹ nên kết hợp thêm nhiều món ăn khác trong khẩu phần ăn hàng ngày của trẻ.

Hỗ trợ trẻ còi xương tăng cân một cách hiệu quả thông qua cháo chim cút

3.2. Cháo ếch

Thành phần:

• 1 con ếch

• 30 gram gạo tẻ

• 30 gram cà rốt

• Dầu ăn, gia vị

Cách thực hiện:

• Rửa sạch ếch, loại bỏ đầu, nội tạng và chân, ướp gia vị trong 20 phút để thấm đều.

• Sau khi rửa sạch cà rốt, cắt thành từng miếng vừa ăn.

• Đặt ếch và gạo vào nồi nấu cháo. Khi cháo sôi, thêm cà rốt vào đun nhỏ lửa. Khi cháo chín, múc ra bát và thêm một ít dầu ăn, để nguội bớt trước khi cho trẻ ăn.

• Cho trẻ ăn một bữa mỗi ngày, liên tục trong khoảng 5 - 10 ngày để giảm thiểu tình trạng trẻ lười ăn.

3.3. Gan gà hấp

Thành phần:

• 150 gram gan gà

• 10 gram phục linh

• Dầu ăn, gia vị

Cách thực hiện:

• Sau khi rửa sạch, cắt gan gà thành từng miếng vừa ăn, sau đó nêm thêm chút gia vị.

• Trộn gan gà với phục linh đã xay nhuyễn.

• Hấp hỗn hợp trong nồi cách thủy cho đến khi chín.

• Thực hiện trong khoảng 5 - 10 ngày và mỗi ngày cho trẻ ăn 1 lần. Nên cho trẻ ăn món này khi đói, hoặc nếu trẻ không thích ăn gan gà, có thể thay thế bằng gan heo.

3.4. Tim heo nấu cháo

Chuẩn bị:

• 100 gram tim lợn

• Nửa quả hạt cau

• 50 gram gạo nếp

• Dầu ăn, gia vị

Thực hiện:

• Sau khi rửa sạch, thái nhỏ tim lợn và ướp gia vị trong 10 phút, sau đó xào chín.

• Giã nhỏ hạt cau, thêm khoảng 300ml nước.

• Đun nồi lên bếp, nấu nước hạt cau cùng gạo nếp cho đến khi thành cháo.

• Khi cháo gần chín, thêm tim lợn đã xào vào, nấu tiếp cho đến khi cháo sôi trở lại, sau đó múc ra bát, thêm một ít dầu ăn và để nguội trước khi cho bé ăn.

• Cho bé ăn cháo hai lần mỗi ngày, cách nhau một ngày. Tiếp tục ăn cháo trong vài tuần liền để giúp trẻ tăng cân.

Thêm vào thực đơn cho trẻ gầy món cháo lòng heo

3.5. Cháo cá basa

Chuẩn bị:

• Gạo lứt: 25gr

• 25 gram gạo tẻ

• 300 gram cá basa

• Gia vị và dầu ăn

Thực hiện:

• Sau khi làm sạch, luộc cá basa chín, tách thịt và ướp gia vị.

• Nát nhỏ xương cá sau đó lọc để lấy khoảng 300ml nước.

• Đun sôi gạo trong nước lọc từ xương cá, nấu thành cháo.

• Khi cháo chín, thêm cá vào nồi, khuấy đều, khi cháo sôi lại thì tắt bếp.

• Sau khi rót cháo cá basa ra bát để nguội, thêm một ít dầu ăn trước khi dùng.

• Nên cho bé ăn cháo cá basa khi còn nóng. Ăn mỗi ngày, hai bữa một ngày khi bé đói. Sử dụng cháo liên tục trong khoảng 2 tuần, nghỉ 1 tuần trước khi tiếp tục.

3.6. Cháo trứng

Nguyên liệu:

• Đậu xanh: 20 gram

• Đậu đen: 20 gram

• Trứng gà: 1 quả

• Gạo nếp: 20 gram

• Dầu olive và gia vị

Thực hiện:

• Xay nhuyễn gạo nếp, đậu xanh và đậu đen thành bột.

• Pha bột năng với 300ml nước, đun sôi trên lửa nhỏ.

• Khi cháo chín, khuấy đều trứng gà vào nồi, nêm ít hạt nêm cho vừa miệng trẻ ăn.

• Sau khi múc ra bát, thêm một ít dầu olive và để nguội trước khi dùng.

• Nên cho bé dùng khi cháo còn nóng, mỗi ngày ăn 1 lần và duy trì trong khoảng 4 tuần.

Cháo trứng giúp cải thiện tình trạng bé bị còi xương

3.7. Cháo ý dĩ

Nguyên liệu:

• Ý dĩ: 50 gram

• Hạt sen: 50 gram

• Cơm trắng: 30 gram

• Đường: 10 gram

Thực hiện:

• Ngâm hạt sen qua đêm với nước cốt chanh, sau đó phơi khô và nghiền thành bột.

• Xay ý dĩ thành bột, sau đó trộn cùng gạo và nước để nấu thành cháo. Khi cháo chín, thêm đường vào và khuấy đều trước khi tắt bếp.

• Nên cho bé dùng cháo ý dĩ khi còn nóng, ăn 3 lần một ngày, duy trì trong khoảng 10 - 20 ngày để đạt hiệu quả tốt nhất.

3.8. Thịt cóc nấu cháo

Chuẩn bị:

• Lấy phần thịt và đùi của con cóc, sau khi rửa sạch và xay nhuyễn, nướng chín hoặc xào vàng.

• Kết hợp bột gạo tẻ, bột gạo nếp, bột củ mài và nước, đun sôi trên lửa nhỏ.

• Đổ thịt cóc vào nồi cháo, khuấy đều, sau khi sôi tắt bếp và thêm dầu ăn.

• Có thể thêm muối vào cháo trước khi cho bé dùng. Dinh dưỡng cần thiết cho bé từ cháo cóc, dùng mỗi ngày 3 lần trong vòng 5 ngày và nghỉ ăn 5 ngày sau.

Quy trình thực hiện:

• Chọn những con cóc có màu vàng, tách phần thịt và đùi, rửa sạch và xay nhuyễn.

• Trộn bột gạo nếp, bột gạo tẻ, bột củ mài và nước, đun sôi trên lửa nhỏ.

• Khi cháo sôi, đổ thịt cóc vào, khuấy đều và thêm dầu ăn.

• Thêm muối vào cháo nếu cần. Cung cấp dinh dưỡng đầy đủ cho bé từ cháo cóc, dùng mỗi ngày 3 lần trong 5 ngày và nghỉ ăn 5 ngày sau.

Cháo cóc giúp trẻ suy dinh dưỡng tăng cân một cách hiệu quả

Ngoài việc thực hiện thực đơn cho trẻ suy dinh dưỡng thấp còi trong bữa ăn hàng ngày, mẹ cần bổ sung các loại thực phẩm giàu lysine, khoáng chất và vitamin như kẽm, selen, crom, vitamin B để đảm bảo đủ dinh dưỡng cho bé. Những chất này không chỉ giúp cải thiện sự hấp thụ dinh dưỡng mà còn tăng cường quá trình tiêu hóa, khắc phục tình trạng biếng ăn và giúp bé ăn ngon miệng hơn.