Do vậy, với kinh nghiệm đào tạo chuyên sâu kỹ năng nói (speaking skills) của chương trình IELTS và trong giới hạn của bài viết này “Làm thế nào để đạt IELTS Speaking 8.0”, mình muốn chia sẻ những kỹ thuật và thủ thuật mang tính sống còn để có thể đạt được số điểm cần thiết cho bản thân người học trong thời gian tối ưu nhất có thể.
Trong suốt quá trình đào tạo học viên IELTS, mình đã nhận ra nhiều khiếm khuyết của người học trong quá trình luyện tập để có thể nâng cao mức điểm cần thiết trong thời gian hợp lý nhất. Kinh nghiệm giảng dạy cho thấy một điều cốt lõi mà người học dù ở cấp độ thấp hay cao đều phải hết sức lưu ý, đó là:
“Không quan trọng là bạn nói dài bao nhiêu hay bao lâu, mà điểm chính yếu là phải nói những gì cần thiết theo cách chuyên nghiệp nhất” – “It does not matter how long you can speak; it matters how well you can do it”.
Đó là lý do mà một số học viên dù đang theo học chuyên ngành ngôn ngữ Anh vẫn chưa chắc có thể đảm bảo một con số từ 7.0 đến hơn 8.0 nếu không biết được làm thế nào để “múa” với người khảo thí trong phòng thi với áp lực thời gian từ 11-14 phút cho cả 3 phần thi. Đây thật sự là một thử thách khó khăn phải không các bạn?
Trước hết, để có thể 100 trận mà đạt được tối thiểu 99 trận thắng (một tỉ lệ tối ưu nhỉ?), thì các bạn phải nắm rõ những tiêu chí chấm điểm của người khảo thí đối với kỹ năng nói như thế nào. Nói ra có vẻ sáo rỗng (cliché), nhưng chúng ta hãy lướt qua từng tiêu chí và các bạn có thể tự đánh giá bản thân mình đạt được điểm nào và yếu điểm nào để có thể dồn toàn lực nhắm vào thế mạnh của mình và lướt đi hay che lấp điểm yếu của mình bằng thế mạnh. Mình chắc các bạn có thể hiểu được chiến thuật này giống như trong bóng đá lấy thế mạnh tấn công (lấy điểm trong IELTS) làm phòng thủ để không bị thủng lưới (che lấp điểm yếu) và chiến thắng trận đấu (đạt được số điểm mục tiêu). Có lẽ bạn sẽ không nhận ra đây cũng là một trong những chiến thuật gây ấn tượng và diễn đạt rõ ý của mình bằng những ví dụ minh họa tương tự cho một vấn đề nào đó. Mình chắc là các bạn biết mình đang đề cập đến biện pháp ẩn dụ “metaphor” phải không nào?
Cấu trúc đề thi IELTS Speaking
Cấu trúc đề thi IELTS Speaking gồm 3 phần:
Phần 1 (4 – 5 phút): Giới thiệu và phỏng vấn
Thí sinh sẽ trả lời các câu hỏi về các chủ đề chung như gia đình, bạn bè, sở thích cá nhân,… Đa số các chủ đề trong IELTS Speaking Part 1 khá đơn giản và gần gũi, gắn liền với đời sống thường ngày.
Có tất cả 8 dạng câu hỏi trong IELTS Speaking Part 1, bao gồm:
- Description Question (Mô tả về một người/ vật)
- Frequency Questions (Tần suất thực hiện hoạt động)
- Preference Questions (Chọn lựa một trong hai)
- Like and Dislike (Mức độ yêu thích)
- Popularity Questions (Mức độ phổ biến của một sự vật, sự việc)
- Past Experience (Câu hỏi về sự kiện trong quá khứ)
- Future Prediction (Nêu dự đoán cho tương lai)
Phần 2 (3-4 phút): Lời nói dài cá nhân
Trong phần này, thí sinh sẽ được đưa 1 thẻ đề (cue card) và được yêu cầu nói về 1 chủ đề cụ thể trong 2 phút. Bên dưới thẻ đề có 4 gợi ý mà thí sinh nên sử dụng để triển khai các ý trong bài nói của mình.
Trước khi phát biểu, thí sinh sẽ có 1 phút để chuẩn bị về chủ đề này và ghi chú lại những thông tin quan trọng trong bài nói. Sau đó, thí sinh sẽ phát biểu về chủ đề đó trong khoảng thời gian từ 1 đến 2 phút. Sau khi hoàn thành phần phát biểu của mình, giám khảo sẽ tiếp tục hỏi 1 hoặc 2 câu hỏi liên quan đến nội dung bài nói (các câu hỏi bổ sung) để mở rộng vấn đề hoặc cung cấp thêm cơ hội cho thí sinh để nói rõ hơn về các ý tưởng còn dang dở.
Khi trả lời phần thi IELTS Speaking Part 2, thí sinh cần phải:
- Nói liên tục về chủ đề cho sẵn trong vòng 1 – 2 phút
- Trả lời hết tất cả những câu hỏi phụ trong phần thi của mình bởi vì những câu hỏi phụ này liên quan trực tiếp tới nội dung chủ đề, giúp thí sinh bám sát chủ đề và giúp bài nói đi vào trọng tâm, không bị lan man, lạc đề
- Mở rộng thêm bằng cách nói về những sự vật, sự việc liên quan tới chủ đề sau khi đã trả lời hết các câu hỏi phụ (Nếu còn thời gian)
Phần 3 (4-5 phút): Thảo luận (Discussion)
Phần này được thiết kế như 1 cuộc thảo luận 2 chiều giữa thí sinh và giám khảo, giúp thí sinh có nhiều cơ hội để thảo luận sâu hơn về những vấn đề trừu tượng và mang tính xã hội. Trong phần này, giám khảo sẽ hỏi thí sinh những câu hỏi sâu hơn về chủ đề của phần 2 của IELTS Speaking.
Các dạng câu hỏi trong IELTS Speaking Part 3 bao gồm:
- Opinion (Trình bày quan điểm cá nhân)
- Evaluate (Đánh giá vấn đề)
- Prediction (Dự đoán tương lai)
- Cause and Effect (Tác động/ ảnh hưởng của một đối tượng lên một đối tượng khác.
- Compare and Contrast (So sánh, phân biệt điểm giống và khác nhau)
Nhìn chung, Phần 3 được xem là phần khó nhất trong bài thi Speaking, bởi nó yêu cầu kết hợp nhiều kỹ năng: sự vững chắc trong tiếng Anh, hiểu biết sâu rộng về xã hội và khả năng diễn đạt rõ ràng, logic.
Các tiêu chí chấm điểm IELTS Speaking
Yếu tố quan trọng và điều kiện tiên quyết khi muốn đạt điểm cao trong kỳ thi IELTS là hiểu rõ các tiêu chí chấm điểm của giám khảo. Nếu chúng ta thực hiện bài thi một cách lơ mơ, không có mục tiêu rõ ràng, thì dù có biểu diễn tốt đến đâu cũng không thể tối ưu hóa điểm số được đúng không?
- Tiêu chí 1: Fluency & Coherence (Độ trôi chảy và mạch lạc): Khả năng nói liên tục có ngừng nghỉ theo lối nói tự nhiên kết hợp với những từ nối cần thiết để tạo nên sự liền lạc của ý tưởng, cũng giống như nước tuôn chảy xuôi theo dòng suối vậy.
- Tiêu chí 2: Lexical Resource (Đa dạng từ vựng): Sử dụng từ vựng trong đúng ngữ cảnh, thành ngữ và những tổ hợp từ cố định và thỉnh thoảng là những câu nói ấn tượng của ai đó hay có thể là câu ca dao tục ngữ quen thuộc.
- Tiêu chí 3: Grammatical Range and Accuracy (Đa dạng cấu trúc ngữ pháp): Khi cần phải dùng đúng thì (tense) đối với những ý tưởng trình bày, các loại câu đơn, câu phức và câu kép với đúng mục đích của nó.
- Tiêu chí 4: Pronunciation (Phát âm): Đây là tiêu chí có vẻ dễ và cũng khó lấy điểm nhất, chiếm 25% của tổng điểm 9.0. Kinh nghiệm cho thấy nếu bạn muốn đạt Band 8.0 thì bạn phải đạt được “cảnh giới” này để có thể gây ấn tượng với người khảo thí.
Dựa vào 4 tiêu chuẩn này, giám khảo sẽ đánh giá bài nói của bạn và đưa ra điểm số phù hợp. Hãy cùng tham khảo cách tính điểm cụ thể cho phần thi IELTS Speaking dưới đây nhé!
Thang điểm 9.0
Tiêu chí | Đặc điểm bài nói |
Coherence and Cohesion | Nói lưu loát, và hiếm khi lặp lại hoặc tự sửa bài nói Bài nói được triển khai mạch lạc, chặt chẽ, phù hợp với câu hỏi Các lỗi lặp từ thường do liên quan tới nội dung, không liên quan tới ngữ pháp hay vốn từ vựng Phát triển các chủ đề chi tiết và phù hợp |
Lexical | Vốn từ vựng đa dạng, phong phú Sử dụng từ vựng linh hoạt và chính xác trong tất cả các chủ đề Sử dụng được các thành ngữ, Phrasal Verb tự nhiên, đúng nghĩa |
Grammatical Range and Accuracy | Sử dụng đầy đủ các cấu trúc ngữ pháp tự nhiên và phù hợp Tạo các cấu trúc chính xác, nhất quán. Có thể có những sai sót nhỏ đặc trưng của người bản địa |
Pronunciation | Sử dụng đầy đủ và chính xác các kỹ năng phát âm với độ chính xác đạt chuẩn và tinh tế Dễ hiểu |
Thang điểm 8.0
Tiêu chí | Đặc điểm bài nói |
Coherence and Cohesion | Nói trôi chảy và hiếm khi lặp lại hoặc tự sửa lỗi. Các lỗi lặp từ thường liên quan tới nội dung, không liên quan tới vốn từ vựng hay ngữ pháp. Phát triển nội dung bài nói mạch lạc và phù hợp |
Lexical Resource | Sử dụng từ vựng linh hoạt và chính xác trong các chủ đề Sử dụng được các từ vựng, thành ngữ hiếm một cách tinh tế, mặc dù có thể chưa chính xác Phải có sự thay đổi cách diễn đạt một cách hiệu quả |
Grammatical Range and Accuracy | Linh hoạt sử dụng nhiều cấu trúc phức tạp Tạo câu không có lỗi. Có thể phạm lỗi ngữ pháp nhưng hiếm gặp |
Pronunciation | Sử dụng tốt các kỹ năng phát âm Duy trì việc sử dụng linh hoạt các kỹ năng, chỉ thỉnh thoảng mắc lỗi nhỏ Dễ hiểu |
Thang điểm 7.0
Tiêu chí | Đặc điểm bài nói |
Coherence and Cohesion | Nói đủ ý mà không quá cố gắng kéo dài bài nói hoặc thiếu sự mạch lạc Đôi khi vẫn gặp lỗi lặp từ, tự sửa bài nói hay lưỡng lự liên quan tới từ vựng Sử dụng đa dạng các điểm nhấn diễn ngôn và từ ngữ kết nối với độ linh hoạt |
Lexical Resource | Vốn từ vựng linh hoạt ở các chủ đề Sử dụng được các từ vựng và thành ngữ nâng cao và thể hiện ý thức về văn phong và phân bổ, tuy nhiên có thể không phù hợp Thay đổi cách diễn đạt hiệu quả |
Grammatical Range and Accuracy | Sử dụng nhiều cấu trúc ngữ pháp phức tạp, linh hoạt Thường xuyên tạo ra câu không có lỗi, tuy nhiên vẫn có một vài lỗi ngữ pháp nhỏ |
Pronunciation | Thể hiện tất cả các đặc điểm tích cực của Band 6.0 và một vài đặc điểm tích cực của Band 8.0 |
Đạt band IELTS Speaking 8.0 có thách thức không?
Đạt điểm IELTS Speaking 8.0 có thể là một thử thách nhưng không phải là không thể. Điểm 8.0 cho thấy bạn có khả năng linh hoạt và tự tin trong việc sử dụng tiếng Anh trong các tình huống giao tiếp. Để đạt được điểm này, bạn cần có kiến thức vững về ngữ pháp, từ vựng và ngữ điệu, cùng với khả năng diễn đạt ý kiến một cách rõ ràng và logic. Thực hành đều đặn, làm bài tập và tham gia các khóa học luyện thi IELTS Speaking có thể giúp bạn cải thiện kỹ năng giao tiếp và đạt được mục tiêu này.
Những bạn đạt band điểm từ 7.0 – 7.5 trong phần thi IELTS Speaking là một thành tựu đáng tự hào. Nếu bạn tiếp tục cải thiện kỹ năng giao tiếp, phát triển từ vựng và ngữ pháp, và thực hành thường xuyên, việc đạt được band điểm 8.0 không phải là không thể. Hãy tiếp tục nỗ lực và tin tưởng vào khả năng của mình.
Cách để đạt IELTS Speaking 8.0?
Để đạt Band 8.0 trở lên trong kỹ năng nói, bạn cần phải “chiến đấu” như thế nào trong 3 phần thi đầy thử thách của phần phỏng vấn IELTS. Tại đây, tôi sẽ chỉ ra những điểm mà bạn cần phải khắc phục và cải thiện để bước vào nhóm Band 8.0.
Bạn đã nắm được những loại câu hỏi nào mà người khảo thí sẽ thử thách bạn không? Bạn cũng biết cách đáp lại (respond) chứ không phải trả lời (answer) những câu hỏi của người khảo thí không? Đáp lại ở đây ý mình muốn nói là hãy phản hồi lại câu hỏi của người khảo thí theo cách tự nhiên nhất có thể. Biến cuộc phỏng vấn của phần một thành một cuộc nói chuyện có thể thân tình giữa hai người bạn là tốt nhất. Đạt được điều này thì cả bạn và người chấm thi sẽ cảm thấy thoải mái khi trao đổi và chuyển sang các phần tiếp theo một cách nhẹ nhàng.
1. Làm thế nào để luyện tập Part 1?
Đối với IELTS Speaking Part 1 điều quan trọng là bạn phải biết bắt đầu trả lời và kết thúc câu trả lời như thế nào; tránh để người khảo thí phát hiện rằng bạn đang nói rất nhiều nhưng thực ra không có ý tưởng gì mới mà chỉ là những cách diễn đạt tương tự với những từ đồng nghĩa, gần nghĩa, từ diễn giải với cấu trúc đa dạng mà bạn đang có.
Một lỗi cũng khá phổ biến khác mà dù bạn có vốn từ khủng cả thông dụng (general) và hàn lâm (academic) cũng không có gì là đảm bảo bạn sẽ đạt được điểm cao nếu bạn dùng không đúng người, đúng chỗ, và đúng thời điểm. Bạn nghĩ sao nếu trong một cuộc nói chuyện tán gẫu hỏi han những vấn đề thông thường trong cuộc sống của một người mà bạn dùng quá nhiều từ Hán Việt để nâng tầm của bạn lên so với người nghe?
2. Phải chuẩn bị như thế nào cho Part 2?
Để đạt điểm 8 trong IELTS Speaking Part 2, điều tiên quyết vẫn là sự phong phú về kiến thức và quan trọng là những trải nghiệm về cuộc sống của bạn để bạn có thể kể về những gì thật nhất có thể, thuyết phục người khảo thí qua câu chuyện về chính bản thân mình cộng với cảm xúc khi kể lại câu chuyện.
Khi phải kể lại kinh nghiệm và trải nghiệm của mình, một vấn đề phổ biến mà các thí sinh gặp phải là chi tiết câu chuyện quá dài, dẫn đến không đủ thời gian để thể hiện hết mình trước các giám khảo.
Ví dụ:
Khi được yêu cầu chia sẻ về chuyến đi thú vị và đáng nhớ nhất mà bạn từng trải qua, phần lớn người thi thường cố gắng mô tả lại chi tiết từng khía cạnh của chuyến đi kéo dài nhiều ngày cho đến khi kết thúc.
Rõ ràng là trong 2-3 phút cho phần này, bạn không thể kể lại toàn bộ câu chuyện cuộc đời mình. Thực tế, giám khảo chỉ muốn bạn nhấn mạnh vào vài điểm đáng nhớ nhất để làm nổi bật câu chuyện của mình.
Ở đây vẫn là chuyện bạn phải làm sao giới thiệu từng phần của câu chuyện theo cách rõ ràng nhất bằng cách sử dụng các từ nối để người khảo thí biết bạn đang trình bày những phần cụ thể nào. Do vậy bạn có cố “quăng” càng nhiều chi tiết vào bài nói của mình. Bạn sẽ thấy một điểm rằng, trên phương diện người nghe thì người khảo thí sẽ có cảm nhận rằng bạn đang “bom” càng nhiều càng tốt với suy nghĩ “Thà lầm còn hơn bỏ sót”. Tuy nhiên việc này lại phản tác dụng đối với người khảo thí và cho chính bạn.
3. Chuẩn bị như thế nào cho Part 3?
Phần thi IELTS Speaking Part 3 quyết định bạn có đạt trên hay dưới Band 8.0 cho kỹ năng nói trong bài thi IELTS.
Trước hết bạn có thật sự hiểu được câu hỏi của người khảo thí hay không vì thông thường các bạn đã gần như hết năng lượng ở cái phần gọi là “Cá vượt vũ môn” này đế hóa “Rồng” thẳng tiến tới mục tiêu phải không?
Thường thì người khảo thí sẽ dẫn dắt bằng một hoặc hai câu rồi đặt câu hỏi cho bạn. Nếu bạn không theo kịp, bạn sẽ trả lời mơ hồ và không thực sự là một câu trả lời hoàn hảo theo ý bạn và người khảo thí, phải không?
Tuy nhiên, để đạt được điểm 8.0 không phải là không thể nếu bạn tự tin hỏi lại người khảo thí và gợi ý cho họ nhắc lại câu hỏi bằng cách diễn giải hoặc đơn giản hóa câu hỏi.
Ví dụ: Could you simplify your question because it seems that I missed the point you have just asked me?, I am not quite sure about the matter/issue you have just mentioned but, from my understanding for this, I would say/make clear the point like this…)
Một điểm cuối cùng mình muốn đề cập để chắc chắn bạn có thể đạt Band 8.0 hoặc hơn thế nữa là hãy tập nói như những diễn giả khi họ bắt đầu câu chuyện của mình.
Điều quan trọng là bạn phải trình bày ý tưởng rõ ràng từ câu đầu tiên và dẫn dắt từng ý chính bằng sự kết hợp của các liên từ để làm cho ý tưởng trở nên rõ ràng. Hãy biết chính xác bạn sẽ nói gì tiếp theo và khi nào là kết thúc câu trả lời. Tránh việc chạy vòng vòng không lối thoát. Quan trọng nhất, người khảo thí luôn muốn nghe câu chuyện của bạn, không phải câu chuyện của ai đó lặp đi lặp lại.
Tóm lại
Đây là các điểm mà bạn phải trau dồi và khổ luyện để đạt được mục tiêu 8.0 và hơn thế nữa:
- Bạn đã có chất giọng tốt, rõ ràng và dễ hiểu (âm cuối, nối vần, ngữ điệu lên xuống)
- Bạn có nhiều trải nghiệm của bản thân và diễn giải trôi chảy sang bằng tiếng Anh.
- Bạn có khả năng thuyết trình và trình bày ý tưởng mạch lạc rõ ràng.
- Bạn có khả năng sử dụng linh hoạt từ vựng và cấu trúc đa dạng nhưng phù hợp ngữ cảnh & đối tượng.
- Bạn có có số lượng từ vựng học thuật, thành ngữ, những tổ hợp từ. Bạn có diễn đạt được cảm xúc của bạn vào câu chuyện hay vấn đề thông qua từ ngữ sử dụng.
Một số câu hỏi thường gặp
IELTS 8.0 có tương đương với B2 hay C1 trong khung CEFR?
Điểm IELTS Speaking Band 8.0 tương đương với trình độ C1 trong khung tham chiếu Châu Âu CEFR. Chi tiết như sau:
- CEFR mức C1 tương đương IELTS 7.0; 7.5; 8.0
- CEFR mức C2 tương đương IELTS 8.5; 9.0
Nếu đạt IELTS 8.0, điều gì sẽ xảy ra?
Tiếp cận các chương trình học và nghiên cứu tại các trường đại học danh tiếng: Điểm IELTS 8.0 là một thành tích rất tốt và nó giúp thí sinh đáp ứng yêu cầu để tham gia các chương trình đại học hàng đầu trên thế giới. Họ có thể đăng ký vào các ngành học mà họ mong muốn mà không cần lo lắng về yêu cầu IELTS của trường. Tìm kiếm cơ hội việc làm ở nước ngoài, các công ty và tổ chức quốc tế thường yêu cầu ứng viên có khả năng giao tiếp tiếng Anh tốt. Điểm IELTS 8.0 sẽ là một lợi thế lớn khi xin việc làm tại các công ty đa quốc gia hoặc các vị trí liên quan đến quốc tế.
Có khả năng nhận được học bổng với điểm IELTS 8.0 không?
Nhiều trường đại học trong nước và quốc tế như Anh, Mỹ, Canada,... đều có các chương trình học bổng hấp dẫn dành cho những thí sinh đạt điểm IELTS 8.0. Thí sinh cần nghiên cứu kỹ về vấn đề này tại trường đang theo học hoặc các trường đại học nước ngoài mà họ sẽ du học để không bỏ lỡ cơ hội học bổng.
Những điều nên tránh trong phần thi IELTS Speaking?
- Sử dụng ngôn ngữ quá phức tạp
- Nói nhỏ, ngập ngừng, thiếu tự tin
- Nói quá nhanh hoặc quá chậm
- Lạc đề, trả lời không đúng câu hỏi mà giám khảo và đề bài đặt ra
- Lặp từ quá nhiều lần
- Phát âm không chuẩn
- Dùng sai ngữ pháp
- Từ vựng thiếu sự mới mẻ, phong phú