Cách chẩn đoán thoát vị đĩa đệm ở lưng

1. Tổng quan về thoát vị đĩa đệm

Khái niệm về thoát vị đĩa đệm là gì?

Đây là bệnh phổ biến nhất liên quan đến cột sống, không gây nguy hiểm cho tính mạng nhưng ảnh hưởng lớn đến sự di chuyển và hoạt động hàng ngày. 30% người trưởng thành ở Việt Nam mắc thoát vị đĩa đệm, với độ tuổi từ 30 - 60 tuổi và có xu hướng trẻ hóa.

Nguyên nhân gây bệnh thoát vị đĩa đệm:

Bệnh nhân bị thoát vị đĩa đệm do nhân nhầy đĩa đệm ở khớp xương bị lệch khỏi vị trí bình thường do vòng sợi bị đứt hoặc mòn dần, làm chèn ép vào dây thần kinh, gây đau nhức.

Dấu hiệu nhận biết bệnh thoát vị đĩa đệm ở lưng:

1. Tê hoặc rối loạn cảm giác ở chi dưới; 2. Đau nhức lưng, mông, chân, tê và nhức xương khớp, càng nghiêm trọng khi ngồi lâu hoặc đứng; 3. Sức cơ giảm, cầm nắm yếu; 4. Sức khoẻ giảm sút và khó vận động.

Ngồi hoặc đứng trong thời gian dài cũng gây đau lưng cho bệnh nhân

Khi phát hiện có dấu hiệu thoát vị đĩa đệm, bệnh nhân cần đi khám ngay để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, tránh tình trạng bệnh trở nên nặng hơn, ảnh hưởng đến sinh hoạt và vận động.

2. Phương pháp chẩn đoán thoát vị đĩa đệm ở lưng

2.1 Phương pháp chẩn đoán từ các triệu chứng lâm sàng

• Đau lưng là triệu chứng đầu tiên, kéo dài trong vài ngày, tuần hoặc đột ngột theo rễ thần kinh, tăng khi làm việc nặng hoặc thay đổi tư thế;

• Thiếu sự linh hoạt trong vận động và thường cảm thấy đau khi giữ một tư thế lâu dài;

• Khó tiểu khi thoát vị đĩa đệm nặng;

• Có các triệu chứng như chèn ép rễ thần kinh.

• Cơn đau lan rộng xuống chân, gây tê bì và cảm giác như bị châm chích;

• Đau khi đi đứng, rặn hoặc hắt hơi;

• Mất phản xạ dựng lông;

• Rối loạn tiểu tiện;

• Thay đổi mô xung quanh và ứ đọng tĩnh mạch.

Nếu bệnh nhân có trên 4 trong số các triệu chứng sau đây, có thể bị thoát vị đĩa đệm:

• Đau lưng lan theo rễ thần kinh;

• Dây thần kinh hông phình to;

• Đau tăng khi ho, rặn, hắt hơi hoặc đi bộ;

• Đau giảm khi nghiêng người về phía một bên;

• Áp dụng áp lực vào vùng thắt lưng làm đau lan xuống chân;

• Thử thức Lasegue.

2.2 Phương pháp chẩn đoán từ các biểu hiện cận lâm sàng

Chụp X-quang:

Định vị vị trí thoát vị đĩa đệm bằng cách đánh giá hình ảnh từ chụp X-quang, như: sự lệch, vẹo của cột sống; hẹp không gian đốt sống; mất ưỡn cột sống,... Ngoài ra, chụp X-quang cũng có thể phát hiện các tổn thương khác như mất vững cột sống, khuyết eo, trượt đốt sống,...

Chụp cộng hưởng từ (MRI):

Chụp cộng hưởng từ được xem là phương pháp chẩn đoán hình ảnh chính xác và hiện đại nhất trong số các phương pháp chẩn đoán thoát vị đĩa đệm. Nó giúp xác định hình dạng, số lượng và vị trí của thoát vị.

Phương pháp tiên tiến nhất hiện nay để xác định thoát vị đĩa đệm là chụp MRI

Tiêm thuốc đặc trị cho bao rễ thần kinh:

Dùng phương pháp này khi bệnh nhân có dấu hiệu của thoát vị đĩa đệm nhưng không thể chụp được bằng MRI. Tiến trình thực hiện như sau:

Tiêm thuốc cản quang vào không gian dưới cốt sống. Chụp ảnh ở các tư thế: thẳng, nghiêng và chếch ¾ sang trái, phải. Phương pháp này không chỉ ra trực tiếp hình ảnh của đĩa đệm mà chỉ thấy được hình ảnh của bên trong ống sống, lỗ tiếp hợp nên khó để phân biệt được sự chèn ép do nguyên nhân khác. Với sự phát triển của phương pháp chụp MRI, việc tiêm thuốc đặc trị cho bao rễ thần kinh ít được áp dụng hơn.

Chụp cắt lớp bằng máy vi tính:

Khi thoát vị đĩa đệm xảy ra cùng với tình trạng thoái hoá xương (ví dụ như vôi hóa của các đốt sống sau, dày mỏ xương và các mạng mỏ xương vàng) thì chụp cắt lớp bằng máy vi tính được sử dụng. Tuy nhiên, phương pháp này cũng có nhược điểm trong việc đánh giá cấu trúc của đĩa đệm và mức độ thoát vị của nó.

3. Cách phòng tránh thoát vị đĩa đệm ở lưng là gì?

Đề xuất các biện pháp sau để tránh thoát vị đĩa đệm cho bản thân và gia đình:

• Tập thể dục đều đặn, đặc biệt là vào buổi sáng;

• Thay đổi tư thế làm việc thường xuyên, tránh giữ tư thế một cách lâu dài để giảm áp lực cho cột sống. Nếu lưng đau, cần nghỉ ngơi, thư giãn và massage các khớp lưng, cổ tay, cổ chân;

• Khi thực hiện các hoạt động như bưng vác, mang đồ, lái xe, đặc biệt là khi bế trẻ em,... cần giữ cột sống thẳng;

• Tránh làm việc quá sức trong thời gian dài, tránh tình trạng cột sống không chịu được trọng lượng và bị bẻ cong, gây thoát vị đĩa đệm;

• Thực hiện công việc và nghỉ ngơi hợp lý, giúp cột sống hồi phục;

• Tránh thay đổi tư thế hoặc vận động mạnh mẽ một cách đột ngột, thực hiện chậm rãi, từ từ.

Thực hiện vận động để tránh tình trạng tê cứng, thoát vị đĩa đệm

Ngoài việc duy trì chế độ ăn uống lành mạnh và thói quen sinh hoạt cân đối, việc thường xuyên kiểm tra sức khỏe cũng quan trọng không kém. Khi phát hiện có bất kỳ triệu chứng gì liên quan đến vấn đề của cột sống, việc tìm kiếm sự tư vấn từ các bác sĩ chuyên môn là cần thiết, tránh việc để tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn trong tương lai.

Đối diện với tình hình dịch bệnh phức tạp như hiện nay, Mytour đã ra mắt dịch vụ thăm khám bệnh trực tuyến miễn phí thông qua ứng dụng MedOn, mang đến cơ hội cho khách hàng để có thể tiếp cận với các bác sĩ ngay tại nhà thông qua cuộc gọi video. Đây là một phương thức hữu ích giúp duy trì và quản lý sức khỏe trong tình huống không thể đến trực tiếp tại bệnh viện. MedOn - sức khỏe chỉ trong một cú nhấp chuột.