Hiện nay, trên thị trường có đa dạng dầu nhớt động cơ. Tùy vào tình trạng, kiểu và tuổi thọ động cơ mà người dùng cần lựa chọn dầu nhớt phù hợp. Việc chọn dầu nhớt đúng chất lượng sẽ giúp xe vận hành hiệu quả và bền bỉ. Dưới đây là những điều cần lưu ý khi chọn dầu nhớt cho xe yêu quý của bạn.
1. Phân loại dầu động cơ
Độ nhớt là yếu tố quan trọng của dầu động cơ. Dầu có chữ 'W' trong ký hiệu SAE là loại đa mùa. Khi phân loại theo API, các ký tự sau 'S' hoặc 'C' càng lớn, chất lượng càng tốt.
Thay dầu là thói quen cần thiết với hầu hết người sử dụng ô tô và xe máy. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ về các thông số và tính năng trên sản phẩm. Ví dụ, chữ “W” trong ký hiệu SEA 5W40 thường được hiểu là “Weight”, nhưng thực tế là “Winter”.
2. Ý nghĩa và đặc tính của dầu nhớt
Trong hệ thống động cơ, dầu nhớt có nhiều tác dụng như giảm ma sát giữa các bộ phận tiếp xúc trực tiếp, làm mát, bảo vệ và chống ăn mòn. Tuy nhiên, tác dụng quan trọng nhất vẫn là giảm ma sát, và độ nhớt là chỉ số quan trọng nhất ảnh hưởng đến chất lượng dầu nhớt.
Độ nhớt của dầu thay đổi theo nhiệt độ: giảm khi nhiệt độ tăng và tăng khi nhiệt độ giảm. Dầu nhớt thấp dễ dàng chảy qua các bộ phận hơn so với dầu nhớt cao. Trọng lượng phân tử ảnh hưởng trực tiếp đến độ nhớt, vì vậy người ta thường gọi là dầu nhẹ và dầu nặng tương ứng với độ nhớt thấp và cao.
Thực tế, dầu nhẹ dễ dàng bơm và lưu thông trong động cơ nhanh hơn, trong khi dầu nặng thường có áp suất cao hơn nhưng lưu lượng chảy qua thấp hơn do độ nhớt cao và di chuyển chậm hơn.
3. Phân loại dầu nhớt theo độ nhớt (Rất Quan Trọng)
Trong việc phân loại theo độ nhớt, các nhà sản xuất dầu nhớt thường áp dụng cách phân loại của Hiệp hội Kỹ sư Ô tô Mỹ (SAE). Phân loại của SAE tùy thuộc vào loại dầu là đơn cấp hoặc đa cấp. Dầu đa cấp có độ nhớt phù hợp ở nhiều điều kiện nhiệt độ khác nhau, trong khi dầu đơn cấp chỉ phù hợp ở một nhiệt độ cụ thể.
Hệ thống phân loại của SAE khá phức tạp và liên quan đến nhiều khái niệm khác nhau. Tuy nhiên, có thể tóm gọn thành những điểm chính. Đối với dầu đa cấp, tiền tố sau chữ SAE như 5W, 10W hoặc 15W biểu thị cho khoảng nhiệt độ mà dầu có độ nhớt đủ để khởi động xe ở nhiệt độ lạnh. Để xác định nhiệt độ này, bạn có thể lấy 30 trừ đi số đó nhưng theo nhiệt độ âm. Ví dụ, dầu 10W khởi động tốt ở nhiệt độ âm 20 độ C, dầu 15W khởi động tốt ở nhiệt độ âm 15 độ C.
Ở các quốc gia có khí hậu lạnh, thường sử dụng các loại dầu như 5W, 10W, 15W, trong khi ở Việt Nam, phổ biến nhất là loại 15W hoặc 20W. Mặc dù không quan trọng lắm ở Việt Nam vì thời tiết không quá lạnh, nhưng để đảm bảo khởi động khi thời tiết lạnh, các nhà sản xuất thêm phụ gia nên dầu số nhỏ thì giá cả cũng cao hơn. Loại 15W và 20W có giá trung bình và được các hãng dầu nhập về hoặc sản xuất tại Việt Nam.
Sau chữ 'W' của dầu đa cấp có thể là 40, 50 hoặc 60, biểu thị cho độ nhớt ở 100 độ C của dầu nhớt. Thông thường, số càng lớn thì độ nhớt càng cao và ngược lại. Ví dụ, cho các động cơ ô tô, chỉ số này ở khoảng 30, 40 hoặc 50 là đủ. Đối với các động cơ hoạt động ở nhiệt độ cao, số này phải cao hơn, khoảng trên 60. Do thay đổi của nhiệt độ, mùa hè hoặc mùa đông, người ta chọn loại 40 hoặc 50 tương ứng.
Với đặc tính linh hoạt của dầu đa cấp, nó thường được gọi là 'dầu bốn mùa' khi có chữ 'W', có thể sử dụng cả trong mùa đông và mùa hè.
Ngoài dòng sản phẩm đa cấp, nhiều hãng sản xuất còn cho ra mắt dòng dầu độc cấp, được đánh số như SAE 40, SEA 50. Loại dầu này thường được sử dụng cho các loại động cơ 2 thì, máy nông nghiệp và máy công nghiệp...
4. Phân loại dầu theo tính năng chất lượng (rất quan trọng)
Khi phân loại theo tiêu chuẩn này, các hãng sản xuất thường áp dụng theo tiêu chuẩn của Viện dầu mỏ Mỹ API (American Petroleum Institute).
API phân loại theo cấp S (Service) dành cho dầu động cơ xăng và C (Commercial) cho các động cơ diesel. Hiện nay, đối với động cơ xăng, API chia thành nhiều loại từ SA, SB, SC đến mới nhất là SM. Đối với động cơ diesel, API phân ra từ CA, CD, CC đến CG, CH và CI. Mỗi cấp đều có chất lượng sản phẩm ngày càng tốt hơn do các hãng sản xuất bổ sung các phụ gia đặc biệt để phù hợp với các công nghệ động cơ mới.
Trên nhãn sản phẩm dầu động cơ thương mại, các hãng thường ghi đầy đủ cả hai phân loại này. Tùy thuộc vào đặc điểm của động cơ mà các hãng xe hơi khuyến nghị người dùng nên sử dụng loại dầu nào. Bạn có thể tự đánh giá hoặc lựa chọn, nhưng nên tham khảo ý kiến của các chuyên gia hoặc nhờ kỹ thuật viên của hãng tư vấn. Hãy ưu tiên lựa chọn các hãng dầu nhớt uy tín như: AP Oil, Saigon Petro, Total, BP, Castrol, Shell, Petrolimex (Các hãng này đều tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế rõ ràng và chất lượng, tuy nhiên, người tiêu dùng nên mua từ các nhà phân phối chính thức của hãng để tránh dầu nhớt tái chế, dầu kém chất lượng dưới nhãn hiệu của các hãng lớn nhằm tránh bị lừa dối).
Theo quyenthai - Diễn đàn Otosaigon